OTTAWA (KL) - Xuởng máy sản xuất giày đã đóng cửa, chấm dứt thời đại của một công ty chủ yếu của một tỉnh trước vấn đề kinh doanh xuyên quốc gia.
Balche Spratt là một trong những người may mắn. Bà đã làm việc đứng trong dây chuyền sản xuất 26 năm ruỡi trời tại công xưởng chế tạo giày Bata tại thành phố Batawa của tỉnh bang Ontario. Sau 61 năm nhà máy hoạt động, nhà máy đóng cửa vào tháng năm, bà Spratt được chuyển về làm việc gần kho hàng của công ty Bata.
“Tôi cảm thấy sung suớng, với cái tuổi của tôi hiện nay, làm sao tôi có thể kiếm được việc khác. Tôi năm nay đã 54 tuổi rồi. Nhưng tôi cũng có cái buồn là con gái tôi, Violet đã làm cho xưởng 20 năm, nó đã không chịu kiếm việc khác. Vào thời đại này, coi như bế tắc hết cả rồi.” Theo như bà Spratt cho biết. Hãng này đóng cửa cũng là dấu hiệu báo thành phố Batawa tới lúc chết, thành phố này đã lấy tên hãng giầy Bata.
Một ngày kia chuyện này cũng có thể xẩy ra cho Kanata, vùng silicon của Canada, khi các công ty Hi-Tech cuốn gói ra đi theo đường lối kinh doanh xuyên quốc. Người có công dựng nên vùng Hi-Tech của Kanata là ông Terry Mathew, sinh quán Newbridge tại Anh quốc, hiện nay ông cũng đang có nỗ lực cho phát triển vùng này thêm nữa với các dự án khác.
Ông Thomas J. Bata đã mở xuởng này năm 1939 bên bờ sông Trent River, cách Toronto 200km về phía đông, sau khi ông đã cho dời xí nghiệp của gia đình khỏi Zlin của Tiệp Khắc để lánh nạn Phát xít Đức xâm lấn. Một số người mua cổ phần của công ty T.Eaton Co. Ltd. đã đề nghị ông lấy tên hãng ghép với tên Ottawa để gọi vùng chung quanh thành phố là Batawa. Sáu chục gia đình được hãng Bata trả chi phí để di cư từ Tiệp Khắc đến làm việc tại xuởng này, họ là những công dân dầu tiên của thành phố. Hãng hãy còn treo một bảng đồng liệt kê tên của những người tiền phong này ngay công viên Pioneer Square nằm ngoài cái xuởng, nay đã vắng bóng công nhân.
Batawa đã chậm rãi trở thành một thành phố có công ty chủ yếu dẫn đầu vào những ngày cực thịnh của những năm 1960, dân số thị trấn lúc đó vào khoảng 1200 người. Một năm công ty đã cho ra bốn triệu đôi giầy thuờng và giầy ống, bán trên toàn cõi Canada, Hoa kỳ và khắp nơi trên thế giới. Công ty Bata đã làm sở hữu chủ tất cả vùng đất của thành phố, khoảng 480 mẫu đất, có những căn nhà bungalow được xây lên cho công nhân mướn, mở các trường học và nhà thờ cho các gia đình sống tại đây. Công nhân của hãng Bata đã lập ra những đội Baseball và Hockey và đi chợ mua sắm tại cửa hàng do công ty làm chủ.
Nhưng nhân công tại nước ngoài rẻ hơn, công việc làm của xuởng Bata đã bắt đầu đi xuống, việc làm cũng mất theo. “Không có cái gì bí mật cả, giầy sản xuất tại Trung quốc rẻ hơn tại Canada nhiều,” theo như lời của Graeme Spicer, giám đốc liên lạc quốc tế của công ty Bata. “Vả lại kinh tế hiện nay không còn thành lập để cung cấp việc làm cho suốt đời. Cái ngày cho công ty ngày xưa đã bay đi rồi.”
Trong khoảng chục năm chót, công ty Bata đã lỗ 32 triệu đô-la vì xưởng này, vì sản xuất chưa đầy 1% tổng sản luợng của công ty. Công ty Bata hiện nay có 55 xuởng nằm khắp nơi trên thế giới, một xuởng mở lại tại Zlin của Tiệp Khắc năm 1991 sau khi Cộng sản Đông Âu bị sụp đổ.
Trong khi đóng cửa xuởng này tại tỉnh bang Ontario, một xuởng đã làm tàn lụn cộng đồng cách đây 40 năm, nhưng thị trấn tân tiến Batawa ít bị ảnh hưởng. Cái làng năm 1998 đã pha trộn dân của thị trấn kế cận Frankfort với Trenton để thành thị xã Quinte West, thị xã này là cộng đồng phòng ngủ cho những người qua lại làm ăn giữa Kingston và Toronto. Truớc đây có 200 người làm cho xuởng Bata, nay chỉ còn lại năm người sống trong thị trấn Batawa.
Thị trưởng Jack Arthur của Quinte West cho biết, “Sự mất đi xuởng Bata làm cho vùng xuống dốc nhiều năm. Công ty Bata là một công ty được xếp vào loại công dân tốt của Canada.” Vấn đề lớn hiện nay làm sao dụ được những công ty mới mua những căn nhà bỏ trống kể cả cái xuởng cao năm tầng còn đầy đồ đạc vất tứ tung.
“Bata đã đề bảng bán, nhưng hiện nay không có khách mua,” theo như lời của nhà nghị viên MPP Ernie Parsons đại diện cho địa phương. “Các căn nhà đã quá cũ, khó mà sửa lại cho thích hợp. Xây lại các căn nhà khác còn rẻ hơn nhiều, chúng tôi chỉ còn mỗi một hy vọng là bán đất.”
Không cần biết ai chiếm sở hữu đất này, xuởng sản xuất đóng cửa, các công nhân dù có làm bao nhiêu năm đi nữa, cuộc sống của những công nhân đến đây coi như đã chấm dứt rồi và người chủ mới khỏi cần quan tâm tới.
Gửi ý kiến của bạn
