Đào tiên đã bén tay phàm,
Bụi trần chưa dứt ...
Câu chuyện Tần Thủy Hoàng gởi những chiếc thuyền ra biêån đông để tìm thuôác trường sinh bất lão không khỏi nẩy sinh một suy nghĩ trong đầu người đọc: Liệu vị vua nhiều tưởng tượng này có ý nghĩ cụ thể gì trong đầu về thuốc trường sinh. Vào thời điểm đó Đạo giáo đã trải qua gần 500 năm và chuyện các vị đạo sư luyện đan trong rừng sâu, trên núi cao đã phổ biến rồi. Tai sao nhà vua không triệu tất cả các đạo sư danh tiếng về triều, xây lò bát quái mà luyện đan. Rất có thể nhà vua đã thử qua cách này nhưng không dễ tìm ra được bài thuốc trường sinh của Thái Thượng Lão Quân. Trong khi tinh thần Lưu Nguyễn Nhập Thiên Thai bàng bạc trong suốt nền văn hóa cổ Trung Quốc, nhà vua có nghĩ đến những quần đảo nơi thần tiên sống ngoài biển khơi cũng là chuyện tự nhiên. Và có lẽ cụ thể hơn nữa là những trái đào tiên trong vườn đào của bà Tây Vương Mẫu.
"Thiên tiên chúng em xin dâng hai chàng trái đào thơm"-Văn Cao
Trong khi cây đào trần gian ra hoa vào đầu xuân và kết quả vào đầu hè mỗi năm, thì cây đào tiên hơn ngàn năm mới kết trái một lần. Người diễm phúc ăn được một trái thì sẽ sống trường thọ. Theo sách Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân, khi xưa lúc đào tiên kết trái, Tây Vương Mẫu, chúa các tiên nữ và là người cai quản vườn đào trên thượng giới, quyết định tổ chức Đại hội Bàn Đào để thết đãi các vị thần tiên. Bà sai bẩy nàng tiên mang giỏ đi hái đào cho hội đào tiên. Trong vườn, các nàng tiên vừa hái đào vừa ngân nga ca hát. Tiếng hát vọng tới tai Tôn Ngộ Không. Và chuyện gì phải xẩy ra đã xẩy ra. Ngay trước giờ khai mạc hội đào tiên, cung nữ kinh hoảng phát giác ra các mâm đào đã bị ai phá tan nát, vỏ hột vung vãi trên sàn. Thủ phạm chính là Ngộ Không. Thần tiên vốn không sinh tử, đào tiên dùng để thưởng thức cho vui trong khi trò chuyện; nhưng Ngộ Không chỉ là một chú khỉ tại Hoa Quả Sơn, nay ăn đào tiên nên cũng trở thành bất tử như thần tiên vậy.
Chúng ta không thấy các loại trái cây khác được "phong tiên" như trái đào, không phải không có lý do chính đáng. Cây đào có tên khoa học là Prunus Persica, nguồn gốc từ bên Tầu và được trồng từ hơn 4000 năm trước. Khoảng đời Tây Chu, đào được người Ba Tư và Hy Lạp biết tới và khai khẩn qui mô. Cây đào đến Hoa kỳ rất trễ, do người Anh và người Pháp mang hạt giống vào đại lục Bắc Mỹ chỉ hơn 300 năm trước thôi. Trái đào có tới 465 đơn vị beta carotine, một dược chất chống lão hóa rất công hiệu. Chất beta carotine lại rất quan trọng đối với hệ thống miễn nhiễm của con người, giúp bảo vệ các tế bào cơ thể chống lại các độc chất. Ngoài ra đào còn rất nhiều các sinh tố hữu ích khác (xin coi thêm phần phụ lục.) Người xưa có thể không phân tích được các chất liệu có trong trái đào, nhưng hẳn đã phát hiện ra hiệu quả của nó vậy.
Đào hoa y cựu tiếu đông phong/ Hoa đào năm trước còn cười gió đông. -Thôi Hiệu
Khi xưa, vào thời Kinh Thi Kinh Thư, người cô dâu mới được gọi là "đào yêu", nghĩa là trái đào non. "Đào kiểm" hay "má đào" để chỉ người con gái son trẻ vì sắc hồng đào trên đôi má xuân thì. Trái đào, hoa đào và mầu hồng đào (hay hồng điều) có một giá trị văn hóa rất sâu sắc đối với người Trung Hoa và các nước bị ảnh hưởng của nền văn hóa đó như Việt Nam và Nhật Bản. Một trong những biểu hiện rộng lớn là mầu đo,û được dùng rộng rãi trong việc trang trí nhà cửa và mọi dịp hiếu hỉ, tết nhất...Theo giáo sư Trình Vân Thanh, ngày xưa thần ở trên cây đào. Vì vậy thoáng thấy mầu hồng đào là ma quỷ bỏ chạy, nên về sau người ta dùng nhiều mầu đỏ để tà ma thấy mà tránh đi. Dần dần mầu đỏ còn tượng trưng cho sự may mắn hoặc mang đến lời chúc lành gói ghém trong ý nghĩa Phúc Lộc Thọ. Cảnh sắc rực rỡ của mùa xuân hòa hợp với lòng người phới phới và ý nghĩa thiêng liêng của ngày đầu năm, nên cành đào được mọi người Á đông dùng để trang hoàng nhà cửa đón mừng năm mới.
Ánh đào kiểm đâm bông não chúng,
Khóe thu ba gợn sóng khuynh thành. -Cung Oán
Trong ý nghĩa đó ta không thể không nhắc đến một cử chỉ hào phóng của một vị quân vương anh hùng đối với nàng công chúa sắc tài sắc vẹn toàn Ngọc Hân vào đầu xuân năm Kỷ Dậu 1789. Sau khi đại phá quân Thanh và thu hồi lại nền độc lập cho nước nhà, vua Quang Trung vào thành Thăng Long còn đượm mùi thuốc súng trong không khí tưng bừng của chiến thắng hiển hách ngay trong những ngày đầu xuân. Lúc ấy nhà vua chợt nhớ tới Ngọc Hân, vòi või nơi thành Phú Xuân mong ngóng tin xa. Nhà vua bèn cho người đem một cành đào từ đất Bắc vào làm quà cho Ngọc Hân Công Chúa.
Trở lại câu chuyện đào tiên, một câu hỏi được nêu ra là làm sao phân biệt được trái đào tiên và đào thường. Trước những hàng đào cao nghễu nghện trong các cửa chợ, ngộ nhỡ trong đó có lẫn một trái đào tiên thì làm sao nhận ra kịp thời để có hành động thích đáng. Sau khi đã quan sát và nghiên cứu rất kỹ lưỡng Weekend đã tìm ra được sự khác biệt duy nhất và quan trọng giữa đào tiên và đào trần, xin mách bạn như sau. Trái đào thường chỉ lớn tối đa bằng một nắm tay, trong khi trái đào tiên nhỏ nhất cũng lớn bằng trái bưởi, có trường hợp có thể lớn gần băèng trái dưa hấu (bạn còn nhớ ông Thọ hay vác những cành đào lủng lẳng trái không, đều là những trái thật to.) Trời đã vào hạ, sẽ có hàng xe tải mang đào đến các chợ. Vừa lựa những trái đào chín muồi ngon lành về cho gia đình, mắt không quên để ý tìm trái đào tiên hiếm hoi quý giá, biết đâu...Weekend chân thành chúc bạn may mắn, cái may mắn hồng đào đó bạn.
CHỌN ĐÀO
Sau khi hái khỏi cành, đào tiếp tục chín nhưng không ngọt hơn. Để ủ tại nhà, nên dùng bao giấy, đừng giữ đào trong bao nhựa (vì độ ẩm). Lựa đào nên lựa trái lớn, hơi mềm, hương thơm nhẹ, mầu kem hay vàng. Mầu đỏ có tùy trái, nhưng không quan trọng. Trái mầu xanh là trái hái non, sẽ không chín ngọt và thơm. Tránh trái nhăn nhúm gần cuống. Đào mua về nên dùng trong một vài ngày. Có thể giữ trong ngăn tủ lạnh một hay hai tuần.
SỬA SOẠN
Rửa đào cần nhẹ tay. Vỏ đào ăn được, nhưng nếu bạn muốn lột vỏ thì nhúng trái đào vào nước sôi rồi vào nước lạnh, vỏ đào có thể tuột ra. Đào có thể ăn tươi, nướng, làm bánh, nước uống rất ngon. Trái đào ngọt tự nhiên, không cần thêm đường.
DỮ KIỆN
Phần đào khoảng 174g chứa:
Beta Carotine 465IU
Calories 17
Chất béo 0g
Muối 0mg
Carbohydrate 19g
Sợi 1g
Tinh bột 1g
Folic acid 3mg
Vitamin C 5.7mg
Vitamin A 5.7mg
Potassium 171mg
Calcium 4.3mg
Ngoài ra còn có Vitamin B, thiếc...
BẠN CÓ THỂ LÀM GÌ VỚI... ĐÀOTIÊN"
Nước Đào và Đu Đủ/Chuối (Peach-Papaya or Peach-Banana Yogurt Smoothies)
-1 cup cold milk
-1 cup vanilla lowfat yogurt (vanilla yogurt, loại ít chất béo)
-1 trái Đào lột vỏ, bỏ hột, cắt nhỏ như hạt lựu.
- ½ trái đu đủ nhỏ (hoặc 1 trái chuối, tùy theo sở thích của bạn), cắt nhỏ
- 2 muỗng đường. Trộn tất cả vào máy xay sinh tố (blender) hoặc Fodd processor, trộn thêm đá bào, xay nhuyễn. Đủ dùng cho 3 ngừời (ba cup).
Nước Đào và Gừng.
Bạn không thể ngờ đựơc là Đào và Gừng là 2 thứ rất…ăn ý với nhau đấy.
-1 cup nước sôi
-1 miếng gừng, lột vỏ, và bằm nhuyễn
-¼ cup mật ong (honey)
-2 trái Đào, lột vỏ và bỏ hột, cắt hạt lựu.
-1 tablespoon nước chanh
-1 pint sorbert Đào (Peach sorbert, kem loại mềm)
Dùng chảo nhỏ, làm nóng, đổ nước sôi và gừng vào, trộn mật ong, nấu cho tan, rồi để nguội (khi nấu xong bạn nhớ vứt xác gừng đi). Trộn tất cả những thứ còn lại bằng máy xay sinh tố, và nước gừng và mật ong đổ vào từ từ. Công thức này đủ dùng cho 4 cup, 4 người. Trước khi dùng để tủ lạnh.