Cuộc bầu cử Mỹ năm 2000 sẽ gay go vì nhiều lý do. Nhân loại bắt đầu bước sang thế kỷ 21. Đảng Dân Chủ quyết chiếm lại đa số tại Quốc hội lưỡng viện đồng thời củng cố thêm một nhiệm kỳ nữa ở Bạch Cung. Đảng Cộng Hòa sẽ làm mọi cách để lấy lại Bạch Cung, chỗ ngồi truyền thống của các ông theo lịch sử. Dân Chủ ít khi lấy được hai nhiệm kỳ liên tục. Nếu lần này Cộng Hòa lấy lại Bạch Cung còn Dân Chủ dù có chiếm được một đa số mỏng manh ở Hạ Viện, người ta cũng coi đó là thắng lớn của Cộng Hòa.
Kết quả sẽ ra sao chưa thể quyết đoán, nhưng chưa nói đến thế tranh cử Quốc hội, hãy nhìn vào cuộc chạy đua vào Bạch Cung, tiêu biểu cho thế thắng hay hay bại. Phía Cộng Hòa có đến 11 vị ra tranh trong đảng làm ứng cử viên Tổng Thống, phía Dân Chủ có 2 người. Theo tình thế hiện nay, Thống đốc tiểu bang Texas, George W. Bush, con trai Tổng Thống Bush có vẻ đã nắm chắc sự ủy nhiệm của đảng Công Hòa, hơn cả bà Elizabeth Dole, vì ông Bush thuộc một trong những gia đình vọng tộc lớn ở Texas có uy thế mạnh hơn. Lần đầu xuất quân đi quyên tiền tranh cử hai tuần qua đã cho thấy ông Bush thu đạt kết quả vuợt bực. Còn đảng Dân Chủ, chắc chắn Phó Tổng Thống Al Gore sẽ lãnh ấn ủy nhiệm của đảng. Ông Gore cũng vận động tiền quyên rất mạnh, nhưng kết quả vẫn không bằng ông Bush.
Vậy Bush hay Gore" Trước hết cần phải minh định một chuyện. Ở Mỹ người nào có nhiều tiền vẫn thắng, điều đó đúng nhưng chỉ đúng có một phần. Hãy hỏi phải là người thế nào mới quyên được hàng triệu đô-la và sau quan trọng hơn, không phải cứ có tiền quyên nhiều là thắng cử. Thắng bại còn phải tùy thuộc nhiều yếu tố khác, như chủ trương sách lược và sự ủng hộ của người dân. Cử tri Mỹ dù thuộc đảng nào cũng bỏ thăm theo ý họ, chỉ có một phần cốt lõi của mỗi đảng đi theo lời hô hào nhắm mắt ủng hộ gà nhà. Vậy còn uy thế thì sao"
Có điều tôi xin nói thật, cái gọi là “thế” đó, dân Việt Nam vẫn gọi là “dựa hơi”, nói văn vẻ là nhờ được tiếng thơm lây. Về phần ông Gore chắc chắn ông không có chỗ nào thơm để dựa. Cái chỗ đáng dựa nhất là Tổng Thống Clinton của ông thì chẳng may lại không thơm vì một số nữ kê tác quái làm ông Xếp lớn suýt bay chức. Khi mở đầu vận động tranh cử, Gore đã lên tiếng phê phán nghiêm khắc hành động của Xếp liên quan đến vụ Lewinsky làm nước Mỹ muốn điên cái đầu. Như vậy Gore đã phản chủ chăng" Tôi nghĩ đây không phải là chuyện phản hay trung. Bởi vì ngay trong thời kỳ đàn hặc truất phế, Gore đã kín đáo tách rời Clinton. Không có vấn đề phản hay không phản, chỉ có một một sách lược chung được tính toán kỹ. Nếu Clinton ngã, Gore phải gách vác để có uy tín đưa đảng Dân Chủ phục hồi. Bây giờ Gore càng có lý do để tách rời, vì bất cứ ứng cử viên Tổng Thống nào cứ bám lấy vạt áo mẹ đều chắc chắn thất bại.
Còn Bush có thế rất mạnh là danh gia vọng tộc và ông cụ thân sinh cũng là một cựu Tổng Thống đang được dân chúng mến mộ. Nhưng cái “hơi” đó có thể làm khổ ông. Báo chí đã nêu lên câu hỏi tại sao trong thời chiến tranh Việt Nam, ông Bush được vào Không quân Vệ binh quốc gia và không qua chiến đấu ở Việt Nam. Ông Bush đã có sự trả lời về chuyện này, nhưng cũng câu hỏi đó làm nổi bật chuyện “dựa hơi” của vị Thống đốc Texas. Nó làm người ta nghĩ đến chuyện ông John McCain, một phi công Mỹ đã bị hạ ở Bắc Việt và ở tù 6 năm trong nhà pha Hỏa Lò Hà Nội. Phi công McCain là con của một Đô đốc Hải quân Mỹ lúc đó còn tại ngũ, Hà Nội liền bảo ông viết thư riêng cho cha xin Hà Nội tha, nhưng McCain đã quyết liệt từ chối, thà chịu những đòn khổ nhục của Cộng sản chớ không chịu dựa hơi cha để có tự do. John McCain hiện là một Thượng nghị sĩ và ông cũng là người ra đấu với Bush trong đảng để tranh cử.
Đó là những chuyện về cá nhân, còn sách lược thì sao" Ông George W, Bush đã nêu lên một khẩu hiệu rất hấp dẫn là chủ nghĩa bảo thủ có tình thương (compassionate conservatism). Nhưng sau những bảng hiệu đẹp phải có những món hàng cụ thể. Ông Bush dễ gập khó khăn khi ông trả lời dứt khoát về phá thai hay không phá thai, kiểm soát súng và những chủ đề quyền lợi của các đại tổ hợp công ty. Muốn thắng, ông Bush phải tách ra khỏi khuynh hướng cực đoan hữu phái trong đảng, mà lấn về phía giữa hay muợn cả một vài tư tưởng của Dân Chủ. Nhưng làm như vậy ông sẽ trở thành tử thù của những phe phái cực đoan hiện đang nắm vai trò cốt lõi trong đảng Cộng Hòa. Còn Cộng Hòa muốn thắng trước hết phải hàn gắn thế chia rẽ hiện nay trong đảng.
Phía Dân Chủ, ông Gore không gập phải những vấn dề gay cấn như ông Bush. Đảng Dân Chủ có vẻ đoàn kết hơn. Clinton đã làm một cuộc vận động đến với những khu phố nghèo của các thành phố. Trong khi người ta vận động những túi tiền bự để tranh cử, Clinton vận động dân rỗng túi và phác họa kế hoạch cải thiện cuộc sống của họ để kiếm phiếu cho Dân Chủ. Ông cũng đưa ra những đề nghị trợ cấp Y tế và củng cố An sinh Xã hội. Sách lược này không phải là dở. Đây là một cách vận động tốt nhất cho các ứng viên đảng Dân Chủ và cho cả bà vợ ông ra ứng cử Thượng nghị sĩ tại tiểu bang New York, đồng thời góp phần sửa chữa hình ảnh bị hoen ố trước khi từ giã Bạch Cung.
Chúng tôi sẽ có dịp nói chi tiết về truyện dài tranh cử ở Mỹ.
Kết quả sẽ ra sao chưa thể quyết đoán, nhưng chưa nói đến thế tranh cử Quốc hội, hãy nhìn vào cuộc chạy đua vào Bạch Cung, tiêu biểu cho thế thắng hay hay bại. Phía Cộng Hòa có đến 11 vị ra tranh trong đảng làm ứng cử viên Tổng Thống, phía Dân Chủ có 2 người. Theo tình thế hiện nay, Thống đốc tiểu bang Texas, George W. Bush, con trai Tổng Thống Bush có vẻ đã nắm chắc sự ủy nhiệm của đảng Công Hòa, hơn cả bà Elizabeth Dole, vì ông Bush thuộc một trong những gia đình vọng tộc lớn ở Texas có uy thế mạnh hơn. Lần đầu xuất quân đi quyên tiền tranh cử hai tuần qua đã cho thấy ông Bush thu đạt kết quả vuợt bực. Còn đảng Dân Chủ, chắc chắn Phó Tổng Thống Al Gore sẽ lãnh ấn ủy nhiệm của đảng. Ông Gore cũng vận động tiền quyên rất mạnh, nhưng kết quả vẫn không bằng ông Bush.
Vậy Bush hay Gore" Trước hết cần phải minh định một chuyện. Ở Mỹ người nào có nhiều tiền vẫn thắng, điều đó đúng nhưng chỉ đúng có một phần. Hãy hỏi phải là người thế nào mới quyên được hàng triệu đô-la và sau quan trọng hơn, không phải cứ có tiền quyên nhiều là thắng cử. Thắng bại còn phải tùy thuộc nhiều yếu tố khác, như chủ trương sách lược và sự ủng hộ của người dân. Cử tri Mỹ dù thuộc đảng nào cũng bỏ thăm theo ý họ, chỉ có một phần cốt lõi của mỗi đảng đi theo lời hô hào nhắm mắt ủng hộ gà nhà. Vậy còn uy thế thì sao"
Có điều tôi xin nói thật, cái gọi là “thế” đó, dân Việt Nam vẫn gọi là “dựa hơi”, nói văn vẻ là nhờ được tiếng thơm lây. Về phần ông Gore chắc chắn ông không có chỗ nào thơm để dựa. Cái chỗ đáng dựa nhất là Tổng Thống Clinton của ông thì chẳng may lại không thơm vì một số nữ kê tác quái làm ông Xếp lớn suýt bay chức. Khi mở đầu vận động tranh cử, Gore đã lên tiếng phê phán nghiêm khắc hành động của Xếp liên quan đến vụ Lewinsky làm nước Mỹ muốn điên cái đầu. Như vậy Gore đã phản chủ chăng" Tôi nghĩ đây không phải là chuyện phản hay trung. Bởi vì ngay trong thời kỳ đàn hặc truất phế, Gore đã kín đáo tách rời Clinton. Không có vấn đề phản hay không phản, chỉ có một một sách lược chung được tính toán kỹ. Nếu Clinton ngã, Gore phải gách vác để có uy tín đưa đảng Dân Chủ phục hồi. Bây giờ Gore càng có lý do để tách rời, vì bất cứ ứng cử viên Tổng Thống nào cứ bám lấy vạt áo mẹ đều chắc chắn thất bại.
Còn Bush có thế rất mạnh là danh gia vọng tộc và ông cụ thân sinh cũng là một cựu Tổng Thống đang được dân chúng mến mộ. Nhưng cái “hơi” đó có thể làm khổ ông. Báo chí đã nêu lên câu hỏi tại sao trong thời chiến tranh Việt Nam, ông Bush được vào Không quân Vệ binh quốc gia và không qua chiến đấu ở Việt Nam. Ông Bush đã có sự trả lời về chuyện này, nhưng cũng câu hỏi đó làm nổi bật chuyện “dựa hơi” của vị Thống đốc Texas. Nó làm người ta nghĩ đến chuyện ông John McCain, một phi công Mỹ đã bị hạ ở Bắc Việt và ở tù 6 năm trong nhà pha Hỏa Lò Hà Nội. Phi công McCain là con của một Đô đốc Hải quân Mỹ lúc đó còn tại ngũ, Hà Nội liền bảo ông viết thư riêng cho cha xin Hà Nội tha, nhưng McCain đã quyết liệt từ chối, thà chịu những đòn khổ nhục của Cộng sản chớ không chịu dựa hơi cha để có tự do. John McCain hiện là một Thượng nghị sĩ và ông cũng là người ra đấu với Bush trong đảng để tranh cử.
Đó là những chuyện về cá nhân, còn sách lược thì sao" Ông George W, Bush đã nêu lên một khẩu hiệu rất hấp dẫn là chủ nghĩa bảo thủ có tình thương (compassionate conservatism). Nhưng sau những bảng hiệu đẹp phải có những món hàng cụ thể. Ông Bush dễ gập khó khăn khi ông trả lời dứt khoát về phá thai hay không phá thai, kiểm soát súng và những chủ đề quyền lợi của các đại tổ hợp công ty. Muốn thắng, ông Bush phải tách ra khỏi khuynh hướng cực đoan hữu phái trong đảng, mà lấn về phía giữa hay muợn cả một vài tư tưởng của Dân Chủ. Nhưng làm như vậy ông sẽ trở thành tử thù của những phe phái cực đoan hiện đang nắm vai trò cốt lõi trong đảng Cộng Hòa. Còn Cộng Hòa muốn thắng trước hết phải hàn gắn thế chia rẽ hiện nay trong đảng.
Phía Dân Chủ, ông Gore không gập phải những vấn dề gay cấn như ông Bush. Đảng Dân Chủ có vẻ đoàn kết hơn. Clinton đã làm một cuộc vận động đến với những khu phố nghèo của các thành phố. Trong khi người ta vận động những túi tiền bự để tranh cử, Clinton vận động dân rỗng túi và phác họa kế hoạch cải thiện cuộc sống của họ để kiếm phiếu cho Dân Chủ. Ông cũng đưa ra những đề nghị trợ cấp Y tế và củng cố An sinh Xã hội. Sách lược này không phải là dở. Đây là một cách vận động tốt nhất cho các ứng viên đảng Dân Chủ và cho cả bà vợ ông ra ứng cử Thượng nghị sĩ tại tiểu bang New York, đồng thời góp phần sửa chữa hình ảnh bị hoen ố trước khi từ giã Bạch Cung.
Chúng tôi sẽ có dịp nói chi tiết về truyện dài tranh cử ở Mỹ.
Gửi ý kiến của bạn
