Hôm nay,  

Bùi Tín Blog (viết Riêng Cho Voa Thứ Năm, 06 Tháng 5, 2010): Hoàng Cầm Đi Mất Rồi!thương Nhớ Một Hồn Thơ Lồng Lộng

08/05/201000:00:00(Xem: 6409)

Bùi Tín Blog (Viết Riêng Cho VOA Thứ Năm, 06 Tháng 5, 2010): Hoàng Cầm Đi Mất Rồi!Thương Nhớ Một Hồn Thơ Lồng Lộng

Bùi Tín 
-Hoàng Cầm ơi! Cầm đi thật mất rồi sao.
Mới đó Hoàng Cầm chép và gửi cho tôi một bài thơ rất đặc biệt, thơ gửi bạn, mang tựa đề «Thư gửi bạn», một bạn cực thân của anh còn ngồi trong tù. Bài thơ chừng 20 câu, kết thúc bằng 3 câu:
Tù ra nếu thấy tao đi mất rồi
Uống xong ngửa mặt lên trời
Hai vai ngất ngưởng là mày có tao.
Hoàng Cầm đi mất rồi chiều 6-5-2010. «Uống» anh nói trên đây là uống rượu, là thứ rượu đế đặc biệt của thị xã Bắc Ninh.
Cầm với tôi thân nhau. Phải nói là cực thân. Cũng có thể nói ít ai khác có thể thân hơn. Lại có họ với nhau. Họ khá gần. Anh họ Bùi, tên thật là Bùi Tằng Việt.
Chúng tôi cùng một cụ Tổ 3 đời trước. Cụ từ Ứng Hòa - Hà Đông lên Việt Yên - Bắc Giang làm việc nước, lấy một cụ bà thứ thất trên đó, thành một chi họ Bùi Bắc - Bắc (Bắc Ninh- Bắc Giang). Cầm hơn tôi 4 tuổi, nhưng về họ hàng thì tôi là anh. Chúng tôi gọi nhau từ hồi 1955 là cậu - tớ.
Sau khi tôi về báo Nhân Dân tháng 10-1982, Cầm với tôi càng thân. Anh ở xế Nhà thờ lớn, phố Lý Quốc Sư, tôi ở hàng Trống, cách nhau 200 mét, 3 phút cuốc bộ. Nhiều trưa tôi rủ Cầm ra bún chả hàng Mành ăn trưa và tâm sự. Cầm cũng hay chạy sang chỗ tôi làm việc, đọc mấy tập «tin mật, tuyệt mật», «tham khảo đặc biệt», rồi bàn luận chính trị, quốc tế, văn chương.
Trong con người Cầm là một khối bi kịch. Anh xuất thân một dòng họ lớn, khoa bảng, thông minh, ham học, đọc nhiều. Anh đọc Victor Hugo từ nguyên bản Pháp văn, đọc Shakespeare từ nguyên bản tiếng Anh, đọc thơ Đỗ Phủ từ nguyên chữ Hán. Trí nhớ Cầm tôi cho là ghê gớm. Kịch thơ Hận Nam Quan, hay Kiều Loan anh đọc từ đầu đến cuối, nhập tâm. Anh ngâm thơ rất hay.
Anh người to cao. Vai rộng, hàm én, môi son, tiếng sang sảng.


Nhân tiễn Hoàng Cầm đi xa, tôi nhắc lại những nét tiêu biểu nhất nơi anh. Anh là một chiến sỹ hàng đầu của tự do. Anh thấm thía tự do là điều kiện của sáng tạo, của tài năng chân chính. Khi là Trưởng đoàn Văn công Tổng cục Chính trị - QĐND năm 1952 rồi Trưởng đoàn kịch nói năm 1955, anh đã khó chịu, phản ứng dữ dội về sự can thiệp thô bạo của những nhà lãnh đạo, những chính ủy không am hiểu gì về văn học, văn nghệ. Anh bị đe nẹt, rồi bị cho ra rìa, còn bị treo bút dài hạn trong vụ Nhân Văn Giai Phẩm, cùng với Trần Dần, Lê Đạt, một thời gian dài bị cắt mọi đường sinh sống, phải đi khuân vác, làm ở nhà in, lau máy…
Anh không bao giờ chịu khuất phục. Luôn quắc mắt nhìn đời, nhìn bọn quan văn nghệ nhố nhăng. Ai nói theo lãnh đạo, anh khinh, ai nịnh lãnh đạo anh gọi là con «vện trung thành với chủ» để hòng được gặm xương. Có người khuyên anh nên khen thơ anh Lành (Tố Hữu) một câu, anh nhún vai: Theo tôi đó là vè, không thể gọi là thơ!
Vì anh làm thơ thật ra thơ. Thơ phải có hồn. Hồn thơ bay bổng, gợi cảm, nhiều hình ảnh, màu sắc, chữ ít nói nhiều. Anh yêu sông Đuống:
Sông Đuống trôi đi
Một dòng lấp loáng
*
Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kỳ
Xanh xanh bãi mía bờ dâu
Ngô khoai biêng biếc
Đứng bên này sông sao nhớ thế!
Sao xót xa như rụng bàn tay!
Bên kia sông Đuống
Quê hương ta lúa nếp thơm nồng
Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong
Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp.
Hoàng Cầm căm giận sự dốt nát, bất công của lãnh đạo, nhưng anh không chửi bới lung tung, anh luôn giữ tư thế trượng phu, kẻ cả. Anh đau cho nền thơ, nền văn hóa, số phận hẩm hiu của dân tộc hơn là cho số phận bị bạc đãi của cá nhân và gia đình mình.
Trong bài «Thư gửi bạn» nói trên, anh nhắn người bạn thân sa cơ vì khí tiết:
Bây giờ mày ở trong tù
Đêm nằm muỗi cắn nhớ nhà không em "
*
Bốn năm Đỗ Phủ nằm khoèo
Rượu say thơ cũng mệt nhoài tứ chi
Mười phương vẫn một bọn hề
Những thằng bưng điếu vác cờ chạy quanh.
Tao nhìn chẳng biết nói năng
Miệng cười nước mắt lưng tròng gió đưa…
Nhà thơ Hoàng Cầm khí phách, tài hoa, lớn khôn do dòng sữa quê hương dân tộc, thọ 88 mùa Xuân, “ra đi mất rồi” khi vận nước còn dang dở, nhưng anh tất biết rõ quê ta đang cựa mình.
Mong anh yên nghỉ trong lòng bãi mía bờ dâu, trong lòng dòng sông Đuống thân thương, vì mọi công dân yêu nước, thương dân đều hiểu rõ anh đã góp phần sớm nhất để toàn dân ta dành lại mùa xuân tự do sáng tạo rồi sẽ đến cho quê hương.
Bùi Tín (VOA’s Blog)

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Cứ theo như lời của giáo sư Nguyễn Văn Lục thì T.T. Thích Trí Quang là tác giả của câu nói (“Cộng Sản nó giết mình hôm nay, mai nó mang vòng hoa đến phúng điếu!”) thượng dẫn. Tôi nghe mà bán tin bán nghi vì nếu sự thực đúng y như vậy thì hoa hòe ở Việt Nam phải trồng bao nhiêu mới đủ, hả Trời?
Đảng CSVN tự khoe là “ niềm tin hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc“của nhân dân, nhưng sau 94 năm có mặt trên đất nước, thực tế đã chứng minh đảng đã cướp mất tự do của dân tộc, và là lực cản của tiến bộ...
Khi Kim Dung gặp Ian Fleming cả hai đều hớn hở, tay bắt mặt mừng và hể hả mà rằng: “Chúng ta đã chia nhau độc giả của toàn thể thế giới”. Câu nói nghe tuy có hơi cường điệu (và hợm hĩnh) nhưng sự hỉ hả của họ không phải là không có lý do. Số lượng sách in và số tiền tác quyền hậu hĩ của hai ông, chắc chắn, vượt rất xa rất nhiều những cây viết lừng lẫy cùng thời. Ian Fleming đã qua đời vào năm 1964 nhưng James Bond vẫn sống mãi trong… sự nghiệp của giới làm phim và trong… lòng quần chúng. Tương tự, nhân vật trong chuyện kiếm hiệp của Kim Dung sẽ tiếp tục là những “chiếc bóng đậm màu” trong tâm tư của vô số con người, nhất là người Việt.
Trong tháng Hai vừa qua, cái chết đau thương, lẫm liệt của nhà đối kháng người Nga Alexei Navalny trong tù đã gây sầu thảm, phẫn nộ cho toàn cộng đồng tiến bộ nhân loại. Đối với người Việt Nam tiến bộ, nỗi đau lại càng sâu thêm khi trong ngày cuối cùng của tháng Hai, ngày 29, nhà cầm quyền độc tài Hà Nội bắt đi cùng lúc hai nhà đấu tranh kiên cường...
Ít lâu nay, vấn đề “bảo vệ an ninh quốc gia” được nói nhiều ở Việt Nam, nhưng có phải vì tổ quốc lâm nguy, hay đảng muốn được bảo vệ để tồn tại?
Xuất hiện gần đây trong chiến dịch tranh cử tổng thống, Donald Trump, ứng cử viên đảng Cộng hòa, đã lên tiếng đe dọa là sẽ không bảo vệ cho các đồng minh thuộc khối NATO trong trường hợp bị Nga tấn công. Ý kiến này đã dấy lên một cuộc tranh luận sôi nổi tại châu Âu, vì có liên quan đến việc răn đe Nga và ba kịch bản chính được đề cập đến khi Donald Trump trở lại Nhà Trắng vào năm 2025 là liệu Liên Âu có nên trang bị vũ khí hạt nhân chăng, Pháp có thể tích cực tham gia không và Đức nên có tác động nào.
Tôi không biết chính xác là Văn Trí đã đặt chân đến Đà Lạt tự lúc nào nhưng cứ theo như ca từ trong nhạc phẩm Hoài Thu của ông thì Cao Nguyên Lâm Viên ngày ấy vẫn hoang vu lắm. Ngoài “núi rừng thâm xuyên”, với “lá vàng rơi đầy miên man”, cùng “bầy nai ngơ ngác” (bên “hồ thu xanh biếc”) thì dường như không còn chi khác nữa! Từ Sài Gòn, khi tôi được bố mẹ “bế” lên thành phố vắng vẻ và mù sương này (vào khoảng giữa thập niên 1950) thì Đà Lạt đã bị đô thị hóa ít nhiều. Nơi đây không còn những “bầy nai ngơ ngác” nữa. Voi, cọp, heo rừng, beo, báo, gấu, khỉ, vượn, nhím, mển, gà rừng, công, trĩ, hươu, nai, trăn, rắn, sóc, cáo, chồn… cũng đều đã biệt tăm. Người Thượng cũng ở cách xa, nơi miền sơn cước.
Vi hiến có nghĩa là “vi phạm” hay đi ngược lại những gì Hiến Pháp (HP) quy định. HP không có gì là cao siêu hay quá bí ẩn. Hiến Pháp trong bản chất chỉ là một bộ luật. Sự khác biệt chỉ là: HP là một bộ luật nền tảng hay nôm na là “luật mẹ”. Không những không cá nhân hay hữu thể pháp lý nào trong xã hội, kể cả hành pháp (tức chính phủ) được quyền vi phạm HP, mà không một luật pháp nào của lập pháp (tức quốc hội) được quyền vi phạm HP cả...
Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ tiếp tục đi theo đường mòn Chủ nghĩa đã lu mờ trong thưc tế và thất bại trong hành động tại Đại hội đảng kỳ 14 vào tháng 1 năm 2026. Khẳng định này của ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư đảng là bằng chứng cho tính chai lỳ, chậm tiến và lạc hậu, không phải của riêng ông mà toàn đảng...
Thứ Bảy 24/2/2024 đánh dấu hai năm kể từ khi Nga phát động cuộc chiến tranh xâm lược toàn diện nước Ukraine. Cuộc xung đột đang lâm vào tình trạng bế tắc và ngày càng tàn khốc. Nhân dịp này ông Nick Schifrin, một phát thanh viên của kênh truyền hình PBS, đã tổ chức một buổi thảo luận bàn tròn về hiện tình của cuộc chiến, nó có thể đi đến đâu và chính sách của Hoa Kỳ đối với Ukraine sẽ ra sao. Hiện diện trong buổi thảo luận có các ông Michael Kofman, John Mearsheimer và bà Rebeccah Heinrichs...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.