Hôm nay,  

Thảo Trường – Nhân Chứng Cuối Cùng

07/09/201000:00:00(Xem: 3731)

Thảo Trường – Nhân Chứng Cuối Cùng

Đỗ xuân Tê
Tác giả hai tác phẩm tiêu biểu, tiểu thuyết BÀ PHI trước 75 và Những Miểng Vụn của Tiểu Thuyết cách đây hai năm, đã về cõi vĩnh hằng. Ông thọ 73 tuổi, lẽ ra tuổi thọ phải ngắn hơn do những tác hại trên thân thể sau 17 năm ở tù Cộng  sản. Thảo Trường được kể là nhà văn quân đội có số năm ở tù lâu nhất sau chiến tranh. Sau hai chục năm im tiếng, những tác phẩm được viết sau này tại hải ngoại không hẳn chỉ là những hồi ức, ghi chép cá nhân mà được giới phê bình và độc giả đã biết ông gần năm mươi năm qua đánh giá như “tiếng nói của lương tâm” khơi dậy cho nhiều thế hệ đương thời và về sau cái khắc nghiệt dã man của một chính sách được che đậy dưới cái tên mỹ miều nhân đạo khoan hồng.
Nếu chỉ kể là một viên chức của chế độ cũ thì những tháng năm trong lao tù cộng sản Thảo Trường cũng giống bao người khác, nhưng vì là nhà văn, người cầm bút chân chính với bề dày nghiệp vụ cả nửa thế kỷ, ông không còn là cựu thiếu tá Trần Duy Hinh mà trở thành một Thảo Trường, chứng nhân tiêu biểu cho một thời đầy khổ nạn khi chính ông đã mục kích, trải nghiệm, chịu đựng suốt cuộc hành trình cải tạo từ đầu đến cuối để viết lại thuật lại những điều mắt thấy tai nghe bằng lối viết sâu lắng, trung thực, đầy lòng trắc ẩn của một cây viết hàng đầu của miền Nam trước đây.
Nếu đem so sánh với những khuôn mặt nổi tiếng cũng là nạn nhân của chế độ cộng sản một thời như nhà văn Nga Alexander Solzhenitsyn của Quần đảo ngục tù, hoặc nạn nhân của nạn diệt chủng dưới thời phát-xít Đức là tác gia Elie Wiesel người Do Thái qua tác phẩm Night thì e rằng có phần cường điệu, nhưng thử hỏi có ai đủ trọng lượng để thuật lại cho người ta tin, tin một cách tự nguyện, chẳng phải cho thế hệ này, mà còn cho các thế hệ về sau, nếu người đó không có một bề dày trải nghiệm và một sở trường văn bút để phác thảo cụ thể sinh động những gì đã xảy ra trong gần hai chục năm trong ngục tù cộng sản được dàn dựng qua cái tên ‘học tập cải tạo’ một từ vựng mới nhất đi kèm từ vựng ‘thuyền nhân’ mà cộng đồng thế giới  biết đến và quan tâm như hệ quả khốc liệt của chiến tranh  Việt nam sau ngày tàn cuộc"
Cho nên người ta mừng là đã có một nhân chứng đủ uy tín để nói hộ viết hộ hàng trăm ngàn người, đa số đã khuất bóng, già nua, thương tật là những nạn nhân âm thầm sau cuộc chiến, họ cũng muốn nói mà không nói được, muốn viết mà không viết được do hạn chế mặt này mặt khác, nên chi không gì bằng có người đồng hương đồng cảnh làm lại công việc của  Solzhenitsyn, của Wiesel để gióng lên tiếng chuông thức tỉnh lương tâm của người Việt, người Mỹ, của cộng đồng nhân lọai hãy lên án và cảnh giác về cái ác không còn tính người của một  chủ nghĩa, một chế độ mà bản chất của nó không hề thay đổi bất kể không gian thời gian, từ Âu sang Á, rồi điểm hẹn cuối cùng của tội ác trớ trêu thay lại đổ trên đầu người dân miền Nam sau chiến tranh.
Nói như vậy không hẳn phủ nhận những sách báo, tác phẩm của nhiều tác giả đã dùng tâm huyết để ghi lại những chuỗi ngày cay đắng pha máu và nước mắt đã được in ấn trước đây, nhưng dù sao tìm được một chứng nhân tiêu biểu trong khi cả ngàn người được tha được thả sau mười, mười lăm năm giam giữ, thì một người như Thảo Trường lại được nhà nước ưu ái cầm chân ở lại một trại giam heo hút vùng đất đỏ miền Đông, nơi chỉ còn khoảng trên chục người tù, khoảng non chục cán bộ, và trăm con bò, cán bộ lo gìữ tù, tù coi bò, bò tự ăn cỏ, chẳng ai cải tạo ai, cứ thế mà sống cho đến ngày…xả trại.


Cũng chuyện ở tù, nhiều người thấy lạ sao cộng sản họ giữ ông quá lâu. Thực sự chẳng phải vì ông thuộc diện ‘tứ trụ ác ôn’ (ông vốn ngành An ninh quân đội), cũng chẳng phải vì ông có quê quán xứ đạo vùng châu thổ sông Hồng cùng diện Bắc kỳ di cư vốn không ưa cộng sản, hay vì là cấp Tá có sứ mạng đặc biệt được theo các phái đoàn quân sự bốn bên ra vào Hà nội nhiều lần trước hiệp định đình chiến. Mấy diện này chỉ đáng trả giá trên dưới mười năm, nhưng cái tội lớn nhất (và cộng sản ‘sợ’ nhất) vì ông là… nhà văn, nhà văn có hạng. Tha ông  sớm ông sẽ đoàn tụ với vợ con (di tản hồi 75), lúc đó không thể bịt miệng ông, ông sẽ viết ông sẽ lên tiếng. Tốt hơn là giữ ông lại để ông xuống tinh thần, suy thần kinh, bịnh hoạn, bại liệt và bỏ xác trong tù như một số nhà văn uy tín của miền Nam đã bạc phận vì sức khỏe, tuổi đời cạn kiệt.
Nhớ lại khi ra mắt tác phẩm để đời Những Miểng Vụn Của Tiểu Thuyết cách đây đúng hai năm, các người tham gia buổi ra mắt đã được nghe một tham luận của một cây viết nữ là nhà văn Đặng Thơ Thơ, được Thảo Trương chọn lựa như người tâm đắc với tác phẩm ông viết. Bài viết Tôi đọc Thảo Trường của cô trở thành một bài điểm sách mà giá trị học thuật của nó rất đáng suy ngẫm. Xin lược trích một đoạn dưới đây:
Tôi đọc Thảo Trường như đọc một bản cáo trạng viết từ địa ngục. Một bản cáo trạng mỉa mai, chua sót, nhưng nhân bản. Môt cái nhìn thấu đáo về chủ nghĩa Cộng sản và tính chất ‘súc vật’ của nó, như Thảo Trường nhận xét. Trong bản cáo trạng đó, thủ phạm đã phủi tay, gần như trắng án. Để đi tìm lại bóng dáng của những địa ngục đó, chỉ còn cách thu lục những dấu tích còn tồn tại trong ký ức của những người còn sống sót. Trong lời khai của nhân chứng. Tôi đọc Thảo Trường như đọc lời khai của nhân chứng đầu tiên và cuối cùng.
Bản cáo trạng thì được khái quát như vậy, còn cách viết cáo trạng không gì tinh tế hơn khi nghe Trần dạ Từ, một nhà văn cùng thời, cũng ở tù Cộng sản đã ca ngợi người bạn văn của mình, “Những Mảnh Vụn Của Tiểu Thuyết là tác phẩm cổ điển, hiểu theo nghĩa ‘bất tử’, đồng thời đây cũng là thứ chữ nghĩa tối tân, mạnh mẽ nhất của thời đại chúng ta”.
Có điều nếu cùng là những người viết ‘cáo trạng’ qua những thời điểm lịch sử khác nhau, Solzhenitsyn đã nhận giải Nobel văn học, Wiesel đã nhận giải Nobel hòa bình cùng nhiều phần thưởng danh giá khác, thì Thảo Trường vẫn là Thảo Trường, một con người bình dị, khi chết ông không muốn đăng cả cáo phó, tiểu sử do chính ông ghi lại chỉ  sơ sài vài dòng, di sản văn học chỉ ghi số lượng không có tựa đề tác phẩm, quan tài đậy kín từ lúc liệm xong, lễ tang đơn giản chỉ râm ran lời cầu nguyện. Dù mang bạo bệnh, ông ra đi thanh thản sau giấc nghỉ trưa, thỏa lòng khi viết xong tác phẩm để đời làm tròn thiên chức của ngòi bút, và điều mong mỏi nhất là ông luôn luôn muốn “quên”, thì nay nằm trong quan tài đóng kín, Thảo Trường đã quên.
Ông quên nhưng những người ở lại và thế hệ về sau sẽ nhớ ông, nhớ tác phẩm của ông. Ông trở thành nhân chứng của thời đại với tư cách một nhà văn, nhân chứng đầu tiên và cuối cùng. Chúc ông đi bình yên trong hành trình về miền vĩnh cửu. Vĩnh biệt Thảo Trường!
Viết tại Quận Cam, 8-31-10
ĐỖ XUÂN TÊ

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Hội Ung Thư Việt Mỹ kính mời quý đồng hương cùng tham gia các sinh hoạt sắp tới: 1.Lớp Chăm Sóc Sức Khỏe Cộng Đồng: Quý Vị Không Đơn Độc - Quản Lý Cảm Xúc Buồn Bã vào Thứ Ba, 24 tháng 6, 2025, 2:30 PM - 4 PM tại văn phòng Hội Ung Thư Việt Mỹ. Quý vị có thể ghi danh qua trang mạng: https://tinyurl.com/communitywellnesslab. 2.Thuyết trình: Tâm Khỏe do Bác sĩ Xuyến Đông trình bày vào Thứ Sáu, 27 tháng 6, 2025, 4 PM - 6 PM tại văn phòng Hội Ung Thư Việt Mỹ. Quý vị có thể ghi danh qua trang mạng: https://tinyurl.com/MonthlyWorkshop2025. 3.Sinh hoạt: Lớp Dưỡng Sinh Thức Pháp vào Thứ Bảy, ngày 28 tháng 6, và Chủ Nhật, ngày 29 tháng 6, 2025, 7 AM – 8:30 AM tại văn phòng Hội Ung Thư Việt Mỹ. 4.Sinh hoạt: Lớp Khí Công vào Thứ Ba, ngày 1 tháng 7, 2025, 9 AM – 10:30 AM tại văn phòng Hội Ung Thư Việt Mỹ. 5.Thuyết trình: Phương Cách Sống Để Cơ Thể và Não Bộ Được Lành Mạnh vào Thứ Ba, 1 tháng 7, 2025, 11 AM - 12:30 PM tại văn phòng Hội Ung Thư Việt Mỹ.
Pechanga Resort Casino hân hạnh kính mời quý vị đến tham dự chương trình nhạc hội chủ đề “Dạ Khúc Tình Ca” sẽ được tổ chức vào lúc 7 giờ tối ngày Chủ Nhật 20 tháng Bảy, 2025 tới đây trên sân khấu Pechanga Theater. Trong không gian ấm cúng quen thuộc của rạp Pechanga, khán giả sẽ lại có dịp được MC Hoài Tâm duyên dáng đưa khán giả bước vào một buổi chiều âm nhạc đầy ắp âm thanh tuyệt vời của những ca khúc tình yêu, những nhạc phẩm trữ tình làm mê đắm tâm hồn người thưởng thức trong buổi chiều tà. “Dạ Khúc Tình Ca” là những lời ngợi ca tình yêu trong cuộc đời, trong con tim mỗi người chúng ta. Trong chương trình ca nhạc này, MC Hoài Tâm sẽ mời quý khán thính giả hội ngộ cùng những giọng ca rất quen thuộc với khách mộ điệu của thế giới âm nhạc trẻ sau này.
Hôm Thứ Hai 23 Tháng Sáu, các công ty bảo hiểm lớn nhất Hoa Kỳ đã đồng ý làm đơn giản lại hệ thống phê duyệt phức tạp của họ. Quyết định này diễn ra sau gần bảy tháng sau vụ bắn chết Giám Đốc Điều Hành một công ty bảo hiểm tại New York, làm cho dư luận bắt đầu chú ý rộng rãi đến việc các công ty bảo hiểm y tế từ chối hoặc trì hoãn việc chăm sóc theo yêu cầu của bác sĩ. Hàng chục công ty bảo hiểm, bao gồm Cigna, Aetna, Humana và UnitedHealthcare, đã đồng ý một số biện pháp, bao gồm bỏ bớt các thủ tục y tế cần phê duyệt và chấp thuận trước. Các công ty bảo hiểm cũng cam kết sử dụng ngôn ngữ rõ ràng khi giao tiếp với bệnh nhân và hứa rằng các chuyên gia y tế sẽ xem xét các từ chối bảo hiểm.
Tại Vietlife TV 15609 Beach Blvd, Thành Phố Westminster vào trưa Thứ Bảy ngày 21 tháng 6 năm 2025, Khu Bộ Việt Nam Quốc Dân Đảng Nam California và Đoàn Thanh Sinh Phó Đức Chính đã long trọng tổ chức Lễ Tưởng Niệm Lần Thứ 95 Anh Hùng Liệt Nữ Yên Báy. Điều hợp chương trình do MC Nam Yến. Tham dự buổi lễ ngoài quý Đảng Viên Việt Nam Quốc Dân Đảng còn có một số quý vị đại diện các Đảng phái chính trị tại địa phương, cộng đồng Việt Nam Nam California, Cụ Vũ Hoàng, một số các cơ quan truyền thông… Đến từ Texas có Hòa Thượng Thích Huyền Việt, Ông bà Bác Sĩ Trần Quốc Hưng (trong Liên Minh Vì Dân Chủ Cho Việt Nam).
Tại phòng hội Phòng Thương Mại Thành Phố Westminster 14491 Beach Blvd Thành Phố Westminster vào lúc 6 giờ chiếu Thứ Sáu ngày 20 tháng 6 năm 2025 một buổi Lễ tưởng niệm Giáo Sư Đoàn Viết Hoạt đã được các thân hữu tổ chức. Buổi lễ do ông Larry Nguyễn, giám đốc Trung Tâm Chăm Sóc Người Cao Niên Sacramento (cơ quan bảo trợ), Luật Sư Đỗ Thái Nhiên trưởng ban tổ chức, điều hợp chương trình buổi lễ do MC. Nancy Nguyễn cùng nhóm thân hữu trong ban tổ chức có: Trần Trung Đạo, Larry Nguyễn, Trần Minh Phương, Nguyễn Thanh Hà, Cao Minh Châu, Vũ Đan Thy, Trần Anh, Nancy Nguyễn, Trần Minh Khôi, Tạ Văn Thành…
Tại hội trường Thư Viện Việt Nam vào lúc 5 giờ chiều thứ Sáu ngày 20 tháng Sáu năm 2025, như thông lệ hằng năm vào ngày 19 tháng sáu, Biệt Đội Văn Nghệ Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa do chiến hữu Vũ Long Sơn Hải, Biệt Đội Trưởng và Nhà báo Du Miên, Giám Đốc Thư Viện, Bảo Tàng Viện Việt Nam đứng ra tổ chức đêm văn nghệ tưởng niệm Ngày Quân Lực 19-6 và vinh danh QLVNCH.
Trong không khí khắp nơi đang tưng bừng tổ chức những buổi lễ chào đón ngày Father's Day tức ngày Lễ dành cho Cha, tôi đến tham dự buổi Lễ cho Cha được tổ chức ở Trung Tâm Hoàn Nhiên. Bầu không khí vui tươi, thân mật, ấm cúng và tràn ngập yêu thương ở đây, khiến tôi thấy thật gần gũi với mọi người và bùi ngùi nhớ tới người cha đã khuất của mình. Không đông đảo, lộng lẫy, đầy hoa và thức ăn tràn ngập như hôm Lễ Mother's Day được tổ chức trước đây, buổi lễ hôm nay cũng vui tươi, đầy tiếng cười nhưng đằm thắm và sâu lắng hơn.
Nhà văn Thảo Trường (1936–2010) qua đời đã 15 năm.Thân hữu và gia đình nhà văn Thảo Trường trân trọng kính mời quý bạn đến tham dự buổi ra mắt bốn tác phẩm vừa tái xuất bản của nhà văn Thảo Trường: Hà Nội Nơi Giam Giữ Cuối Cùng; Người Khách Lạ Trên Quê Hương; Ngọn Đèn; và Lá Xanh. Chương trình do Đinh Quang Anh Thái điều hợp, với các diễn giả: giáo sư Trần Huy Bích, giáo sư Trần Chấn Trí; nhà văn Đặng Thơ Thơ và phần đọc trích chuyện, và chia sẻ ký ức về Thảo Trường.
Sáng Chủ Nhật ngày 15 tháng 6 năm 2025 tại Hội Quán PGH 2114 W. McFadden Ave, Santa Ana, Ban Trị Sự Phật Giáo Hòa Hảo Miền Nam California đã long trọng tổ chức đại lễ kỷ niệm 86 năm ngày Đức Huỳnh Giáo Chủ khai sáng nền đạo. Buổi lễ được bắt đầu lúc 10 giờ 30 sáng, các thanh, thiếu niên PGHH lên trước lễ đài hát quốc ca và sau đó có phút mặc niệm tưởng nhớ công đức tiền nhân, anh hùng liệt nữ, các chiến sĩ QL/VNCH đã hy sinh vì tổ quốc và đồng bào đã bỏ mình trên đường tìm tự do từ sau ngày 30.4.1975.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.