Mạnh Giỏi
Nguyễn thị Cỏ May
Người Việt Nam gặp nhau, câu hỏi đầu tiên hỏi thăm nhau là «mần ăn thế nào?» Người Tàu gặp nhau, họ hỏi thăm «ăn cơm chưa?». Người Pháp gặp nhau, bắt tay và hỏi ngay « mạnh giỏi không ? »
Qua cách chào hỏi này, người ta giải thích ngườiViệt Nam là dân tộc sợ nghèo, mong muốn trốn khỏi cảnh nghèo khó triền miên . Nhứt là dân nam kỳ trước kia, rời bỏ quê hương Miền Bắc, Miền Trung vốn nghèo, vào lập nghiệp trong Miền nam xa xôi, không bà con họ hàng nên quan tâm thăm hỏi nhau theo từng bước định cư. Người Tàu bị ám ảnh bởi cái đói . Họ chết vì đói trưóc khi chết vì bịnh tật nên ai được ăn cơm rồi là hạnh phúc cho ngày hôm đó . Cũng từ nổi sợ đói này, cái ăn trở thành ưu tiên nên người Tàu không có ý niệm về vệ sinh, bịnh tật . Bịnh chết, nhưng chết chậm hơn đói nếu bịnh mà có ăn . Muốn có ăn, phải có tiền . Người Tàu dốc tâm làm ăn để có tiền . Triết lý «lượm bạc cắc » ra đời . Theo đuổi mục tiêu tối thượng «lượm bạc cắc », người Tàu không quan tâm đến những hệ quả của việc lượm bạc cắc nên hàng giả, độc hại chết người, hàng do tù nhân sản xuất trong điều kiện thiếu vệ sinh làm nhiểm độc truyền nhiểm,… không làm người Tàu thay đổi đường lối lượm bạc cắc của họ. Đối với họ, không còn lượm bạc cắc nữa mới là điều sanh tử .
Để minh họa thêm cái triết lý «lượm bạc cắc» này, Cỏ May xin thuật lại một câu chuyện xưa về một người Do Thái và một người Tàu trên đường đi tỵ nạn chiến tranh hồi Thế chiến vừa qua. Nên nhớ do thái cũng là một dân tộc mê tiền . Sống chết vì tiền . Người Do Thái chỉ biết lượm tiền bỏ túi, cột chặc lại. Trên thế giới ngày nay, những nhà tài chánh giỏi, phần lớn vẫn là Do Thái . It nhứt cũng phải có gốc gác do thái .
Theo lên Tàu chạy trốn binh lửa, một người do thái chẳng may trợt chân té xuống biển . Không ai để ý cứu vớt vì tàu đông nghẹt người . Anh Do Thái từ từ chìm xuống và êm ái chiu vào một khoảng trống như một hành lang lớn . Khi chân anh chạm xuống và bước đi tới được, anh mới biết anh đang trong bụng một con cá mập khổng lồ . Anh chẳng những không lo sợ , trái lại, anh còn vui mừng vì nghĩ từ nay, anh làm ăn không còn bị nạn cạnh tranh nữa . Anh phấn khởi tiến sâu vào . Bổng anh giựt mình lấy làm kinh ngạc vì kìa, trước mặt anh, một anh ba Tàu đang ngồi chểm chệ đếm bạc cắc !
Nước Pháp phát triển, dân pháp thoát khỏi cảnh nghèo, đói . Điều làm họ lo sợ là bệnh tật, chết chóc nên gặp nhau, họ hỏi thăm «mạnh giỏi chớ ? » .
Sau Đệ II Thế chiến, Chánh phủ Pháp lập ra Bảo hiểm xã hội, trong đó có bảo hiểm sức khỏe, thất nghiệp, hưu trí, … Sự an toàn cho đời sống người dân được bảo đảm khá tốt . Nhờ đó tuổi thọ của mọi người được tăng khá cao. Và người già ở Pháp ngày nay được xếp vào từng lớp sung sướng nhứt .
Lớp tuổi 65/70 hạnh phúc tuyệt vời
Trong lúc tình hình xã hội Pháp đang sôi nổi những cuộc biểu tình, xuống đường, đình công phản đối xí nghiệp xa thảy công nhân do kinh tế khủng hoảng, dự án luật cho phép công nhân làm việc tới 70 tuổi, thì một cuộc điều tra vừa công bố kết quả những người hạnh phúc nhứt đòi là những người thuộc lớp tuổi từ 65 đến 70 . Cuộc điều tra này do Viện Thống kê Pháp thực hiện từ năm 1975 theo đó đường biểu đồ Hạnh phúc đi lên cao điểm là 65 / 70 tuổi . Và đồng thời, một cuộc điều tra khác về phúc lợi của dân chúng cũng cho kết quả tưong tợ. Không tùy thuộc điều kiện đời sống vợ chồng hay mức lợi tức . Khởi đầu, tức từ tuổi 20, con người ta sống hạnh phúc vì chưa phải thật sự đối phó với những khó khăn trong đời sống . Thường còn sống dưới sự bảo bộc của cha mẹ và mặt khác, tuổi còn trẻ nên sống vô tư . Hạnh phúc chỉ bắt đầu đi xuống ở tuổi bốn mươi , sau đó mới từ đi lên, và đi lên mải cho đến cao điểm . Đường biểu diễn hạnh phúc này dường như không bị phụ thuộc vào hoàn cảnh lịch sử . Cứ lớp tuổi ấy thì đi theo sát những bước thăng trầm của cuộc đời . Dù những người sanh ra và lớn lên trong thời đại kinh tế sung mảng hay khủng hoảng như vào thập niên 70 .
Một cơ quan điều tra khác, tiếp theo, xác nhận một cách khách quan lớp tuổi 65/70 hưởng nhiều ưu đải xã hội hơn hết . Tài sản của lớp người trên 50 vượt hơn 50% so với mức trung bình . Lợi tức của họ cũng hơn lợi tức trung bình 15% . Hồi tháng 11 vừa qua, Viện Thống kê quốc gia cho biết những người hưu trí, nhờ lợi tức cao, có được mức sống ngày nay sắp xỉ với mức sống của người còn đi làm việc .
Sự thoải mái trong đời sống của người già ở Pháp, ở một mặt khác, nhờ sự ưu đãi của hệ thống đóng góp cho chi phí xã hội như bảo hiểm sức khỏe, một số hàng hóa dành cho người già bị thuế nhẹ, thuế lơi tức thấp hơn ,… Nhìn lại, thời gian của họ đóng góp quỉ an sinh xã hội tương đối ngắn hơn lớp con cháu của họ ngày nay . Ở Việt nam thời trước, ông bà, cha mẹ già nhờ vào lòng hiếu thảo của con cái phụng dưởng . Ngày nay, họ nhờ vào quỉ an sinh xã hội thay thế vai trò con cái . Hay nhưng không tránh khỏi mặt tiêu cực của vấn đề ! Biết sao giờ ?
Về mặt tinh thần, người già hưu trí có nhiều thì giờ đi chơi, con cái lớn, có gia đình nên không phải lo cho chúng nó nữa .
Tuy nhiên, sự hụt hẩng này được lớp hưu trí bù đắp lại cho con cháu như giúp con cháu đi học, mua sấm nhà cửa hoặc chuiyển nhượng quyền thừa kế .
Nhưng đời sống thường có mặt trái của nó . Trên thực tế không phải tất cả người già hưu trí đều được hạnh phúc như nhau vì đều có lợi tức cao .
Có nhiều người già ở lớp tuổi 65 / 70 sống đầy khó khăn . Nhứt là đàn bà . Sự cách biệt về mức sống trong cùng một lớp tuổi hưu trí lớn hơn so với lớp tuổi còn lao động .
Theo Viện Thống kê quốc gia thì 10 % hưu trí có lợi tức khiêm tốn chỉ sống với 888 euros / tháng . Họ được xếp hạng trên mức nghèo qui định là 880 euros / tháng . Những khó khăn này có xu hướng giảm từ hai mươi năm trở lại đây, nhưng vẫn còn tác hại mạnh đến phụ nữ. Thường người phụ nữ đi làm không đủ số năm qui định cho hưu trí, sanh đẻ con cái làm gián đoạn, làm việc nửa ngày, lương bổng kém hơn so với nam giới tuy cùng làm một nghề giống nhau,….Vì vậy mà mức hưu bổng trung bình của người phụ nự pháp năm 2004 kém hơn nam giới 38% . Sự chênh lệch này có giảm nhưng vẫn còn hằn sâu.
Các nước Bắc âu
Theo thỏa thuận năm 1990, lớp tuổi lao động ở Pháp phải đóng góp cho lớp trươc nhiều hơn vì lớp này đã nâng đở lớp trước nữa . Đó là sự tương thân tương trợ giữa các thế hệ với nhau nhưng lại làm phát sanh những bất bình đẳng trong cùng thế hệ : tuổi trẻ thất nghiệp, học hành thất bại, lương bổng hạ, nợ, … Những hiện tượng này không tránh khỏi gây sự nghi ngờ vế giá trị của hệ thống hưu trí theo tái phân phối còn được áp dụng ở Pháp cho đến ngày nay . Trong lúc đó, các quốc gia bắc âu chủ trương tổ chức hưu trí theo một qui trình cân đối dài hạn trong cừng một thế hệ . Thanh niên đi làm sớm, sau đó mới trở lại đi học Đại học, tuổi trẻ đếu đi làm hết, giá trị bằng cấp ổn định, tất cả các thế hệ đều tham gia nghiệp đoàn và chánh trị, sự vận hành rât đều hòa giữa công và tư, nhứt là ưu tiên cho tương lai thanh thiếu niên và giáo dục .
Sự đầu tư cho thế hệ sau là những suy nghĩ thường xuyên, chính chắn, xây dựng thiệt tình . Những quốc gia theo văn hóa anglo-saxons cũng rất nghiêm túc trong cách xử lý xã hội, nhứt là chánh sách đối với lớp tuổi trẻ mới bước vào đời sống lao động . Nhưng ngày nay, do khủng hoảng tài chánh, một số lớn thanh niên bị phá sản nặng nề .
Hoàng hôn vào năm 2015
Ngày nay, người hưu trí đang sống ở tột đỉnh hạnh phúc . Ở tuổi 60, họ làm chủ cơ ngơi mà người đang đi làm không thể nào với tới . Và mức sống của họ so sánh ngang hàng với lúc họ còn đi làm .
Nhưng thống kê chỉ mới phát họa hình ảnh huy hoàng của những người hạnh phúc mà chưa kịp nhìn về chân trời năm 2015 . Thật vậy, lớp tuổi sanh sau năm 1955 sẽ thấy trở thành nạn nhân của những chánh sách điều chỉnh hệ thống an sinh xã hội đang thực thi. Thất nghiệp, lương bổng thấp,, nhiều chổ hỏng trong quá trình lao động, … sẽ dẩn đến quyền lợi bị mất mác khi đến tuổi về hưu . Và năm 2015 sẽ là hoàng hôn của những người già hạnh phúc .
Nhưng dầu sao, tuy hưu bổng có kém, người ta vẫn cho rằng người ở tuổi từ 60 trên khắp thế giới vẫn là những người giàu hơn hết bởi họ nắm giử nhiều của cải quí giá của nhân loại . Trên tóc của họ có đầy bạc . Trong răng của họ có vàng, bạch kim, sứ .Trong gan, thân của họ có nhiều đá quí . Trong máu của họ là cả mỏ đường, chất béo . Và trong bao tử của họ là mỏ khí đốt (gaz) .
Ai dám nói trước mắt họ là hoàng hôn ?
Nguyễn thị Cỏ May
Nguyễn thị Cỏ May
Người Việt Nam gặp nhau, câu hỏi đầu tiên hỏi thăm nhau là «mần ăn thế nào?» Người Tàu gặp nhau, họ hỏi thăm «ăn cơm chưa?». Người Pháp gặp nhau, bắt tay và hỏi ngay « mạnh giỏi không ? »
Qua cách chào hỏi này, người ta giải thích ngườiViệt Nam là dân tộc sợ nghèo, mong muốn trốn khỏi cảnh nghèo khó triền miên . Nhứt là dân nam kỳ trước kia, rời bỏ quê hương Miền Bắc, Miền Trung vốn nghèo, vào lập nghiệp trong Miền nam xa xôi, không bà con họ hàng nên quan tâm thăm hỏi nhau theo từng bước định cư. Người Tàu bị ám ảnh bởi cái đói . Họ chết vì đói trưóc khi chết vì bịnh tật nên ai được ăn cơm rồi là hạnh phúc cho ngày hôm đó . Cũng từ nổi sợ đói này, cái ăn trở thành ưu tiên nên người Tàu không có ý niệm về vệ sinh, bịnh tật . Bịnh chết, nhưng chết chậm hơn đói nếu bịnh mà có ăn . Muốn có ăn, phải có tiền . Người Tàu dốc tâm làm ăn để có tiền . Triết lý «lượm bạc cắc » ra đời . Theo đuổi mục tiêu tối thượng «lượm bạc cắc », người Tàu không quan tâm đến những hệ quả của việc lượm bạc cắc nên hàng giả, độc hại chết người, hàng do tù nhân sản xuất trong điều kiện thiếu vệ sinh làm nhiểm độc truyền nhiểm,… không làm người Tàu thay đổi đường lối lượm bạc cắc của họ. Đối với họ, không còn lượm bạc cắc nữa mới là điều sanh tử .
Để minh họa thêm cái triết lý «lượm bạc cắc» này, Cỏ May xin thuật lại một câu chuyện xưa về một người Do Thái và một người Tàu trên đường đi tỵ nạn chiến tranh hồi Thế chiến vừa qua. Nên nhớ do thái cũng là một dân tộc mê tiền . Sống chết vì tiền . Người Do Thái chỉ biết lượm tiền bỏ túi, cột chặc lại. Trên thế giới ngày nay, những nhà tài chánh giỏi, phần lớn vẫn là Do Thái . It nhứt cũng phải có gốc gác do thái .
Theo lên Tàu chạy trốn binh lửa, một người do thái chẳng may trợt chân té xuống biển . Không ai để ý cứu vớt vì tàu đông nghẹt người . Anh Do Thái từ từ chìm xuống và êm ái chiu vào một khoảng trống như một hành lang lớn . Khi chân anh chạm xuống và bước đi tới được, anh mới biết anh đang trong bụng một con cá mập khổng lồ . Anh chẳng những không lo sợ , trái lại, anh còn vui mừng vì nghĩ từ nay, anh làm ăn không còn bị nạn cạnh tranh nữa . Anh phấn khởi tiến sâu vào . Bổng anh giựt mình lấy làm kinh ngạc vì kìa, trước mặt anh, một anh ba Tàu đang ngồi chểm chệ đếm bạc cắc !
Nước Pháp phát triển, dân pháp thoát khỏi cảnh nghèo, đói . Điều làm họ lo sợ là bệnh tật, chết chóc nên gặp nhau, họ hỏi thăm «mạnh giỏi chớ ? » .
Sau Đệ II Thế chiến, Chánh phủ Pháp lập ra Bảo hiểm xã hội, trong đó có bảo hiểm sức khỏe, thất nghiệp, hưu trí, … Sự an toàn cho đời sống người dân được bảo đảm khá tốt . Nhờ đó tuổi thọ của mọi người được tăng khá cao. Và người già ở Pháp ngày nay được xếp vào từng lớp sung sướng nhứt .
Lớp tuổi 65/70 hạnh phúc tuyệt vời
Trong lúc tình hình xã hội Pháp đang sôi nổi những cuộc biểu tình, xuống đường, đình công phản đối xí nghiệp xa thảy công nhân do kinh tế khủng hoảng, dự án luật cho phép công nhân làm việc tới 70 tuổi, thì một cuộc điều tra vừa công bố kết quả những người hạnh phúc nhứt đòi là những người thuộc lớp tuổi từ 65 đến 70 . Cuộc điều tra này do Viện Thống kê Pháp thực hiện từ năm 1975 theo đó đường biểu đồ Hạnh phúc đi lên cao điểm là 65 / 70 tuổi . Và đồng thời, một cuộc điều tra khác về phúc lợi của dân chúng cũng cho kết quả tưong tợ. Không tùy thuộc điều kiện đời sống vợ chồng hay mức lợi tức . Khởi đầu, tức từ tuổi 20, con người ta sống hạnh phúc vì chưa phải thật sự đối phó với những khó khăn trong đời sống . Thường còn sống dưới sự bảo bộc của cha mẹ và mặt khác, tuổi còn trẻ nên sống vô tư . Hạnh phúc chỉ bắt đầu đi xuống ở tuổi bốn mươi , sau đó mới từ đi lên, và đi lên mải cho đến cao điểm . Đường biểu diễn hạnh phúc này dường như không bị phụ thuộc vào hoàn cảnh lịch sử . Cứ lớp tuổi ấy thì đi theo sát những bước thăng trầm của cuộc đời . Dù những người sanh ra và lớn lên trong thời đại kinh tế sung mảng hay khủng hoảng như vào thập niên 70 .
Một cơ quan điều tra khác, tiếp theo, xác nhận một cách khách quan lớp tuổi 65/70 hưởng nhiều ưu đải xã hội hơn hết . Tài sản của lớp người trên 50 vượt hơn 50% so với mức trung bình . Lợi tức của họ cũng hơn lợi tức trung bình 15% . Hồi tháng 11 vừa qua, Viện Thống kê quốc gia cho biết những người hưu trí, nhờ lợi tức cao, có được mức sống ngày nay sắp xỉ với mức sống của người còn đi làm việc .
Sự thoải mái trong đời sống của người già ở Pháp, ở một mặt khác, nhờ sự ưu đãi của hệ thống đóng góp cho chi phí xã hội như bảo hiểm sức khỏe, một số hàng hóa dành cho người già bị thuế nhẹ, thuế lơi tức thấp hơn ,… Nhìn lại, thời gian của họ đóng góp quỉ an sinh xã hội tương đối ngắn hơn lớp con cháu của họ ngày nay . Ở Việt nam thời trước, ông bà, cha mẹ già nhờ vào lòng hiếu thảo của con cái phụng dưởng . Ngày nay, họ nhờ vào quỉ an sinh xã hội thay thế vai trò con cái . Hay nhưng không tránh khỏi mặt tiêu cực của vấn đề ! Biết sao giờ ?
Về mặt tinh thần, người già hưu trí có nhiều thì giờ đi chơi, con cái lớn, có gia đình nên không phải lo cho chúng nó nữa .
Tuy nhiên, sự hụt hẩng này được lớp hưu trí bù đắp lại cho con cháu như giúp con cháu đi học, mua sấm nhà cửa hoặc chuiyển nhượng quyền thừa kế .
Nhưng đời sống thường có mặt trái của nó . Trên thực tế không phải tất cả người già hưu trí đều được hạnh phúc như nhau vì đều có lợi tức cao .
Có nhiều người già ở lớp tuổi 65 / 70 sống đầy khó khăn . Nhứt là đàn bà . Sự cách biệt về mức sống trong cùng một lớp tuổi hưu trí lớn hơn so với lớp tuổi còn lao động .
Theo Viện Thống kê quốc gia thì 10 % hưu trí có lợi tức khiêm tốn chỉ sống với 888 euros / tháng . Họ được xếp hạng trên mức nghèo qui định là 880 euros / tháng . Những khó khăn này có xu hướng giảm từ hai mươi năm trở lại đây, nhưng vẫn còn tác hại mạnh đến phụ nữ. Thường người phụ nữ đi làm không đủ số năm qui định cho hưu trí, sanh đẻ con cái làm gián đoạn, làm việc nửa ngày, lương bổng kém hơn so với nam giới tuy cùng làm một nghề giống nhau,….Vì vậy mà mức hưu bổng trung bình của người phụ nự pháp năm 2004 kém hơn nam giới 38% . Sự chênh lệch này có giảm nhưng vẫn còn hằn sâu.
Các nước Bắc âu
Theo thỏa thuận năm 1990, lớp tuổi lao động ở Pháp phải đóng góp cho lớp trươc nhiều hơn vì lớp này đã nâng đở lớp trước nữa . Đó là sự tương thân tương trợ giữa các thế hệ với nhau nhưng lại làm phát sanh những bất bình đẳng trong cùng thế hệ : tuổi trẻ thất nghiệp, học hành thất bại, lương bổng hạ, nợ, … Những hiện tượng này không tránh khỏi gây sự nghi ngờ vế giá trị của hệ thống hưu trí theo tái phân phối còn được áp dụng ở Pháp cho đến ngày nay . Trong lúc đó, các quốc gia bắc âu chủ trương tổ chức hưu trí theo một qui trình cân đối dài hạn trong cừng một thế hệ . Thanh niên đi làm sớm, sau đó mới trở lại đi học Đại học, tuổi trẻ đếu đi làm hết, giá trị bằng cấp ổn định, tất cả các thế hệ đều tham gia nghiệp đoàn và chánh trị, sự vận hành rât đều hòa giữa công và tư, nhứt là ưu tiên cho tương lai thanh thiếu niên và giáo dục .
Sự đầu tư cho thế hệ sau là những suy nghĩ thường xuyên, chính chắn, xây dựng thiệt tình . Những quốc gia theo văn hóa anglo-saxons cũng rất nghiêm túc trong cách xử lý xã hội, nhứt là chánh sách đối với lớp tuổi trẻ mới bước vào đời sống lao động . Nhưng ngày nay, do khủng hoảng tài chánh, một số lớn thanh niên bị phá sản nặng nề .
Hoàng hôn vào năm 2015
Ngày nay, người hưu trí đang sống ở tột đỉnh hạnh phúc . Ở tuổi 60, họ làm chủ cơ ngơi mà người đang đi làm không thể nào với tới . Và mức sống của họ so sánh ngang hàng với lúc họ còn đi làm .
Nhưng thống kê chỉ mới phát họa hình ảnh huy hoàng của những người hạnh phúc mà chưa kịp nhìn về chân trời năm 2015 . Thật vậy, lớp tuổi sanh sau năm 1955 sẽ thấy trở thành nạn nhân của những chánh sách điều chỉnh hệ thống an sinh xã hội đang thực thi. Thất nghiệp, lương bổng thấp,, nhiều chổ hỏng trong quá trình lao động, … sẽ dẩn đến quyền lợi bị mất mác khi đến tuổi về hưu . Và năm 2015 sẽ là hoàng hôn của những người già hạnh phúc .
Nhưng dầu sao, tuy hưu bổng có kém, người ta vẫn cho rằng người ở tuổi từ 60 trên khắp thế giới vẫn là những người giàu hơn hết bởi họ nắm giử nhiều của cải quí giá của nhân loại . Trên tóc của họ có đầy bạc . Trong răng của họ có vàng, bạch kim, sứ .Trong gan, thân của họ có nhiều đá quí . Trong máu của họ là cả mỏ đường, chất béo . Và trong bao tử của họ là mỏ khí đốt (gaz) .
Ai dám nói trước mắt họ là hoàng hôn ?
Nguyễn thị Cỏ May
Ý kiến bạn đọc
02/01/201215:12:50
lưu vong hành
Khách
Theo tui thì hạnh phúc nhất đó là những người trên 70 tuổi mà đầu óc vẫn còn minh mẩn, linh lợi, vẫn còn nhớ bạn bè củ, anh em đồng đội xưa, vẫn còn biết đau lưu vong, vẫn còn biết nhục mất nước ...chứ những tên già đầu bạc trắng lo nhuộm đen lại để về VN mà khi bước xuống sân bay phải cúi gầm đầu dưới lá cờ máu việt cộng,phải cong lưng dưới chân dung tên hồ chí minh, phải nhẹ giọng trước hung hăng, khinh khi của bầy lố nhố hải quan việt cộng !!! thì kiếp sống thừa,sống hèn này để làm gì ? Nhân biết bà Nguyễn Thị Cỏ May sống ở Pháp, xin cho tôi hỏi thăm tin tức cụ Trần Hồng - người ngày nào lái xe ủi xập cổng toà đại sứ việt cộng ở Pháp - nếu bà có thông tin về cụ . Thành thật cảm ơn .
Tôi tha phương cầu thực đã lâu nên tiếng mẹ đẻ không khỏi có phần giới hạn. Bữa qua, đứng xếp hàng ở chợ chờ trả tiền thùng bia, chợt nghe loáng thoáng dăm câu đối thoại của mấy người đồng hương mà không khỏi có đôi chút băn khoăn:
Vậy chớ chị thuộc diện gì?
Nào có “thuộc diện” gì đâu. Mình chỉ là loại … ăn theo thôi mà!
Về nhà, xem qua tự điển thì thấy Soha định nghĩa (“ăn theo”) thế này: Khẩu ngữ: Được hưởng hoặc có được nhờ dựa theo cái khác, người khác, không phải do tự bản thân có hoặc làm nên: “Nước lên cá đuối ăn theo, Lái buôn hết gạo bỏ neo cầm chừng.” (Cdao)
Lời người dịch: Các lý giải của Jude Blanchette và Richard McGregor về sự ra đi và kế vị của Tập Cận Bình trong tương lai là một đóng góp hữu ích cho độc giả quan tâm đến sự nghiệp chính trị của Nguyễn Phú Trọng và sự thống trị của ĐCSVN, vì không có sự khác biệt to lớn trong hệ thống chính trị của Trung Quốc và Việt Nam. Nhưng hai tác giả không nêu lên một khía cạnh thời sự đang tác động cho tình thế là dịch bịnh COVID-19.
Cả hai ĐCSTQ và ĐCSVN đều luôn tự hào về các thành tích kinh tế toả sáng mà không cần cải cách tự do chính trị và tự tuyên dương là “cường quốc chống dịch bịnh” hữu hiệu hơn các nước dân chủ phương Tây.
Hiện nay, biến chuyển thảm khốc về dịch bịnh tại Việt Nam cho thấy một sự thật khác hẳn và giúp cho người dân có một cơ hội để nhận định đúng đắn hơn về sự lãnh đạo của ĐCSVN.
Ở độ cao hơn 46,000 feet tức là cao hơn 14 kilomets trên vùng sa mạc khô cằn của tiểu bang New Mexico, chiếc phi thuyền không gian màu trắng và bạc đã được hỏa tiễn phóng lên hướng về bầu khí quyển của Trái Đất, cỡi lên một chòm khói khí đốt và nhiên liệu cao su cứng đang cháy rực, theo ký giả Michael Greshko của báo National Geographic. Một vài phút sau, 2 phi công và 4 hành khách của phi thuyền, gồm tỉ phú Richard Branson, đã trôi trên bề mặt của hành tinh chúng ta hơn 53 dặm, tức hơn 85 cây số là độ cao đủ để nhìn thấy độ cong của Trái Đất và trượt qua mối ràng buộc của hấp lực, trong vòng ít nhất vài phút. Chiếc phi thuyền lấp lánh đó -- Virgin Galactic’s V.S.S. Unity – được phóng vào không trung từ một chiếc máy bay lớn hơn để đạt tới độ cao hơn 53 dặm trên bầu trời. Khi nó hoàn tất đường phóng lên, nó xoay cặp đuôi của nó lại, sắp xếp lại hình dạng chiếc phi thuyền để cho phép nó rơi trở lại thượng tầng khí quyển như một trái banh vũ cầu. 15 phút sau khi tách khỏi phi thuyền mẹ,
Câu chuyện của Giannis Antetokounmpo cũng là câu chuyện của những người di dân Mỹ. Bất kể đến từ đâu, bất kể màu da, bất kể chủng tộc, giá trị của người di dân chỉ có thể được đánh giá trên sự phấn đấu và những đóng góp của họ cho quê hương mới.
Như vậy, thì “mạng xã hội” đã lũng đoạn thành công và làm tha hóa đảng Cộng sản chưa, hay là, nói như lời để lại ngày 15/09/2017 của Cố Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, nguyên Đại sứ của CSVN tại Bắc Kinh (Trung Cộng) rằng: ”ĐCSVN nay đã hoàn toàn biến chất, trở nên quá hư hỏng, khó có thể sửa chữa được! Đảng đã đánh mất mình, không còn xứng đáng là lực lượng lãnh đạo nhà nước và xã hội nữa.”
Sóng radio, sóng ánh sáng lan tỏa trong không gian như thế nào ta đã biết. Chỉ còn một thắc mắc: Nguyên do nào khiến một vi phân tử, thí dụ như photon, “bay” nhanh đến thế – có thể nhanh nhất trong Vũ Trụ.
Theo truyền thống, trước hết, thỉnh ý tiền nhân.
Lên Gúc, tra cứu sách báo khoa học, không thấy các ngài – như Einstein, Newton – dạy bảo gì rõ ràng, dứt khoát về vụ này. Đành trông chờ ở các bậc cao minh của thời đại chúng ta.
Kỷ Niệm Ngày Ký Kết Hiệp Định Genève: 20 tháng 7 năm 1954 - Bối Cảnh, Diễn Tiến, Nội Dung và Hậu Quả
Trong bóng hậu trường đàm phán có các sự thật khác mà hồi ký của Khrushchev hé lộ một phần trong chi tiết. Khrushchev kể lại nội dung trao đổi giữa Chu Ân Lai với Hồ Chí Minh. Về diễn tiến trận Điện Biên Phủ, Hồ Chí Minh cho biết tình hình chiến sự là tuyệt vọng, nếu không ngừng bắn sớm, Việt Minh không thể chống Pháp trong lâu dài. Trước nguy cơ này, Viêt Minh, khi cùng đường, có thể tháo chạy qua biên giới tìm nơi trú ẩn và xin Trung Quốc tiến quân sang Việt Nam, như đã làm ở Triều Tiên.
Với riêng những người dân Việt Nam, còn có thêm câu trả lời rằng, chính phủ Mỹ của tổng thống Joe Biden hiện nay cũng là một ân nhân khi đã viện trợ và chấp thuận các hãng chế tạo thuốc ngừa Covid của Mỹ được phép bán thuốc cho Việt Nam vì nội các tiền nhiệm của Trump đã từ chối tham gia chương trình viện trợ nhân đạo COVAX cho thế giới. Chích mũi thuốc Pfizer hay Moderna, hy vọng người dân Việt Nam sẽ nhớ đến điều này.
Đạo đức của thị trường không phải kinh doanh lương thiện mà chính ở chổ đầu tư khôn ngoan và chính chắn sẽ được thị trường tưởng thưởng, bằng ngược lại liều lỉnh hay lảng phí sẽ bị đào thải. Bàn tay vô hình thường xuyên tẩy sạch các sai lầm thì thị trường mới sinh hoạt tự do và lành mạnh.
Sách báo kinh tế Hoa Kỳ lại nhắc đến “moral hazard” hay là rủi ro đạo đức. Giống như cháu hư tại bà tức có can thiệp từ bên ngoài - thường là do bàn tay hữu hình của nhà nước – dung dưỡng bao che khiến thị trường trở nên ỷ lại không cải sửa thói hư tật xấu. Thị trường không tự sửa sai sẽ có ngày vấp ngã giết chết nền kinh tế.
“Các ‘đại gia’ đó đã trở về Việt Nam từ thập niên 1990 khi đất nước bắt đầu mở cửa để đổi mới. Họ đầu tư chủ yếu vào bất động sản và xây dựng quan hệ là hai thứ tài sản có lợi nhất trong thời quá độ. Với túi tiền và kinh nghiệm tham nhũng ở Liên Xô và Đông Âu cũ, họ là những người cơ hội (như ‘carpetbaggers’) đặc trưng của thời kỳ tích tụ tư bản hoang dã.
Copyright © 2021 vietbao.com All rights reserved 