Đức Nghiệp Đã Thắng
Vi Anh
Những quyết định và hành động tiêu biểu sau đây liên quan đến vụ báo News of the World đã nghe lén điện thoại và hối lộ cảnh sát -- chứng tỏ đạo đức đã thắng gian tà trong ngành báo chí và luật pháp của Anh và Mỹ.
Tại Anh, con trai Ông Rupert Murdoch vào ngày 7/7/2011 đã đóng cửa tuần báo News of the World chuyên phanh phui và đi những tin giựt gân, đã có mặt 168 năm ở Anh, phát hành 2 triệu 8 số vì bị phát giác nghe lén điện thoại, xem lén điện thư và hối lộ cảnh sát để mua tin.
Mấy ngày sau đó Ông Rupert Murdoch nay đã 80 tuổi là thái thượng hoàng của vương quốc truyền thông này phải đích thân bay từ Mỹ sang London để giải quyết những vấn đề cò tính đạo đức tế nhị nhưng rất quan trọng có tính sống còn của cơ quan truyền thông. Đó là thành khẩn xin lỗi, mong tha thứ và vớt vát lại niềm tin nơi quần chúng.
Ông long trọng công bố lời tạ lỗi trên báo chí Anh, rằng tập đoàn truyền thông quốc tế News of the World lấy làm hối tiếc về “các hành vi sai trái nghiêm trọng đã xảy ra” và “sự đau khổ đã phải chịu đựng” bởi những người bị tác động của hành động nghe lén điện thoại và hối lộ cảnh sát để lấy thông tin do một số ký giả của ông gây ra.
Ông đích thân tới phòng khách sạn viếng thăm và xin lỗi phụ huynh của một em nhỏ 13 tuổi người Anh bị sát hại, nạn nhân bị người của tờ báo nghe lén điện thoại.
Một luật sư cho gia đình mô tả ông Murdoch là “rất hổ thẹn” và “xúc động” khi ông đưa ra lời xin lỗi.
Bà Rebekah Brooks, một chủ biên của báo News of the World hiện đang phụ trách trông coi các nhật báo ở Anh cũng bị từ chức và cảnh sát điều tra của Anh bắt giữ về tội nghe trộm điện thoại và hối lộ. Bà là người thứ 10 bị bắt giữ trong nội vụ ở Anh.
Con trai của Ông, James đảm trách các hoạt động quốc tế của Tập đoàn News, và Bà Brooks bị triệu hồi sẽ phải ra điều trần trước Quốc hội Anh và Quốc Hội Anh sẽ chất vấn Thủ Tướng vì đã từng cử nhiệm chủ bút của báo này làm cố vấn báo chí cho Thủ Tướng.
Và Ông Rupert Murdoch quyết định ngưng một sinh hoạt kinh doanh lớn ở Anh, ngưng vận động vụ đấu thầu nhiều tỷ đôla cho công ty truyền hình vệ tinh British Sky Broadcasting.
Còn ở Mỹ trước khi đi Anh, Ô Rupert Murdoch ra văn thư nội bộ thông báo cho tập đoàn biết hai viên chức cao cấp từ chức trên hình thức nhưng thực chất là bị “nặc lịnh từ dịch”. Ô. Les Hinton, đang làm giám đốc nhóm truyền thông Dow Jones, từng là viên chức giám sát các tờ báo ở Anh của Tập đoàn, trong đó có tờ News of the World trong thời gian các ký giả ở đó nghe lén các cú điện thoại một cách bất hợp pháp mặc dù ông này nói ông không hay biết những gì xảy ra vào lúc đó.
Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Eric Holder tuyên bố Bộ Tư pháp cho biết nhiều dân biểu Mỹ đã yêu cầu Bộ trưởng Tư pháp và Giám đốc FBI cho mở cuộc điều tra tập đoàn News. Ông Murdoch làm chủ cơ quan truyền thông quan trọng ở Mỹ, như Dow Jones, Wall Street Journal, Times, The Sun, The New York Post và đài truyền hình Fox News Channel. Bộ đang xúc tiến qua các cơ quan công lực thẫm quyền thích nghi về những vấn đề cần thiết.
Cục Điều tra Liên bang FBI của chánh quyền Mỹ ngày 14/07 mở cuộc điều tra xem liệu các nhân viên của Tập đoàn News có tìm cách nghe lén điện thoại của các nạn nhân vụ khủng bố 11 tháng 9 và gia đình họ, hoặc tìm cách hối lộ cảnh sát để lấy thông tin hay không.
Trên đây là những quyết định và hành động của người chủ và chánh quyền đối với tội lỗi của cách làm và của một số người làm báo bá đạo đã tạo ra xì căn đan News Of The World.
Sở dĩ ông chủ truyền thông đa ngành và liên quốc Murdoch già 80 tuổi mà phải bôn ba qua Anh để giải quyết xì căn đan News of the World vì tuần báo này đã làm một tội lỗi vừa trái pháp lý, vừa phản đạo lý.
Đạo đức truyền thông là cốt lõi, then chốt, lý do sống còn của một cơ quan truyền thông, một người làm truyền thông. Bao lâu mà một cơ quan truyền thông mất tín nhiệm với quần chúng, thì đó chỉ là một cái xác không hồn, chết chưa chôn.
Mà tín nhiệm của quần chúng cơ quan truyền thông có được chánh yếu là nhờ lương thiện. Cứu cánh không biện minh cho phương tiện được trong thông tin, nghị luận. Dùng biện pháp bá đạo tạo hấp dẫn, để bán báo, thu quảng cáo, gây thế lực ão cho cơ quan truyền thông không phải là đạo lý truyền thông. Sớm muộn gì, gian ngoan thế mấy cơ quan truyền thông, người làm truyền thông cũng bị công chúng phát giác, luật pháp điều tra, và mang hoạ vào thân. Cái hoạ lớn nhứt là mất niềm tin nơi quần chúng.
Hành động của tuần báo News of the World trong nội vụ là trái đạo lý và pháp lý. Báo đã khai thác niềm đau nỗi khổ của người khác để kiềm tiền là vô đạo đức. Báo nghe lén điện thoại của gia đình các nạn nhân vụ khủng bố ngày 7/7/2005 tại Anh, cùng vụ lấy trộm và xóa bỏ các thông tin trong máy di động của một thiếu nữ bị bắt cóc và giết hại năm 2002; báo đã hối lộ cho cảnh sát để mua các thông tin về các vụ án hình sự - là bất hợp pháp và vô đạo đức.
Trong một bài xã luận, báo Liberation của Pháp coi cách làm báo của tuần báo News of the World đó là phương pháp lấy tin theo kiểu lưu manh. “Trong vòng ba mươi năm qua, độc giả đã bỏ tiền ra mua những câu chuyện tò mò, soi mói đời tư của giới giàu có hay chính trị gia được đăng trên hàng triệu ấn bản báo chí của tập đoàn News Corp. Đến nay người ta biết những bí mật đó lại có được là nhờ cách làm theo kiểu phường trộm cắp ».
Liberation trách các chánh khách Anh sợ Murdoch, biền ông ta thành một nhân vật thế lực bậc nhất nước Anh. Thủ Tướng Anh David Cameron, Tony Blair rất nể chủ nhiệm tờ báo này. Nên tờ báo muốn làm gì thì làm, nghe trộm điện thoại và mua chuộc cảnh sát./.( Vi Anh)