Các em thân mến,
Nhiều phụ huynh đã than với tôi, nhiều em đã đi học như là đi học “cho cha mẹ” chứ không phải học cho mình. Hôm nay, các em đọc một bài về Học Đường trong cuốn Tâm Hồn Cao Thượng của giáo sư triết học Emond de Amicis, để suy nghĩ lại: Mình học cho ai!
An Di con ơi! Việc học đối với con hình như khó nhọc, mẹ con nói phải đấy. Cha chưa bao giờ thấy con đi học vơi cái dáng điệu quả quyết và nét mặt hớn hở như cha mong muốn! Con cứ tưởng tượng nếu con ngồi không ở nhà thì ngày giờ của con sẽ trống trải biết là dường nào! Cha chắc chỉ trong một tuần lễ là con lại muốn trở lại nhà trường. Con ơi! Hiện thời, không một đứa trẻ nào là không đi học. Con hãy nghĩ đến những người thợ làm lụng cặm cụi cả ngày, tối đến còn căp sách đi học, những cô thiếu nữ suốt tuần lễ bị giam giữ trong xưởng, chủ nhật đến cũng rủ nhau đi học, những binh lính hết giờ luyện tập cũng đem ra học, viết. Cho đến những trẻ mù, trẻ câm, chúng cũng đều học cả.
Mỗi buổi sáng, lúc con đến trường, con hãy nghĩ cũng giờ ấy, trong một thành phố ta có tới ba vạn đứa trẻ cũng như con đi “chầu” lớp học trong ba tiếng đồng hồ để được mở mang trí tuệ. Con lại nghĩ: xấp xỉ giờ này, con trẻ trên hoàn cầu đều đi học cả. Con hãy tưởng tượng những đứa trẻ ấy lếch thếch trên những đường hẻm ở nhà quê, rảo bước trong các phố phường huyên náo, dưới bầu trời oi ả hay trong cơn mưa tuyết lạnh lùng; chúng đi thuyền ở những xứ lắm sông ngòi, cưỡi ngựa qua những cánh đồng mông quạnh, hoặc ngồi “xe trượt” trên những bãi băng giá lạnh. Chúng xuống lũng, lên đồi, chúng xuyên rừng, lội suối, chúng vượt qua những ngọn đồi hẻo lánh hoang vu. Ăn mặc hàng ngàn lối khác nhau, nói bằng trăm thứ tiếng khác nhau, chúng đi một mình hay lũ năm, lũ ba, cắp sách trong tay hay cặp đeo dưới nách. Từ ngôi trường cùng tột lấp trong áng tuyết nước Gia Nã Đại cho tới nóc trường hẻo lánh lẩn trong khóm gồi xứ Ả Rập, có tới hàng triệu triệu đứa trẻ học cùng một điều bằng những thể thức khác nhau.
Con lại tưởng tượng cái tổ kiến học sinh ấy gồm có hàng trăm dân tộc khác nhau và cái trường hoạt động ấy, con có cái hân hạnh dự phần, rồi con tự nhủ: ví phỏng một mai sự hoạt động ấy ngưng hẳn thì nhân loại sẽ trở lại đời man rợ, sẽ ra sao trong cõi tối tăm; sự hoạt động ấy là sự tiến bộ, là mối hy vọng, là ánh vinh quang của thế giới vậy.
Cố lên! Tên lính nhỏ trong đoàn quân lớn lao kia! Cố lên! Con ơi! Lấy sách vở làm khí giới, lấy lớp học làm quân đội, lấy thế giới làm bãi chiến trường, coi sự ngu dốt là cừu địch và lấy sự văn minh của nhân loại làm cuộc khải hoàn. Con phải phấn đấu luôn luôn và chớ hề làm tên lính hèn nhát.
Gửi ý kiến của bạn
