Từ thời Bao cấp đến thời Đổi mới, qua bao Ông Tổng Bí thư, Lê Duẩn, Trường Chinh, Nguyễn văn Linh dĩ chí Đỗ Mười đến Lê khả Phiêu, thời nào, ông nào cũng nói trẻ trung hóa Đảng, chuẩn bị đội ngũ kế thừa. Nhưng gần đây ký giả Margot Cohen từ Hà nội gởi về một công trình khảo sát khá công phu. Trong đó ghi rõ, Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) có 2 triệu 4 đảng viên trên 76 triệu dân Việt. Đảng viên dưới 30 tuổi chỉ 12%, còn đảng viên trên 50 tuổi là 41% (nhiều hơn 3 lần). So với hơn phân nửa dân số đang ở lứa tuổi dưới 25, thì tỷ lệ số đảng viên trẻ trong ĐCSVN rất nhỏ. Con số tự nó đã nói lên trẻ trung hóa đảng chỉ là lời nói đầu môi chót lưởi để tuyên truyền hơn là thực tâm hành động. Trẻ trung hóa Đảng là một việc vô phương làm vì nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt của ĐCSVN, vì truyền thống thủ cựu trọng thọ của đa số cán bộ lão làng Miền Bắc, và vì tác dụng của ý thức hệ dân chủ tự do trong thời toàn cầu hóa kinh tế, cái mà CSVN gọi là diễn tiến hòa bình.
Thứ nhứt, nguyên tắc và cơ cấu tổ chức của ĐCSVN căn cứ trên thành phần giai cấp và thăng tiến theo lệ sống lâu lên lão làng, xếp hàng chờ ngày (một cách nói khôi hài của xã hội chủ nghĩa) nên không có chỗ đứng cho lớp trẻ trong hàng ngũ lãnh đạo. Dù một đứa trẻ được sanh ra trong một gia đình CS, khi vào trường học thành phần giai cấp bản thân của em ấy đối với đảng vẫn là tiểu tư sản. Việc “phấn đấu” trong đội, đoàn phải hết sức gay go mới hy vọng gột rửa cái vỏ tiểu tư sản do đảng gán ghép cho khi bước bào ngưỡng cửa xã hội. Mưu sâu của đảng là trui rèn, điều kiện hóa, bắt đứa trẻ phải tự nguyện phục tùng và tri ân đảng cho từ bỏ giai cấp - giai cấp mà đảng gán cho, chớ trẻ đầu xanh có làm chi đâu mà giai với cấp. Vì vậy các nhà trí thức, các nhà khoa bảng ít ai lọt được vào các vị trí chủ chốt trong đảng. Chỉ mỗi một việc phấn đấu gột rửa thành phần là đã chậm chân, mất thời gian nhiều trên đường vươn lên rồi.
Trở ngại không thể vượt qua được kế tiếp là cái lệ sống lâu lên lão làng. Lệ này, trong một chiều hướng nào đo1, na ná với lệ thế tập, truyền ngôi trong chế độ vương quyền. Vương quyền theo thứ hệ huyết tộc. Cộng sản theo thâm niên và phe phái trong đảng. Người sau thường phải chờ người trước chết mới lên được nếu không dám hạ bệ. Sau một cuộc hạ bệ, thanh trừng, một danh pháp các nhân vật kế vị, thay quyền được mặc thị bày tỏ qua tương quan thân sơ, vị trí nhiều ít quyền, nhưng vẫn căn cứ một phần lớn trên số tuổi đảng. Vì lẽ đó, người ta cũng gọi chế độ chánh trị CS là danh pháp quyền (nomenclaturat). Trong danh pháp đó cũng không có chỗ cho tuổi trẻ. Đơn giản, vì trẻ làm gì có thế lực (binh quyền, chánh quyền, hay đảng quyền) để tự tổ chức hoặc kết hợp hạ bệ.
Thứ hai, lề lối sinh hoạt ĐCSVN không chừa chỗ trông cho thanh niên, cho các tư tưỏng mới của thanh niên. Bầu đại biểu địa phương, bầu đại biểu dự đại hội trung ương đếần bầu thường vụ, bí thơ, các chi bộ, đảng ủy, đảng đoàn; tất tất đều dựa vào tuổi đảng. Hi hữu lắm một đảng viên trẻ mới được sắp xếp đưa vào cho có vẻ chiếu cố đến thanh niên. Ngay các bí thơ Đoàn Thanh niên từ trung ương đến địa phương, con số hàng trăm, các bí thơ tuổi từ 45 - cái tuổi Tây phương đã xem là bảo thủ, không bắt kịp nhịp tiến của kỹ thuật cao hiện thời - đếm không quá mấy đầu ngón tay.
Trở ngại lớn thứ ba của việc trẻ trung hóa Đảng phát xuất từ đầu óc thủ cựu của các cán bộ lão làng, 40 năm tuổi đảng, đang nắm quyền và đảng viên gốc Miền Bắc và gốc Trung sát Miền Bắc (đảng viên Nam gọi là Năm Eo). Hai thành phần này còn tinh thần trọng thọ cao và chiếm đa số gần như áp đảo trong Đảng. Chẳng những họ chống đối con người của tuổi trẻ mà cả tư tưởng nữa. Chính họ là cây gậy thọc bánh xe Đổi Mới để bảo vệ đặc quyền đặc lợi và vì bản tánh bảo thủ. Giang sơn dễ đổi, bản tánh khó dời. Chắc còn lâu số đảng viên thủ cựu mới chịu thay máu trẻ. Mới cho Đảng.
Trở ngại sau cùng phát sanh từ khi Mỹ tái lập bang giao. CSVN đổi mới từ hệ kinh tế kế hoạch, chỉ huy cứng rắn sang hệ kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Lúc đầu Đảng “hồ hỡi”, còn kêu gọi đổi mới TƯ DUY. Dân Miền Nam ngạo là đổi Mới TV (ti vi, phát âm theo Mỹ). Chẳng bao lâu sau, thấy tự do dân chủ như ánh sáng mùa xuân tràn ngập vào tâm hồn bị sa mạc hóa bởi chủ nghĩa CS, chỉ có căm thù giai cấp, đấu tranh sắc máu, và ảo giác một thiên đường mới vừa sụp đổ, CSVN cảm thấy lâm nguy và tức khắc hô hào kêu gọi đảng viên và tòan dân chống diễn biến hòa bình. Tuổi trẻ, do tâm sinh lý là lớp người dễ dung nạp các luồng tư tưởng mới, bị Đảng canh chừng nhứt, đặc biệt là là sau vụ sinh viên Trung quốc biểu tình, bị đàn áp đẫm máu ở Thiên An Môn. Công an bảo vệ chánh trị được tăng cường lồng vào các đại học. Cơ chế đoàn, đảng được đẩy mạnh. Nhưng trễ rồi. Tiến là định luật của sự sống. Đảng chẳng những mất sức lôi cuốn, mà uy tín bị sút giảm về mặt lý luận, lý thuyết sau kinh nghiệm sụp đổ của Liên xô và Đông Âu và sự thất bại của chính đảng CSVN sau hơn mười mấy năm cầm quyền, làm cho dân nghèo nước mạt.
Uy tín của ĐCSVN càng đi xuống theo đà gia tốc ngựa phi trong thời Đổi Mới vì sự thiếu khả năng, thiếu kiến thức, nhưng quá nhiều quyền, không chấp nhận một ý kiến nào khác. Độc tài chánh trị còn có thể sửa được, cùng lắm là lật đổ chánh quyền. Độc tài tư tưởng - không chấp nhận sự khác biệt; không theo CS là kẻ thù của Đảng - khó mà sửa. Ý thức được việc hết thuốc chữa căn bịnh tâm thần của cấp lãnh đạo CSVN, và thấy rõ tham nhũng là căn bịnh ung thư đang tàn phá nội tạng của đảng là chánh quyền mà đảng vẫn phải dùng tham nhũng để nuôi, để giữ đảng viên như con rắn đói ăn cái đuôi của nó để thoi thóp sống; tuổi trẻ không dại gì mà nhào vào cửa tử. Trái lại tuổi trẻ đầu tư cuộc đời vào học vấn, kinh doanh có lợi hơn trong khi thời cơ chánh trị chưa đến.
Tuổi trẻ Việt Nam của thế kỷ 21, của Thời đại Cách mạng Tin học đang đẩy CSVN một cách hòa dịu, bằng sức mạnh của kiến thức, vào con đường cùng, một bế tắc tự diệt. Lời trối trăn của người phụ trách công tác tư tưởng của Đảng sao mà não nề, ai oán, “Nếu chúng ta chỉ cho một số ít thanh niên vào Đảng, cái đó mới là mối nguy. Còn như Đảng toàn những cụ già, cái đó thật quá nguy bởi vì Đảng không thể nào đóng nổi vai trò lãnh đạo,” Ông Đào duy Quát, Phó Chủ tịch Cục Tư tưởng Văn hóa nói.
Để tuổi trẻ vô Đảng cũng nguy. Mà không để vô cũng nguy. Cái nào cũng nguy cả. Trẻ khôn qua, già lú lại. Tiền nhhân đã nói rồi. Trẻ hóa Đảng là việc CSVN vô phương làm. Tuổi trẻ VN trong cũng như ngoài nước sẽ như còn tầm ăn, cắn hết cái nhộng Cộng sản cằn cỗi, già nua để biến thành con bướm đẹp, nhiều màu cùng bay bay lượn trong bầu không khí mùa xuân đầu thiên niên kỷ, sau mùa đông băng giá của Chiến tranh Lạnh giữa Cộng sản và Tự do.
Gửi ý kiến của bạn
