Ðọc Báo Y Khoa: Ung Thư Ruột Già, Thiếu Máu
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô
Di thể LGR5 với nguy cơ ung thư ruột già và hậu môn. Thử nghiệm trước đây cho biết LGR5 là một dấu ấn sinh học trong ruột của chuột. Trong báo Anticancer Research, November 2011, Kayoko Takeda và các cộng sự viên đã thử nghiệm ruột bệnh nhân khuyến cáo di thể LGR5 dương tính trong các tế bào tuyến nang thấp (lower crypts), đóng vai trò quan trọng trong việc bành trướng diễn biến ung thư ruột già và hậu môn. Di thể LGR5 được viết tắt bởi những chữ Leucine-rich repeat-containing G-protein coupled receptor 5. Trước đây, LGR5 đã được thấy trong các nang lông chuột có tiềm ẩn tái phát mọc lông chuột. Dấu ấn sinh học LGR5 cũng thấy trong tế bào nội mô ruột. Trong một bài nghiên cứu khác do Van ES JH và các đồng nghiệp đăng trong báo Nature, 449: 1003, 2007, cũng cho biết đã nhận diên được tế bào gốc trong ruột già và ruột non bằng dấu ấn di thể LGR5. Trước đây di thể LGR5 còn có tên là G protein-coupled receptor 49.
Ung thư ruột già và hậu môn phần lớn thuộc loại adenocarcinomas. Khoảng 50% ung thư ruôt già nằm phía bên trái ruột già và vùng trực tràng-sigma. Phần lớn ung thư ruột già khởi đầu từ diễn biến u tuyến (adenoma). Khi u bướu tuyến lớn khoảng 1 phân (cm), có nhung mao (villus), hay u bướu biến thành dysplasia (dị sản), tăng cao nguy cơ ung thư. Khoảng 85% ung thư ruột già và ruột sigmoid, bị mất chức năng của một hay nhiều di thể (tumor suppression genes) như p53, APC, hay DCC. Khoảng 15% ung thư ruột già và sigmoid bị tình trạng trật so nghiệm di thể đôi DNA (Mismatch repair genes) (Current Medical Diagnosis & treatment, 2010).
Dấu Ấn Sinh Học ALDH1B1 và Ung Thư Ruột Già. Giáo sư Tiến sĩ Vasilis Vasiliou thuộc Trung Tâm Ung Thư Ðại Học Colorado vừa xuất bản trong báo Biochemical and Biophysical Research Communications, ngày 7 tháng January, 2011, tường trình tìm hiểu phân hoá tố (enzymes) đặc biệt ALDH1B1, thuộc loại Aldehyde dehydrogenases, đóng vai trò quan trọng biến dưỡng thuốc men, bệnh biến dưỡng (metabolic diseases), tế bào ung thư, hoặc những tế bào gốc. Bài này cũng vừa được trình bày tại Hội Nghị Human Genome, tuần qua tháng 3, 2011. Thử nghiệm 40 bệnh nhân ung thư ruột già cho thấy 39 bệnh nhân có phân hoá tố ALDH1B1. Theo Gs Valisou thì nhóm nghiên cứu của ông muốn tìm hiểu xem phân hoá tố ALDH1B1 có tạo ra được những độc tố có khả năng tiêu diệt tế bào ung thư.
Người Già Thiếu Máu. Ăn uống thiếu thốn gây bệnh thiếu máu khi phụ nữ hết kinh. Ts Cynthia A.Thompson và các cộng sự viên tường trình kết quả nghiên cứu phổ biến trong báo Journal of the American Dietetic Association tháng Tư 2011. Theo các tác giả thì ăn uống thiếu thốn có thể là nguyên nhân chính gây bệnh thiếu máu khi phụ nữ về già mất đường kinh. Mặc dù có uống những chất bổ xung như kim loại hay sinh tố cũng khó thay đổi tỉ lê phụ nữ thiếu máu khi về già. Cần biết thêm tỉ lệ tử vong liên hệ bệnh thiếu máu, đặc biệt thiếu chất sắt, liên hệ khả năng hoạt động, té ngã hay phải nằm bệnh viên, khi về già. Kết quả dựa theo nghiên cứu hơn 82 ngàn phụ nữ. Theo các tác giả thì bài này lưu ý phụ nữ thiếu máu trong thời điểm hết đường kinh, khi về già, nên đặc biệt lưu ý dinh dưỡng ăn uống đầy đủ những đồ ăn chứa chất sắt, sinh tố B12, và folic acid. Theo tài liệu từ National Anemia Action thì thiếu máu tùy thuộc tuổi tác, đàn ông hay đàn bà, và tình trạng sức khỏe tổng quát. Khoảng 10-11% người già trên 65 tuổi bị thiếu máu. Khoảng 50% người già nằm trong viện dưỡng lão cũng bị thiếu máu.
Người lớn tuổi thiếu máu có nhiều lý do: Trước hết, người già thiếu máu vì thiếu chất sắt do cơ thể bị mất máu. Thường do lở loét bao tử, mạch máu bất bình thường, hay ung thư ruột già. Trong trường hợp hiếm thấy hơn do cơ thể không hấp thụ được chất sắt đầy đủ. Người già thiếu máu có thể do bị bệnh viêm kinh niên, bị nhiễm trùng kinh niên hay bệnh thận. Thí dụ như bệnh phong thấp rhreumatoid, ung thư, hay bệnh thận kinh niên. Khoảng 20-36% người già bị thiếu máu nhưng không rõ nguyên nhân vì sao, đó là loại bệnh người già thiếu máu, không thể giải thích được.
Người già thiếu máu không chữa sẽ bị đi đứng mất thăng bằng, không thể đi bộ xa được, dễ bị té ngã, bị bệnh tim, ưu trầm, mất trí nhớ, và không tập trung trí óc được. Người già thiếu máu có đời sống ngắn ngủi hơn, và nếu bị thêm bệnh thận, tiểu đường, hay suy thận, sẽ có tỉ lệ tử vong cao hơn. Nếu muốn biết có bị bệnh thiếu máu thì phải gặp bác sĩ của mình để đo lượng hemoglobin hay hematocrit. Khi người bệnh bị thiếu máu trung bình hay trầm trọng có thể cảm thấy mệt mỏi, yếu đuối, da xanh xao, đau ngực, chóng mặt, mình mẩy bứt rứt, lạnh chân tay, khó thở, tim đâp nhanh, và nhức đầu. Có người tưởng nhầm rằng khi về già bị thiếu máu là chuyện thường, nhưng không đúng. Cần phải uống thuốc điều trị nguyên nhân thiếu máu. Trong trường hợp bệnh nặng phải chuyền máu. Chữa thiếu máu do thận suy hay ung thư. Tăng sản xuất hồng huyết cầu trong tủy xương bằng erythropoietin. Vậy, nói chung, cần gặp bác sĩ để chẩn bệnh và điều trị kịp thời.
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô, Xin mời ghé thăm Y Dược Ngày Nay, www.yduocngaynay.com, Một Trang Web Y Khoa của người Việt viết cho người Việt.
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô
Di thể LGR5 với nguy cơ ung thư ruột già và hậu môn. Thử nghiệm trước đây cho biết LGR5 là một dấu ấn sinh học trong ruột của chuột. Trong báo Anticancer Research, November 2011, Kayoko Takeda và các cộng sự viên đã thử nghiệm ruột bệnh nhân khuyến cáo di thể LGR5 dương tính trong các tế bào tuyến nang thấp (lower crypts), đóng vai trò quan trọng trong việc bành trướng diễn biến ung thư ruột già và hậu môn. Di thể LGR5 được viết tắt bởi những chữ Leucine-rich repeat-containing G-protein coupled receptor 5. Trước đây, LGR5 đã được thấy trong các nang lông chuột có tiềm ẩn tái phát mọc lông chuột. Dấu ấn sinh học LGR5 cũng thấy trong tế bào nội mô ruột. Trong một bài nghiên cứu khác do Van ES JH và các đồng nghiệp đăng trong báo Nature, 449: 1003, 2007, cũng cho biết đã nhận diên được tế bào gốc trong ruột già và ruột non bằng dấu ấn di thể LGR5. Trước đây di thể LGR5 còn có tên là G protein-coupled receptor 49.
Ung thư ruột già và hậu môn phần lớn thuộc loại adenocarcinomas. Khoảng 50% ung thư ruôt già nằm phía bên trái ruột già và vùng trực tràng-sigma. Phần lớn ung thư ruột già khởi đầu từ diễn biến u tuyến (adenoma). Khi u bướu tuyến lớn khoảng 1 phân (cm), có nhung mao (villus), hay u bướu biến thành dysplasia (dị sản), tăng cao nguy cơ ung thư. Khoảng 85% ung thư ruột già và ruột sigmoid, bị mất chức năng của một hay nhiều di thể (tumor suppression genes) như p53, APC, hay DCC. Khoảng 15% ung thư ruột già và sigmoid bị tình trạng trật so nghiệm di thể đôi DNA (Mismatch repair genes) (Current Medical Diagnosis & treatment, 2010).
Dấu Ấn Sinh Học ALDH1B1 và Ung Thư Ruột Già. Giáo sư Tiến sĩ Vasilis Vasiliou thuộc Trung Tâm Ung Thư Ðại Học Colorado vừa xuất bản trong báo Biochemical and Biophysical Research Communications, ngày 7 tháng January, 2011, tường trình tìm hiểu phân hoá tố (enzymes) đặc biệt ALDH1B1, thuộc loại Aldehyde dehydrogenases, đóng vai trò quan trọng biến dưỡng thuốc men, bệnh biến dưỡng (metabolic diseases), tế bào ung thư, hoặc những tế bào gốc. Bài này cũng vừa được trình bày tại Hội Nghị Human Genome, tuần qua tháng 3, 2011. Thử nghiệm 40 bệnh nhân ung thư ruột già cho thấy 39 bệnh nhân có phân hoá tố ALDH1B1. Theo Gs Valisou thì nhóm nghiên cứu của ông muốn tìm hiểu xem phân hoá tố ALDH1B1 có tạo ra được những độc tố có khả năng tiêu diệt tế bào ung thư.
Người Già Thiếu Máu. Ăn uống thiếu thốn gây bệnh thiếu máu khi phụ nữ hết kinh. Ts Cynthia A.Thompson và các cộng sự viên tường trình kết quả nghiên cứu phổ biến trong báo Journal of the American Dietetic Association tháng Tư 2011. Theo các tác giả thì ăn uống thiếu thốn có thể là nguyên nhân chính gây bệnh thiếu máu khi phụ nữ về già mất đường kinh. Mặc dù có uống những chất bổ xung như kim loại hay sinh tố cũng khó thay đổi tỉ lê phụ nữ thiếu máu khi về già. Cần biết thêm tỉ lệ tử vong liên hệ bệnh thiếu máu, đặc biệt thiếu chất sắt, liên hệ khả năng hoạt động, té ngã hay phải nằm bệnh viên, khi về già. Kết quả dựa theo nghiên cứu hơn 82 ngàn phụ nữ. Theo các tác giả thì bài này lưu ý phụ nữ thiếu máu trong thời điểm hết đường kinh, khi về già, nên đặc biệt lưu ý dinh dưỡng ăn uống đầy đủ những đồ ăn chứa chất sắt, sinh tố B12, và folic acid. Theo tài liệu từ National Anemia Action thì thiếu máu tùy thuộc tuổi tác, đàn ông hay đàn bà, và tình trạng sức khỏe tổng quát. Khoảng 10-11% người già trên 65 tuổi bị thiếu máu. Khoảng 50% người già nằm trong viện dưỡng lão cũng bị thiếu máu.
Người lớn tuổi thiếu máu có nhiều lý do: Trước hết, người già thiếu máu vì thiếu chất sắt do cơ thể bị mất máu. Thường do lở loét bao tử, mạch máu bất bình thường, hay ung thư ruột già. Trong trường hợp hiếm thấy hơn do cơ thể không hấp thụ được chất sắt đầy đủ. Người già thiếu máu có thể do bị bệnh viêm kinh niên, bị nhiễm trùng kinh niên hay bệnh thận. Thí dụ như bệnh phong thấp rhreumatoid, ung thư, hay bệnh thận kinh niên. Khoảng 20-36% người già bị thiếu máu nhưng không rõ nguyên nhân vì sao, đó là loại bệnh người già thiếu máu, không thể giải thích được.
Người già thiếu máu không chữa sẽ bị đi đứng mất thăng bằng, không thể đi bộ xa được, dễ bị té ngã, bị bệnh tim, ưu trầm, mất trí nhớ, và không tập trung trí óc được. Người già thiếu máu có đời sống ngắn ngủi hơn, và nếu bị thêm bệnh thận, tiểu đường, hay suy thận, sẽ có tỉ lệ tử vong cao hơn. Nếu muốn biết có bị bệnh thiếu máu thì phải gặp bác sĩ của mình để đo lượng hemoglobin hay hematocrit. Khi người bệnh bị thiếu máu trung bình hay trầm trọng có thể cảm thấy mệt mỏi, yếu đuối, da xanh xao, đau ngực, chóng mặt, mình mẩy bứt rứt, lạnh chân tay, khó thở, tim đâp nhanh, và nhức đầu. Có người tưởng nhầm rằng khi về già bị thiếu máu là chuyện thường, nhưng không đúng. Cần phải uống thuốc điều trị nguyên nhân thiếu máu. Trong trường hợp bệnh nặng phải chuyền máu. Chữa thiếu máu do thận suy hay ung thư. Tăng sản xuất hồng huyết cầu trong tủy xương bằng erythropoietin. Vậy, nói chung, cần gặp bác sĩ để chẩn bệnh và điều trị kịp thời.
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô, Xin mời ghé thăm Y Dược Ngày Nay, www.yduocngaynay.com, Một Trang Web Y Khoa của người Việt viết cho người Việt.
Gửi ý kiến của bạn
