Tại Orange County của chúng ta, số trường hợp lây nhiễm (confirmed cases) mới được loan báo hôm nay, CN 19/4/2020, là 79. Số ấy cao hơn hôm kia (75) và hôm qua (63): https://occovid19.ochealthinfo.com/coronavirus-in-oc Căn cứ vào sự kiện ấy, một số người có thể sẽ bi quan. Nhưng sở dĩ có sự tăng các trường hợp lây nhiễm vì trong mấy hôm gần đây, Orange County đã tăng việc xét nghiệm một cách rất đáng kể. Chẳng hạn riêng ngày hôm qua, 18/4, 1245 người đã được xét nghiệm. Số người được xét nghiệm trong 4 hôm vừa qua là (637 + 429 + 1245 + 378 =) 2689. Số lây nhiễm mới trong 4 hôm là (50 + 75 + 63 + 79 =) 267. Như vậy trong những người được đưa đi xét nghiệm (hầu hết được coi [hay tự coi] là “có vấn đề”), tỷ lệ bị lây nhiễm chỉ là 9.92%. Theo nhiều thống kê, khoảng 80% trường hợp lây nhiễm sẽ được coi là nhẹ, qua ít hôm sẽ tự khỏi. Tỷ lệ nặng, phải đưa vào nhà thương ở mức 20% hay ít hơn.

Trước hết xin nhắc lại ý chính của bài 19: trong quản lý kinh tế nhà nước Hoa Kỳ nói chung bao gồm Tổng Thống và Quốc Hội (do dân bầu) và Ngân Hàng Trung Ương (NHTƯ tức một cơ quan hành chánh độc lập không do dân bầu). NHTƯ Hoa Kỳ điều chỉnh nền kinh tế phát triển “nóng” hay “nguội” qua lãi xuất và lượng tiền USD lưu hành trên thị trường, trong khi Tổng Thống và Quốc Hội điều hành nền kinh tế bằng thuế má và ngân sách. Bài 19 đã tìm hiểu về NHTƯ, bài 20 này sẽ phân tích chi tiêu của chính quyền (bao gồm Hành Pháp và Lập Pháp) trong khủng hoảng.

Một tháng qua, virus corona (Covid-19) đã làm cho kinh tế Hoa Kỳ và nhiều nước trên thế giới suy sụp. Với bệnh dịch lan tràn, ở Mỹ đã có 700 nghìn ca bệnh và 35 nghìn tử vong. Thế giới có hơn 2 triệu ca nhiễm, 144 nghìn tử vong. Ngoài Hoa Kỳ, châu Âu cũng có số ca nhiễm và tử vong cao. Từ giữa tháng Ba chính quyền liên bang Mỹ có lệnh cấm tụ họp trên 10 người. Ngay sau đó nhiều tiểu bang ban hành lệnh cấm túc. Mọi người ở nhà. Ra đường cần đeo khẩu trang, giữ khoảng cách 2 mét xa nhau. Các hãng xưởng, cơ sở thương mại không phục vụ nhu cầu thiết yếu của dân đều đóng cửa. Chỉ còn siêu thị, trung tâm y tế, bệnh viện và một số dịch vụ giới hạn mở cửa.

Kể từ ngày 1/5/2020, nhiều quốc gia trên thế giới trong đó có Hoa Kỳ đã có chương trình phục hồi sau đại dịch COVID-19. Cũng vậy, Tòa Thánh Vatican đã thông báo những tiến trình tương tự để bình thường hóa các hoạt động của Giáo hội sau đại dịch trong các lãnh vực bác ái xã hội, giáo dục đào tạo, cử hành bí tích, rao giảng Tin mừng. Có lẽ đây cũng là cơ hội thích hợp để chia sẻ những bài học bản thân mà Tiến sĩ Richard Darga và Huynh Trưởng Nghĩa Sinh đã chia sẻ tại Hà Nội trong khóa học “Kỹ năng Lãnh đạo Phục vụ” được tổ chức liên tục trong 5 năm qua (vào các năm 2016, 2017, 2018, 2019 & 2020).

Như phần trình bày trên cho thấy nạn dịch Virus Corona đã khiến cho ”gió đã đổi chiều” nên thế giới có cái nhìn hoàn toàn ác cảm đối với Trung Cộng và nhà độc tài Tập Cận Bình, bởi lẽ nay hiểm họa này đã liên quan trực tiếp đến mạng sống quý báu của mỗi cá nhân. Biết đâu vì thế rất có thể sẽ có những biến chuyển bất ngờ quan trọng như sự kiện Bức Tường Berlin sụp đỗ thình lình không hề báo trước vào ngày 9.11/1989 đã mang lại tự do thực sự cho cả toàn vùng Đông Âu.

Tổng Thống Donald Trump đã bào chữa chuyện ông viết Twitter mà trong đó ông có vẻ ủng hộ những người biểu tình chống các biện pháp phong tỏa tại nhiều tiểu bang nước Mỹ. Tại cuộc họp báo hôm Thứ Sáu, ông nói rằng một số biện pháp được đề ra bởi Minnesota, Michigan và Virginia là “quá khó khăn.” Trước đó, ông viết hàng loạt tweets rằng: “Hãy Giải Phóng Minnesota,” “Hãy Giải Phóng Michigan,” và rồi “Hãy Giải Phóng Virginia.” Các phong toả, gồm lệnh ở trong nhà, là cần thiết để làm chậm đà gia tăng của vi khuẩn corona. Nhưng những người biểu tình nói rằng chúng đang làm tổn hại các công dân qua việc hạn chế hoạt động một cách vô lý và làm bóp ngạt hoạt động kinh tế.

Trước đây với thuyết âm mưu, Đặng Tiểu Bình tuyên bố “Không cần biết mèo trắng hay mèo đen, chỉ cần bắt được chuột đều là mèo tốt”. Với “thuyết con mèo” của Đặng Tiểu Bình trong phiên họp của đại hội Đảng CSTQ lần thứ 11 năm 1985, trong hoàn cảnh đương thời, khi nền kinh tế Trung Quốc đang lâm vào kinh tế lụn bại, khó khăn, khủng hoảng trầm trọng. Muốn xoay xở, thoát khỏi vũng lầy chỉ còn cách “cải tổ kinh tế” rập khuôn như tư bản mà ông tổ của họ Karl Marx (1818–1883) và Friedrich Engels (1820–1895) trong cuốn Tư Bản Luận cho rằng tư bản sẽ giãy chết “Chủ nghĩa tư bản trong cơn giãy chết sẽ tự đào mồ chôn chính nó”.

Bộ Trưởng Y Tế Tây Ban Nha xác nhận hôm Thứ Bảy, 18 tháng 4 rằng hơn 20,000 người đã thiệt mạng từ dịch vi khuẩn corona trên toàn quốc, theo tin CNN cho biết. Chỉ Hoa Kỳ và Ý đã báo cáo có số người chết vì COVID-19 nhiều hơn Tây Ban Nha. Viên chức của Tây Ban Nha nói rằng số người chết đã lên tới 20,043, tăng 565 người từ con số ghi nhận hôm Thứ Sáu.

California báo cáo 87 người mới thiệt mạng vì bị lây lan vi khuẩn corona, một trong những ngày có số tử vong cao nhất từ trước tới nay, khi thống đốc nói rằng tiểu bang có thể vẫn chưa tới gần việc nới lỏng các biện pháp eđ63 ngăn chận sự lây lan. Tổng số tử vong là 1,072, theo ông Newsom cho biết trong cuộc họp báo hàng ngày. Số trường hợp đã tăng 5.3%, trong khi các bệnh nhân trong phòng chăm sóc đặc biệt đã giảm ở mức “trung bình” 0,1%, theo ông thống đốc cho biết.

Công chúng Hoa Kỳ bắt đầu nhận được một số tiền mặt do sở thuế IRS (Internal Revenue Service) gửi tới. IRS gọi món tiền đó là ‘economic impact payment’ có nghĩa là món tiền trả lại cho công chúng vì khó khăn kinh tế. Chính quyền gọi đó là ‘recovery rebate’ có nghĩa là số tiền hoàn trả để phục hồi kinh tế. Báo chí và công chúng thường gọi là ‘stimulus check’ có nghĩa là ngân phiếu kich hoạt kinh tế. Số tiền này chỉ cấp có một lần và không bị đóng thuế, có nghĩa là khi khai thuế cho năm 2020, số tiền này không phải cộng vào lợi tức cá nhân. Tuy nhiên, đây không phải là tiền chùa. Nó sẽ làm tăng thiếu hụt ngân sách và nợ quốc gia. Tiêu bây giờ, trả nợ sau này.

Hòa Thượng Thích Nguyên Lý, Tổng Thủ Quỹ Viện Hóa Đạo GHPGVNTN, cũng là Trú Trì Chùa Từ Hiếu, Quận 8 Thành Phố Sài Gòn, nơi Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Quảng Độ đã về tịnh dưỡng từ cuối năm 2018 và đã viên tịch vào ngày 22 tháng 2 năm 2020, đã công bố 2 văn kiện quan trọng của Viện Tăng Thống GHPGVNTN, gồm: - Giáo Chỉ Số 19 do Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Quảng Độ Đệ Ngũ Tăng Thống GHPGVNTN ký ngày 12 tháng 5 năm 2019 cung thỉnh Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ đăng lâm pháp tịch trong cương vị thành viên hàng Trưởng Lão Hội Đồng Giáo Phẩm Trung Ương Viện Tăng Thống GHPGVNTN; và - Quyết Định Ủy Thác Quyền Điều Hành Viện Tăng Thống GHPGVNTN cho Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ, do Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Quảng Độ Đệ Ngũ Tăng Thống GHPGVNTN ký ngày 24 tháng 5 năm 2019.

Nhìn chung, kinh tế đình đốn, không tăng trường, giảm tiêu thụ, không có đầu tư mới và uy tín tiêu tan. Các doanh nghiệp đang giảm hoạt động trung bình 80%. Mức sản xuất trong ngành công nghiệp ô tô là giảm hơn 30 %. Sự phục hồi phụ thuộc vào hai yếu tố: biện pháp hỗ trợ để kích hoạt của chính phủ và tốc độ phục hồi chung trong toàn cầu. Năm 2019 mức tăng trưởng chung của Trung Quốc là 6,1%. Trước tình hình hiện nay, giới kinh tế tiên đoán mức tăng trưởng cho năm 2020 từ 1 – 3% là thực tế khách quan hơn.