Cuộc chất vấn Hành Pháp của Uûy ban Tư pháp Thượng Viện gần đây dường như là tiếng pháo lịnh đầu tiên của Đảng Dân Chủ trong kế hoạch của Đảng này ra thắng bớt lại việc làm của chánh quyền do Tổng thống Cộng hoà lãnh đạo.
Uûy ban Tư pháp của Thượng Viện là một ủy ban đa số thành viên là người thuộc Đảng Dân Chủ, đối lập của Đảng Cộng hoà đang cầm quyền. Trong cuộc chất vấn Bộ Tư pháp, vị Chủ tịch Uûy ban, TNS Patrick Leahy, Dân Chủ, chỉ trích nặng nề chánh quyền Bush đã không tôn trọng nguyên tắc phân quyền, giám sát và cân bằng quyền lực trong cơ chế của Hiến pháp Hoa ky.ø TNS quyết định mời đích thân Bộ Trưởng Tư pháp đến để giải trình về những biện pháp hành pháp vừa mới ban hành của kế hoạch chống khủng bộ trong nội đia Hoa kỳ. Phiên họp kế Tổng trưởng Tư pháo giải trình các biện pháp an ninh Bộ đưa ra trong khuông khổ hiến định vì quyền lới của Tổ quốc và Nhân dân..
Trong cả hai cuộc điều trần, hai người lãnh đạo Bộ Tư pháp, Tổng trưởng và Thứ trưởng Michael Chertoff, đặc trách Hình vu, cả hai đềụ dịu dàng trả lời, nhưng phòng họp vẫn căng thẳng, ngột ngạt. Không có tương nhượng, thoả hiệp.
Vị Phụ tá đại diện Bộ Tư pháp đưa ra một căn cứ pháp lý mới. Rằng việc tạm giữ 600 người Trung Đông bị tình nghi quân khủng bố nằm vùng dưa trên luật hình và di trú. Quân khủng bố đang tiếp tục sữ dụng cảm tình viên và cán bộ nằm vùng để đánh phá Mỹ ngay trong lãnh thổ. Do vậy Mỹ cần có một kế hoạch tổng họp, thực hiện có hệ thống, sữ dụng tất cả những phương cách mà Hiến pháp, luật pháp cho phép và kỹ thuật hiện đại cung ứng để chận đứng, triệt tiêu, hay trục xuất quân khủng bố.
Được biết hiện có khoản 600 người gốc Trung Đông hiện đang bị tạm giam để điều tra và 5000 ngàn người khác được đặt trong vòng theo dõi. Số người sau nầy sẽ được mời hỏi một số việc, việc trả lời trên căn bản tự nguyện; đa số đều tỏ ra hợp tác tích cực với cơ quan an ninh.
Một TNS Cộng hoà duy nhứt của Uûy ban là TNS Arlen Specter, cũng tỏ ra không hài lòng. Ong than phiền Hành pháp không xem Quốc hội là người cộng sự trong kế hoạch chống khủng bố nội đia.
Song song TT Bush cũng mở một cuộc vận động sự ủng hộ của quần chúng trong vấn đề tế nhị nhưng thiết thân này. Nước Mỹ là một nước mở rộng, nhưng nước Mỹ đang ở trong tình trạng chiến tranh. Người Mỹ hành động với tinh thần công chính, và người Mỹ sẽ đem lại công lý ngàn lần hơn thứ mà quân khủng bố đã đem lại cho những nạn nhân vô tội bị họ khủng bố. Oâng không ngần ngại lấy những tiền lệ lịch sử trong Nội Chiến, Thế chiến 2, Tổng thống lúc bấy giờ cũng phải ký những sắc lịnh cho phép thiết lập Toà án quân sự để xét xử những người nguy hiểm cho an ninh quốc gia và an toàn cho nhân dân Mỹ. Thẩm quyền đối nhân của Toà nầy chỉ có hiệu lực đối với những người không phải là công dân Mỹ, tức chỉ xét xử những thường trú hay không thường trú nhân chưa nhập quốc tịch Mỹ.
TT Bush cũng khẳng định Toà án Quân sư đặc biệt không vi phạm sự điều hành hệ thống công lý Mỹ hiện hành. Tòa này chánh yếu thụ lý các vụ tội ác giết người hàng loạt; chúng là những người bất họp pháp tìm cách tiêu diệt Mỹ và lối sống của người Mỹ. Oâng sẽ làm tất cả những gì có thể làm được trong phạm vi Hiến pháp để bảo vệ an ninh và quyền lợi đất nước và nhân dân Mỹ ngay trên mảnh đất của người Mỹ này.
Phó TT Dick Cheney cũng xuất hiện trên truyền hình làm sáng tỏ biện pháp cần thiết để chống khủng bố trên đất Mỹ. Oâng nghĩ việc hỏi han số 5000 người Trung Đông sẽ làm trên căn bản tự nguyện. Những người ấy đến với Mỹ, người Mỹ hoan hô, đón nhận, tại sao không chia xẻ tin tức, giúp đỡ Mỹ làm cho Mỹ an toàn, mọi người đếu có lợi.
Trong chánh quyền một bên làm, một bên kiểm, để cân bằng quyền lực, tránh độc tài. Chỉ trích, phê bình, vận động, thuyết phục, tương nhượng, thoả hiệp trong niềm tương kính là những nét đáng yêu của nên dân chủ Mỹ và cũng là động lực tiến bộ của xã hội Hoa kỳ. Nhờ vậy khi có quyết định chung hay sự đồng thuận, sức mạnh sẽ tổng họp, lâu bền để san bằng mọi trở ngại, đánh bại mọi kẻ thù. Trong những đồng thuận lớn trong lịch sử Mỹ có thể kể quyết tâm làm cuộc chiến chống khủng bố là một đồng thuận cao nhứt nhì. Nội lực dân tộc Mỹ vì thế khí thế hào hùng, sức lực sung mãn. Nội các Chiến tranh của TT Bush quy tụ được nhiều nhân vật tài ba, giàu kinh nghiệm. Chiến thắng Quân khủng bố là chiền thắng tất yếu và là chiến thắng đầu tiên của Mỹ ở đầu thế kỷ 21 và thiên niên kỷ thứ 3 này.