Hôm nay,  

Thấu Lý Đạt Tình

02/05/200500:00:00(Xem: 5633)
Nhan Súc, người nước Tề, nổi tiếng là hiền sĩ nên được người người quý mến. Trọng vọng đón đưa, khiến vợ là Uyển thị cũng thấy mát mày mát mặt. Một hôm, Nhan Súc đang ở hậu viên lai rai với vài con khô mực. Chợt Uyển thị đang ngồi đổ bánh xèo trong bếp nhìn ra, bèn rúng động tâm can mà nhủ thầm trong dạ:
- Ở cái đất này. Mười người đàn ông thì nhậu nhẹt hết chín. Trong chín người đó thì hết năm người về làm khổ vợ con, buông lời thô lỗ. Bốn người còn lại thì đua nhau nói chuyện dời sông lấp núi, đội biển vá trời. Duy chỉ có chồng ta là người duy nhất còn lại. Nhậu mà ít nói, lại từ tốn với bạn bè, tận tụy với tha nhân. Lúc nào cũng vui với cảnh đời trước mặt. Phận ta là gái, mà dzớt được… thằng chồng như vầy, thì cho dẫu có một nắng hai sương, hoặc tàn phai nhan sắc, cũng nhất dạ chơi luôn. Cho tới bờ tới bến.
Đoạn, mang ra một dĩa bánh xèo còn bốc khói rồi ngồi bên cạnh, mà nói rằng:
- Chàng nổi tiếng là hiền sĩ, mà không đem cái hiểu biết đặng tạo dựng cho đời. Chẳng tiếc lắm ư"
Nhan Súc lắc đầu, đáp:
- Con người bây giờ chạy theo vật dục, khiến đạo đức lụn bại, mà một khi đạo đức lụn bại, thì nhân tâm tất ố. Ta, vì không muốn nhơ bẩn đến tâm, nên bên nàng mà nhậu. Trước là vẹn chữ phu thê, sau bớt đi bao bực mình khó tránh.
Một hôm, vua Tuyên vương nước Tề thấy trong người mõi mệt, bèn cho gọi quan Đại thần là Ngu Công đến. Hỏi:
- Việc nước nhiều quá làm không xuể, thì phải mần răng"
Ngu Công vội vàng thưa:
- Tuyển dụng người tài. Đối đãi phân minh, thì việc có khó cũng ào qua cái rót.
Tuyên vương mặt bỗng dịu lại. Chậm rãi nói:
- Thời buổi vàng thau lẫn lộn. Ai cũng nhận mình là trí thức. Làm sao biết đặng đây"
Ngu Công vội vàng đáp:
- Đã là hiền sĩ, thì ai cũng muốn thoát vòng danh lợi. Xa chốn thị phi, để tự tại an nhiên vui say cùng gió nước. Nay hạ thần biết Nhan Súc ẳm một bụng kinh luân. Trên thông hiểu thiên văn, dưới am tường địa lý, giữa biết cách đưa an vui về cho trăm họ. Thần liều mạng nghĩ rằng: Bệ hạ mà được Nhan Súc về góp sức một tay, thì chẳng khác chi cọp thêm… chân hoặc rồng thêm… móng vuốt. Thiệt là quá đã!
Tuyên vương mặt mày khởi sắc, liền lộ vẻ vui tươi. Hoan hỉ phán rằng:
- Được lắm! Được lắm! Ngươi vào kho lấy ba trăm lạng bạc. Mười xấp lụa Tây dương, làm chiếc… cầu đặng đưa Nhan Súc về đây yết kiến.
Ngu Công bỗng gục đầu xuống, rồi ấp úng thưa:
- Nhan Súc chọn núi non sống đời ẩn sĩ, hẳn chẳng cần lụa là châu báu. Cái mà hắn cần, là rượu. Rượu càng ngon thì càng dễ lôi kéo người ta sa vào vòng… hư hỏng. Nay kính xin bệ hạ ban cho hạ thần năm vò bồ đào mỹ tửu, cùng bốn chục ký khô, thì mới mong… rượu với khô mần nên điều đại sự.
Tuyên vương gật gù đáp:
- Được! Nhưng ngươi phải nhớ: Nhậu là phụ, mời được Nhan Súc về đây mới là chính. Chớ đừng chính phụ rối lung tung, rồi mất chỗ… đội khăn là do ngươi đi tìm đó vậy.
Ngày nọ, Nhan Súc đang ngồi vấn thuốc. Chợt được tin Ngu Công đến chơi, bèn gọi Uyển thị đến mà nói rằng:
- Ngu Công thân hành đến đây, ắt muốn ta va vào vòng tục lụy. Nhận lời thì ta không muốn, mà từ chối sợ phụ lòng thương tưởng của người ta, rồi mốt nọ mai kia mần răng mà mượn… nợ"
Uyển thị bàng hoàng đáp:
- Cơ hội làm giàu đã bày ra trước mắt. Sao chàng lại bỏ đi"
Nhan Súc nghe vậy liền dõi mắt vào chốn xa xăm. Tư lự nói rằng:
- Con người ta! Cho dẫu có giàu thế mấy đi chăng nữa, thì đến lúc đứt bóng, cũng phải bỏ đó mà đi. Sao bằng lo cho tròn trách nhiệm. Bổn phận chu toàn, rồi quởn quởn kiếm mấy việc lành mà đóng góp với người ta, thì mới không hổ thẹn khi về nơi chín suối!
Uyển thị lắc đầu, đáp:
- Đành là vậy, nhưng chàng chỉ thích đồ hải sản, đặc biệt là bào ngư, thì hông có kim ngân mần răng mà tính được"
Nhan Súc chưa biết trả lời sao, thời may Ngu Công bước vô cùng với… rượu, khiến hào khí tràn đầy trong tâm tưởng, mà hết dạ vui say. Tưởng như buổi tân hôn cũng khó lòng phê đến thế. Được đâu vài vòng, Ngu Công mới nắm lấy bàn tay của Súc. Thân thiết nói:

- Ông là người tài giỏi. Mệnh còn chưa hết. Sao lại bỏ chỗ sáng tìm vô chỗ tối. Chẳng uổng lắm ư"
Nhan Súc thở ra một cái, rồi ngán ngẫm đáp:
- Sự xiêu lòng nhất thời, đổi lại, sẽ là sự lầm lẫn cả đời. Ông có biết vậy chăng"
Rồi đem chuyện tình yêu ra mà bàn luận. Tuyệt đối không nhắc đến việc quan nha làm chi nữa. Ngu Công biết là chuyện chẳng xong, bèn về thưa với Tuyên vương rằng:
- Lưu Bị phải tam cố thảo lư mới mời được Gia Cát Lượng, thì bệ hạ cũng nên vì nghĩa cả, mà vất vả một phen. Biết đâu chẳng tóm được Nhan Súc về trao liền trách nhiệm.
Tuyên vương gật đầu ưng chịu. Cho đến một hôm trời trong gió mát, Tuyên vương mới đến nhà Nhan Súc, mà bảo rằng:
- Súc hãy lại đây!


Nhan Súc lắc đầu, nói:
- Vua hãy lại đây!
Các quan đi theo nghe Súc nói vậy liền mặt mày thất sắc. Duy có Ngu Công vẫn bình tâm tiến tới, mà nói với Súc rằng:
- Vua là bậc chí tôn. Súc là kẻ hạ thần, mà đối đáp như vậy. Có nghe được hay chăng"
Súc mạnh dạn đáp:
- Vua gọi Súc, mà Súc lại, thì Súc là người hâm mộ thần thế. Súc gọi vua mà vua lại, thì vua là người quý trọng hiền sĩ. Nếu để Súc này mang tiếng hâm mộ quyền thế, thì sao bằng để nhà vua được tiếng quý trọng hiền tài. Chẳng đã hơn ư"
Tuyên vương tím cả mặt mày. Lớn tiếng gắt:
- Vua và kẻ sĩ. Cái nào quý hơn"
Nhan Súc từ tốn đáp:
- Sĩ quý. Vua không quý.
Tuyên vương liền đưa tay đập bàn một cái. Tức tối hỏi rằng:
- Có sách nào dạy như thế không"
Nhan Súc bình tĩnh thưa:
- Có. Ngày trước nước Tần mang quân đi đánh nước Tề, có hạ lệnh: Liễu Hạ Quý là hiền sĩ. Vậy ai dám đến gần mộ ông mà kiếm củi, thì phải chịu xử tử. Còn ai lấy được đầu vua Tề, thì được phong hầu đến đời con đời cháu. Xem thế đủ biết cái đầu ông vua sống, không bằng cái mả của kẻ sĩ vậy!
Rồi ung dung chiêu vài chén rượu, mà chẳng tỏ vẻ sợ hãi gì hết cả. Tuyên vương thấy vậy, mới rúng động tâm can. Nhỏ nhẹ nói rằng:
- Than ôi! Người quân tử ai nào dám khinh. Quả nhân cam chịu lỗi. Nay quả nhân xin làm đệ tử để tiên sinh dạy bảo cho. Tiên sinh mà về ở với quả nhân, thì sẽ được ăn sung mặc sướng. Lên xe xuống ngựa. Hầu thiếp cả bầy. Còn vợ con thì áo mão xênh xang, mặc tình… bơm cắt…
Nhan Súc từ chối, nói:
- Ngọc vốn ở trong núi. Lấy ra mà giũa. Chế làm đồ vật, tuy đem chưng bày có phần quý báu, nhưng cũng là hỏng, vì vóc ngọc không còn. Cũng vậy, kẻ sĩ vốn sinh nơi thôn dã. Nay bỏ ra làm quan, tuy vinh hiển thật, song tinh thần không còn trong sáng được như xưa. Thôi thì Súc xin được ở nhà. Lúc đói mới ăn, thì cũng ngon cơm như sơn hào hải vị. Còn hầu thiếp cả bầy, Súc tuyệt chẳng ước mơ, bởi không muốn lỗi phạm với người… trên trước. Suốt đời nơi thôn dã, Súc chẳng gây phiền lụy đến ai, thì cũng sung sướng như quyền cao chức trọng. Còn tiện nội của Súc vốn trọng cái tự nhiên, nên chẳng bận tâm đến sửa bơm mà lo tìm sắc đẹp. Vậy xin bệ hạ cho Súc được vui thú điền viên, thì nghĩa ân ấy nguyện khắc cốt ghi tâm. Muôn đời không đổi!
Tuyên vương nghe tới đâu nát lòng theo tới đó, nhưng cũng vớt vát phang:
- Ngươi tài giỏi, mà chẳng chịu đem cái khả năng ấy góp mặt với đời. Chẳng tiếc lắm hay sao"
Nhan Súc chậm rãi thưa:
- Xin bệ hạ đừng dựa vào những lời vô hồn ấy mà ràng buộc hạ thần. Trước hết, hạ thần chẳng có tài cán gì để mà đáng tiếc, mà giả như kẻ hạ thần có tài thật sự. Nào đã được ích gì" Bàng Thống bị tống về huyện Lôi dương, nên Bàng Thống trở thành… thằng nát rượu. Tần Cối được đặt lên ghế Tể tướng, thì có dịp tung hoành, đến độ đánh mất luôn cả nước. Mà nói hổng phải chứ giang sơn này trong tay bệ hạ đã tốt đẹp lắm rồi - thì dẫu có Súc hay không - cũng chẳng ăn thua gì hết ráo!
Tuyên vương nghe Nhan Súc trình bày như vậy. Không biết mần răng, bèn hạ lệnh về kinh cho kịp ngày hôm ấy. Duy chỉ có Ngu Công, nghe đối đáp giữa hai người qua lại, mà chẳng mấy được thông, bèn tìm đến Điền Thanh là danh nho thời ấy mà kể. Lúc kể xong, mới hỏi Thanh rằng:
- Con người ta có thể không sợ chết, nhưng đã đặng mấy ai chiến thắng được lòng tham của chính mình! Nhan Súc được Tuyên vương thân hành đến mời ra làm quan. Tưởng vinh quang đã tới hồi sáng lạn, mà lại bỏ đi, là cớ làm sao"
Điền Thanh chiêu một ngụm trà, rồi từ tốn đáp:
- Nghe lời Nhan Súc đối đáp với vua Tuyên vương, thì đủ biết phẩm giá con người quý trọng hơn là công danh, tiền bạc. Thế mà ở đời. Nhiều kẻ ham mê phú quý, đến nỗi mất cả nhân cách. Chôn cả lương tâm, thì thật là uổng phí. Bởi, đem một sự rất quý mà đổi lấy những sự hào nhoáng ở bề ngoài, thì thiệt là thiếu suy nghĩ.
Rồi ngẫm nghĩ một chút, đoạn từ từ nói tiếp:
- Người ta nghèo mà giữ được tính hiền lương, vẫn hơn xuống ngựa lên xe mà đánh mất đi cái thiện hảo của mình. Nhan Súc. Hiểu được lý lẽ sâu xa đó, nên chấp nhận sống thanh bạch mà tâm hồn lúc nào cũng thư thả bình yên, thoát ra ngoài tranh chấp.
Ngu Công nghe vậy bỗng nghệch mặt ra, rồi ấp úng nói:
- Tiền là sức bật của tuổi trẻ, là sức khỏe của tuổi già. Thiếu mà vui được hay sao"
Điền Thanh cười cười đáp:
- Sắc đẹp cũng như tiền tài. Biết đủ là đủ. Nếu không sẽ mãi miết chạy theo đến chỗ không cùng, rồi đến lúc… hết hơi ngồi suy nghĩ lại - mới thấy mình xả hết tuổi thanh xuân để tìm cái giàu… giả - mà cái giàu thật lại vô ý bỏ quên, thì dẫu lúc ấy muốn quay lui cũng chẳng còn bi nhiêu thời gian nữa - mà rủi như Trời cao gọi về - thì còn… cứu được hay sao"

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Sky River Casino vô cùng vui mừng hào hứng tổ chức chương trình Ăn Tết Nguyên Đán với những giải thưởng thật lớn cho các hội viên Sky River Rewards. Chúng tôi cũng xin kính chúc tất cả Quý Vị được nhiều may mắn và một Năm Giáp Thìn thịnh vượng! Trong dịp đón mừng Năm Mới Âm Lịch năm nay, 'Đội Múa Rồng và Lân Bạch Hạc Leung's White Crane Dragon and Lion Dance Association' đã thực hiện một buổi biểu diễn Múa Lân hào hứng tuyệt vời ở Sky River Casino vào lúc 11:00 AM ngày 11 Tháng Hai. Mọi người tin tưởng rằng những ai tới xem múa lân sẽ được hưởng hạnh vận.
Theo một nghiên cứu mới, có hơn một nửa số hồ lớn trên thế giới đã bị thu hẹp kể từ đầu những năm 1990, chủ yếu là do biến đổi khí hậu, làm gia tăng mối lo ngại về nước cho nông nghiệp, thủy điện và nhu cầu của con người, theo trang Reuters đưa tin vào 8 tháng 5 năm 2023.
(Tin VOA) - Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) vào ngày 13/9 ra thông cáo lên án Việt Nam tiếp tục lạm dụng hệ thống tư pháp để áp đặt những án tù nặng nề với mục tiêu loại trừ mọi tiếng nói chỉ trích của giới ký giả. Trường hợp nhà báo tự do mới nhất bị kết án là ông Lê Anh Hùng với bản án năm năm tù. RSF bày tỏ nỗi kinh sợ về bản án đưa ra trong một phiên tòa thầm lặng xét xử ông Lê Anh Hùng hồi ngày 30 tháng 8 vừa qua. Ông này bị kết án với cáo buộc ‘lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước’ theo Điều 331 Bộ Luật Hình sự Việt Nam
Từ đầu tuần đến nay, cuộc tấn công thần tốc của Ukraine ở phía đông bắc đã khiến quân Nga phải rút lui trong hỗn loạn và mở rộng chiến trường thêm hàng trăm dặm, lấy lại một phần lãnh thổ khu vực đông bắc Kharkiv, quân đội Ukraine giờ đây đã có được vị thế để thực hiện tấn công vào Donbas, lãnh phổ phía đông gồm các vùng công nghiệp mà tổng thống Nga Putin coi là trọng tâm trong cuộc chiến của mình.
Tuần qua, Nước Mỹ chính thức đưa giới tính thứ ba vào thẻ thông hành. Công dân Hoa Kỳ giờ đây có thể chọn đánh dấu giới tính trên sổ thông hành là M (nam), F (nữ) hay X (giới tính khác).
Sau hành động phản đối quả cảm của cô trên truyền hình Nga, nữ phóng viên (nhà báo) Marina Ovsyannikova đã kêu gọi đồng hương của cô hãy đứng lên chống lại cuộc xâm lược Ukraine. Ovsyannikova cho biết trong một cuộc phỏng vấn với "kênh truyền hình Mỹ ABC" hôm Chủ nhật: “Đây là những thời điểm rất đen tối và rất khó khăn và bất kỳ ai có lập trường công dân và muốn lập trường đó được lắng nghe cần phải nói lên tiếng nói của họ”.
Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam cử hành Ngày Quốc tế Nhân Quyền Lần Thứ 73 và Lễ Trao Giải Nhân Quyền Việt Nam lần thứ 20.
Sau hơn 30 năm Liên bang Xô Viết sụp đổ, nhân dân Nga và khối các nước Đông Âu đã được hưởng những chế độ dân chủ, tự do. Ngược lại, bằng chính sách cai trị độc tài và độc đảng, Đảng CSVN đã dùng bạo lực và súng đạn của Quân đội và Công an để bao vây dân chủ và đàn áp tự do ở Việt Nam. Trích dẫn chính những phát biểu của giới lãnh đạo Việt Nam, tác giả Phạm Trần đưa ra những nhận định rất bi quan về tương lai đất nước, mà hiểm họa lớn nhất có lẽ là càng ngày càng nằm gọn trong tay Trung quốc. Việt Báo trân trọng giới thiệu.
Tác giả Bảo Giang ghi nhận: “Giai đoạn trước di cư. Nơi nào có dăm ba cái Cờ Đỏ phất phơ là y như có sự chết rình rập." Tại sao vậy? Để có câu trả lời, mời bạn đọc vào đọc bài viết dưới đây của nhà văn Tưởng Năng Tiến.
Người cộng sản là những “kịch sĩ” rất “tài”, nhưng những “tài năng kịch nghệ” đó lại vô phúc nhận những “vai kịch” vụng về từ những “đạo diễn chính trị” yếu kém. – Nguyễn Ngọc Già (RFA).. Mời bạn đọc vào đọc bài viết dưới đây của phó thường dân/ nhà văn Tưởng Năng Tiến để nhìn thấy thêm chân diện của người cộng sản.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.