Hôm nay,  

Setsuko Không Thức Dậy Nữa

27/06/202500:00:00(Xem: 664)

Setsuko
Setsuko: Setsuko kiệt sức dần vì suy dinh dưỡng và đói khát. (Ảnh: Chụp màn hình phim)
“Ngày 21/9/1945…Đó là đêm tôi đã chết.”
 
Seita đứng đó, trong một góc của nhà ga xe lửa ở Kobe, Nhật Bản. Cậu thấy mình ngồi gục đầu. Đói. Mệt. Mồ côi và đơn độc. Cậu đã mất gia đình, nhà cửa trong trận bom của Mỹ thả xuống thành phố Kobe. Cuối cùng cậu đã phải khuất phục trước cái đói. Seita từ từ nhắm mắt. Tay Seita vẫn ôm chặt tài sản duy nhất của mình, hộp kẹo nhỏ mà Setsuko, cô em gái bốn tuổi, người thân duy nhất còn lại của Seita, rất yêu thích.

Người ta phát hiện Seita nằm đó. Họ mang cậu đi, giằng lấy hộp kẹo trong tay vứt ra ngoài đồng. Chiếc hộp nằm lăn lóc. Nắp hộp mở bung. Một làn khói sáng lóe bởi ánh sáng của những con đom đóm vây quanh. Setsuko trở về. Cô bé với mái tóc ngắn ôm trọn khuôn mặt bầu bĩnh, cười rạng rỡ khi thấy anh Seita đứng cạnh. Hai anh em bước đi trong ánh sáng dẫn đường của những con đom đóm, bắt đầu một kiếp khác.

Câu chuyện của hai anh em Seita, 14 tuổi và Setsuko, 4 tuổi, trong “Grave of the Fireflies” – Mộ Đom Đóm, cuốn phim hoạt hình Nhật Bản năm 1988 của đạo diễn Isao Takahata, dựa theo truyện ngắn thể loại bán tự truyện của Akiyuki Nosaka ấn bản năm 1967, đi sâu vào sự bi thảm trong những tháng cuối cùng của Đệ Nhị Thế Chiến ở Nhật Bản.

Hơn nửa thế kỷ sau, sự thống khổ trong chiến tranh đang cựa mình sống dậy.

Khi thế giới hướng ánh mắt về hai cuộc chiến kéo dài – một tại Gaza, một ở Ukraine – cái giá phải trả không chỉ đo bằng hậu quả địa chính trị hay sự thay đổi lãnh thổ, mà là những cuộc đời tan vỡ. Ở Gaza, trẻ em đang chết với tốc độ mà các tổ chức quốc tế gọi là “chưa từng thấy trong chiến tranh hiện đại”. Tại Ukraine, chiến trường trở thành thế bế tắc ảm đạm, được duy trì nhờ viện trợ nước ngoài và sự quan tâm dần phai nhạt.

Gaza: Nơi tuổi thơ hấp hối

Cuộc chiến tại Gaza, nay đã bước sang tháng thứ chín, đã biến phần lớn vùng đất nhỏ bé này thành một “vùng tử địa” cho trẻ em, theo lời các cơ quan Liên Hợp Quốc. Kể từ khi Israel phát động chiến dịch quân sự trả đũa sau cuộc tấn công của Hamas ngày 7/10/2023, Bộ Y Tế Gaza báo có hơn 50.000 người Palestine thiệt mạng, trong đó có ít nhất 15.600 trẻ em, chiếm khoảng 31% tổng số nạn nhân, theo thống kê từ United Nations.

Trong những tháng gần đây, khủng hoảng nhân đạo càng trở nên khốc liệt. Con số từ Unicef cho biết từ ngày 18 đến 28/3/2025, các cuộc không kích của Israel đã giết chết 322 trẻ em và làm bị thương hơn 600 em, trung bình 100 trẻ em thương vong mỗi ngày. Ở phía Bắc Gaza, hiện có 10.000 trẻ em suy dinh dưỡng cấp tính, với 1.600 em trong tình trạng nguy kịch, theo dữ liệu của Tổ chức Y tế Thế giới. Ít nhất 58 trẻ em vì đói mà đã chết.

Tổ chức Save the Children báo cáo từ tháng 10/2023 đến tháng 8/2024, có 11.300 trẻ em tử vong, trong đó 30% dưới 5 tuổi, bao gồm 710 trẻ sơ sinh dưới 12 tháng tuổi. Hơn 270 trẻ chào đời trong thời gian chiến tranh và đã chết trước khi biết đến thế giới bên ngoài. Trong mùa đông khắc nghiệt đầu năm 2025, tám trẻ sơ sinh chết vì hạ thân nhiệt, cùng với 74 trẻ em khác chết rét trong các trại tị nạn che phủ bằng bạt và vải không có cách nhiệt hay sưởi ấm.

Setsuko-Seita

Setsuko-Seita: Hai anh em mồ côi Seita và Setsuko trong lúc chạy giặc, bắt đom đóm làm đèn.

Giám đốc điều hành UNICEF, bà Catherine Russell nói hồi tháng 4/2025:“Dải Gaza hiện là nơi nguy hiểm nhất thế giới đối với một đứa trẻ. Đây không chỉ là một cuộc khủng hoảng nhân đạo, mà là sự sụp đổ của nhân tính.”

Với những đứa trẻ may mắn sống sót, thì tuổi thơ và tương lai của họ cũng không còn. Hàng trăm trường học và bệnh viện bị phá hủy. Hơn 1 triệu trẻ em đã phải rời bỏ nhà cửa, mất gia đình. Vào ngày 25/5 vừa qua, một cuộc không kích của Israel đánh thẳng vào trường Fahmi al-Jarjawi ở Gaza, giết chết 18 trẻ em trong tổng số 36 người thiệt mạng.

Dù cộng đồng quốc tế liên tục kêu gọi ngừng bắn, Israel vẫn tuyên bố phải tiêu diệt hoàn toàn Hamas. Trong khi đó, Hamas tiếp tục giữ con tin và yêu cầu Israel rút quân toàn diện khỏi Gaza. Giữa vòng xoáy đó, trẻ em tiếp tục chết từng ngày, từng giờ.

Ukraine, cuộc chiến bế tắc

Tại Ukraine, chiến sự giờ đây là một cuộc chiến tiêu hao không hồi kết. Hơn ba năm sau cuộc xâm lược toàn diện phi quân sự, phi nhân tính của Putin, chiến sự gần như không thay đổi. Donbas vẫn bị tranh chấp dữ dội. Nga kiểm soát phần lớn miền Nam Ukraine, trong khi các chiến dịch phản công của Kyiv đang chậm lại do thiếu hụt vũ khí và nhân lực.

Cuộc đàm phán hòa bình tại Istanbul hồi đầu tháng 6 đã đạt thỏa thuận trao trả tù binh và thi thể, nhưng bế tắc sâu sắc vẫn tồn tại khi Nga yêu cầu vùng lãnh thổ mới, trong khi Ukraine đòi ngừng bắn ít nhất 30 ngày.

Hơn 6 triệu người Ukraine vẫn đang sống trong cảnh ly tán. Thành phố Kharkiv, Zaporizhzhia và nhiều khu vực dân cư tiếp tục bị tấn công bằng drone và tên lửa. Kinh tế suy kiệt, tinh thần nhân dân rệu rã, sẽ thêm nhiều “người nằm co như loài thú khi mùa Đông” về tiếp theo. Các con đường, tòa nhà trên khắp đất nước Ukraine không thể biết có còn tồn tại đến bình minh hay không. Hay trên những con đường đó, sau mỗi tiếng còi báo động, là những hình ảnh “nằm yên không kêu than chết trên căn phần.”

Gãy vỡ và im lặng

Cả hai cuộc chiến đều đã trở thành biểu tượng của một trật tự toàn cầu đang lung lay. Hoa Kỳ, dưới chính quyền của Donald Trump, đã thẳng thừng quay mặt với Ukraine. Nhưng ngược lại, cung cấp hỗ trợ quân sự cho Israel để thôn tính Gaza. Ở Nam bán cầu, nhiều quốc gia như Brazil, Nam Phi, và Indonesia công khai cáo buộc phương Tây có “tiêu chuẩn kép” khi thương tiếc cho người Ukraine, nhưng lại thờ ơ trước cảnh trẻ em Palestine chết hàng loạt.

Lực lượng Israel và máy bay không người lái đã tấn công vào hàng trăm người đang chờ xe cứu trợ ở trung tâm Gaza vào sáng sớm thứ Ba 24/6, khiến ít nhất 25 người thiệt mạng. AP tường thuật ở bệnh viện Awda tại trại tị nạn Nuseirat ở thành phố, nơi tiếp nhận các nạn nhân, người Palestine đang chờ xe tải cứu trợ y tế trên đường Salah al-Din ở phía Nam Wadi Gaza. Nhưng súng đã nổ khi họ chưa kịp đến gần chiếc xe chở hy vọng cứu sống họ.

Những ngày cuối tháng 5/2025, từ Dải Gaza, Reuters tường thuật đoạn phim Mahmoud al-Haw, 39 tuổi, cha của bốn đứa con nhỏ, và những người Palestine khác tụ tập quanh một bếp ăn từ thiện ở một vùng bị chiến tranh tàn phá. Họ chen chúc về phía trước, điên cuồng vung vẩy những cái nồi trống rỗng. Gần đó là những thiếu niên tuổi đang lớn đang cố sứ dùng tay vét những mảng thức ăn còn sót lại bám trong cái thùng lớn. Những đứa trẻ nhỏ nhỏ, còm cõi, không đủ sức chen lấn nên bị đè bẹp ở phía trước, khóc òa. Một đứa giơ một cái chậu nhựa lên với hy vọng có được một vài muỗng súp. Ông Haw gắng sức chen vào đám đông cho đến khi nhận được phần của mình.

“Tôi có một đứa con gái đang bệnh nặng. Tôi không thể làm gì để cứu con. Không có bánh mì, không có gì cả,” Haw nói, Reuters thuật lại.

Unicef ​​đã cảnh báo rằng sự sụp đổ của các hệ thống nước ở Gaza đang đe dọa vùng lãnh thổ này bằng nạn hạn hán tàn khốc cũng như nạn đói. Israel đã chặn đứng nguồn cung cấp y tế, thực phẩm và nhiên liệu vào Gaza kể từ đầu tháng 3, khiến các chuyên gia quốc tế cảnh báo về nạn đói sắp xảy ra ở vùng đất bị bao vây này, nơi sinh sống của 2,3 triệu người Palestine.

Ở Ukraine, chiến tranh cướp đi tương lai của nhiều thế hệ. Chiến tranh ở Gaza đang giết chết tuổi thơ trong những căn hầm đổ nát. Một thế hệ trẻ em đang lớn lên giữa đống đổ nát hoang tàn, chấn thương và tình trạng vô quốc tịch. Lịch sử thế giới vẫn còn in rõ những vết sẹo chiến tranh để lại dù qua nhiều thập kỷ. Hậu quả của những lần chạy loạn, mất nhà, mất quốc gia, mất nguồn gốc. Ai từng đi qua chiến tranh mà có thể quên?

Giữa những điều thống khổ ấy, lại là trò chơi quyền lực của các quốc gia độc tài, chủ nghĩa phát xít và thể chế thần quyền. Dù cách xa nhau về địa lý, cả hai cuộc chiến giờ đây phản ánh một thực tế chung: sự đau khổ của người dân thường không còn là thiệt hại phụ, mà là trung tâm của mọi thứ. Đây không còn chỉ là những cuộc chiến giữa các quốc gia hay các nhóm vũ trang. Chúng là những cuộc chiến về tương lai của nhân loại, và liệu sự im lặng của chúng ta hôm nay có phải là thứ sẽ định hình nỗi đau của ngày mai?

Hiện tại, súng vẫn tiếp tục nổ, máy bay không người lái vẫn tiếp tục kêu vo ve và thường dân ở cả hai khu vực vẫn tiếp tục phải trả giá đắt nhất. Hình ảnh những đứa trẻ Palestine đen đúa, ánh mắt to tròn, thèm khát, đang vét lấy vét để những muỗng súp cuối cùng, chính là phiên tòa xét xử cho những bên tham chiến.

Những ánh mắt đó là ánh mắt Setsuko bé nhỏ trong cơn mê sảng, khi cầm viên đá mà ngỡ sushi, kiệt sức dần vì suy dinh dưỡng và đói khát. Món ăn cuối cùng Setsuko được ăn là miếng dưa dấu mà anh trai Seita đi nhặt về giữa lúc bom rơi. Khi người ta chạy vào hầm tránh bom đạn, Seita chạy ra khỏi hang núi để gom thức ăn về cho em.

Nhưng khi về đến nơi, Setsuko không thức dậy nữa.
---
Ảnh:
Setsuko-Seita: Hai anh em mồ côi Seita và Setsuko trong lúc chạy giặc, bắt đom đóm làm đèn.
 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
05/07/202510:25:00
Đôi lời tâm sự của tác giả: Trong nửa thế kỷ vừa qua, chúng tôi đã đọc và viết về thời sự Hoa Kỳ nhưng chưa bao giờ ghi nhận được các tin tức như hiện nay. Nhân dịp quốc lễ năm 2025 xin gửi đến quý độc giả thân hữu 3 bài lịch sử Mỹ để suy luận. 1) Bài về Lễ Độc lập Hoa Kỳ, 2) Cuộc nội chiến giải phóng nô lệ da đen và 3) Bài về Lễ Tạ Ơn oan khiên của dân da đỏ.
04/07/202521:34:00
Tôi không ăn mừng Lễ Độc Lập hôm nay, vì pháo hoa không soi thấu những trại giam di dân mọc lên khắp nước Mỹ, pháo hoa không xua được ICE đập cửa dí súng còng tay bứt người mẹ ra khỏi đàn con; pháo hoa không giữ ấm được cả gia đình người đồng minh Afgan vừa mất quy chế bảo vệ. Tôi không ăn mừng vì độc lập tự do hôm nay ngụy trang dưới những khẩu hiệu vay mượn và bóp méo - vì cách đất nước chúng ta đối xử với người yếu thế dưới danh nghĩa lá cờ. Ngày vào tị nạn nước Mỹ, tôi tin đất nước này không gạt ai ra ngoài chỉ vì nơi sinh, màu da, hay tờ giấy trú thân bị bão tố cuốn trôi. Niềm tin đó chưa chết — nhưng nó không sống nhờ những tiếng nổ của pháo hoa hay sự im lặng làm ngơ. Nó chỉ còn sống khi ta đủ can đảm kể lại câu chuyện thật: di dân không xâm lăng ai cả — di dân chính là nước Mỹ, đã như thế và sẽ mãi như thế.
04/07/202500:00:00
Trong sinh hoạt chính trị tại Việt Nam hiện nay, hai khái niệm “thế lực phản động” và “đối lập chính trị” thường được sử dụng với nội hàm và vai trò khác biệt. Bài viết này nhằm so sánh bản chất và nội dung giữa hai khái niệm này và đồng thời đề xuất một cách tiếp cận khác – hy vọng là sẽ phù hợp hơn với thực tiễn chính trị đang biến chuyển tích cực theo yêu cầu phát triển xã hội và đảm bảo ổn định bền vững của đất nước.
04/07/202500:00:00
Thế giới đang đổi thay nhanh chóng. Những giá trị từng được xem là bất biến – như tự do học thuật, trao đổi tri thức và khoa học không biên giới – nay lại bị nghi ngờ và siết chặt, ngay cả ở các nền dân chủ hàng đầu. Tại Hoa Kỳ, kiểm soát đối với sinh viên và giới nghiên cứu ngày càng gắt gao. Nhiều tài năng trẻ đã chọn rời bỏ môi trường học thuật Mỹ, quay về Thượng Hải hoặc Bắc Kinh – một xu hướng ngược chưa từng thấy kể từ thời Chiến tranh Lạnh.
03/07/202509:00:00
Tom Mollenkopf, Chủ tịch Hiệp hội Nước Quốc tế IWA (International Water Association) nhận định rằng: “Dự án đổi mới kiểm soát ô nhiễm hồ Nhĩ Hải và Phát triển Lưu vực đã cung cấp những hiểu biết quan trọng cho lĩnh vực môi trường nước toàn cầu”. Dự án được đánh giá là xuất sắc và đã được trao tặng Huy chương Bạc tại Đại hội Triển lãm Nước Thế giới. [Copenhagen 08.2022]
02/07/202518:47:00
Như mọi người đều biết, người ta càng lớn tuổi chừng nào, thì người ta lại thường hay nhớ tới những kỷ niệm trong dĩ vãng của mình nhiều bấy nhiêu. Nhất là những người cao niên đã về hưu, không còn bị ràng buộc bởi những công việc làm thường ngày của mình như trước kia, nên có nhiều thì giờ rành rỗi ngồi ở nhà một mình, để hồi tưởng lại những kỷ niệm buồn vui khó quên trong cuộc đời mình, rồi để có những lúc tâm sự cho nhau nghe lại những kỷ niệm khó quên
02/07/202509:04:00
Bài viết này sẽ phân tích lời dạy của sách Trúc Lâm Tông Chỉ Nguyên Thanh về ý chỉ Thiền Tông: vùng vằng chống chọi với những cái được thấy và được nghe là chưa biết đạo. Sách Trúc Lâm Tông Chỉ Nguyên Thanh là một tác phẩm về Thiền Tông Việt Nam xuất bản lần đầu vào năm 1796. Tác phẩm này được in trong Ngô Thì Nhậm Toàn Tập - Tập V, ấn hành năm 2006 tại Hà Nội, do nhiều tác giả trong Viện Nghiên Cứu Hán Nôm biên dịch.
26/06/202509:16:00
Bài viết này sẽ phân tích lời dạy của sách Trúc Lâm Tông Chỉ Nguyên Thanh về ý chỉ Thiền Tông: Lấy tu tâm làm chính, không bận tâm và không để mất thì giờ với chuyện thần thông. Sách Trúc Lâm Tông Chỉ Nguyên Thanh là một tác phẩm về Thiền Tông Việt Nam xuất bản lần đầu vào năm 1796. Tác phẩm này được in trong Ngô Thì Nhậm Toàn Tập - Tập V, ấn hành năm 2006 tại Hà Nội, do nhiều tác giả trong Viện Nghiên Cứu Hán Nôm biên dịch. Những lời dạy trong sách này mang phong cách Thiền Tông Việt Nam, vì ngài Ngô Thì Nhậm (1746-1803) khi rời quan trường đã xuất gia, trở thành vị sư có tên là Hải Lượng Thiền Sư
23/06/202509:51:00
Đức Phật có dạy pháp phóng sinh hay không? Trong rất nhiều kinh, Đức Phật đã dạy là hãy yêu thương và đừng hại bất kỳ sinh mạng chúng sinh nào. Lời dạy đó cũng có thể hiểu là dạy phóng sinh. Đức Phật cũng đã quy định nhập hạ ba tháng mỗi năm trong mùa mưa để tránh giẫm đạp, vô ý sát sinh các loài côn trùng và mầm non cây trồng. Sau đây, chúng ta dò lại một số lời Đức Phật dạy rằng hãy yêu thương và đừng hại bất kỳ sinh mạng chúng sinh nào.
21/06/202511:09:00
một số hành động cụ thể cần được thực hiện: • Liên lạc với các đại diện Quốc hội để yêu cầu họ lên án việc bố trí quân đội tại các cộng đồng dân sự. • Tham gia mạng lưới phản ứng nhanh trong cộng đồng để bảo vệ các gia đình phải đối mặt với các cuộc đột kích trục xuất. • Tham dự các cuộc họp cộng đồng để phối hợp các nỗ lực kháng cự tại địa phương và hỗ trợ lẫn nhau. • Tham gia các cuộc biểu tình và tập hợp quần chúng. • Tham gia các chi nhánh PIVOT địa phương hoặc bắt đầu một chi nhánh để tổ chức cộng đồng. • Nói chuyện với các phần tử trong gia đình về những sự kiện đang xảy ra và sự quan trọng của chúng. Chia sẻ tuyên bố này cùng người quen biết và cùng ba người bạn cam kết hành động.
“Đây là quan điểm của người viết, không nhất thiết là quan điểm của Việt Báo.”
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.