Từ Vụ Núi Lửa Ở Băng Đảo
Vi Anh
Đối với các tổ chức như các công ty hàng không và cơ quan chánh phủ của các nước Âu Châu bây giờ chưa đủ thì giờ để tính tóan hết những thiệt hại nhân mạng, kinh tế, du lịch do núi lửa ở Băng Đảo (Iceland) phun lên. Đám mây phún thạch gây chấn động không thua gì cuộc khủng bố 911 ở Mỹ hồi năm 2001. Nó bất động hóa hàng triệu người hành khách máy bay, đóng cửa gần hết phi trường ở Âu Châu. Máy bay từ Mỹ, Á, Úc, Phi châu cũng phải hủy chuyến bay đi Âu châu và về bốn châu ấy. Cả triệu hành khách phải chờ đợi, ngưng trệ, trễ nãi việc làm, giải trí. Nhưng thiệt hại trầm trọng nhứt vẫn là người nghèo, những người sống bằng nghề trổng trọt hoa quả, rau củ hầu hết từ Đông Phi xuất cảng sang châu Âu và Mỹ.
Đám mây phún thạch này sau năm ngày chưa tan mà còn lan ra Mỹ và Á châu. Nhưng nó đã làm cho Âu Châu chia rẽ. Là đầu đề phê bình chỉ trích, than phiền trách móc của các công ty hàng không đối vơi các tổ chức và giới chức thẩm quyển không lưu ra lịnh đóng cửa hoặc hạn chế sử dụng đường bay của các phi trường của 30 nước Âu Châu. Một hậu quả không những tai hại cho các nước Âu Châu mà cho cả các châu khác của hành tinh Trái Đất xinh đẹp đầy sự sống và không ngừng di chuyển này nữa vì những chuyến bay đi và về Âu châu của các châu khác cũng phải ngưng. Nhưng 5 ngày thời gian như ngưng đọng, bầu trời Âu châu như vắng lặng là cơ hội cho báo chí Âu châu bên cạnh việc loan tin qua nhiều nghị luận còn nhắc nhở nhiều điều rất đáng suy gẩm về tương quan giữa Thiên Địa Nhân mà triết học Đông Phương gọi là “tam tài” và thời gian là ý niệm liên đới do Con Người làm ra để phục vụ cho mình.
Một Con Người là thành phần của Trời Đất, thuộc về Trời Đất chớ không phải là người làm chủ Đất Trời. Nói cách khác Con Người không qua Trời Đất được. Một cái chớp cánh nhẹ như bướm của Đất Trời là thiên tai, địa họa cho Con Người. Thực vậy chỉ vì núi lửa Eyjafjưll phun ra, tại một Iceland, một băng đảo ít người biết mà hậu quả lớn khôn lường, rúng động cả thế giới của Lòai Người. Phi trường quốc tế và nội địa của 30 nước Âu châu đóng cửa hay chỉ sử dụng hạn chế thôi. 7 triệu người đã kẹt cứng. 63,000 chuyến bay bị hủy. Các hãng máy bay chạy vắt giò lên cổ tìm khách sạn cho hành khách tạm trú ít nhứt trong 5 ngày đêm. Các khách sạn bất thần phải giải quyết cho hàng triệu bữa ăn không tính trước. Các hãng máy bay thiệt hại không dưới 1 tỷ euros, mỗi ngày 270 triệu đô la.
Hành khách nóng lòng như lửa đốt. Lỡ bao cái hẹn, bao nhiêu việc làm ăn, giải trí, hẹn hò. Thê thằng tử phược lo lắng, mong chờ. Ngày xưa chưa có máy móc, chưa có phi cơ một ngày chờ đợi như “ba thu dụm lại một ngày dài ghê”. Bây giờ Con Người với máy bay phản lực, siêu thanh, xe lửa cao tốc, một giờ kẹt cứng chờ đợi dài như thiên thu.
Nhưng trong cái rủi cũng có cái may. Con Người là sinh vật tàn phá Đất Trời nhiều nhứt là sau cuộc cách mạng cơ khí và kỹ nghệ mà năng lượng dùng là nhiên liệu hóa thạch rút ruột của Trái Đất. Trong năm ngày máy bay phải ngưng bay trên Trới Âu châu đó, Trái Đất nhẹ đi được 1 triệu 300 ngàn tấn khối chất than máy bay thải ra trên bầu trời. Tương đương với khí than thải ra của thành phố Grenoble hay Brest của Pháp trong vòng một năm. Theo sưu khảo máy bay lên xuống và bay ngang Âu Châu để lại một khối lượng carbon bằng 1 phần 3 mà tất cả máy bay thải ra trên thế giới và bằng 2% tổng số than mà Con Người thải ra.
Từ đó Con Người buộc phải suy nghĩ tìm ra một phương tiện di chuyển khác thay cho máy bay, một nhiên liệu không gây ô nhiểm, không hâm nóng Địa Cầu phá vỡ cân bằng của Tròi Đất. Như nhiểu người đã đặt vấn để trong nhiều hội nghị quốc tế tuy chưa đồng thuận nhưng đã thấy cần.
Hai, Con Người chỉ là cây sậy, nhưng là cây sậy biết suy tư. Hai muơi phút dưới nước, vài phút thiếu không khí đã chết rồi. Nhưng nhờ biết suy tư, suy tưởng mà trở thành một trong “tam tài” là Thiên Địa Nhân theo triết học Đông Phương. Núi lửa ở Iceland phun cũng là dịp Con Người suy nghĩ về mình Con Người với thân phận hạn chế của mình đối với Thiên Nhiên nhưng biết tổ chức, biết liên đới, tương quan với nhau để tồn tại qua cơn nguy biến.
Con Người và sản phẩm Con Người làm ra cũng hạn chế. Khoa học thực nghiệm rất tiến bộ chưa giải quyết được những bài tóan siêu hình. Đam mê cao hơn, xa hơn, nhanh hơn của Con Người có giới hạn. Trời, Đất vừa là hai bộ thắng thắng lại những đam mê không gian và thời gian đó và cũng vừa là cảm hứng cho Con Người chinh phục Đất Trời. Vụ núi lửa ở Ái nhĩ Lan phun lên là lời nhắc nhở Con Người từ đáy lòng của Đất nói lớn lên tận Trời.
Nó cũng nhắc nhở Con Người phải biết cộng sinh, cộng tổn. Núi lửa Eyjafjưll là một hỏa diệm sơn nằm dưới băng hà Eyjafjallajưkull, bên trên là Băng Đảo. Nó báo cho Con Người cái tương quan của mâu thuẩn, một cảnh báo không chết người như sóng thần ở Á châu hay động đất ở Haiti hay ở Trung Quốc làm chết cả ngàn người. Một kỳ diệu của sự cộng sinh, giữa cái nóng nằm dưới cái lạnh, bảo vệ tương trợ nhau để tồn tại trong cân bằng. Khi mất cân bằng là sanh sự, nóng nhiều là hỏa diệm sơn, lạnh nhiểu là đất sụp. Cái mâu thuẩn của Đất Trời, của Âm Dương, của Con Người là tiểu vụ trụ “có âm dương, có vợ chồng; dẫu rằng Thiên Địa cũng vòng phu thê”.
Ba và sau cùng, thời gian là ý niệm của Con Người đặt ra, liên kết Thiên Địa Nhân không thể vì lý do gì mà Con Người không làm chủ thời gian để sống cho chính mình, sống xuất thế, sống với nội tâm là một tiểu vũ trụ. Núi lửa ở Ái nhỉ lan phun là dịp Con Người hiện đại suy nghĩ lại về ý niệm thời gian và việc sử dụng nó trong thời hiện đại quá máy móc, quá khẫn trương. Thời gian bây giờ tính bằng giây. Cái gì cũng nhanh với thời đại tin học – tin tức, việc làm, nghỉ ngơi, giải trí, đọc, viết. Ý niệm từ từ, thư thả hầu như đã mất trong lòng người và trong tương quan với tha nhân. Hầu như mọi hành động thời hiện đại đã bị truất hữu thời gian. Cái gì cũng “tranh thủ” cũng tăng tốc - chánh trị, kinh tế, và cá nhân.
Thời gian, bản chất của nó là sản phẩm Con Người làm ra mà không còn phục vụ cho Con Người nữa. Nó thành nhà độc tài thống trị chính Con Người.. Đây là điều không những cá nhân mỗi một người mà chánh quyền cai trị nhân dân cũng nên suy gẩm. Ai chống lại thời gian, thời gian sẽ quên người đó. Dục tốc bất đạt là túi khôn muôn đời.
Send comment
