Pelosi rước lễ ở Vatican, gặp Đức Giáo Hoàng - Zelensky hỏi NATO: "Ukraine đã trả giá đủ để gia nhập NATO chưa? Sự đóng góp của chúng tôi trong việc bảo vệ cả châu Âu và cả toàn bộ nền văn minh nhân loại vẫn chưa đủ?" Zelensky: chiến tranh của Nga ở Ukraine là do chính phủ kềm kẹp dân Nga, tước đoạt quyền tự do và dân chủ của dân Nga. Zelensky: LHQ hãy trục xuất Nga, truy tố Nga về tội khủng bố c
29/06/202209:29:00(Xem: 2451)
San Francisco không cho rước lễ, thì tới Vatican rước lễ... Chủ tịch Hạ Viện Nancy Pelosi hôm Thứ Tư dự rước lễ ở Vatican, được Đức Giáo Hoàng ban phép lành.
.
- Pelosi rước lễ ở Vatican, gặp Đức Giáo Hoàng
- Zelensky hỏi NATO: "Ukraine đã trả giá đủ để gia nhập NATO chưa? Sự đóng góp của chúng tôi trong việc bảo vệ cả châu Âu và cả toàn bộ nền văn minh nhân loại vẫn chưa đủ?" Zelensky: chiến tranh của Nga ở Ukraine là do chính phủ kềm kẹp dân Nga, tước đoạt quyền tự do và dân chủ của dân Nga. Zelensky: LHQ hãy trục xuất Nga, truy tố Nga về tội khủng bố chống Ukraine.
- NATO ra tuyên bố chung: Nga là "mối đe dọa trực tiếp và đáng kể nhất" đối với an ninh khu vực,; hứa yểm trợ Ukraine, và mời Phần Lan và Thụy Điển vào NATO. Anh: Nga phải thua trận ở Ukraine để có nền hòa bình lâu dài ở châu Âu, và phải coi chừng TQ xâm lăng Đài Loan. LHQ: 10.000 dân thường Ukraine thương vong (4.731 người đã chết) từ khi Nga xâm lăng.
- Nga: phương Tây có tham vọng chinh phục Ukraine. Nga: đã phá hủy 4 bộ chỉ huy quân sự Ukraine gần Kharkiv, và 1 căn cứ huấn luyện gần Mykolaiv. Syria chính thức công nhận Cộng hòa Nhân dân Luhansk và Donetsk". Kherson chuẩn bị trưng cầu dân ý về việc gia nhập Nga. Thị trưởng Ukraine đắc cử của Kherson là Ihor Kolykhaiev đã bị bắt.
- Lính tử trận và bị thương của Ukraine trong 4 tháng nhiều hơn tổng quân số bộ binh của Quân đội Anh (Anh có 18.000 bộ binh hồi năm 2021). Tới 1.000 binh sĩ Ukraine tử trận hoặc bị thương mỗi ngày ở vùng Donbas của Ukraine. NATO ước tính có tới 40.000 lính Nga thương vong trong tháng đầu tiên cuộc chiến. Zelensky: vụ Nga bắn phi đạn vào khu mua sắm Kremenchuk tới 20 người chết, 21 mất tích, 59 người bị thương nặng.
- Cựu phụ tá Bạch Ốc Cassidy Hutchinson: Trump đã cố gắng ép Mật vụ đưa ông đến Điện Capitol nơi đang bạo loạn, Trump chồm người chụp tay lái xe nhưng mật vụ cản lại. Trump biết bọn bạo loạn mang súng, nên bảo an ninh đừng dùng máy xét kim khí. Cô nghe Meadows đã nói với Cipollone: bạo loạn đòi treo cổ Pence là phải lẽ. Sarah Matthews, cựu Phó Giám đốc báo chí Bạch Ốc của Trump: đừng ai hạ thấp vai trò của Cassidy Hutchinson trong chính phủ Trump, họ đang sợ hãi.
- Hutchinson: Hutchinson: Meadows đã nói với cô ấy vào ngày 2 tháng 1/2021, coi chừng ngày 6 tháng 1/2021 sẽ bùng nổ tồi tệ. Cựu Chánh văn phòng Bạch Ốc Mark Meadows và cựu cố vấn pháp lý của Trump là LS Rudy Giuliani đã xin Trump ký ân xá sau bạo loạn 6/1/2021. Hutchinson bị hù dọa, bảo phải trung thành với Trump. Khi bị Bill Barr từ chối giúp bám ghế, Trump nổi giận, ném tung bữa ăn trưa vào tường, làm vỡ 1 đĩa và sốt cà chua văng đầy tường, cô phải lau chùi. Trump cào phím, thịnh nộ: Không ai biết con nhỏ khùng [Cassidy Hutchinson] ở đâu ra, để vào Tòa án Kangaroo này. Liz Cheney ca ngợi lòng dũng cảm Cassidy Hutchinson ra khai.
- NBC News: Bobby Engel, đặc vụ chính [bảo vệ Trump] và tài xế xe limousine / SUV của Trump sẽ ra khai, dự kiến nói ngược với lời cô Hutchinsoin kể. Cựu Chánh văn phòng Bạch Ốc Mick Mulvaney: cô Cassidy Hutchinson là người thật thà, không nói dối. Mick Mulvaney: Ủy ban nghĩ rằng họ có bằng chứng về việc [phe Trump] hù dọa nhân chứng và cản trở công lý.
- Có mâu thuẫn: cựu luật sư Eric Herschmann (của Trump) nói tự tay ông viết bản văn để làm êm bạo loạn, cô Hutchinson nói tự tay cô viết theo lời Meadows đọc. Cheney: cần Pat Cipollone (cố vấn pháp lý Bạch Ốc của Trump) ra làm chứng vì Cipollone đã nói với Hutchinson là đừng để Trump hay ai trong Bạch Ốc ra theo bạo loạn ở tòa nhà Quốc Hội vì sẽ bị truy tố.
- Bulgaria trục xuất 70 nhà ngoại giao Nga
- Mỹ chặn 1 tàu dầu từ Nga đến New Orleans
- Biden: hoan nghênh Bản ghi nhớ mà Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ Phần Lan và Thụy Điển vào NATO.
Quan chức Mỹ trả lời đài Nhật NHK: cần liên minh toàn cầu đối phó hành vi khiêu khích cùa TQ.
- Thủ tướng Ý: thượng đỉnh G-20 vào hai ngày 15-16 tháng 11/2022 tại Bali sẽ không có mặt Putin.
- Virginia: bố dùng súng tự sát sau khi thấy xác con trai 18 tháng tuổi chết vì nắng nóng trong xe hơi
- Vietnam Airlines: 30% nhân viên bị dừng việc dài hạn, số người đi làm bị giảm 40% lương.
- Bị kỷ luật trong 10 năm: hơn 170 cán bộ cấp cao, trong đó 33 ủy viên trung ương, hơn 50 sĩ quan cấp tướng.
- Tăng trưởng doanh thu của các hãng dệt may tại VN sẽ giảm tốc trong 6 tháng cuối 2022 và cả năm 2023.
- HỎI 1: Có phải 72% dân Mỹ thay đổi thói quen du lịch? ĐÁP 1: Đúng, vì lạm phát.
- HỒ SƠ: Cuộc xâm lăng Ukraina có thể khiến Nga mất hẳn đồng minh đàn em Kazakhstan (RFI)
.
QUẬN CAM (VB-29/6/2022) ---- Một số giám mục Công giáo Hoa Kỳ bảo thủ đã kêu gọi những người Công giáo như Joe Biden và Nancy Pelosi bị cấm rước lễ vì ủng hộ việc phá thai. Nhưng Đức Giáo Hoàng Francis rõ ràng không đồng ý với các giám mục.
.
Hôm thứ Tư 29/6/2022, Pelosi, một trong những người ủng hộ quyền phá thai mạnh mẽ nhất của Hoa Kỳ, đã không gặp phải sự phản kháng nào ở Rome, nơi bà có cuộc gặp trực tiếp với Đức Giáo hoàng Francis và được rước lễ tại thánh lễ do ngài chủ trì bên trong nhà thờ St. Peter.
.
Đức Giáo Hoàng đã chủ trì Thánh lễ tuy nhiên ngài không trực tiếp trao bánh thánh cho Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi; Thay vào đó, bà nhận nghi thức đó từ một trong nhiều linh mục trong buổi lễ. Nhưng trước đó cũng trong ngày Thứ Tư 29/6/2022, bà được ban phép lành trực tiếp từ Đức Giáo hoàng khi hội kiến với ngài.
.
.
---- Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg hôm thứ Tư cho biết, trọng tâm của liên minh là hỗ trợ Ukraine trên chiến trường và điều quan trọng là phải đạt được thỏa thuận hòa bình theo ý của Ukraine trong cuộc chiến với Nga. Ông nói: “Tôi nghĩ rằng các đồng minh đã chuẩn bị cho một cuộc chiến lâu dài là điều rất rõ ràng."
.
Về tư cách thành viên NATO của Thụy Điển và Phần Lan, Stoltenberg đánh giá đây là "quá trình gia nhập nhanh nhất từ trước đến nay", mặc dù ông không nói rõ khi nào ông mong đợi họ tham gia. "Nó chứng tỏ rằng Tổng thống Putin đã không thành công trong việc đóng cửa NATO. Cánh cửa NATO vẫn mở. Và nó cũng thể hiện rằng chúng tôi tôn trọng quyền chủ quyền của mọi quốc gia được lựa chọn con đường riêng của mình", ông nhấn mạnh.
.
----- Các nguyên thủ quốc gia NATO đã đưa ra một tuyên bố chung tại hội nghị thượng đỉnh ở Madrid hôm thứ Tư, thông qua một Khái niệm Chiến lược (Strategic Concept) mới, sẽ định hướng cho các hành động của khối này trong những năm tới. Như đã thông báo trước đó, liên minh đã chỉ định Nga là "mối đe dọa trực tiếp và đáng kể nhất" đối với an ninh khu vực và cam kết sẽ chống lại các mối đe dọa từ Nga.
NATO cũng tuyên bố rằng họ phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các quốc gia, "bao gồm cả Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, những người thách thức lợi ích, an ninh và các giá trị của chúng tôi và tìm cách phá hoại trật tự quốc tế dựa trên luật lệ." Liên minh cam kết tăng cường hỗ trợ chính trị và thiết thực cho Ukraine và chính thức mời Phần Lan và Thụy Điển tham gia NATO.
.
---- Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết trong một cuộc phỏng vấn với CNBC rằng các hành động tàn bạo trong chiến tranh của Nga ở Ukraine là kết quả trực tiếp của thông tin sai lệch và hạn chế nói chung của nhà nước trong đó chính phủ kềm kẹp công dân Nga.
.
"Tất cả những người này không được tự do, họ không có quyền lựa chọn xem gì, đọc gì, làm gì. Họ sống trong rừng thông tin của điếc, tối, mù mịt... Và chính sách thông tin này luôn đi kèm từ ban lãnh đạo. Các nhà lãnh đạo đã biến họ trở thành những người có khả năng đi những bước kinh khủng," ông nhấn mạnh.
.
Zelensky cũng nói rằng Điện Kremlin đã tước đoạt quyền tự do và dân chủ của người dân Nga đến mức họ không còn "hiểu cái giá của mạng người là gì".
.
---- Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov hôm thứ Tư cho biết, trong ngày các cuộc không kích của Nga đã phá hủy 4 trung tâm chỉ huy quân sự của Ukraine gần Kharkiv, và một căn cứ huấn luyện gần Mykolaiv.
.
"Các vũ khí chính xác cao của Không quân Nga đã phá hủy bốn trung tâm chỉ huy trong một ngày, bao gồm các tiểu đoàn phòng thủ lãnh thổ Kharkiv-1 và Kharkiv-2 gần Kharkiv và căn cứ huấn luyện cho lính đánh thuê nước ngoài gần thành phố Mykolaiv", theo lời Konashenkov nói.
.
---- Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova hôm thứ Tư cho biết việc Ukraine ứng cử vào Liên Âu không phải là vấn đề kinh tế, mà là tham vọng "mong muốn chinh phục" Ukraine của phương Tây. Bà cũng nhắc lại rằng việc tiếp tục giao vũ khí cho Ukraine "tạo ra các mối đe dọa an ninh không chỉ ở Ukraine, mà còn ở nước ngoài."
.
Zakharova cũng cáo buộc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky về một "hành động khiêu khích trắng trợn" đối với cuộc tấn công vào trung tâm mua sắm ở Kremenchuk. Bà tuyên bố: “Chế độ Zelensky đang đẩy mạnh một chiến dịch thông tin sai lệch tích cực chống lại Nga."
.
Ý của Nga là: Liên Âu chinh phục Ukraine bằng cách nhận đơn Ukraine xin tự nguyện gia nhập Liên Âu? Không phải vì Nga đưa quân vào Ukraine? Zelensky khiêu khích vì tố cáo hành vi Nga bắn phi đạn vào khu mua sắm làm chết dân? Nga thì cũng y hệt như TQ biện hộ cho hành vi đàn áp dân Tân Cương.
.
---- Ngoại trưởng Anh Liz Truss hôm thứ Tư cho biết "điều cấp thiết là chúng ta phải đảm bảo là Nga phải thua trận ở Ukraine" vì đây là "cách duy nhất mà chúng ta sẽ đạt được một nền hòa bình lâu dài ở châu Âu." Bà bác bỏ khả năng đàm phán với Nga trong khi quân đội Nga vẫn ở Ukraine, tuyên bố điều đó sẽ "mang lại một nền hòa bình giả tạo và dẫn đến những hành động gây hấn hơn nữa trong tương lai."
.
Phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở Madrid, Truss cho biết liên minh phải "suy nghĩ rất kỹ về các thông điệp mà chúng ta đang gửi" tới Trung Quốc. Bà cảnh báo: “Với việc Trung Quốc mở rộng ảnh hưởng của mình thông qua cưỡng ép kinh tế và xây dựng một quân đội đủ năng lực, có nguy cơ thực sự là họ vẽ ra một ý tưởng sai lầm, dẫn đến một tính toán sai lầm thảm khốc, chẳng hạn như xâm lược Đài Loan."
.
---- Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky xuất hiện trên màn hình khổng lồ khi ông phát biểu khi bắt đầu phiên họp toàn thể đầu tiên của hội nghị thượng đỉnh NATO tại trung tâm đại hội Ifema ở Madrid, vào ngày 29/6. Zelensky đã hỏi qua video các nhà lãnh đạo của liên minh quân sự NATO trong hội nghị: "Đất nước Ukraine đã trả giá đủ để gia nhập NATO chưa? Sự đóng góp của chúng tôi trong việc bảo vệ cả châu Âu và cả toàn bộ nền văn minh nhân loại vẫn chưa đủ? Sau đó cần gì nữa?”
.
---- Chính quyền vùng Kherson đang chuẩn bị tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý về việc gia nhập Nga, theo lời quan chức địa phương Kirill Stremousov tiết lộ hôm thứ Tư. Phó lãnh đạo chính quyền quân-dân địa phương trước đó nói rằng một cuộc bỏ phiếu có thể được tổ chức trong năm nay. Khu vực này đã bắt đầu chuyển đổi sang đồng rúp của Nga từ đồng hryvnia của Ukraine từ tháng 5/2022.
.
Thị trưởng Ukraine đắc cử của Kherson là Ihor Kolykhaiev, đã bị bắt hôm thứ Ba, theo lời các quan chức thân Nga ở thành phố, vài giờ trước khi chính quyền khu vực được Nga hậu thuẫn công bố kế hoạch tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý.
.
---- Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky kêu gọi LHQ trục xuất Nga, cho rằng thành viên thường trực Hội đồng Bảo an LHQ phải được "đưa ra công lý" và những tội ác bị cáo buộc chống lại Ukraine nên được điều tra. Zelensky kêu gọi LHQ cử đại diện của mình tới để xác minh rằng Nga thực sự đứng sau vụ bắn phi đạn vào một trung tâm mua sắm ở Kremenchuk, bất chấp Moscow phủ nhận trách nhiệm. "Putin đã trở thành một kẻ khủng bố", Zelensky nói, đồng thời cảnh báo các nước châu Âu và châu Á rằng Tổng thống Nga có thể "mang hoạt động khủng bố" tới lãnh thổ của họ tiếp theo.
.
---- Syria đã quyết định chính thức công nhận "độc lập và chủ quyền của Cộng hòa Nhân dân Luhansk và Donetsk", theo hãng thông tấn nhà nước SANA của Syria hôm thứ Tư.
.
---- Văn phòng Cao ủy Nhân quyền của LHQ đã công bố một báo cáo hôm thứ Tư về tình hình nhân quyền ở Ukraine trong bối cảnh Nga đang tiếp tục xâm lược: có 10.000 thương vong (chết và bị thương) dân sự kể từ khi Nga xâm chiếm ngày 24/2/2022, “trong số đó, 4.731 người đã chết.” LHQ cảnh báo con số thương vong thực tế sẽ "cao hơn nhiều" vì báo cáo chỉ nêu những con số mà phái bộ có thể xác minh một cách độc lập.
.
.
---- Một chuyên gia quốc phòng cho biết số lượng chiến binh tử trận và bị thương trong quân đội Ukraine trong 4 tháng kể từ khi Nga xâm lược đã nhiều hơn tổng quân số bộ binh của Quân đội Anh. Theo Tạp chí Quốc phòng Anh (UK Defence Journal), có 18.000 bộ binh trong Quân đội Anh vào năm 2021.
.
Jack Watling, một nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Royal United Services Institute (RUSI), đã đưa ra kết luận trên trong một bài phát biểu tại Hội nghị Chiến tranh trên đất liền của RUSI (the RUSI Land Warfare Conference) hôm thứ Ba.
.
Rất khó đánh giá quy mô thương vong đầy đủ của Nga và Ukraine. Nga mới chỉ xác nhận 1.300 trường hợp tử vong, thấp hơn nhiều so với những gì ngay cả các nhà nghiên cứu độc lập đã xác lập dựa trên các thông báo về tang lễ; NATO báo cáo ước tính có tới 40.000 lính Nga thương vong trong tháng đầu tiên của cuộc chiến.
.
David Arakhamia, một trong những quan chức hàng đầu của Ukraine, nói với Axios vào đầu tháng 6/2022, có tới 1.000 binh sĩ Ukraine tử trận hoặc bị thương mỗi ngày ở vùng Donbas của Ukraine.
.
---- Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thông báo số người chết trong vụ Nga bắn phi đạn vào trung tâm mua sắm ở Kremenchuk đã lên 20 người: "Họ muốn giết càng nhiều người càng tốt trong một thành phố yên bình, trong một trung tâm mua sắm bình thường." Trong khi đó, 21 người khác vẫn mất tích, và số người bị thương tăng lên 59 người, theo Zelensky.
.
---- Bulgaria đã quyết định trục xuất 70 nhà ngoại giao và đại diện của đại sứ quán Nga vào thứ Ba, theo TASS, dẫn lời đại sứ quán Nga ở Sofia. Thủ tướng Bulgaria Kiril Petkov giải thích các cá nhân này bị nghi ngờ là gián điệp, do đó nước này quyết định loại họ khỏi đại sứ quán. TASS dẫn một nguồn tin thân cận với Bộ Ngoại giao nước này cho biết Moscow sẽ chuẩn bị đáp trả hành động của Sofia.
.
Trước đó, Nga đã đáp trả các hành động tương tự bằng cách tuyên bố các nhà ngoại giao Bulgaria ở Moscow là "người không được hoan nghênh ở Nga" (nghĩa là: bị Nga trục xuất), sau khi Sofia cáo buộc 10 nhà ngoại giao Nga về "hoạt động tình báo ngoài tầm kiểm soát".
.
---- Mỹ đã chặn một tàu chở dầu từ Nga đến New Orleans, theo tờ Wall Street Journal đưa tin hôm thứ Ba. Tàu chở dầu Daytona, thuộc sở hữu của Hy Lạp TMS Tankers Ltd. và được thuê bởi công ty kinh doanh hàng hóa Vitol của Hoà Lan, đã bị ngăn cản dỡ hàng tại Hoa Kỳ và hiện đang bị Hải quan và Biên phòng Hoa Kỳ kiểm tra. .
.
Vào tháng 3, Mỹ đã áp đặt các lệnh trừng phạt đối với hoạt động nhập cảng dầu của Nga nhằm đáp trả sự can thiệp quân sự của Moscow vào Ukraine.
.
---- Hôm thứ Ba, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã hoan nghênh Bản ghi nhớ mà Thổ Nhĩ Kỳ ký với Phần Lan và Thụy Điển, bày tỏ sự ủng hộ của họ đối với 2 nước này gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Biden mô tả đó là "một bước quan trọng đối với lời mời của NATO đến Phần Lan và Thụy Điển, điều này sẽ củng cố Liên minh của chúng ta và củng cố an ninh tập thể của chúng ta - và là một cách tuyệt vời để bắt đầu Hội nghị thượng đỉnh."
.
Bình luận của Biden được đưa ra sau khi Thổ Nhĩ Kỳ đồng ý ký bản ghi nhớ với Phần Lan và Thụy Điển sau khi trước đó bày tỏ lo ngại về việc 2 nước này bị cáo buộc ủng hộ các tổ chức người Kurd mà Thổ Nhĩ Kỳ coi là khủng bố.
.
---- Thủ tướng Ý Mario Draghi cho biết trong hội nghị thượng đỉnh Nhóm 20 quốc gia (G-20) vào hai ngày 15-16 tháng 11/2022 tại Bali sẽ không có mặt Tổng thống Nga Vladimir Putin, vì Tổng Thống nước chủ nhà Indonesia nói Putin sẽ không trực tiếp tham dự.
.
Trước đó đã có tin Indonesia đã mời Putin bất kể Biden nói là phải cấm Putin tham dự G-20 cho tới khi nào Putin ngưng cuộc chiến ở Ukraine. Tuy nhiên, bây giờ Thủ Tướng Ý Mario Draghi (Ý là quốc gia đã giữ chức chủ tịch G-20 trước khi trao lại cho Indonesia) nói như thể hẳn là có can thiệp từ xa.
.
Khi được hỏi về thông báo của Điện Kremlin rằng Putin sẽ tham gia, Draghi nói: “Tổng thống Widodo [của Indonesia] loại trừ điều đó. Ông ta đã khẳng định chắc nịch: [Putin] sẽ không đến. Điều gì có thể xảy ra - Tôi không biết điều gì sẽ xảy ra nhưng những gì có thể xảy ra có lẽ là một sự can thiệp từ xa”.
.
---- Quan chức Mỹ trả lời đài Nhật NHK: cần liên minh toàn cầu đối phó hành vi khiêu khích cùa TQ. Bản tin NHK ghi rằng vào hôm thứ Ba 28/6/2022, đài NHK đã phỏng vấn ông Derek Chollet, cố vấn cao cấp về chính sách cho Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken. Ông Chollet nói rằng Mỹ rất quan ngại về "những hành động khiêu khích của Trung Quốc trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương". Ông nói ông tin rằng các nước thành viên NATO sẽ đi theo bước chân của các lãnh đạo nhóm G7 và tái khẳng định cam kết an ninh của mình để giải quyết các mối lo ngại đối với những hành động của Trung Quốc.
.
Thủ tướng Kishida Fumio là một trong những nhà lãnh đạo của các quốc gia ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, lần đầu tiên được mời tham dự hội nghị thượng đỉnh NATO. Ông Chollet cho biết động thái này cho thấy Mỹ và NATO đang đặt tầm quan trọng vào những vấn đề mà khu vực này đang phải đối mặt. Ông nói: "Chúng ta cam kết tăng cường mối quan hệ về quân sự trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương và tăng cường quan hệ với các đối tác ở châu Âu cũng như các đồng minh thân cận ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương".
.
---- Trong phiên điều trần bất ngờ hôm thứ Ba 28/6/2022 về bạo loạn ngày 6 tháng 1/2021, cựu phụ tá Bạch Ốc của Trump, cô Cassidy Hutchinson đã làm chứng, nói rõ rằng cựu Tổng thống Donald Trump đã cố gắng ép Mật vụ đưa ông đến Điện Capitol sau bài phát biểu ngày 6 tháng 1/2021.
.
Hutchinson, người từng là phụ tá của Chánh văn phòng Bạch Ốc lúc bấy giờ là Mark Meadows, tuyên bố cô được thông báo rằng cựu tổng thống đã lao tới tay lái của chiếc limousine của tổng thống khi được thông báo rằng ông đang quay trở lại Bạch Ốc.
.
Theo Hutchinson, Trump lúc đó đã la hét: "Tôi là Tổng thống f-ing [chửi thề], hãy đưa tôi đến Điện Capitol ngay bây giờ!" . "Tổng thống đưa tay lên phía trước xe để nắm lấy tay lái." Cựu trợ lý của Meadows đã làm chứng thêm rằng sau đó, mật vụ Robert Engel đã nắm lấy cánh tay của Trump và thông báo với Trump rằng "Tổng Thống cần phải bỏ tay ra khỏi vô lăng." Theo Hutchinson, "Trump sau đó đã sử dụng bàn tay còn lại của mình để lao về phía Bobby Engel."
.
Cựu phụ tá Bạch Ốc cũng đã làm chứng vào thứ Ba rằng Trump biết rằng một số người tham dự cuộc biểu tình ngày 6 tháng 1 trang bị vũ khí nhưng Trump không lo ngại. Trump nói, "Họ không tới đây để làm tổn thương tôi", rồi Trump kêu gọi an ninh đừng sử dụng các máy dò kim loại và vũ khí (magnetometers) khí an ninh muốn ngăn một số người biểu tình tham gia cuộc biểu tình của ông ở quảng trường Ellipse.
.
Cô nói rằng Trump và chánh văn phòng Mark Meadows - sếp của cô ấy - đã được thông báo rằng những người biểu tình tụ tập ở DC vào ngày 6/1/2021, đã được trang bị vũ khí. Tuy nhiên, cả hai đều tỏ ra không quan tâm đến điều đó, cô nói. Trên thực tế, cô ấy nói Trump rất tức giận khi những người ủng hộ ông phải đi qua máy dò kim loại, được gọi là từ kế, và phải nộp vũ khí khi họ tập trung để nghe bài phát biểu của Trump. Hutchinson cho biết Trump yêu cầu những người ủng hộ ông được phép đi lại tự do, ngay cả khi họ được trang bị vũ khí.
.
---- Hutchinson nói hôm thứ Ba rằng khi Trump phát hiện ra Bộ Trưởng Tư Pháp Bill Barr không chịu cấu kết để ủng hộ các quy chụp về "gian lận" bầu cử 2020 do Trump tung ra, Trump đã nổi giận, ném tung bữa ăn trưa của Trump vào tường, làm vỡ một chiếc đĩa và để lại những dòng nước sốt cà chua mà cô Hutchinson đã phải giúp lau chùi dọn dẹp.
.
---- Hutchinson nhớ lại Meadows đã nói với cô ấy vào ngày 2 tháng 1/2021, vài ngày trước cuộc bạo động, rằng "mọi thứ có thể trở thành hiện thực, thực sự tồi tệ vào ngày 6 tháng 1/2021".
.
Hutchinson nói với Ủy ban Điều tra Bạo loạn rằng những bình luận đó được đưa ra sau khi Meadows gặp Rudy Giuliani. Cô nhớ lại việc đi dạo với Giuliani sau khi ông này cuộc gặp Meadows, và Giuliani hỏi cô điều gì đó, "Cass, cô có hào hứng với ngày 6 tháng 1 [sắp tới] không?" Khi cô ấy hỏi tại sao, cô ấy kể rằng Giuliani trả lời rằng "đó sẽ là một ngày tuyệt vời" và rằng "chúng ta sẽ đến Điện Capitol. Nó sẽ rất tuyệt."
.
Giuliani bảo cô ấy hãy hỏi Meadows về điều đó, và khi cô ấy làm vậy, đó là lúc Meadows cảnh báo cô ấy rằng mọi thứ có thể trở nên tồi tệ. Hutchinson nói với Ủy ban rằng đó là khi cô bắt đầu cảm thấy "sợ hãi" lần đầu tiên về những gì có thể xảy ra.
.
---- Sarah Matthews, cựu Phó Giám đốc báo chí Bạch Ốc trong chính phủ Trump, đã tweet: "Bất kỳ ai hạ thấp vai trò của Cassidy Hutchinson trong chính phủ Trump tại Bạch Ốc đều không hiểu Bạch Ốc của Trump hoạt động như thế nào, hoặc đang cố gắng làm mất uy tín của cô Hutchinson vì họ sợ hãi về lời khai này tai hại như thế nào. "
.
---- Cựu phụ tá Bạch Ốc Cassidy Hutchinson kể rằng cô "ghê tởm" trước phản ứng của Tổng thống Trump lúc bấy giờ đối với vụ tấn công Điện Capitol - đặc biệt là cách đối xử của ông với Phó Tổng thống khi đó là Mike Pence.
.
Hutchinson, cựu phụ tá của Chánh văn phòng Bạch Ốc Mark Meadows, có mặt khi cố vấn Bạch Ốc Pat Cipollone nói với Meadows rằng những kẻ bạo loạn đang kêu gọi treo cổ Pence. Hutchinson cho biết Meadows đã nói với Cipollone để đáp lại, "Bạn đã nghe thấy anh ấy [Trump], Pat. Trump nghĩ Mike xứng đáng với điều đó. Trump không nghĩ rằng họ đang làm gì sai [khi đòi treo cổ Pence]", theo báo The Guardian.
.
Hutchinson nói rằng cô ấy nhớ đã xem dòng tweet lúc 2:24 giờ chiều của Trump vào ngày 6 tháng 1/2021 — sau khi những kẻ bạo loạn đã xâm chiếm Điện Capitol — một phần Trump viết rằng, "Mike Pence không có đủ can đảm để làm những gì đáng lẽ phải làm để bảo vệ Đất nước và Hiến pháp của chúng ta."
.
Cô làm chứng rằng với tư cách là một nhân viên Bạch Ốc, cô đã "phẫn nộ" và "thất vọng" bởi dòng tweet. "Là một người Mỹ, tôi thấy ghê tởm. Đó là sự thiếu lòng yêu nước. Đó là một người không phải người Mỹ. Chúng tôi đang chứng kiến tòa nhà Capitol bị bôi nhọ bộ mặt (defaced) vì một lời nói dối."
.
---- Trong khi cựu phụ tá Bạch Ốc Cassidy Hutchinson ra làm chứng trước Ủy ban Hạ viện Điều tar Bạo loạn 6/1 vào hôm thứ Ba 28/6/2022, cựu Tổng thống Donald Trump đã nổi giận, lên cào phím ồn ào trên nền tảng xã hội Truth của ông.
.
Một phần lời khai của Hutchinson bao gồm việc Trump tấn công nhân viên Sở Mật vụ của mình và cố gắng cướp đoàn xe của tổng thống sau khi mật vụ từ chối đưa Trump đến tòa nhà Capitol đang bạo loạn.
.
Trong hơn một giờ rưỡi, Trump đã gửi 12 bài đăng trên trang mạng xã hội của mình. “Câu chuyện giả mạo của cô ấy [Cassidy Hutchinson] rằng tôi đã cố gắng nắm lấy tay lái của chiếc xe Limousine của Bạch Ốc để lái nó đến Tòa nhà Quốc hội là‘ bệnh hoạn ’và lừa đảo,” Trump viết.
.
“Chuyện tôi ném thức ăn của cô ta cũng là sai sự thật… và tại sao CÔ TA lại phải lau chùi dọn sạch nó, tôi hầu như không biết cô ấy là ai?” Ở những nơi khác, cựu tổng thống đã gọi Hutchinson là “kẻ giả mạo hoàn toàn” và “kẻ rò rỉ” là “tin xấu!”
.
Trump cào phím, thịnh nộ: "Chữ viết tay xấu, của con nhỏ khùng đó hả [Whacko]? Ngôn ngữ cơ thể của cô ta là ngôn ngữ của một đứa nói xạo cà chớn (bull…. artist). Vùng đất hoang tưởng (không thật)! Không có cuộc kiểm tra chéo nào về cái gọi là nhân chứng này. Đây là Tòa án Kangaroo!”
.
---- Sau lời khai bùng nổ của Cassidy Hutchinson trong phiên điều trần hôm thứ Ba về bạo loạn ngày 6 tháng 1, Dân Biểu Liz Cheney ca ngợi lòng dũng cảm của cựu phụ tá Bạch Ốc - và cảnh báo rằng các nhân chứng khác có thể đã bị các đồng minh của cựu Tổng thống Donald Trump đe dọa.
.
Cheney, một trong hai đảng viên Đảng Cộng hòa trong hội đồng ngày 6 tháng 1, cho biết nền dân chủ được bảo vệ bởi những người "biết sự khác biệt cơ bản giữa đúng và sai."
.
Cheney cho biết một nhân chứng khác nói với các nhà điều tra, "Những gì họ nói với tôi là, miễn là tôi tiếp tục là một cầu thủ của đội, họ biết rằng tôi đang ở đúng đội. Tôi đang làm đúng, tôi đang bảo vệ ai. Tôi cần phải bảo vệ."
.
Mick Mulvaney, cựu quyền Chánh văn phòng Bạch Ốc của Trump, mô tả nhận xét kết thúc của []Cheney là "tuyệt vời", theo bản tin của báo The Guardian. "Họ [Ủy ban] nghĩ rằng họ có bằng chứng về việc hù dọa nhân chứng và cản trở công lý," anh ấy tweet.
.
---- Cựu Chánh văn phòng Bạch Ốc Mark Meadows và cựu cố vấn pháp lý của Trump là LS Rudy Giuliani đã yêu cầu cựu Tổng thống Trump ân xá sau vụ tấn công Điện Capitol ngày 6/1/2021, theo lời cô Hutchinson hôm thứ Ba.
.
Cassidy Hutchinson, một trong những phụ tá hàng đầu của Meadows tại Bạch Ốc, đã được hỏi trong phiên điều trần bởi Ủy ban Hạ viện Điều tra 6/1 rằng liệu hai người đàn ông (Meadows và Giuliani) có yêu cầu Trump ân xá về vụ tấn công ngày 6/1/2021 hay không.
.
"Ông. Meadows đã tìm kiếm sự ân xá đó, vâng thưa bà,” cô Hutchinson trả lời câu hỏi của Dân Biểu Liz Cheney (Cộng Hòa-Wyo.), Phó chủ tịch ủy ban, sau khi cũng xác nhận có yêu cầu ân xá từ chính Giuliani.
.
---- NBC News loan tin rằng, một nguồn tin thân cận với Cơ quan Mật vụ cho biết cả Bobby Engel, đặc vụ chính [bảo vệ Trump] và tài xế xe limousine / SUV của tổng thống [Trump] đều chuẩn bị làm chứng tuyên thệ rằng không ai bị hành hung và ông Trump không bao giờ lao vào vô lăng [như lời cô Hutchinsoin kể].
.
---- Cựu Chánh văn phòng Bạch Ốc Mick Mulvaney đã gọi lời khai trực tuyến và trực tiếp từ cựu phụ tá Bạch Ốc của Trump, cô Cassidy Hutchinson, vào hôm thứ Ba là “bùng nổ lớn” và nói “Tôi biết cô này. Tôi không nghĩ cô ta đang nói dối. "
.
“Tôi đoán là trước khi chuyện này kết thúc, chúng ta sẽ nghe lời khai từ Ornato, Engle và Meadows. Đó là những thứ đầy chất nổ,” Mulvaney đã tweet, đề cập đến cựu phó chánh văn phòng Tony Ornato; Robert Engel, đặc vụ phụ trách Mật vụ vào ngày 6 tháng 1; và cựu chánh văn phòng Mark Meadows.
.
“Nếu cô Cassidy bịa chuyện này, họ sẽ cần phải nói điều đó. Nếu không, họ sẽ phải chứng thực. Tôi biết cô này. Tôi không nghĩ cô ta đang nói dối."
.
---- Dân biểu Liz Cheney sáng Thứ Tư 29/6/2022 đã kêu gọi cố vấn pháp lý hàng đầu Bạch Ốc của Trump là Pat Cipollone làm chứng trước Ủy ban Hạ viện Điều tra Bạo loạn sau bằng chứng bùng nổ được đưa ra tại phiên điều trần hôm thứ Ba 28/6/2022. Cassidy Hutchinson, một phụ tá của Chánh văn phòng Trump Mark Meadows, kể rằng Cipollone đã lo ngại về kế hoạch của Trump muốn tham gia đám đông bạo loạn để tấn công tòa nhà Quốc Hội.
.
Cô Hutchinson kể hôm Thứ Ba: "Ông Cipollone đã nói như thế này, 'Hãy đảm bảo rằng chúng ta sẽ không đi đến Điện Capitol, Cassidy nhé. Hãy giữ liên lạc với tôi." Cô Hutchinson nói rằng cô nhớ Cipollone nói thêm: "Chúng ta sẽ bị truy tố với mọi tội hình sự có thể tưởng tượng được nếu chúng ta đi tới nơi đó."
.
Vào sáng thứ Tư, DB Cheney đã tweet: “Như chúng tôi đã biết ngày hôm qua, luật sư của Bạch Ốc Pat Cippollone đã có những quan ngại lớn về hành vi ngày 6/1/2021 của Trump. Đã đến lúc ông Cippollone ra làm chứng để có hồ sơ."
.
---- Eric Herschmann, một cựu luật sư trong Bạch Ốc của Donald Trump, tuyên bố ông đã viết một bản văn ngắn để Tổng thống Trump đọc trong cuộc tấn công vào Điện Capitol của Hoa Kỳ, mâu thuẫn với lời khai của cô Cassidy Hutchinson (cựu phụ tá của Chánh văn phòng Bạch Ốc Mark Meadows) tại phiên điều trần hôm Thứ Ba 28/6/2022 về bạo loạn 6/1/2021.
.
Hôm thứ Ba, cô Hutchinson kể đã viết một bản văn do chánh văn phòng của Trump yêu cầu, dự định sẽ được đưa ra như một tuyên bố thay mặt Trump rằng sẽ cố gắng dập tắt bạo loạn. Hutchinson còn cho biết cô nhận ra chữ viết tay của tờ giấy bạc là của cô khi nó được đưa ra bởi Dân biểu Liz Cheney (R-WY) tại phiên điều trần.
.
Tuy nhiên, cựu luật sư Bạch Ốc của Trump là Eric Herschmann nói rằng trên thực tế, ông đã viết bản văn chứ không phải Hutchinson. Hutchinson xác nhận bản văn là chữ viết tay của cô trong lời tuyên thệ của cô.
.
---- Cảnh sát cho biết, một người đàn ông ở Chesterfield, Virginia, đã dùng súng tự sát sau khi phát hiện ra xác của đứa con trai 18 tháng tuổi trong một chiếc xe hơi dưới trời nắng quá nóng.
.
Người cha được giấu tên có thể đã bỏ mặc đứa con trong xe nóng tới ba giờ đồng hồ khi anh ta đi làm trước khi nhớ ra đã bỏ quên con nhỏ trong xe. Khi phát hiện đứa trẻ mới biết đi đã chết trong xe hơi của mình, cảnh sát kể, anh ta trở về nhà, đưa đứa trẻ vào trong, đi ra cửa sau một mình và dùng súng tự sát nơi ven rừng gần đó. Báo Richmond Times-Dispatch ghi rằng trước khi tự sát, ông bố đau khổ đã nói với 1 người thân trong gia đình rằng ông sắp tự tử.
.
---- 30% nhân viên Vietnam Airlines bị dừng việc dài hạn, số người đi làm bị giảm 40% lương. Theo Báo Tiền Phong. =Dù thị trường hàng không nội địa phục hồi mạnh, nhưng vẫn còn tới 30% người lao động (NLĐ) của Vietnam Airlines (VNA) vẫn phải tạm dừng hợp đồng dài hạn, số đi làm phải chấp nhận thu nhập giảm 40% so với khi chưa dịch bệnh. Tới hết năm 2021, VNA có tổng số hơn 18.900 NLĐ, trong đó có hơn 5.600 người thuộc biên chế công ty mẹ, còn lại thuộc các công ty con, công ty liên kết. Thời điểm cuối năm 2021, nợ của VNA trên 52.767 tỷ đồng (2269 triệu USD), tăng 6,8% so với cùng kỳ năm trước đó, trong đó nợ ngắn hạn chiếm hơn 61%. Nợ quá hạn của VNA là hơn 15.700 tỷ đồng (675 triệu USD).
.
---- Bị kỷ luật trong 10 năm: hơn 170 cán bộ cấp cao, trong đó 33 ủy viên trung ương, hơn 50 sĩ quan cấp tướng. Theo Báo VnExpres. Hơn 170 cán bộ cấp cao diện Trung ương quản lý bị kỷ luật 10 năm qua, trong đó có 33 ủy viên, nguyên ủy viên Trung ương Đảng, hơn 50 sĩ quan cấp tướng. Theo báo cáo của Ban Nội chính Trung ương (Cơ quan Thường trực của Ban Chỉ đạo Trung ương phòng chống tham nhũng, tiêu cực), 10 năm qua, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đã kỷ luật hơn 2.700 tổ chức đảng, gần 168.000 đảng viên, trong đó có hơn 7.390 đảng viên bị kỷ luật do tham nhũng. Riêng từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng (đầu năm 2021) đến nay, 50 cán bộ diện Trung ương quản lý bị kỷ luật, trong đó có 8 ủy viên, nguyên ủy viên Trung ương, 20 sĩ quan cấp tướng.
.
---- Tăng trưởng doanh thu của các hãng dệt may tại VN sẽ giảm tốc trong 6 tháng cuối 2022 và cả năm 2023. SSI Research ước tính tăng trưởng doanh thu của các công ty sản xuất dệt may tại Việt Nam sẽ giảm tốc trong 6 tháng cuối năm 2022 và năm 2023... Theo Báo VnEconomy. Trước đây, khách hàng thường đặt hàng trước 6 tháng thì nay chỉ đặt hàng trước 3 tháng. Do đó, ước tính tăng trưởng doanh thu của các công ty sản xuất dệt may tại Việt Nam sẽ giảm tốc trong 6 tháng cuối năm 2022 và năm 2023. Các công ty cũng dự kiến chi phí sợi, vải, logistic và nhân công vẫn neo ở mức cao do giá dầu tăng và sự cạnh tranh trên thị trường lao động (chủ yếu với các nhà máy FDI). Điều này tác động tiêu cực đến toàn bộ chuỗi cung ứng hàng dệt may, từ nhà sản xuất đến nhà bán lẻ. Biên lợi nhuận gộp của các công ty sản xuất trong nước tiếp tục bị thu hẹp. Tác động tiêu cực đến doanh thu và biên lợi nhuận có thể xảy ra nếu nền kinh tế Mỹ - thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam, suy yếu hoặc áp lực lạm phát cao hơn xảy ra trong 6 tháng cuối năm 2022 và năm 2023.
.
---- Hà Nội: xe lửa hấp dẫn du khách.
Video dài 2:55 phút:
https://youtu.be/Vyl8q4ethc0
.
---- HỎI 1: Có phải 72% dân Mỹ thay đổi thói quen du lịch?
.
ĐÁP 1: Đúng, vì lạm phát. Ngân hàng Provident Bank, một tổ chức tài chính hàng đầu có trụ sở tại New Jersey, đã công bố kết quả cuộc khảo sát lạm phát tiêu dùng gần đây của 600 người trưởng thành, từ 18 tuổi trở lên cho thấy mọi người đang điều chỉnh thói quen chi tiêu và đi lại như thế nào do lạm phát.
.
Theo kết quả khảo sát, hơn 10% (10,5%) cho biết đã loại bỏ tất cả các giao dịch mua không cần thiết và hơn 70% (71,67%) cho biết họ đã thực hiện ít nhất một số thay đổi đối với thói quen du lịch cá nhân.
.
Trong khi một số người tiêu dùng đã cắt giảm một số chi tiêu không thiết yếu, như đi ăn ngoài và đi du lịch không cần thiết, những người khác cho biết những thay đổi mạnh mẽ hơn nhiều như bỏ bữa, tiết kiệm nước và loại bỏ thịt khỏi khẩu phần ăn của họ. Mọi người đang cảm thấy vô cùng áp lực về tài chính ngay bây giờ. Thật không may, điều này không có gì đáng ngạc nhiên sau khi Bộ Lao động báo cáo hồi đầu tháng rằng Chỉ số Giá tiêu dùng (CPI) của Hoa Kỳ đã đạt mức cao nhất trong 40 năm vào tháng Năm.
.
Khi được hỏi, việc tăng giá nào đối với các sản phẩm hoặc dịch vụ được mua thường xuyên khiến người tiêu dùng bị tổn thương nhiều nhất, thì xăng dầu, hàng tạp hóa và quần áo là những mặt hàng được đề cập nhiều nhất. Hơn 50% (53,33%) cho biết hiện họ chi tiêu nhiều hơn từ $101 - $500 mỗi tháng cho tiền chợ.
Chi tiết:
https://www.globenewswire.com/news-release/2022/06/28/2470274/0/en/National-Survey-Finds-83-of-Consumers-are-Cutting-Back-on-Personal-Spending-Travel-Due-to-Inflation.html
.
---- HỒ SƠ: Cuộc xâm lăng Ukraina có thể khiến Nga mất hẳn đồng minh đàn em Kazakhstan (RFI)
.
Cuộc xâm lăng Ukraina có thể khiến Nga mất hẳn đồng minh đàn em Kazakhstan
Trọng Thành, RFI - 28/06/2022
.
Cuộc xâm lăng Ukraina của Nga do chính quyền Putin phát động từ ngày 24/02/2022, kéo dài bốn tháng nay, không chỉ khiến Nga và phương Tây gần như đi đến chỗ tuyệt giao. Cuộc xâm lăng của Nga còn có nguy cơ khiến Matxcơva mất đi một số ít ỏi đồng minh thuộc không gian Liên Xô cũ. Kazakhstan nằm trong số đó.
Kazakhstan là nước cộng hòa cuối cùng thuộc Liên Xô cũ tuyên bố độc lập, ngày 19/12/1991. Nước cộng hoà Trung Á Kazakhstan có diện tích lớn thứ hai trong Liên Xô trước đây, sau Nga, với hơn 2,7 triệu km vuông. Cho đến nay, Kazakhstan, quốc gia có đường biên giới trên bộ dài nhất với Nga (6.846 km), về mặt thể chế vẫn gắn bó mật thiết với Nga thông qua ba định chế.
.
Kazakhstan vốn gắn bó với ba định chế quốc tế chủ chốt của điện Kremlin
Thứ nhất là Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (OTSC), liên minh chính trị - quân sự bao gồm 6 nước cộng hoà Liên Xô cũ, trong đó Liên bang Nga là trụ cột. Thứ hai là Liên minh Kinh tế Á – Âu (một dạng khu vực thị trường chung thời hậu Xô Viết, bao gồm 5 thành viên chính thức, là 5 nước Cộng hoà thuộc Liên Xô cũ, và một số quan sát viên trong đó có Trung Quốc, Iran).Và định chế thứ ba là Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (OCS), với Nga và Trung Quốc là thành viên trụ cột.
Toàn bộ ba định chế chủ chốt mà Kazakhstan tham gia cũng được coi là các yếu tố căn bản trong chiến lược đối ngoại của điện Kremlin, và đặc biệt là các công cụ cho phép Nga xác lập ảnh hưởng trong khu vực. Khoảng 20% trong tổng số dân cư 20 triệu dân Kazakhstan nói tiếng Nga. Cựu tổng thống Noursoultan Nazarbaïev, một cựu lãnh đạo thời Liên Xô, cầm quyền liên tục từ năm 1991 đến 2019, điều hành đất nước với bàn tay sắt. Những nhân tố nói trên, cùng với việc đông đảo nhân sự trong bộ máy lãnh đạo chính quyền xuất thân thời Xô Viết, bảo đảm sự trung thành không gì lay chuyển của Kazakhstan đối với Matxcơva.
.
Bác bỏ chủ quyền ‘‘Cộng hòa Donetsk’’ và ‘‘Cộng hòa Lugansk’’ trước mặt Putin
Tuy nhiên, cuộc xâm lăng Ukraina của Nga có nguy cơ khiến Matxcơva mất đi, hay ít nhất cũng bị đồng minh đàn em lâu đời xa lánh. Bất đồng sâu sắc Kazakhstan – Nga thể hiện rõ rệt trong dịp Diễn đàn Kinh tế Quốc tế tại thành phố St Petersbourg trung tuần tháng 6 vừa qua. Tổng thống Kazakhstan, ông Kassym-Jomart Tokaïev, là một trong các lãnh đạo quốc gia hiếm hoi trên thế giới tham gia diễn đàn kinh tế thường niên nổi tiếng do Nga tổ chức, nhưng bị đông đảo các nước tẩy chay năm nay do cuộc xâm lăng Ukraina. Tuy tham gia, nhưng chính tại diễn đàn này, nguyên thủ Kazakhstan đã tuyên bố thẳng ngay trước tổng thống Nga Vladimir Putin: Kazakhstan không thừa nhận hai vùng lãnh thổ ly khai miền đông Ukraina, với tên gọi ‘‘Cộng hòa Donetsk’’ và ‘‘Cộng hòa Lugansk’’, mà Nga công nhận. Can thiệp vào Ukraina để bảo vệ hai vùng lãnh thổ ly khai nói trên là cái cớ mà điện Kremlin đưa ra để biện minh cho cuộc xâm lăng.
.
Trả đũa : Nói trại tên đồng nhiệm, chặn xuất khẩu dầu của láng giềng...
Phía Nga cũng có trả đũa ngay tức thì trước thái độ kiên quyết của Kazakhstan. Theo Les Echos, tổng thống Nga đã đáp trả khi ‘‘cố tình phát âm sai tên’’ của đồng nhiệm Kazakhstan, một phản ứng được coi là ‘‘mang đầy ý nghĩa biểu tượng’’. Đúng hai hôm sau, Matxcơva đưa ra một trừng phạt cụ thể : ngừng cho phép dầu mỏ Kazakhstan xuất khẩu ra bên ngoài thông qua cảng dầu Novorossisk trên Biển Đen. Cảng dầu nói trên - với khả năng vận chuyển 1,4 triệu thùng dầu/ngày, chiếm 3% lưu lượng dầu mỏ toàn cầu - được coi là cánh cửa chủ yếu đưa dầu mỏ Kazakhstan xuất khẩu ra thế giới (“Le Kazakhstan s'éloigne à son tour de la Russie”, Les Echos, ngày 20/06/2022).
Theo lời giải thích của chính quyền Nga, việc tạm thời ngưng cho phép dầu mỏ Kazakhstan xuất qua cảng Novorossisk trên Biển Đen là do vấn đề an ninh không bảo đảm. Cụ thể là để vô hiệu hoá một số bom chưa nổ dưới đáy Biển Đen, lưu lại từ thời Đệ Nhị Thế Chiến, hiện diện gần khu vực cảng này. Theo nhật báo kinh tế Pháp Les Echos, lời biện bạch của Nga không thuyết phục được ai. Trên thực tế, phản ứng cứng rắn từ phía Nga không chỉ để trả đũa tuyên bố trực diện và dứt khoát của tổng thống Kazakhstan, bác bỏ “chủ quyền tự phong” của hai vùng lãnh thổ ly khai thân Nga thuộc Ukraina. Phản ứng này cũng đồng thời để đáp trả lại việc chính quyền Kazakhstan trước đó hai tuần đã quyết định chuyển đổi tên gọi dầu mỏ của Kazakhstan thành KEBCO (Kazakhstan Export Blend Crude Oil), để tránh bị đánh đồng với dầu mỏ của Nga, nhằm không bị dính phải các trừng phạt từ phương Tây.
.
TT Kazakhstan bác bỏ vị thế bề trên của Nga…
Ngoài hai hành động dứt khoát của chính quyền Kazakhstan - tách khỏi sự chồng chéo trong hoạt động xuất khẩu dầu mỏ với Nga, tái khẳng định nguyên tắc không thừa nhận chủ quyền hai vùng lãnh thổ tự phong (được Nga hậu thuẫn) ngay trước mặt tổng thống Nga (nguyên tắc vốn đã được chính quyền Kazakhstan khẳng định ngay từ đầu cuộc xâm lăng Ukraina), nhật báo Les Échos còn ghi nhận một động thái thứ ba.
Đây có thể là động thái báo hiệu sự rạn nứt khó vãn hồi của quan hệ Nga – Kazakhstan với tư cách mối quan hệ giữa nước lớn và quốc gia chư hầu. Ngày Chủ nhật 19/06 - tức một ngày trước khi Nga đưa ra quyết định ngăn chặn dầu xuất khẩu Kazakhstan, tổng thống Kazakhstan, đưa ra một tuyên bố được đánh giá là “rất cứng rắn”, có thể được nhìn nhận như ‘‘một hành động khiêu khích’’ từ phía Matxcơva, theo Les Echos. Tổng thống Kazakhstan Tokaiev nhấn mạnh là ‘‘nước Nga đừng nên cố gắng đóng vai trò của đấng cứu thế, bởi sẽ không ai cần đến việc này, cũng sẽ không ai khuất phục’’.
Trên thực tế, phản ứng của tổng thống Kazakhstan cũng không hẳn là một hành động khiêu khích đơn thuần từ phía chính quyền Kazakhstan. Les Echos nhấn mạnh đến việc tuyên bố được đưa ra trong bối cảnh tổng thống Nga Vladimir Putin khẳng định các vùng lãnh thổ Liên Xô cũ, bao gồm đặc biệt Kazakhstan, là thuộc về ‘‘lãnh thổ lịch sử của nước Nga’’. Đối với Kazakhstan, diễn đạt ‘‘gây lạnh sống lưng này’’ rõ ràng chứa đầy hàm ý đe dọa. Mùa hè năm ngoài, chủ nhân điện Krelin đã từng đưa ra một thông điệp về việc người Nga và người Ukraina cùng chia sẻ ‘‘một không gian lịch sử và tâm linh chung’’. Dưới diễn đạt vẻ ngoài mang đầy ý nghĩa văn hoá có vẻ vô hại này, ‘‘Không gian lịch sử và tâm linh chung Nga – Ukraina’’ giờ đây trở thành một tín điều căn bản đang được chính quyền Putin sử dụng để biện minh cho cuộc xâm lăng Ukraina. Kazakhstan hoàn toàn có thể trở thành một Ukraina thứ hai.
.
… nhưng tìm cách giảm nhẹ căng thẳng, duy trì hòa khí
Cũng liên quan đến phản ứng khác thường của tổng thống Kazakhstan tại Diễn đàn Kinh tế St Petersbourg, nhật báo Anh ngữ Moscow Times, phát hành tại Nga, ghi nhận thái độ phản đối mạnh mẽ của nguyên thủ Kazakhstan với một bộ phận giới chính trị và truyền thông Nga, mà theo ông, đang góp phần “gieo rắc bất hoà” trong quan hệ hai nước. Cho đến nay, dường như chính quyền Kazakhstan vẫn cố gắng duy trì thế cân bằng trong quan hệ giữa phương Tây và Nga. Chính quyền của tổng thống Tokayev đã bỏ phiếu trắng về nghị quyết của Đại Hội Đồng LHQ lên án cuộc xâm lăng Ukraina của Nga. Thế nhưng, vấn đề không công nhận chủ quyền đối với hai vùng lãnh thổ ly khai thân Nga miền đông Ukraina là ‘‘lằn ranh đỏ’’ với Kazakhstan. Về phía Nga, dường như chính quyền Putin muốn gây áp lực để buộc Kazakhstan từ bỏ lập trường trung lập.
Theo Moscow Times, ‘‘một trong những người chỉ trích gay gắt nhất lập trường trung lập của Kazakhstan đối với Ukraina chính là bà Margarita Simonyan, tổng biên tập của báo Russia Today, người đã điều tiết cuộc thảo luận giữa hai nguyên thủ Putin và Tokayev ngày 17/6 (tại St Peterbourg)’’ ("Ukraine War Strains Ties Between Kazakhstan and Russia", Moscow Times, ngày 24/06/2022).
Theo nhà phân tích chính trị Dosym Satpayev, làm việc tại Almaty, thành phố lớn nhất của Kazakhstan, các phát biểu của tổng thống Tokayev tại St Petersbourg chắc chắn sẽ được theo dõi sát tại Kazakhastan ‘‘nơi chính sách đối ngoại rất hiếu chiến của điện Kremlin có thể gây nhiều phản đối, nhưng cũng có được nhiều ủng hộ’’. Báo Moscow Times cũng ghi nhận nỗ lực làm dịu căng thẳng trong quan hệ song phương với Nga của tổng thống Kazakhstan. Trong cuộc trả lời phỏng vấn hãng tin Bloomberg, ít ngày sau Diễn đàn St Petersbourg, tổng thống Kazakhstan đã ca ngợi đồng nhiệm Nga là một ‘‘đồng minh trung thành’’, và hai bên đã có một ‘‘cuộc gặp rất tốt đẹp.’’ Chính quyền Kazakhstan cố gắng duy trì hoà khí, nhưng thái độ của điện Kremlin sẽ ra sao? Già néo liệu có đứt dây?
.
Cuộc xâm lăng Ukraina thúc đẩy tiến trình dân chủ hoá ở Kazakhstan?
Trên thực tế, nhiều nhà quan sát cũng đưa ra một góc nhìn bổ sung. Đó là quan hệ Kazakhstan và Nga đang bước vào giai đoạn đặc biệt nhạy cảm. Chính quyền của tổng thống Tokayev (đắc cử từ năm 2019) đang tìm cách dần từng bước thoát khỏi di sản độc tài của chế độ Nazarbaïev. Đầu tháng 6 vừa qua, Kazakhstan đã trưng cầu dân ý cải cách Hiến pháp hướng đến ‘‘dân chủ hoá’’ – theo hướng chuyển từ chế độ tổng thống tập trung toàn bộ quyền lực, sang một nền cộng hòa tổng thống chế nhưng với một Quốc Hội mạnh, cấm người thân cận với tổng thống nắm quyền trong các cơ quan quan trọng. Cuộc trưng cầu dân ý được 77% dân chúng ủng hộ nói trên, được nhiều người coi là một biến cố chính trị lớn nhất tại Kazakhstan kể từ 30 năm nay, khi cho đến rất gần đây tập đoàn Nazarbaïev luôn nắm trọn vẹn quyền lực (‘‘Kazakhstan : une majorité de "oui" au référendum pour tourner la page Nazarbaïev’’, France 24, 05/06/2022).
Tiến trình dân chủ hoá, xích lại gần với các giá trị của phương Tây phải chăng không sớm thì muộn cũng dẫn đất nước Kazakhstan lìa xa khỏi chế độ chính trị của nước Nga nơi điện Kremlin thâu tóm mọi quyền lực ? Nếu nhìn theo hướng này, phải chăng cuộc xâm lăng Ukraina của Nga trên thực tế đang góp phần đẩy nhanh tiến trình khẳng định rõ ràng nền độc lập, khả năng tự lựa chọn chế độ chính trị phù hợp cho mình, vốn đang được thúc đẩy mạnh mẽ trong nội bộ xã hội Kazakhstan ?
Nguồn:
https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20220628-cuoc-xam-lang-ukraina-co-the-khien-nga-mat-han-dong-minh-dan-em-kazakhstan
.
.
Gửi ý kiến của bạn
