Anh Nguyễn Vũ Bình sinh trưởng tại Nam Định, tốt nghiệp Đại học Tổng hợp tại Hà Nội năm 1990 về kinh tế, sau đó làm việc tại Tạp chí Cộng Sản (TCCS) từ năm 1992 cho đến năm 2000. TCCS là một cơ quan lý luận chính thức và cao nhất của đảng CSVN. Hiện anh có vợ và hai con gái đang sống tại Hà nội. Trong vài năm gần đây anh đã trở thành một nhà bất đồng chính kiến trẻ tuổi tại Việt nam.
Trả lời câu hỏi của đài BBC tại sao lại anh muốn Việt nam được dân chủ hoá và theo chiều hướng nào, anh cho biết: "Cái lý do quan trọng nhất là do nhận thức của tôi về tình hình đất nước, về sự lãnh đạo của Đảng CSVN và về tự do và dân chủ của đất nước. Do nhận thức được tình hình của đất nước đang rất khó khăn và chính sự lãnh đạo của đảng đã đưa đất nước vào những khó khăn và những yếu kém như hiện nay, và quan trọng nhất là tôi nhận thấy nhân dân chưa được tự do và đất nước thì chưa có dân chủ. Chính vì những nhận thức như thế mà tôi đã tham gia vào công cuộc vận động cho dân chủ".
Trả lời câu hỏi về việc anh tham gia phong trào đòi tự do dân chủ có phải cái mốt hoặc bắt chước hay không, anh nói: "Hoàn toàn không phải như thế vì thực ra tuy tôi còn trẻ tuổi nhưng tôi đã hiểu được vấn đề. Tôi hiểu rằng khi mình tham gia đấu tranh cho tự do và dân chủ thì mình phải trả những cái giá nhất định. Tôi hiểu rất rõ cái giá đó. Ở đây vấn đề không phải là đi theo những xu hướng hay trào lưu mới lạ. Có thể tôi phải trả giá bằng chính mạng sống của mình. Cái đơn giản nhất là mất công ăn việc làm của mình. Tôi đã phải chấp nhận ngay cái giá như thế. Cho nên nó xuất phát không phải là từ vấn đề đi theo những cái mới lạ mà cái chính là từ nhận thức, từ tư duy phản kháng của mình, và nhận thấy được tình hình đất nước mình như thế, và thấy rõ trách nhiệm của bản thân mình đối với nhân dân, đối với đất nước nên tôi đã tham gia vào cuộc vận động dân chủ này".
Anh nói tiếp: "Nó cứ từ từ thấm dần vào mình qua những thông tin nhu nhận được và từ nhận thức của bản thân. Và có thể là tư duy phản kháng trong con người, trong cá nhân của tôi nó tương đối mạnh chăng""
Anh Nguyễn Vũ Bình từng viết đơn xin thành lập Đảng Tự do Dân chủ kèm với bài viết có tên "Việt nam và con đường phục hưng đất nước", với nội dung: "tôi đặt vấn đề về tình hình kinh tế xã hội của đất nước rất yếu kém và có nhiều những khó khăn. Tôi cũng phân tích một số nguyên nhân chủ yếu. Tôi tập trung vào phân tích kinh tế. Trong đó tôi có nói là kinh tế chỉ được giải quyết thông qua chính trị và cái mấu chốt mà tôi đặt vấn đề là cần phải có một đảng đối lập. Vấn đề mà tôi đặt ra là chờ đợi sự tự thay đổi của Đảng CSVN thì rất khó khăn và tôi cho rằng Đảng CSVN không thể làm nôỉ. Cái đơn giản nhất và tốt đẹp nhất cho xã hội mà họ còn có thể làm được hiện nay là cho phép hình thành lực lượng đối lập để lực lượng này kiểm tra, giám sát và làm đối trọng quyền lực. Có như thế thì mọi vấn đề xã hội tự nhiên sẽ được giải quyết hết. Trên cơ sở đó tôi đã làm đơn xin thành lập một đảng như thế".
Ngoài ra anh còn gửi thư đến Bộ Chính trị để giải thích tất cả những quan điểm mà họ còn khúc mắc trong bài viết đầu của anh. Anh cũng tham gia viết một số bài về một số nhân vật đấu tranh dân chủ nổi tiếng, tham gia viết nhận định về một số cuốn sách, về vấn đề biên giớị. Anh nói tiếp: "Tôi nghĩ rằng việc viết là rất quan trọng nhưng tôi không cho rằng đó là vấn đề quan trọng nhất đối với tôi. Vấn đề quan trọng nhất đối với tôi là hình thành được một lực lượng đối lập và manh nha của nó là một tổ chức công khai. Tính chất và hình thức công khai của tổ chức đó thế nào thì còn bàn sau. Đó là vấn đề thiết tha nhất của tôi từ khi tôi bắt đầu tham gia đấu tranh cho đến bây giờ và tôi tin là sau này cũng vậy".
Đuợc hỏi về phản ứng của CSVN đối với các bài viết của anh cũng như phong trào đòi tự do dân chủ mà anh đang theo đuổi, anh cho biết: "Về phản hồi chính thức thì chưa có một phản hồi nào cả. Còn người ta thông qua lãnh đạo của Tạp chí thì rất nhiều. Tất cả các lãnh đạo của Tạp chí, Tổng Biên tập, các Phó tổng biên tập, các Vụ trưởng đã gặp tôi để trao đổi và khuyên can". Anh đã gửi nhiều ý kiến đến chủ tịch quốc hội lúc bấy giờ là Nông Đức Mạnh và chủ tịch nước là ông Trần Đức Lương.
Anh cũng cho biết các giới chức nhận thư của anh rất "sửng sốt", họ cho rằng anh đã bị thế lực nào đó xúi giục và họ khuyên anh nên đổi ý, nhưng anh cương quyết nói: "Không. Thứ nhất, việc này hoàn toàn không có ai kích động hay xúi giuc gì cả. Thứ hai, đơn này hoàn toàn do tay tôi viết, còn tin hay không là tuỳ. Thứ ba, tôi không thể thay đổi được vì đây là niềm tin và lý tưởng của tôi". Họ yêu cầu anh rút đơn của anh lại, nhưng anh đã từ chối.
Trả lời câu hỏi về mô hình của một thể chế mới, anh cho biết: "Thực ra các mô hình dân chủ trên thế giới về những nguyên tắc cơ bản chỉ là một mà thôi. Còn những sắc thái riêng biệt thì không thể gọi là một mô hình riêng được. Nếu gọi là mô hình thì tôi thấy họ phân biệt hai mô hình. Mô hình của nước Mỹ và mô hình của Châu Âu là tương đối là lớn và khái quát. Nếu nói rằng có mô hình riêng của Việt nam hay Campuchia hay Bắc Triều tiên thì rất là khó. Nói chung, những nguyên tắc lớn thì chỉ có một còn sự triển khai khác nhau thì chỉ có mô hình Mỹ và châu Âu, hay cộng hoà tổng thống và cộng hoà nghị viện. Vì thế tôi không đặt ra một mô hình Việt nam gì cả.".
Anh trình bày những yếu tố cho một nền dân chủ như sau: "Tất cả những cái gì thuộc về một nền dân chủ ví dụ như đảng đối lập, xã hội công dân, bầu cử ứng cử tự do, tam quyền phân lập, báo chí tự do, vân vân, những cái đó gọi là thiết chế. Cái thiết chế đó hình thành nên một nền dân chủ. Khi mình tham gia đấu tranh cho dân chủ hoá đất nước thì mình có thể nhằm vào một trong những thiết chế đó để hình thành một mục đích của mình. Tôi nhằm vào vấn đề là cần có một lực lượng đối lập. Hay cụ thể là có một đảng đối lập".
Theo anh, đối tượng ưu tiên hàng đầu của nay là giới trẻ: "Giới trẻ hiện nay đang là ưu tiên số một của tôi. Thế nhưng cách thức làm và mức độ thành công và tiến triển của nó ra sao thì tương lai sẽ trả lời. Tôi muốn nói tới một khía cạnh rất khó khăn ở chỗ là nếu như phong trào dân chủ chưa đạt được một tổ chức công khai, chưa nói đến tính chất và hình thức như thế nào, thì việc thu hút giới trẻ sẽ rất khó khăn. Vì sao" Vì ngay bản thân tôi khi chưa tham gia tôi nghĩ rằng sau khi tham gia thì vấn đề sẽ rất khủng khiếp, cái giá phải trả sẽ rất cao và nặng. Thực ra điều đó cũng không phải là không đúng nhưng có khi là hơi quá. Chỉ sau khi mà tôi tham gia rồi thì tôi biết rằng vấn đề này không phải đến mức như mình nghĩ trước đây".
Theo thống kê gần đây, hiện nay giới trẻ chiếm trên 60 % của tổng dân số 80 triệu nguời tại VN. Cuộc phỏng vấn sẽ còn đuợc tiếp tục phát đi vào thứ bảy tuần sau trên các làn sóng của đài BBC, Luân Đôn.
Nguyên văn cuộc phỏng vấn đã đuợc sinhvienduhoc@yahoo.com phổ biến.
(Bản tin của Uûy Ban Quốc Tế Tự Do Tôn Giáo Cho Việt Nam. TL ghi.)