Hôm nay,  

Mất cân bằng trong kinh tế toàn cầu: đi tìm nguyên nhân khoảng cách giàu nghèo trong xã hội (Bài 6)

1/7/202012:08:00(View: 13477)

Bài 4 trình bày phân tích của kinh tế gia Thomas Piketty rằng khoảng cách giàu nghèo ngày càng sâu rộng nằm trong tiến trình sơ cứng của xã hội tư sản khi mà của cải và tài sản ngày càng tích lũy vào tay thiểu số. Điều này sẽ tạo ra đẳng cấp xã  hội (kẻ thù của dân chủ) và bóp nghẹt cạnh tranh (kẻ thù của tư bản). Tình trạng nói trên chẳng khác gì cây cổ thụ trong cánh rừng già mỗi ngày thêm bám rễ để giết chết không cho các mầm non mới mọc lên xung quanh. Cho nên nhà nước phải có chính sách tái phân phối tài sản trong xã hội, thay vì đợi đến lúc hố sâu giàu nghèo dẫn đến bất mãn, bạo động và cách mạng lật đổ nguyên trạng. 


Bài 5 trình bày quan điểm của kinh tế gia Richard Koo rằng khoảng cách giàu nghèo ở Âu-Mỹ hiện là kết quả của cuộc chạy đua toàn cầu hóa khi các cơ xưởng sản xuất di dời từ Âu-Mỹ sang Đông Á nhằm khai thác nguồn nhân lực rẻ. Vào thập niên 1950-1970 chính những hảng xưởng này đã là nhịp cầu giúp cho giới công nhân Tây Phương dù không có bằng đại học vẫn tiến lên đời sống trung lưu với công ăn việc làm ổn định và đồng lương cao, thì nay các nước Âu-Mỹ đánh mất đi cổ máy đào tạo thành phần trung lưu-công nhân nên rơi vào khủng hoảng chính trị và kinh tế. Thành quả kinh tế từ toàn cầu hóa chỉ tập trung vào thiểu số tinh hoa với trình độ học vấn cao mà bỏ xa đa số quần chúng còn lại. Tiến trình này tạo ra hố sâu giàu nghèo và dẫn đến sự bất mãn trong xã hội. Cho nên nhà nước phải có chính sách để khuyến khích đầu tư vào các ngành nghề mới nhằm tạo công ăn việc làm tốt cho những người bị mất việc do toàn cầu hóa.


Một vấn đề phức tạp thường có nhiều lý do khác nhau. Người viết nghĩ rằng hai cách nhìn nói trên có thể được tổng hợp như nguyên nhân chủ quan (Thomas Piketty) rằng hố sâu giàu nghèo là tiến trình già nua của xã hội tư sản, và lý do khách quan (Richard Koo) khi hảng xưởng sản xuất di dời ra khỏi Âu-Mỹ khiến giới trung lưu–công nhân mất việc nên bị thành phần trung lưu-trí thức và thượng lưu (elites) bỏ rơi trong tiến trình toàn cầu hóa. Nhưng ngược lại hai giải pháp đề nghị không thể dung hòa vì trái ngược lẫn nhau: cánh tả Tây Phương viện dẫn Piketty đòi tăng thuế trong lúc Richard Koo đồng ý với cánh hữu cần nên giảm thuế (Ông Richard Koo không nổi tiếng bằng Thomas Piketty nên ít được viện dẫn.) 


Cánh tả (Bernie Sander, Elizabeth Warren) đòi chính quyền đánh thuế lũy tiến (progressive tax) lên tài sản và thu nhập của nhà giàu để nhà nước dùng tiền đó đầu tư vào giáo dục, y tế và hạ tầng nhằm tạo cơ hội cho đa số dân chúng chạy theo thành phần ưu tú. Ngược lại cánh hữu (Trump, Macron - nhiều người sẽ bổ ngữa khi người viết gắn gượng tìm điểm tương đồng giữa hai nhà lãnh đạo này) muốn giảm thuế để thúc đẩy tư nhân đầu tư sáng tạo (innovation) giúp nền kinh tế Âu-Mỹ tiến nhanh hơn khi bị các nước Đông-Á rượt đuổi, qua đó tạo công ăn việc làm mới cho thành phần công nhân mất việc. Cánh tả muốn tăng đầu tư từ chính quyền, cánh hữu muốn tăng đầu tư từ tư nhân. Nhà nước không đầu tư đầy đủ thì hạ tầng, y tế, giáo dục và an sinh thì không đủ để bắt chiếc cầu cho những người bị thua sút vương tới, nhưng nhà nước lại cũng thường hay xài bậy cho nên không ít người chỉ tin tưởng vào đầu tư tư nhân. 


Chẳng những hai chính sách tăng hay giảm thuế trái ngược với nhau mà một vấn đề mấu chốt chưa được giải quyết là đầu tư dù từ nhà nước hay tư nhân nhưng thế nào để tạo ra công ăn việc làm mới tương xứng với đồng lương và mức sống của giới trung lưu-công nhân vào những năm 1950-1970. Giảm thuế để khuyến khích tư nhân đầu tư vào công nghiệp hiện đại thì giới ưu tú (elites) sẽ hưởng thêm phần lợi lớn trong khi thành phần lao động tuy có việc làm nhưng vẫn chật vật với đồng lương thấp. Tăng thuế để nhà nước đầu tư vào an sinh xã hội và giáo dục thì nhiều người lao động lớn tuổi khó đi học lại, hoặc các gia đình lao động không khuyến khích con cái học lên đại học trong khi chế độ an sinh mang lại tính lười biếng và ỷ lại.


Còn thêm hai vấn đề khác chưa được nhắc đến là (1) Trung Quốc sẽ không hài lòng dừng lại ở khâu sản xuất (manufacturing) mà đang đầu tư ồ ạt nhằm tiến lên trình độ sáng tạo (innovation) và bản vẽ (design); (2) trí tuệ nhân tạo (artificial intelligence) và bản in 3-chiều (3D printer) sẽ thay thế con người trong nhiều lãnh vực từ lao động trí óc đến chân tay. Trong tương lai không xa ngay cả thành phần trung lưu-trí thức ở Tây Phương cũng sẽ sợ mất việc, rồi đến cả dân chúng ở các nước đang mở mang cũng thiếu công ăn việc làm do tự động hóa. Thành quả kinh tế rốt cuộc ngày càng tích lũy vào giới ưu tú toàn cầu (global elites) có vốn tư bản (capital) và trình độ chuyên môn rất cao để đầu tư và xử dụng máy móc thay thế con người. Thuế tài sản (wealth tax) tuy có thể làm giảm phần nào  chênh lệch giàu nghèo nhưng chỉ có cần lao mang đến giá trị và sự tự tin (nhàn cư vi bất thiện). Cho nên tạo đâu ra hàng chục hay trăm triệu công ăn việc làm vốn sẽ bị thay thế trong tương lai là câu hỏi không ai mường tượng được giải pháp.


Trên đây là những nét cô động nhưng thô thiển nhằm giải thích sự tương đồng giữa hai quan điểm nhưng lại mang đến khác biệt sâu sắc trong chính sách kinh tế của cánh tả và hữu ở Tây Phương, tựu trung nhằm tăng thuế (để lấp hố sâu giàu nghèo) hay giảm thuế (nhằm khuyến khích đầu tư). Tuy có thể tổng hợp giữa hai cách nhìn của Thomas Piketty và Richard Koo, thì ngược lại không có một biện pháp dung hòa giữa tăng hay giảm thuế, và cũng chưa có một phương thức hữu hiệu để tạo ra việc làm với đồng lương và mức sống tương xứng so với công việc trong các hảng xưởng sản xuất ở Âu-Mỹ vào thập niên 1950-1970. 


Nhiều người sẽ hỏi tại sao thuế má quan trọng như vậy? Lý do ngoại trừ chế độ cộng sản nơi đó nhà cầm quyền chiếm đoạt mọi tài sản, còn trong mô hình tư bản thuế má là biện pháp để nhà nước thưởng hay phạt để thay đổi bộ mặt xã hội. Chính quyền giảm thuế khi khuyến khích đầu tư, tiêu thụ, hay sinh con tăng dân số, v.v…; nhà cầm quyền tăng thuế để trừng phạt (sin tax) nhà giàu, hũy hoại môi trường (environment tax), hạn chế hút thuốc và uống rượu, v.v… Thuế nhiều hay ít thì sự kiểm soát của chính quyền cũng theo đó tăng hay giảm giúp tăng trưởng hay bóp chết nền kinh tế.


Thuế má, tài chánh, tiền tệ, luật lệ (luật lao động, môi trường, v.v…) và các quy định (regulations) của nhà nước nhằm chi phối nền kinh tế sẽ là đề tài trong nhiều dịp khác. Riêng bài 7 tới đây sẽ tìm hiểu về hố sâu giàu nghèo và cuộc chạy đua xuống đáy vực (race to the bottom) ở các nước đang phát triển như Việt Nam.

 

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
- California: Antonietta Nguyen bị xử có tội biển thủ 9 triệu đô từ ABS Seafood, sẽ kêu án av2o tháng 10/2025 - Trump chỉ đạo ICE ưu tiên bố ráp di dân tại các thành phố do đảng Dân chủ điều hành, chỉ tiêu bắt 3.000 người/ngày, nhưng dừng bố ráp nông trại, nhà hàng, lò đóng gói thịt và khách sạn - Trump cân nhắc cấm toàn bộ hay bán phần công dân 36 nước nhập cảnh vào Mỹ
Hôm thứ Bảy vừa qua, Washington D.C., thủ đô Hoa Kỳ đã chứng kiến một cuộc diễn binh quy mô lớn nhân dịp kỷ niệm 250 năm thành lập quân đội Hoa Kỳ, đồng thời cũng là sinh nhật lần thứ 79 của Tổng thống Trump.
(WASHINGTON, ngày 15 tháng 6, Reuters) – Khi Tối Cao Pháp Viện (TCPV) Hoa Kỳ chuẩn bị đưa ra các phán quyết quan trọng trong những tuần tới, một cuộc thăm dò mới từ Reuters/Ipsos cho thấy công chúng Mỹ tuy bất đồng ý kiến về các vụ kiện, nhưng đa phần lại đồng thuận ở một điểm: họ không tin rằng cơ quan tư pháp cao nhất của đất nước đứng ngoài lề chính trị.
(MOSCOW/KYIV, ngày 15 tháng 6, Reuters) – Các viên chức Ukraine cho biết hôm Chủ Nhật (15/6), Ukraine vừa tiếp nhận thêm 1,200 thi hài binh lính đã hy sinh trong cuộc xung đột với Nga. Đây là một phần trong các thỏa thuận giữa hai bên về việc trao đổi tù binh và trao trả thi hài tử sĩ.
- Biểu tình "No Kings" ở khắp Hoa Kỳ, tại hơn 2.000 thị trấn nhỏ và lớn, so sánh Trump với Kim Jong Un, Hitler. Nổ súng ở Utah, 1 người biểu tình bị thương nặng - Diễn binh sinh nhật Trump, mừng 250 năm quân đội Mỹ: xe tăng, phi cơ, quân hành, 21 phát súng, và cả bọn bạo loạn ngày 6 tháng 1/2021
Bài viết này sẽ phân tích lời dạy của sách Trúc Lâm Tông Chỉ Nguyên Thanh về ý chỉ Thiền Tông: Đạo giấu kín ở chỗ có nói gì đâu, Đạo thánh nhân giấu kín trong chữ Vô vi, không thấy dấu vết nhưng người người đều chịu ơn. Trong sách này, ý chỉ đó được gọi là Tiếng Ấn Giấu – viết theo âm Hán-Việt là Tàng Thanh. Sách Trúc Lâm Tông Chỉ Nguyên Thanh là một tác phẩm về Thiền Tông Việt Nam xuất bản lần đầu vào năm 1796. Tác phẩm này được in trong Ngô Thì Nhậm Toàn Tập - Tập V, ấn hành năm 2006 tại Hà Nội, do nhiều tác giả trong Viện Nghiên Cứu Hán Nôm biên dịch.
- Quận Cam: Indigo Vũ (hội VietRise) kêu gọi đoàn kết với những người bị ICE bắt một cách bất công - Quận Cam: 200 thiện nguyện viên lập mạng lưới đi chợ giùm di dân lậu không dám đi chợ - Quận Los Angeles: công dân Mỹ cũng bị vật té, bắt đi. - Quận Cam: Herbert Norris Trotter nhận tội giúp Michael Minh Nguyen biển thủ 5,2 triệu đô từ thị trấn Placentia - Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth: có thể Mỹ sẽ xâm lược quân sự đối với Greenland và Panama
Đài truyền thông địa phương Fox9 MSNP vừa loan tin sáng Thứ Bảy 14/6/2025. Chính quyền ban hành lệnh trú ẩn trong nhà vào lúc 5 giờ 30 sáng 14/6, trong bán kính khoảng 3 miles gần Edinburgh Golf Course. FOX 9 xác nhận rằng hai nhà lập pháp tiểu bang và vợ/chồng của họ đã bị bắn vào đêm qua. Thống Đốc Tim Walz thông báo trên Twitter cho biết ông đã ra lệnh thành lập ngay lập tức Trung tâm Điều hành Khẩn cấp Tiểu bang. “Các nguồn lực tiểu bang Minnesota có đầy đủ cơ quan thực thi pháp luật ở Champlin và Brooklyn Park để hỗ trợ. Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ tình hình và sẽ sớm chia sẻ thêm thông tin.” Thống Đốc Walz cho biết. Các nguồn tin cho đài FOX 9 biết có thể có HAI nghi phạm liên quan đến vụ nổ súng và một nghi phạm hiện đang bị giam giữ. Chính quyền yêu cầu người dân trong khu vực không mở cửa cho cảnh sát trừ khi có hai cảnh sát cùng đi, hoặc gọi 911 để xác định danh tính của cảnh sát tại cửa nhà mình.
“Tự do của chúng ta dựa vào tự do báo chí, và điều đó không thể bị giới hạn mà không bị đánh mất". "Our liberty depends on the freedom of the press, and that cannot be limited without being lost." - Thomas Jefferson (Tổng thống thứ ba của Hoa Kỳ) Câu nói ấy, của cố Tổng thống Hoa Kỳ Thomas Jefferson, vẫn vang vọng như một nguyên tắc bất di bất dịch của bất kỳ nền dân chủ nào còn giữ được phẩm cách. Bởi lẽ, khi báo chí e sợ quyền lực, khi tiếng nói công luận bị dìm xuống bởi lợi nhuận hay sự dè chừng chính trị, thì dân chủ cũng bắt đầu trượt khỏi đường ray của chính mình.
Israel dội bom Iran: ít nhất 78 người chết, 329 người bị thương, giết nhiều tướng cấp cao và khoa học gia của Iran. Trump: Israel dội bom Iran tình cờ đúng ngày 61, khi tối hậu thư 60 ngày Trump cho Iran vừa hết hạn. Israel: Trump giả vờ không biết, nhưng Israel được Trump giúp trận bom vào Iran. Hamas: Iran bị Israel tấn công vì hỗ trợ dân Palestine.
Theo một bản tin đăng trên trang mạng https://www.aerospacemanufacturinganddesign.com/ vào cuối tháng 5 2025, Archer Aviation đã được chọn là nhà cung cấp dịch vụ taxi hàng không chính thức của Thế Vận Hội Olympic và Paralympic LA28. Archer Aviation sẽ sử dụng những chiếc máy bay điện cất cánh hạ cánh thẳng đứng (eVTOL- electric vertical take off landing) Midnight của mình tại Thế Vận Hội LA28 theo nhiều ứng dụng khác nhau: vận chuyển khách VIP, vận động viên; hỗ trợ các dịch vụ khẩn cấp và an ninh. LA sẽ xây dựng các trạm cất cánh và hạ cánh thẳng đứng tại một số địa điểm quan trọng của thế vận hội
Trong những ngày gần đây, không ít du khách từ Trung Quốc, Đài Loan và Nam Hàn đã quyết định hủy bỏ các chuyến du lịch Nhật Bản. Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này là do một cuốn truyện tranh có tên gọi " Tôi đã thấy tương lai” của tác giả Ryo Tatsuki, vốn được xuất bản từ năm 1999. Cuốn sách này, qua những hình vẽ và những dòng chữ mô tả những giấc mơ kỳ lạ mà tác giả đã trải qua, đã không chỉ gây sự chú ý mà còn tạo ra những phản ứng mạnh mẽ.
Địa cầu đang ấm lên. Mức tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu có thể chạm mốc 2.7 độ C vào cuối thế kỷ này. Dù cánh cửa để tránh những viễn cảnh khí hậu tồi tệ nhất chưa hoàn toàn khép lại, bức tranh toàn cảnh vẫn phủ một màu xám khá ảm đạm. Liệu các nỗ lực khí hậu có đang đi vào ngõ cụt? Nhất là khi Hoa Kỳ lần thứ hai tuyên bố rút khỏi Hiệp Ước Khí Hậu Paris. Đồng thời, những đợt nắng nóng kỷ lục xuất hiện cả trên đất liền lẫn biển cả, thiên tai khắc nghiệt liên tục kéo đến.
Các cơ quan giao thông DMV trên toàn nước Mỹ đang cảnh báo về một loạt tin nhắn lừa đảo mới, nhằm chiếm đoạt thông tin cá nhân và tài chính của người dùng. Theo thông tin từ các DMV tại New York, Florida và California, các tin nhắn giả mạo này được gửi ra cảnh báo về các khoản phí giao thông chưa thanh toán, đe dọa mức phạt cao hơn hoặc đình chỉ quyền lái xe nếu không trả khoản nợ
Ngày 28 tháng 5 năm 2025: Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã chỉ thị cho các đại sứ quán và lãnh sự quán Hoa Kỳ trên toàn thế giới ngừng duyệt xét chiếu khán sinh viên mới trong khi đang làm việc để mở rộng quy trình "kiểm tra và sàng lọc trên mạng xã hội" đối với tất cả những đương đơn xin chiếu khán sinh viên mới.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.