HANOI -- Cuối cùng thì một hiện tượng bắt đầu lộ ra: cán bộ được chia quyền sử dụng để trở thành các địa chủ mới, và rồi những người dân thường lại trở thành nông nô khi xin cày thuê cuốc mướn cho giai cấp địa chủ mới này. Hiện tượng đau lòng này được RFA kể như sau.
Hiện nay xuất hiện một nghịch lý tại Việt Nam là nhiều nông dân không có ruộng cày, phải đi làm thuê cho các chủ đất mới; đó là những đơn vị nhà nước được giao đất để tự túc giúp tăng thêm thu nhập cho cán bộ công nhân viên.
Tổng cục Thống kê Việt Nam hồi đầu tháng này vừa công bố số liệu của cuộc điều tra nông thôn, nông nghiệp và thuỷ sản. Kết quả điều tra cho thấy tại nông thôn Việt Nam hiện nay xuất hiện tình trạng nhiều nông dân không có đất nông nghiệp để canh tác. Cụ thể tính đến tháng 10 năm 2001 cả nước có gần 450,000 hộ nông nghiệp không sử dụng đất nông nghiệp. Đa số những hộ này nằm tại vùng đồng bằng sông Cửu Long và miền đông nam bộ. Vậy họ làm gì để sinh sống" Kết quả điều tra nói là họ phải làm thuê các công việc nông nghiệp.
Cả nước có gần 450,000 hộ nông nghiệp không sử dụng đất nông nghiệp
Trong khi đó thì kết quả điều tra cũng nói là các doanh nghiệp nông lâm nghiệp và thủy sản của nhà nước chỉ sử dụng 78% diện tích đất nông nghiệp, và chừng 88% đất nông nghiệp được giao.
Bên cạnh đó, hiện nay các tỉnh thành, đặc biệt là những nơi có quỹ đất dồi dào như ở vùng đồng bằng sông Cửu Long lại có chủ truơng giao đất cho các cơ quan công quyền. Mục đích được nói là đề giúp cán bộ, công nhân viên của những nơi đó tăng gia sản xuất nhằm tăng thêm thu nhập, cải thiện cuộc sống.
Tuy vậy những cơ quan mà thực tế là những cá nhân trong cơ quan đó sau khi nhận đất có bắt tay vào để tăng gia sản xuất hay không thì lại là chuyện khác. Thực tế đó dẫn đến một tình trạng đáng buồn hiện nay. Số liệu điều tra cho thấy tại tỉnh Bạc Liêu trong số 36 cơ quan và cá nhân được giao đất để ‘tự túc’ như từ mà chính quyền điạ phuơng sử dụng khi giao đất, thì có đến 21 cơ quan cho nông dân thuê lại, rồi họ thu địa tô như việc mà ngày xưa các điạ chủ làm đối với nông dân. Đơn cử như Công ty Nuôi trồng Thuỷ Sản Vĩnh Hậu thuộc tỉnh Bạc Liêu được giao đến 1130 ha đất, và phần lớn số đất đó được mang đi phát canh thu tô đem về cho công ty số tiền hàng tỉ đồng mỗi năm.
Tại tỉnh Cà Mau thì có 11 cơ quan và vài chục hộ cá thể được giao gần 7 ngàn ha đất của 6 lâm ngư trường trên diện tích của rừng tràm U Minh Hạ.
Nông trường U Minh là nơi được giao quản lý gần 2500 ha, và hầu như tất cả diện tích đó đều được giao lại cho nông dân làm và đóng quản lý phí với mức từ 320 đến 370 kg luá một ha tùy theo loại đất tốt hay xấu. Chị Linh một người dân tại Bạc Liêu cho biết về tình trạng người nông dân phải bán ruộng đi làm thuê rằng ngày nay làm ruộng cũng phải tốn tiền đầu tư; nhiều người không đủ sức phải bán ruộng đi làm thuê kiếm ăn.
Những người được giao quyền làm chủ đất hiện nay là những cán bộ nhà nước từ cấp tỉnh, huyện, các sở ban ngành, từ giám đốc thủ truởng đơn vị cho đến bảo vệ và thân nhân của họ nữa. Có những người không trực tiếp cho thuê mà giao lại cho người khác, do đó khi đất đến tay nông dân thì đã qua mấy tầng nấc. Nhiều người trong số này đã thẳng tay thu tô của người dân không khác mấy với tầng lớp trước đây bị mạt sát là cường hào ác bá. Trường hợp được nhắc nhiều là một tiểu chủ ở U Minh được giao 80 ha đất. Người này cho nông dân thuê lại với giá 2 triệu đồng một ha, một năm. Và vào đầu vụ muà ông chạy vỏ lãi (từ gọi một loại xuồng máy ở vùng đồng bằng sông Cửu Long) đến tận nhà người thuê đất của ông để thu tô trước; nếu vụ này nộp không đủ thì vụ sau phải bù với mức lãi suất cộng vào nữa.
Ông này còn đưa ra qui định là chỉ được canh tác trên đất mà thôi chứ không được thu mọi nguồn lợi khác như cua cá, hay chuối trên mảnh đất đã thuê.
Giới chủ đất mới còn tận dụng cơ hội cho vay nặng lãi đối với nông dân nghèo. Khi người dân túng quẫn phải vay thì họ cho vay 10 giạ lúa, đến kỳ phải trả gần gấp đôi là 18 giạ. Còn vay 10 ngàn đồng hay hai ký gạo ruởi thì phải trả bằng một công cấy.
Còn có tình trạng trong khi nông dân thiếu đất cày cấy thì có đơn vị được giao đất lại bỏ hoang như trường hợp Công ty TNHH Hiệp Thành được giao 50 ha đất nông nghiệp nhưng niều năm qua bỏ hoang, chẳng cho dân làm mà cũng không tự đứng ra kinh doanh vùng đất đó.
Do thiếu đất cày cấy, nếu làm thuê cho những chủ đất mới mà vẫn không đủ ăn, nhiều người dân nông thôn nay phải chọn con đường bỏ xứ mà đi. Một phụ nữ tại Bạc Liêu cho biết nhiều người hiện nay phải lên thành phố kiếm sống.
Song song với thông báo kết quả của Cục Thống Kê về điều tra nông thôn, nông nghiệp và thủy sản, thì Bộ Lao Động, Thuơng Binh và Xã Hội cũng đưa ra kết quả điều tra về hộ nghèo tại bốn tỉnh thuộc bốn vùng của Việt Nam trong năm 2002, đó là các tỉnh Lai Châu, Hoà Bình ở miền Bắc, Quảng Trị ở miền Trung và Đồng Tháp ở miền nam.
Con số cụ thể được công bố là trong tổng số trên 120 ngàn hộ nghèo của bốn tỉnh nằm trong phạm vi điều tra, thì số ở khu vực nông thôn miền núi có thu nhập bình quân hằng tháng dưới 50 ngàn đồng (tức trên 3 đô la Mỹ một chút) chiến gần 40 phần trăm. Số có thu nhập từ 51 ngàn đồng đến 80 ngàn đồng chiếm 60 phần trăm còn lại.
Xin được nhắc lại là Cuộc Tổng Điều Tra Nông Thôn, Nông Nghiệp và Thuỷ Sản 2001 được tiến hành theo phuơng pháp điều tra trực tiếp bắt đầu từ ngày 1 thán 10 năm 2001. Có hơn 13 triệu hộ nông nghiệp, 61 ngàn làng nghề, 7500 hợp tác xã, 3600 doanh nghiệp nông lâm nghiệp, thuỷ sản được hỏi về cơ cấu kinh tế, đầu tư, tích luỹ ở nông thôn.
Hiện nay xuất hiện một nghịch lý tại Việt Nam là nhiều nông dân không có ruộng cày, phải đi làm thuê cho các chủ đất mới; đó là những đơn vị nhà nước được giao đất để tự túc giúp tăng thêm thu nhập cho cán bộ công nhân viên.
Tổng cục Thống kê Việt Nam hồi đầu tháng này vừa công bố số liệu của cuộc điều tra nông thôn, nông nghiệp và thuỷ sản. Kết quả điều tra cho thấy tại nông thôn Việt Nam hiện nay xuất hiện tình trạng nhiều nông dân không có đất nông nghiệp để canh tác. Cụ thể tính đến tháng 10 năm 2001 cả nước có gần 450,000 hộ nông nghiệp không sử dụng đất nông nghiệp. Đa số những hộ này nằm tại vùng đồng bằng sông Cửu Long và miền đông nam bộ. Vậy họ làm gì để sinh sống" Kết quả điều tra nói là họ phải làm thuê các công việc nông nghiệp.
Cả nước có gần 450,000 hộ nông nghiệp không sử dụng đất nông nghiệp
Trong khi đó thì kết quả điều tra cũng nói là các doanh nghiệp nông lâm nghiệp và thủy sản của nhà nước chỉ sử dụng 78% diện tích đất nông nghiệp, và chừng 88% đất nông nghiệp được giao.
Bên cạnh đó, hiện nay các tỉnh thành, đặc biệt là những nơi có quỹ đất dồi dào như ở vùng đồng bằng sông Cửu Long lại có chủ truơng giao đất cho các cơ quan công quyền. Mục đích được nói là đề giúp cán bộ, công nhân viên của những nơi đó tăng gia sản xuất nhằm tăng thêm thu nhập, cải thiện cuộc sống.
Tuy vậy những cơ quan mà thực tế là những cá nhân trong cơ quan đó sau khi nhận đất có bắt tay vào để tăng gia sản xuất hay không thì lại là chuyện khác. Thực tế đó dẫn đến một tình trạng đáng buồn hiện nay. Số liệu điều tra cho thấy tại tỉnh Bạc Liêu trong số 36 cơ quan và cá nhân được giao đất để ‘tự túc’ như từ mà chính quyền điạ phuơng sử dụng khi giao đất, thì có đến 21 cơ quan cho nông dân thuê lại, rồi họ thu địa tô như việc mà ngày xưa các điạ chủ làm đối với nông dân. Đơn cử như Công ty Nuôi trồng Thuỷ Sản Vĩnh Hậu thuộc tỉnh Bạc Liêu được giao đến 1130 ha đất, và phần lớn số đất đó được mang đi phát canh thu tô đem về cho công ty số tiền hàng tỉ đồng mỗi năm.
Tại tỉnh Cà Mau thì có 11 cơ quan và vài chục hộ cá thể được giao gần 7 ngàn ha đất của 6 lâm ngư trường trên diện tích của rừng tràm U Minh Hạ.
Nông trường U Minh là nơi được giao quản lý gần 2500 ha, và hầu như tất cả diện tích đó đều được giao lại cho nông dân làm và đóng quản lý phí với mức từ 320 đến 370 kg luá một ha tùy theo loại đất tốt hay xấu. Chị Linh một người dân tại Bạc Liêu cho biết về tình trạng người nông dân phải bán ruộng đi làm thuê rằng ngày nay làm ruộng cũng phải tốn tiền đầu tư; nhiều người không đủ sức phải bán ruộng đi làm thuê kiếm ăn.
Những người được giao quyền làm chủ đất hiện nay là những cán bộ nhà nước từ cấp tỉnh, huyện, các sở ban ngành, từ giám đốc thủ truởng đơn vị cho đến bảo vệ và thân nhân của họ nữa. Có những người không trực tiếp cho thuê mà giao lại cho người khác, do đó khi đất đến tay nông dân thì đã qua mấy tầng nấc. Nhiều người trong số này đã thẳng tay thu tô của người dân không khác mấy với tầng lớp trước đây bị mạt sát là cường hào ác bá. Trường hợp được nhắc nhiều là một tiểu chủ ở U Minh được giao 80 ha đất. Người này cho nông dân thuê lại với giá 2 triệu đồng một ha, một năm. Và vào đầu vụ muà ông chạy vỏ lãi (từ gọi một loại xuồng máy ở vùng đồng bằng sông Cửu Long) đến tận nhà người thuê đất của ông để thu tô trước; nếu vụ này nộp không đủ thì vụ sau phải bù với mức lãi suất cộng vào nữa.
Ông này còn đưa ra qui định là chỉ được canh tác trên đất mà thôi chứ không được thu mọi nguồn lợi khác như cua cá, hay chuối trên mảnh đất đã thuê.
Giới chủ đất mới còn tận dụng cơ hội cho vay nặng lãi đối với nông dân nghèo. Khi người dân túng quẫn phải vay thì họ cho vay 10 giạ lúa, đến kỳ phải trả gần gấp đôi là 18 giạ. Còn vay 10 ngàn đồng hay hai ký gạo ruởi thì phải trả bằng một công cấy.
Còn có tình trạng trong khi nông dân thiếu đất cày cấy thì có đơn vị được giao đất lại bỏ hoang như trường hợp Công ty TNHH Hiệp Thành được giao 50 ha đất nông nghiệp nhưng niều năm qua bỏ hoang, chẳng cho dân làm mà cũng không tự đứng ra kinh doanh vùng đất đó.
Do thiếu đất cày cấy, nếu làm thuê cho những chủ đất mới mà vẫn không đủ ăn, nhiều người dân nông thôn nay phải chọn con đường bỏ xứ mà đi. Một phụ nữ tại Bạc Liêu cho biết nhiều người hiện nay phải lên thành phố kiếm sống.
Song song với thông báo kết quả của Cục Thống Kê về điều tra nông thôn, nông nghiệp và thủy sản, thì Bộ Lao Động, Thuơng Binh và Xã Hội cũng đưa ra kết quả điều tra về hộ nghèo tại bốn tỉnh thuộc bốn vùng của Việt Nam trong năm 2002, đó là các tỉnh Lai Châu, Hoà Bình ở miền Bắc, Quảng Trị ở miền Trung và Đồng Tháp ở miền nam.
Con số cụ thể được công bố là trong tổng số trên 120 ngàn hộ nghèo của bốn tỉnh nằm trong phạm vi điều tra, thì số ở khu vực nông thôn miền núi có thu nhập bình quân hằng tháng dưới 50 ngàn đồng (tức trên 3 đô la Mỹ một chút) chiến gần 40 phần trăm. Số có thu nhập từ 51 ngàn đồng đến 80 ngàn đồng chiếm 60 phần trăm còn lại.
Xin được nhắc lại là Cuộc Tổng Điều Tra Nông Thôn, Nông Nghiệp và Thuỷ Sản 2001 được tiến hành theo phuơng pháp điều tra trực tiếp bắt đầu từ ngày 1 thán 10 năm 2001. Có hơn 13 triệu hộ nông nghiệp, 61 ngàn làng nghề, 7500 hợp tác xã, 3600 doanh nghiệp nông lâm nghiệp, thuỷ sản được hỏi về cơ cấu kinh tế, đầu tư, tích luỹ ở nông thôn.
Gửi ý kiến của bạn
