WASHINGTON (KL) - Theo tin của Ottawa Citizen số báo ngày 9/8, báo này đã cho biết, cơ quan tình báo CIA của Hoa kỳ đã được biết là phải đầu độc nhà cầm đầu của xứ Congo tại châu Phi năm 1960.
Ike là tên vắn của cựu tổng thống Hoa kỳ Eisenhower thường được dân Hoa kỳ gọi để thay cái tên tiếng Đức dài ngoằng được đọc theo giọng dân Đức. Khi làm Tổng thống Hoa kỳ, Dwight Eisenhower đã cho cấm ngặt sự tường trình của báo chí về những buổi họp của Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa kỳ như là: Sự trích tin trực tiếp.
Một văn thư liên quan tới buổi họp ngày 18 tháng tám 1980 nói về người rắc rối đầu tiên của xứ Congo là Patrice Lumumba, đã được công bố trong tuần này, văn thư này đã vạch trần sự tinh quái trong thủ đoạn cầm quyền. Nhân viên ghi lại buổi họp này là Robert Johnson, ông đã nhớ lại một cách sinh động cảnh ông Eisenhower quay mặt về phía giám đốc Allen Dullus của cơ quan tình báo CIA nói cái gì đó về hậu quả khi Lumumba bị thanh toán. Sau đó đột nhiên có một sự im lặng trong 15 giây, theo như lời tường thuật của ông Johnson.
Ông Johnson đã công bố chuyện này với giám đốc của ủy ban tình báo Thượng viện ngày 10 tháng sáu 1975 giữa cuộc điều trần về âm mưu ám sát của Hoa kỳ đối với các nhà cầm đầu nước ngoài.
Ủy ban của Thượng viện Hoa kỳ cuối cùng đã nghị quyết sự luận đoán có thể hợp lý như ông Eisenhower đã cho quyền để ám sát Lumumba, nhưng Thượng viện cho tạm ngưng để điều tra cho chắc chắn. Cơ quan tình báo CIA đã hành động như tổng thống đã cho lệnh cứ việc thi hành, gửi một trong những khoa học gia sang Congo vào tháng chín 1960 cùng với chai chất độc nhỏ bỏ vào thức ăn của Lumumba.
“Vào tam cá nguyệt gặp sự căng thẳng cao, điều rõ ràng trong sự chung kết như Lumumba vẫn tiếp tục cầm quyền, hậu quả không thể tránh đuợc sẽ có sự hỗn loạn và tệ hại là dọn đường cho Cộng sản lấn chiếm ... Sự thanh toán tên này là chuyện khẩn trương và là mục tiêu hàng đầu,” theo như điện tín của ông Dulles gửi cho trưởng phòng tình báo tại Congo ngày 26 tháng tám 1960.
Nhưng thuốc độc chưa dùng tới, nhân viên hành động của cơ quan tình báo CIA chưa có thể nào ra tay trước khi Lumumba bị đối thủ chính người Congo bắt và giết ngày 17 tháng giêng 1961. Ủy ban của Church đã thận trọng kết luận, đây không phải bằng cớ là Hoa kỳ trước hay sau thế nào cũng nhúng tay vào việc mưu sát này.
Những vấn đề còn nóng hổi đã được đưa ra mới đây tại Bỉ quốc, một tay tổ của thuộc địa Congo, về cuộc điều tra như chính quyền Bỉ có thể đã dính líu vào vụ hạ sát Lumumba, lúc được 35 tuổi đời. (Xứ Congo nhiều năm sau được biết tên là quốc gia Zaire).
Cuộc điều tra đã nẩy ngay ra cuốn sách được xuất bản hồi năm ngoái, cuốn sách cho biết chính quyền tại Brussel đã dàn dựng để bắt Lumumba, cho hành hình, kế đó là cho đem phơi xác trước công chúng. Ủy viên cảnh sát của Bỉ đã lên TV hồi năm ngoái, trưng ra một đầu đạn với hai chiếc răng mà uỷ viên này đã cho biết là răng của Lumumba.
Phải chăng Washington đã nhúng tay vào vụ này hay sự thể của âm mưu này vẫn còn chưa rõ.
Gửi ý kiến của bạn
