Sự thật (fact): ngay từ thuở lập quốc, người Mỹ đã có ý thức về việc không để cho chính quyền có quá nhiều quyền lực. Thomas Jefferson- vị tổng thống thứ ba của Hoa Kỳ- đã có nhiều hành động để giới hạn quyền lực của chính quyền. Ông đã từng nói: khi chính quyền sợ người dân, khi đó có tự do. Khi người dân sợ chính quyền, khi đó có một chế độ độc tài. Người dân cần có súng để chống lại chính quyền chuyên chế.
Chính quyền Mỹ bị giới hạn quyền lực bởi cơ chế đa đảng, tam quyền phân lập, các ngành lập pháp, hành pháp, tư pháp kiểm soát lẫn nhau. Việc hình thành một chính quyền độc tài ở Mỹ là khó trong một định chế dân chủ như vậy.
Sự thật (fact): đảng Dân Chủ có khuynh hướng một chính quyền lớn hơn so với đảng Cộng Hòa. Lý do: Dân Chủ muốn chính quyền can thiệp vào các vấn đề kinh tế, xã hội nhiều hơn, trong khi đảng Cộng Hòa muốn để cho người dân, các doanh nghiệp tư bản có nhiều quyền tự do hơn. Đó là lý do tại sao đảng Dân Chủ ủng hộ những chính sách tăng an sinh xã hội, y tế toàn dân… Trong đại dịch covid, cựu tổng thống Trump và nhiều lãnh đạo đảng Cộng Hòa không ủng hộ việc bắt người dân đeo khẩu trang, giữ khoảng cách xã hội vì cho rằng vi phạm tự do cá nhân của người dân. Đảng Cộng Hòa chống gói cứu trợ $1,900 tỉ, và sắp tới là dự luật xây dựng cơ sở hạ tầng $2,000 tỉ của chính phủ Biden một phần cũng vì lý do không muốn chính quyền lớn, can thiệp vào nền kinh tế quá nhiều.
Ý kiến (opinion): chính quyền lớn hay nhỏ sẽ có lợi cho ai? Điều này tùy theo ý kiến, hoàn cảnh của mỗi người, và có sự khác biệt lớn giữa hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa. Đảng Cộng Hoà cho rằng việc chính quyền đặt ra những qui định như kiểm soát môi trường, bảo vệ người lao động… sẽ gây khó khăn cho các công ty, khiến môi trường kinh doanh ở Mỹ không còn hấp dẫn so với các nước khác. Ngoài ra, chính quyền lớn có nghĩa là cần thuế cao, tiếp tục làm gánh nặng cho doanh nghiệp. Ngược lại, đảng Dân Chủ tin rằng chính quyền phải bảo vệ quyền lợi của người nghèo. Nếu để các công ty chỉ chạy theo lợi nhuận, các lợi ích lâu dài của quốc gia như vấn đề môi trường sẽ bị bỏ quên, hệ thống an sinh xã hội sẽ sụp đổ, các thế hệ sau sẽ phải gánh chịu hậu quả.
Cả hai đảng đều có những lý lẽ thuyết phục để bảo vệ quan điểm của mình. Đó là lý do sự tồn tại của hai đảng làm đối trọng lẫn nhau là cần thiết. Chính quyền lớn đến bao nhiêu là do hai đảng tìm đến điểm đồng thuận chung.
Cộng đồng gốc Việt cũng tùy theo quan niệm, quyền lợi của cá nhân, gia đình, cộng đồng mà ủng hộ hay chống chính quyền lớn. Nếu muốn bản thân và gia đình được hưởng trợ cấp an sinh xã hội tốt mà chống chính quyền lớn là tự hại mình. Nếu muốn chính quyền ít quyền lực mà lại ủng hộ một vị tổng thống cho rằng mình làm nên tất cả, muốn mình đứng trên hệ thống tam quyền phân lập của Hoa Kỳ là tự mâu thuẫn với bản thân.
Dân Việt
Gửi ý kiến của bạn
