Sau một năm làm việc,học-hành mệt-nhọc, ai cũng muốn thư-giản, nhứt là khi nghỉ hè đến.
Gần nhà thì đi ra công-viên, đi tắm biển, hoặc đi du-lịch Yosemite,Yellow stone….hoặc đi Hawai, di cruise…hoặc đi xa hơn nữa qua Âu-châu, Trung-quốc hay về thăm quê-hương Việt-nam.
- Chị Út: Mình à! Cuối tuần nầy dự báo thời-tiết cho biết sẽ nóng lắm,có thể lên đến 90 độ. Chúng mình sẽ đi biển nhe"
- Anh Út: Đồng ý ngay. Chúng mình tổ-chức đi picnic ngòai bờ biển hóng gió mát và hít không-khí trong lành.
- Chị Út: Hay quá! Hay quá! Em sẽ chuẩn-bị các thức ăn và nước uống đầy-đủ.
- Anh Út: Còn anh sẽ lo cho dù dựng để ngồi nghỉ mát và đem theo kem chóng nắng.
- Chị Út lấy tay vỗ nhẹ lên vai chồng: À mình! Em thấy kem chóng nắng ghi SPF 15 nghĩa là gì"
- Anh Út: SPF (Sun Protective Factor) là yếu-tố bảo-vệ chống ánh-sáng mặt trời, là tỷ-lệ giữa số năng-lượng cần để gây cháy nắng nhẹ (sunburn) ở người dùng kem so với số năng-lựơng cần cũng để gây tổn-thương giống như vậy ở người không dùng kem. Ví dụ: em bị cháy nắng nhẹ sau 20 phút ở ngoài nắng nếu không dùng kem gì cả. Bây giờ em dùng kem loại SPF 15, thì trên lý-thuyết em cũng sẽ bị cháy nắng nhẹ sau khi ở ngoài nắng 20x15=300 phút, hay là 5 tiếng đồng hồ.
- Chị Út: Hay quá há!.. À còn trên lọ kem còn ghi chống cả UV-A và UV-B"
- Anh Út: Mặt trời phát ra 3 lọai tia cực tím (ultraviolet rays): UV-A,UV-B và UV-C. Loại UV-C nầy rất độc hại cho con người, thú vật, cây cỏ, nhưng rất may là UV-C đã được hấp-thu ở vùng ozone trong khí quyển trứơc khi đến trái đất. UV-B có thể xâm nhập 2 lớp trên của da,gây tổn thương tức thời như đỏ, nóng rát…UV-A có thể xâm-nhập đến lớp thứ 3 của da gây tác hại nguy-hiểm lâu dài…
- Chị Út: Phải thoa kem bao lâu thì mới được ra nắng và kem bảo-vệ bao lâu"
- Anh Út: Nên dùng kem lọai SPF 15 hay cao hơn. Thoa khoảng 30 phút trước khi ra nắng.
Thoa trên da mát và khô.
Dùng khoảng ½ muỗng càphê kem thoa da mặt và cổ, ½ muỗng cho mỗi tay,
1 muỗng cho ngực và bụng, 1 muỗng cho lưng, 1 muỗng cho mỗi chưn.
Nên tránh ra trời nắng từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều, vì lúc khoảng thời-gian đó tia mặt trời sẽ tác hại nhứt.
Nên thoa lại kem mỗi 2-3 tiếng đồng hồ, hoặc sau khi bơi hay ra mồ hôi nhiều, mặc dù kem ghi là không thấm nước.
Ngoài ra nên đeo kiếng mát chống tia cực tím.
- Chị Út: Nếu lỡ bị cháy da thì phải làm sao"
- Anh Út: Nên tắm nứơc mát hoặc đắp khăn ứơt, lạnh lên chỗ cháy nắng.
Tránh dùng Vaseline, Lidocaine..
Có thể dùng kem lọai gây ẩm (moisterizing cream)
Có thể dùng Ibuprofen (như Advil, Motrin) để trị đau nhức nếu không có đau bao-tử. Trường hợp bị sốt cao, nổi mụn nứơc nhiều, chóng mặt, đau mắt..nên đi khám bác-sĩ.
- Chị Út: Em có nghe nói ánh-sáng mặt trời có thể gây ung-thư da"Em có nốt ruồi nầy ở tay, sợ ra nắng sẽ thành ung-thư da không"
- Anh Út lấy tay xoa nhẹ nốt ruồi của vợ rồi mĩm cười: Không sao đâu. Ánh-sáng mặt trời có thể làm da nhăn-nheo, mau già (nổi đồi mồi) và là nguyên-nhân gây ung-thư da. Tại Hoa-kỳ hàng năm có khoảng 1 triệu người mắc phải ung-thư da. Nếu đựơc chẩn-đóan sớm và điều-trị đúng, ung-thư da có thể khỏi được.
Những dấu-chứng đầu tiên báo-động nghi ung-thư da gồm có:
Asymetry (không đối xứng): thông thừơng nốt ruồi lành tính sẽ tròn và đều.
Border (ung-thư da bờ không đều, lồi lõm).
Color (xem chừng da có đổi màu: nâu, đen, hoặc đỏ, trắng hay xanh).
Diameter (nếu nốt ruồi lớn hơn đầu cục tẩy của bút chì/pencil eraser=6mm)
Trường-hợp nốt ruồi có những đặc-điểm kể trên thì nên gặp bác-sĩ.
Hai vợ chồng cùng nắm tay, vui cười nói: chúng mình chuẩn-bị đầy-đủ, kỹ càng sẽ ra biển vui chơi thoải mái!
Bác-sĩ PHÙNG HỮU-CHÍ. M. D. -- 13155 Brookhurst St., Garden Grove, CA 92843. Tel: 714 537 8487.
Gửi ý kiến của bạn
