WASHINGTON - Khi Pete Peterson, một phi công bị bắn rơi tại Việt Nam vào tháng tư 1966 đã được một nông dân Việt Nam tên Nguyễn Danh Sinh giải cứu từ một ngọn cây. Sau đó, người nông dân này đã giao Peterson cho chánh quyền Hà Nội. Peterson bị cầm tù sáu năm tại "Hà Nội Hilton", một nơi còn được gọi là "hoả lò", bị đánh đập, tra tấn cùng với TNS John MacCain.
Peterson không ngờ mình lại trở lại Việt Nam vào năm 1997 để nhận chức vụ Đại Sứ Hoa Kỳ đầu tiên tại Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam sau khi chiến tranh chấm dứt. Và ông cũng không ngờ là người nông dân đã cứu ông, đã mời ông tham dự một buổi tiệc mừng với gần 4,000 người cùng tham dự.
Bây giờ thì tới lúc Peterson rời chức Đại Sứ tại Việt Nam. Ông trở về Mỹ cùng với một người Việt Nam khác: cô vợ tên Lê Vi, chuyên gia mậu dịch cho chính phủ Úc, người gốc Việt.
Ông đang cứu xét tới việc tranh chức Thống Đốc tiểu bang Florida, và nhiều viên chức Đảng Dân Chủ tiểu bang tin là Peterson có khả năng đánh bại Thống Đốc đương nhiệm Jeb Bush, em trai của Tổng Thống George W. Bush.
Di sản lớn nhất ông để lại trong nhũng năm làm đại sứ là bản thương ước, dự kiến tuần sau sẽ được Quốc Hội phê chuẩn. Và đây là bản thương ước phức tạp nhất trước giờ của Hoa Kỳ; nó sẽ định hướng cho quan hệ Việt-Mỹ trong nhiều thập niên tới.
Tại Hà Nội, rồi ngườøi ta sẽ có thể phân chia lịch sử như sau: thời kỳ tiền-Peterson, thời kỳ Peterson, và thời kỳ hậu-thương-ước. Như lời Peterson nói tuần trước, rằng Việt Nam đã quên đi quá khứ. Lời này không có nghĩa là VN không nhớ quá khứ, nhưng chỉ vì họ sẽ bận rộn với tương lai tới nỗi không còn thì giờ nhìn lại quá khứ.
Gửi ý kiến của bạn
