Thế giới thứ tư là một khái niệm mới do nhà phân tích tài chánh Roger C. Altman, cũng là một chuyên gia ngân hàng đầu tư và từng phục vụ trong nội các đầu tiên của Tổng Thống Clinton trong chức vụ Thứ Trưởng Bộ Ngân Khố, đưa ra.
Altman giải thích rằng hiện tượng kinh tế bùng nổ trong thập niên 1990s đã lộ ra một khoảng cách khổng lồ giữa giàu nghèo giữa thế giới các nước đã kỹ nghệ hóa và thế giới các nước đang phát triển. Khoảng cách giàu nghèo này trước kia vẫn rộng, nhưng chính tiến bộ kỹ thuật và hiện tượng toàn cầu hóa đã làm rộng thêm khoảng cách giàu nghèo.
Ông cho rằng nguyên do của hầu hết bất ổn là do hố sâu giàu nghèo, và nói là nếu địa cầu thực sự chia làm đôi - người giàu hay nước giàu, và người rất nghèo hay nước rất nghèo - thì sẽ rất là bất ổn. Và ông gọi Thế Giới Thứ Tư, một cách gọi để tránh đi các khái niệm cũ, chính là những phần kém phát triển tại Phi Châu và Á Châu, nơi càng lúc càng màu mỡ cho các màn bạo lực, khủng bố do nhà nước bảo trợ và các bi kịch tập thể. Và thế là sẽ có thêm những nơi cần tới can thiệp, như Bắc Hàn, Iraq và Rwanda.
Khoảng cách giàu nghèo càng lúc càng khó hiểu. Chuyện này không riêng gì ở Việt Nam, nơi mà chúng ta đã rời nước ra đi để tránh một chế độ độc tài hung bạo, mà cũng vẫn xảy ra tại Hoa Kỳ, nơi cực kỳ dân chủ và tự do. Thử nhìn các thống kê tại Hoa Kỳ: Cứ 5 gia đình, thì có 1 gia đình bây giờ mang về nhà khoản lương nhỏ hơn trị giá hồi 20 năm về trước. Vậy thì sự giàu có của Hoa Kỳ đổ dồn vào túi ai"
Nhưng thống kê toàn cầu còn lộ rất bất công lớn nữa. Nếu chia dân số thế giới làm năm phần theo mức lương: Khoảng cách lương giữa nhóm một phần năm giàu nhất với nhóm một phần năm nghèo naht trong năm 1960 là 30 đối với 1; bây giờ con số đó là 75 đối với 1. Nghĩa là giàu càng giàu, và nghèo càng nghèo thêm.
Mới một trăm năm trước, lương theo đầu người Hoa Kỳ là 9 lần nhiều hơn lương đầu người của nước Chad và Ethiopia. Bây giờ thì là 45 lần nhiều hơn. Và tới 98% trẻ em chết trước 5 tuổi là tại thế giới các nước đang phát triển.
Chìa khóa có thể cứu nguy cho các nước nghèo hiện nya là gì" Theo Altman, một chìa khóa lớn nhất nằm ở chỗ khoa học kỹ thuật. Mặc dù chính khoa học kỹ thuật đã tạo ra bùng nổ kinh tế và đào sâu thêm ngăn cách giàu nghèo, nhưng cũng chính khoa học kỹ thuật sẽ cứu các nước nghèo. Lý do là vì các nước nghèo có thể học được các kiến thức này rất dễ dàng: tất cả đều có sẵn trên Internet và tại các thư viện lớn của thế giới, mà chẳng tốn kém gì để học các kinh nghiệm đó cả. Vấn đề chỉ là: chúng ta có muốn học không, và có khả năng học không thôi.
Riêng đối với đất nước chúng ta, vấn đề còn nan giải hơn: nhà nước CSVN vẫn chưa sẵn lòng để cho thanh niên sử dụng các phương tiện Internet rẻ hơn, hoặc là miễn phí, mà đi học kinh nghiệm nước nghèo. Kiến thức có sẵn đó, mà lại bị cấm đọc thì biết tới bao giờ đất nước thoát nổi đói nghèo.
Hay là cứ muốn ở trong Thế Giới Thứ Tư mãi thôi"