-Hầu hết tin báo chí tiếngViệt ở Little Saigon, vào Thứ Hai 16 tháng 1 năm 2006, DB Trần Thái Văn tuyên bố ra ứng cử Thượng Viện Cali. Và Nghị viên Any Quách sẽ tái tranh cử, Nghị viên Janet Nguyễn sẽ ra tranh cử vào đơn vị 68, chỗ Dân biểu Văn để trống. Giới thân cận cho biết Luật sư Dina Nguyễn, một cộng tác viên nhóm của DB Văn có thể ra tranh cử tại Garden Grove. và AnhTạ Đức Trí, cựu chủ tịch CĐVN tại Nam California dự định sẽ bước vào sinh hoạt dòng chính trong cuộc bầu cử năm nay.
Còn phải kể thêm Ong Nguyễn văn Tân cũng đã tuyên bố ra ứng cử DB Liên bang, ngay đơn vị của Bà DB Loretta Sanchez. Và nhiều người Việt khác, nhứt định các ứng cử viện gốc Đảng Dân Chủ, cũng sẽ ra ứng cử trong vùng Quận Cam mà chưa tuyên bố, vào mùa bầu cử tháng 11 năm 2006 này. Nhưng một câu hỏi lớn đạt ra là liệu người Việt có bỏ phiếu cho người Việt không" Lịch sử bầu cử trong vùng người Việt định cư đông nhứt Mỹ, là Quận Cam, cho thấy ba thái độ đưa đến ba tác phong đầu phiếu của cử tri Mỹ gốc Việt: Bỏ thăm vì người, bỏ thăm vì chương trình, và bỏ thăm vì cả hai.
Một, bỏ thăm vì con người, vì sắc tộc. Yếu tố sắc tộc là quan trọng. Dân biểu Trần thái Văn ở Cali và DB Hubert Võ ở Texas trong kỳ bầu cử 2004, hai tiểu bang đông dân Việt nhứt nhì Mỹ đều đắc cử, đều nhờ lá phiếu gốc của của cử tri người Việt. Trường hợp đắc cử của DB Võ ở Texas còn gây go hơn của DB Văn nữa, vì DB Võ phải chống lại một DB người Mỹ Trắng, lão làng và nhiều uy thế. Nhưng chính những lá phiếu của khối thiểu số Việt đoàn kết cứng như kim cương cộng với số phiếu biên tế của sác tộc khác chống người DB Da Trắng đã tạo thành giọt nước tràn thắng cử cho DB Võ. Và những lá phiếu kim cương đó đa số là của thế hệ thứ nhứt, đầu phiếu khiếm diện, khiến phải xem đi xem lại mấy lần khi người ứng cử viên Da Trắng kiện.
Còn DB Văn, trong hai kỳ bầu cử vào Hội Đồng Nhân nhân TP Garden Grove và vào Hạ Viện Cali, đều đạt số phiếu kỷ lục, phần lớn vì không có đối thủ Việt, không bị xé phiếu Việt. Số phiếu của các sắc tộc khác là biên tế, là "thiếm xực".
Được biết trong kỳ bầu cử nghị viên Hội Đồng Garden Grove năm 2000, Luật sư Trần thái Văn cũng dẫn đầu trong cuộc tranh cử chức nghị viên thành phố, hơn 19,000 phiếu Mỹ-Việt đã dồn phiếu cho. Đó là số phiếu cao kỷ lục trong lịch sử bầu cử thành phố Garden Grove. Trong kỳ bầu cử năm 2004, Người Việt đã ghi danh thêm vào Đảng Cộng Hòa là 10,000 cử tri để quyết bầu cho DB Trần thái Văn. Kết quả, DB Văn thắng đối thủ Dân Chủ áp đảo: 61/39. Con số này được xem là cao nhất lịch sử bầu cử trong địa hạt 68.
Còn trường hợp tranh cử của Ô. Nguyễn văn Tân sắp tới đây, tuy uy danh Ô Tân còn ít người biết hơn DB Loretta Sanchez. Nhưng sự tranh cử của Ô. Tân nhứt định không nhiều cũng ít sẽ xé bớt một số phiếu của người Việt đã bầu cho Bà Loretta Sanchez. Bà Loretta Sanchez không còn một mình một chợ ở đơn vị như hồi đó tới giờ nữa. Việc Ô. Tân xé phiếu có thể làm cho ngư ông đắc lợi. Đối thủ đảng Cộng Hòa có thể tạo sự khác biệt trong đơn vị bầu cử này.
Hai, bỏ thăm vì chương trình. Yếu tố đảng Cộng Hòa, Dân Chủ không mạnh bằng yếu tố đấu tranh cho tự do, dân chủ, nhân quyền Việt Nam đối với cử tri người gốc Việt. Hầu hết những ứng cử viện dân biểu Mỹ Trắng, không phân biệt Cộng Hòa, hay Dân Chủ, ai thực sự tranh đấu cho công cuộc đấu tranh ấy, cử tri người Việt đều ủng hộ như đã thấy trong các kỳ bầu trước - với điều kiện nơi đó không có người Việt ra tranh cử.
Ba, bỏ thăm vì cả hai, con người và chương trình. Phân tích đơn vị bầu cử cho thấy, số phiếu của DB Văn hội đủ hai yếu tố ấy. Trong kỳ bầu cử tháng 11 năm 2006 tới đây, đơn vi 34 DB Văn ứng cử vào Thượng nghị viện Cali, bao gồm 7 thành phố: Anaheim, Buana Park, Fullerton, Garden Grove, Santa Ana, Stanton, Westminster. Có khoảng 1 triệu dân, trong đó có khoảng 280,000 cử tri ghi danh đi bầu, được chia ra đại khái như sau: Da Trắng: 140,000 (50%), Việt Nam 40,000 (14.29%), Mễ Tây Cơ 90,000 (32.14%), và các sắc tộc khác 10,000 (0.34%). Hiện nay số cử tri hai đảng ghi danh đi bầu rất sát nhau, Dân Chủ chiếm 39.96%, Cộng Hòa 38.4%.
Nhiều người nói -- nhiều phần đúng -- đây là cuộc chiến đấu gay go của DB Văn, như chiếm lại Cổ Thành Quảng Trị của Đảng Dân Chủ. Nỗ lực chánh vẫn phải vận động củng cố lá phiếu gốc Việt. Nếu vận động được cử tri đồng bào đến thùng phiếu được 50 hay 60 ngàn phiếu, tức nâng tỷ lệ người Việt đi bầu lên khoảng 60% là rất nhiều hy vọng thắng.
Theo thông lệ cử tri Da Trắng đi bầu tỷ lệ thấp hơn trong kỳ bầu cử nửa nhiệm kỳ tổng thống là kỳ bầu cử quan trọng nhứt của Mỹ.. Đó cũng là một lợi thế cho các ứng cử viên gốc Việt vì cử tri gốc Việt thường theo sát "gà nhà" dù là kỳ bầu cử nào.
Gửi ý kiến của bạn
