Quản trị viên Andy Hall đang trình bầy các hư hại của tượng đài Việt-Mỹ cho cô Kelly Jimerez (Đại diện DB Daucher), anh Diệp Miên Trường (Đại diện DB Văn). Ảnh Hải Âu cung cấp
Westminster (CA) – Cách đây 2 tuần, có một số bản tin loan trong cộng đồng về đài tưởng niệm chiến sĩ Việt-Mỳ bị hư hại trầm trọng. Tin tức này đã gây hoang mang và buồn lòng nhiều người trong cộng đồng Việt.
Biết tầm quan trọng và giá trị tinh thần của đài tưởng niệm chiến sĩ Việt-Mỹ , hai Dân biểu Lynn Daucher và Trần Thái Văn đã cử 2 đại diện là cô Kelly Jimenez và anh Diệp Miên Trường đến tòa thị sảnh Westmimnster tiếp xúc với giới chức liên hệ để phối kiểm nguồn tin nói trên và tìm cách bảo vệ đài tưởng niệm không bị hư hại thêm.
Chỉ Huy Trưởng Cảnh Sát Andy Hall, kiêm Quản Trị Viên thành phố đã tiếp cô Kelly và Anh Trường. Ông hướng dẫn 2 đại diện dân biểu đến ngay địa điểm tượng đài để giải thích sự thật về “các bản tin viết tại địa phương đã không phản ảnh trung thực.”
Ông Andy Hall đã chỉ vào một chỗ các vết nứt chung quanh tượng đài. Dựa vào thẩm định của Henry, một chuyên viên về đá cẩm thạch của công ty Super Tile thuộc thành phố Anaheim, cho biết những chỗ nứt rạn chung quanh tượng đài chỉ là vấn đề thiếu bảo trì, hao mòn theo thời gian.
Ông Hall cho biết, ngân sách không có, nên không người bảo trì chính thức, tượng đài chỉ dựa vào sự tình nguyện của một số người Việt trong vùng. Vết hở nặng nhất nằm phía bên trái của tượng đài gây ra bởi hệ thống tưới cây vào chỗ này mỗi ngày, làm cho đất đá dưới chân tường trôi đi, lâu ngày miếng đá cẩm thạch lớn và nặng này mất điểm tựa nên đã bị sệ xuống.
Còn những vết hư hại khác cũng ở trong tình trạng tương tự, bị nước tưới cây làm soi mòn, hư hại theo thời gian hay bị ảnh hưởng di động không tránh khỏi của đất nên đã gây ra một số vết nứt nhỏ một cách tự nhiên. Cũng theo lời của Henry, những hư hại này có thể sửa chữa dễ dàng. Chuyên viên này nhấn mạnh tượng đài này cần có người chăm sóc thường xuyên. Riêng về đá cẩm thạch cần đánh bóng, bảo trì mỗi 6 tháng, thường xuyên xem xét, ngăn chặn những vòi nước tưới cây không xịt trực tiếp vào các khe đá, chân tường chung quanh tượng đài.
Quản trị viên Andy Hall tâm sự, ông đã “bàng hoàng khi đọc báo mô tả tượng đài bị hư hại trầm trọng.” Ông và kỹ sư xây cất của thành phố đến tận nơi xem xét sự hư hại như thế nào. Nhân viên này đã cho ông biết, nền móng của tượng đài không bị nứt hay lún như báo chí đã loan tin. Người chuyên viên này đi đến kết luận nguyên nhân sự hư hại là do sự thiếu chăm sóc bảo trì và các vòi nước tưới cây tự động đã gây ra vấn đề.
Tượng đài chiến sĩ Việt Mỹ đã được khánh thành vào tháng Tư năm 2004 , với một kinh phí khoảng 1.2 triệu Mỹ kim. Cộng đồng Việt nam đã đóng góp vào công trình xây cất này.
Nghị viên Frank Fry là Chủ tịch Ủy Ban Quản Trị Tượng Đài cho biết, sau khi khánh thành, quĩ dự trữ của tượng đài cạn vốn. Hiện quĩ bảo trì tương đài gần như không có trong gần 3 năm qua, các thành viên trong Uỷ Ban chỉ còn một vài người tiếp tục hoạt động với ông .
Tượng đài chiến sĩ Việt Mỹ quản trị bởi một tổ chức vô vụ lợi. Nguồn tài chánh, xây cất và bảo trì dựa vào lòng hảo tâm của mọi người. Từ 3 năm qua, Ủy ban đã không có một cuộc gây quĩ nào.
Theo sự ước định của ông Andy Hall, việc bảo trì, cắt cỏ, chi phí điện, nước, hơi đốt lửa thiêng ngày đêm tốn kém khỏang từ $25,000 - $30,000 Mỹ kim hàng năm. Hiện nay thành phố không có ngân sách dự trù, nhưng đang gánh chịu tất cả các chi phí trên.
Qua điện thoại, Kiến Trúc Sư Nguyễn Cửu Lâm, người đã đứng ra xây cất tượng đài, tái xác nhận sự thẩm định của ông Andy Hall và nhân viên kỹ thuật của thành phố. Theo ý kiến của ông, chi phí bảo trì sẽ cao hơn, nhưng không quá $50,000 một năm. Chi phí hơi khí đốt (gas) cho ngọn lửa thiêng nơi đặt lư hương của tượng đài cần tháp sáng ngày lẫn đêm, đã gây tốn kém nhiều nhất cho chi phí điều hành.
Ông Lâm phát biểu "đây chỉ là việc thiếu bảo trì, bất cứ công trình xây cất nào đã hoàn tất 2, 3 năm qua, đều cần có sự sửa chữa bảo trì". Ông Lâm tiết lộ Westminster đã thành lập một Ủy ban đặc biệt, gồm có Nghị viên Andy Quách, Kirmit Marsh và Quản Trị Viên Andy Hall. Ủy Ban này sẽ làm việc với Ủy Ban lo về tượng đài do Nghị viên Frank Fry làm chủ tịch. Buổi họp chính thức chưa được xác định, nhưng sẽ diễn ra trong tương lai gần.
Tại phiên họp, Nghị viên Frank Fry ngỏ lời cầu sự giúp đỡ cộng đồng Việt, nhất là sự quan tâm của Dân biểu Trần Thái Văn, nhờ Dân biểu Văn tìm cách tài trợ việc bảo trì qua quĩ của tiểu bang. Anh Diệp Miên Trường cho biết tượng đài mới xây cất, chưa đủ thời gian tính để được liệt kê vào những di tích lịch sử, nên chưa nhận được sự trợ giúp của tiểu bang.
Ông Giỏi sẽ đưa chương trình bảo trì tượng đài vào phiên họp hàng tháng của Ủy ban quản trị tượng đài vào tối thứ Hai sắp đến. Ông sẽ đề nghị Ủy ban chính thức yêu cần Dân biểu Văn tìm nguồn tài trợ vĩnh viễn cho việc bảo trì tượng đài.
"Đây là danh dự của cả cộng đồng Việt hải ngoại, chúng ta cần góp tay duy trì bảo vật lịch sử này" , Dân biểu Văn nói.
Anh Diệp Miên Trường tiết lộ, trong lúc tìm giải pháp tài chánh để bảo trì tượng đài, dân Biểu Trần Thái Văn nhanh chóng quyết định tự nguyện đóng góp một tháng chi phí bảo trì.
Hiện nay, ông Tony Nguyễn, chủ công ty Super Tile & Marble, toạ lạc tại thành phố Huntington Beach đã tình nguyện tài trợ hết tất cả chi phí sữa chửa của những vết nứt hiện nay. Các hư hại của tượng đài đã được công ty ông Tony sửa chữa, trông gần như bình thường.