BA.2 là ‘biến thể phụ’ của Omicron, được ‘thừa hưởng các đặc điểm di truyền’ từ ‘phiên bản gốc’ khiến nó khó bị phát hiện hơn. (Nguồn: Unsplash.com)
HOA KỲ – Biến thể Omicron đã được tìm thấy ở ít nhất 40 quốc gia, bao gồm cả Hoa Kỳ. Và các nhà khoa học và quan chức y tế trên toàn thế giới đang chú ý đến một biến thể của nó được gọi là BA.2, theo trang APnews đưa tin ngày Thứ Ba, 25 tháng 1 năm 2022.
‘Biến thể phụ’ của Omicron, BA.2, được cho là còn ‘âm thầm’ hơn cả Omicron vì nó ‘thừa hưởng các đặc điểm di truyền’ từ ‘biến thể gốc’ giúp nó khó bị phát hiện hơn. Vậy cho tới nay các nhà khoa học đã biết được những gì về BA.2?
Nó đã hoành hành ở những đâu?
Kể từ giữa tháng 11 năm 2021, hơn 30 quốc gia đã tải gần 15,000 trình tự gen của BA.2 lên GISAID, nguồn lưu trữ và chia sẻ thông tin về vi rút COVID-19 toàn cầu. Tính đến sáng Thứ Ba, 25 tháng 1 năm 2022, đã có 96 trong số các trường hợp được tải lên là đến từ Hoa Kỳ.
Biến thể BA.2 xuất hiện nhiều hơn ở châu Á và châu Âu. Tại Đan Mạch, nó chiếm 45% tổng số ca nhiễm COVID-19 vào giữa tháng 1 năm 2022, tăng từ 20% hai tuần trước đó, theo Statens Serum Institut, trực thuộc Bộ Y tế Đan Mạch.
Chúng ta đã ghi nhận được những gì?
BA.2 có rất nhiều đột biến. Khoảng 20 trong số chúng có các gai protein gắn bên ngoài vi rút tăng nhiều đột ngột, cũng giống với biến thể Omicron ban đầu. Nhưng nó cũng có những thay đổi không được thấy trong phiên bản đầu tiên.
Bác sĩ Jeremy Luban, nhà vi rút học tại Trường Y khoa Massachusetts, cho biết vẫn chưa rõ mức độ quan trọng của những đột biến đó. Hiện nay, phiên bản gốc (được gọi là BA.1) và BA.2 được coi là các chủng biến thể phụ của Omicron. Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo y tế toàn cầu có thể sẽ đặt tên khác, theo chữ cái Hy Lạp, cho nó nếu nó được coi là một “biến thể đáng lo ngại.”
Một phân tích ban đầu của các nhà khoa học ở Đan Mạch cho thấy không có sự khác biệt nào trong số lần phải vào bệnh viện vì BA.2 so với Omicron gốc. Các nhà khoa học vẫn đang xem xét khả năng lây nhiễm của phiên bản mới, và cách các loại vắc xin hiện nay chống lại nó như thế nào. Cũng không rõ các phương pháp điều trị sẽ có tác dụng tới đâu với nó. Các bác sĩ cũng chưa biết chắc liệu người đã bị nhiễm COVID-19 do biến thể Omicron có thể bị tái nhiễm với BA.2 hay không.
Các cơ quan y tế đánh giá thế nào?
Tổ chức Y tế Thế giới WHO phân loại Omicron là một biến thể cần được quan tâm (variant of concern). Còn với BA.2, có thể nó sẽ được phân loại riêng. WHO nói rằng các cuộc nghiên cứu về BA.2 “nên được ưu tiên.” Trong khi đó, Cơ quan An ninh Y tế Anh đã xếp BA.2 vào danh mục “biến thể đang được nghiên cứu” (variant under investigation), dù phiên bản gốc của Omicron vẫn đang chiếm ưu thế ở Anh.
Tại sao nó lại khó bị phát hiện?
Phiên bản ban đầu của Omicron có các đặc điểm cụ thể khiến các quan chức y tế có thể nhanh chóng phân biệt nó với phiên bản Delta qua xét nghiệm PCR, bởi phiên bản Omicron gốc thiếu đoạn gene S
BA.2 không có đặc điểm này. Vì vậy, trong các xét nghiệm, BA.2 trông giống như Delta vậy. Bác sĩ Wesley Long, một nhà bệnh lý học tại Houston Methodist ở Texas, cho biết: “Không phải là xét nghiệm không phát hiện ra nó; chỉ là nó trông không giống với Omicron. Xin đừng nghĩ rằng cụm từ ‘Omicron khó bị phát hiện’ (stealth omicron) có nghĩa là chúng ta không thể phát hiện ra nó. Tất cả các xét nghiệm PCR vẫn có thể phát hiện ra nó.”
Chúng ta nên làm gì để tự bảo vệ?
Các bác sĩ đưa ra một số biện pháp phòng ngừa giống nhau: Tiêm phòng và tuân theo các hướng dẫn y tế công cộng về việc đeo khẩu trang, tránh tụ tập đông người, và ở nhà khi bị bệnh. Bác sĩ Long nói: “Các mũi vắc xin vẫn đang cung cấp khả năng bảo vệ tốt chống bệnh khỏi trở nặng, phải vào bệnh viện và gây tử vong.
Ngay cả khi quý vị đã bị COVID 19, đã có kháng thể tự nhiên rồi, thì vắc-xin vẫn mang tới cho quý vị sự bảo vệ mạnh mẽ hơn, lâu dài hơn.”
BA.2 gióng lên một hồi chuông cảnh báo rằng đại dịch vẫn chưa kết thúc. “Tất cả chúng ta đều ước ao nó kết thúc,” bác sĩ Long nói, “nhưng mà chừng nào cả thế giới chưa được tiêm phòng hết, thì chừng đó vẫn còn nguy cơ xuất hiện những biến thể mới.”
Gửi ý kiến của bạn
