Các nước trong vùng đai Thái Bình Dương, nhất là những nước lân cận với bán đảo Triều Tiên đều hoan nghênh cuộc họp Thượng đỉnh Nam-Bắc Hàn thành công với việc ký kết bản thỏa ước lịch sử, thiết lập những mối quan hệ dân sự và kinh tế, bước đầu của việc thống nhất hai miền bằng phương pháp hòa bình sau 50 năm thù nghịch và kình chống bằng quân sự. Tuy nhiên sự lạc quan vẫn có nhiều dè dặt vì câu hỏi là ký đã vậy còn thi hành thì sao"
Thái độ nghi ngại đó không phải vô lý, vì trước đây Bắc Hàn đã hai lần ký kết để rồi sau đó mọi chữ ký vẫn bằng không. Nhưng hãy nhìn xem hai lần ký đó vào dịp nào. Lần thứ nhất năm 1972 khi Mỹ đã bắt tay Trung Quốc với bản tuyên ngôn Thượng Hải chống bá quyền, đó cũng là lúc hai đàn anh Cộng sản Liên Sô và Trung Quốc kình chống nhau quyết liệt. Lần thứ hai năm 1991, khi Liên Sô đã sụp đổ. Hai lần ký của Bắc Hàn đều có nhu cầu cầm chừng cho tình thế khỏi nổ, bất lợi cho chế độ Cộng sản. Vả lại sự ký kết hai lần đó đều là những tuyên ngôn ý định, như cam kết không xâm lược chớ không có thỏa ước cụ thể nào để thi hành.
Lần này thời và thế đã khác. Thời là thời hội nhập kinh tế toàn cầu để các nước nhỏ có cơ hội mở cửa tự vuơn lên phát triển, đóng cửa chỉ có chết trong nghèo đói tối tăm. Thế là thế cùng của Bắc Hàn đã đói lại gập thiên tai liên tiếp nên đã phải hé cửa thò tay ra xin ăn từ bên ngoài. Nếu bây giờ Bắc Hàn chỉ giả bộ hòa hoãn để rồi sau khi có ăn no lại ngang ngạnh như cũ thì sao" Cái ảo mộng đó nếu còn rơi rớt từ 10 năm trước, thì đến đầu thế kỷ 21 nó đã tan vỡ hết. Hãy nhìn những chế độ mở cửa khác, chỉ cần ngưng lại không chịu mở thêm cũng đã thấy khốn khổ rồi chớ đừng nói đóng lại như cũ. Các thỏa ước đều có chi tiết thi hành, nếu dần dần từng bước thì miếng ăn đổ vào cũng dần dần từng bước. Và cũng không phải ngẫu nhiên mà Kim Nam đòi cho bằng được Kim Bắc phải Thượng đỉnh mỗi năm một lần.
Nhưng vẫn có nhiều người nói dù cho có ký và thi hành đầy đủ cũng phải mất vài chục năm nữa hai miền Nam Bắc Hàn mới có thể thống nhất. Nếu vậy thì có sao" Tôi vẫn không thích ý kiến này nhưng thấy cũng cần bàn thêm đôi chút. Căn bản lập luận của tôi là câu hỏi tình hình thế giới tác động như thế nào đến chế độ chính trị của một nước. Dù anh đóng kín hay không đóng kín, thời cuộc quốc tế vẫn tác động đến anh, đóng thì tác động chậm, mở thì tác động mau, và với thời đại cách mạng kỹ thuật tin học ngày nay tác động càng mau hơn nữa. Từ vấn đề chế độ bắt buộc phải đưa đến vấn đề con người. Con người và chế độ vẫn là thứ tương tác hai chiều. Vậy Kim Chánh Nhật, lãnh tụ Bắc Hàn, là người như thế nào.
Thú thật, tôi thấy ngạc nhiên trước hình ảnh hoàn toàn “đổi mới” của họ Kim. Từ hình ảnh hung thần do tin tức tạo ra cho một người bí ẩn, không tiếp xúc với bên ngoài và ít người nhìn tận mặt, tôi đã thấy một Kim Chánh Nhật thoải mái, tự tín đầy vẻ chính khách, nâng ly sâm banh, cười toét miệng rộng đến mang tai, thân mật nắm tay trìu mến và trao đổi những câu nói bông đùa tự xuất rất thông minh và ý nhị với khách. Đóng kịch chăng" Tôi xin nói thật dù là kịch sĩ, Kim Chánh Nhật phải là người có tài, ít ra cũng hơn những ông lãnh tụ chỉ cần đóng kịch để che cái chủ nghĩa “i-tờ-rít” của mình mà vẫn không xong. Nhưng dù thật dù kịch, khi Kim Chánh Nhật chưa phải là Chủ tịch nhà nước mà dám đích thân họp với một Tổng Thống dân cử của Nam Hàn, đó là vì trong chế độ Cộng sản Bắc Hàn đã có sự đồng tâm nhất ý để ông ta làm như vậy. Đây chính là chỗ chế độ tác động đến con người. Bởi vì không phải chuyện xã giao phù phiếm mà là chuyện ký kết một thỏa ước có một căn bản vô cùng quan trọng trước mắt quốc tế: từ bỏ dùng vũ lực trong tiến trình thống nhất hai miền. Chế độ Cộng sản Bắc Hàn thành hình năm 1945 chỉ có một nhiệm vụ là dùng vũ lực thống nhất hai miền. Nay ký kết giã từ vũ khí là mất đi cái nguyên lý tồn tại của chế độ. Tại sao chế độ Bắc Hàn chịu chấp nhận như vậy"
Đây chính là chỗ con người tác động đến chế độ. Kim Nhật Thành chết năm 1994, Kim Chánh Nhật lên kế vị cha từ năm đó. Tại sao cho đến năm 1997, chế độ vẫn im lìm trong cái vỏ bề ngoài là để tang lãnh tụ khai sáng" Nếu Kim Chánh Nhật là người giỏi, tại sao trong hai năm thiên tai đói kém nguy hiểm 1998-99, ông ta vẫn im lìm không hé răng nói một lời mở cửa với Nam Hàn để cứu nguy chế độ" Đó là vì trong suốt thời gian đó, Kim Chánh Nhật phải củng cố quyền lực, loại trừ những phần tử chống đối có khuynh hướng tranh dành địa vị, trong ban Chấp hành trung ương cũng như trong quân đội. Kim Chánh Nhật chỉ làm một việc mà bất cứ một lãnh tụ Cộng sản nào mới lên cầm quyền cũng phải làm. Đó là diệt trừ những rạn nứt, những mầm mống phân ly trong cấp lãnh đạo để thu đảng về một mối, dưới một quyền chỉ huy thống nhất. Đó là hành động của một kẻ độc tài, nhưng đó cũng là nhu cầu tất yếu của một đảng cầm quyền độc đoán nếu không muốn uổng tử. Không có sự quyền uy nhất thống, các đảng cộng sản chỉ đi đến tan rã và tự diệt.
Cuộc họp Thượng đỉnh Nam-Bắc Hàn thành hình và đạt được kết quả là nhờ Kim Chánh Nhật nắm chắc được đảng, không có kẻ nào dám ho he chống đối. Cố nhiên ông ta là một kẻ độc tài và ông ta cũng không khi nào giải tán đảng, biến chế độ độc tài đảng trị thành một chế độ dân chủ đa nguyên. Nhưng cũng thật rõ rệt, thời cuộc thế giới đã ảnh hưởng đến sự tương tác giữa con người và chế độ. Và trong sự tương tác hai chiều này, cái lý căn bản của nó vẫn là một chữ biến.
Thái độ nghi ngại đó không phải vô lý, vì trước đây Bắc Hàn đã hai lần ký kết để rồi sau đó mọi chữ ký vẫn bằng không. Nhưng hãy nhìn xem hai lần ký đó vào dịp nào. Lần thứ nhất năm 1972 khi Mỹ đã bắt tay Trung Quốc với bản tuyên ngôn Thượng Hải chống bá quyền, đó cũng là lúc hai đàn anh Cộng sản Liên Sô và Trung Quốc kình chống nhau quyết liệt. Lần thứ hai năm 1991, khi Liên Sô đã sụp đổ. Hai lần ký của Bắc Hàn đều có nhu cầu cầm chừng cho tình thế khỏi nổ, bất lợi cho chế độ Cộng sản. Vả lại sự ký kết hai lần đó đều là những tuyên ngôn ý định, như cam kết không xâm lược chớ không có thỏa ước cụ thể nào để thi hành.
Lần này thời và thế đã khác. Thời là thời hội nhập kinh tế toàn cầu để các nước nhỏ có cơ hội mở cửa tự vuơn lên phát triển, đóng cửa chỉ có chết trong nghèo đói tối tăm. Thế là thế cùng của Bắc Hàn đã đói lại gập thiên tai liên tiếp nên đã phải hé cửa thò tay ra xin ăn từ bên ngoài. Nếu bây giờ Bắc Hàn chỉ giả bộ hòa hoãn để rồi sau khi có ăn no lại ngang ngạnh như cũ thì sao" Cái ảo mộng đó nếu còn rơi rớt từ 10 năm trước, thì đến đầu thế kỷ 21 nó đã tan vỡ hết. Hãy nhìn những chế độ mở cửa khác, chỉ cần ngưng lại không chịu mở thêm cũng đã thấy khốn khổ rồi chớ đừng nói đóng lại như cũ. Các thỏa ước đều có chi tiết thi hành, nếu dần dần từng bước thì miếng ăn đổ vào cũng dần dần từng bước. Và cũng không phải ngẫu nhiên mà Kim Nam đòi cho bằng được Kim Bắc phải Thượng đỉnh mỗi năm một lần.
Nhưng vẫn có nhiều người nói dù cho có ký và thi hành đầy đủ cũng phải mất vài chục năm nữa hai miền Nam Bắc Hàn mới có thể thống nhất. Nếu vậy thì có sao" Tôi vẫn không thích ý kiến này nhưng thấy cũng cần bàn thêm đôi chút. Căn bản lập luận của tôi là câu hỏi tình hình thế giới tác động như thế nào đến chế độ chính trị của một nước. Dù anh đóng kín hay không đóng kín, thời cuộc quốc tế vẫn tác động đến anh, đóng thì tác động chậm, mở thì tác động mau, và với thời đại cách mạng kỹ thuật tin học ngày nay tác động càng mau hơn nữa. Từ vấn đề chế độ bắt buộc phải đưa đến vấn đề con người. Con người và chế độ vẫn là thứ tương tác hai chiều. Vậy Kim Chánh Nhật, lãnh tụ Bắc Hàn, là người như thế nào.
Thú thật, tôi thấy ngạc nhiên trước hình ảnh hoàn toàn “đổi mới” của họ Kim. Từ hình ảnh hung thần do tin tức tạo ra cho một người bí ẩn, không tiếp xúc với bên ngoài và ít người nhìn tận mặt, tôi đã thấy một Kim Chánh Nhật thoải mái, tự tín đầy vẻ chính khách, nâng ly sâm banh, cười toét miệng rộng đến mang tai, thân mật nắm tay trìu mến và trao đổi những câu nói bông đùa tự xuất rất thông minh và ý nhị với khách. Đóng kịch chăng" Tôi xin nói thật dù là kịch sĩ, Kim Chánh Nhật phải là người có tài, ít ra cũng hơn những ông lãnh tụ chỉ cần đóng kịch để che cái chủ nghĩa “i-tờ-rít” của mình mà vẫn không xong. Nhưng dù thật dù kịch, khi Kim Chánh Nhật chưa phải là Chủ tịch nhà nước mà dám đích thân họp với một Tổng Thống dân cử của Nam Hàn, đó là vì trong chế độ Cộng sản Bắc Hàn đã có sự đồng tâm nhất ý để ông ta làm như vậy. Đây chính là chỗ chế độ tác động đến con người. Bởi vì không phải chuyện xã giao phù phiếm mà là chuyện ký kết một thỏa ước có một căn bản vô cùng quan trọng trước mắt quốc tế: từ bỏ dùng vũ lực trong tiến trình thống nhất hai miền. Chế độ Cộng sản Bắc Hàn thành hình năm 1945 chỉ có một nhiệm vụ là dùng vũ lực thống nhất hai miền. Nay ký kết giã từ vũ khí là mất đi cái nguyên lý tồn tại của chế độ. Tại sao chế độ Bắc Hàn chịu chấp nhận như vậy"
Đây chính là chỗ con người tác động đến chế độ. Kim Nhật Thành chết năm 1994, Kim Chánh Nhật lên kế vị cha từ năm đó. Tại sao cho đến năm 1997, chế độ vẫn im lìm trong cái vỏ bề ngoài là để tang lãnh tụ khai sáng" Nếu Kim Chánh Nhật là người giỏi, tại sao trong hai năm thiên tai đói kém nguy hiểm 1998-99, ông ta vẫn im lìm không hé răng nói một lời mở cửa với Nam Hàn để cứu nguy chế độ" Đó là vì trong suốt thời gian đó, Kim Chánh Nhật phải củng cố quyền lực, loại trừ những phần tử chống đối có khuynh hướng tranh dành địa vị, trong ban Chấp hành trung ương cũng như trong quân đội. Kim Chánh Nhật chỉ làm một việc mà bất cứ một lãnh tụ Cộng sản nào mới lên cầm quyền cũng phải làm. Đó là diệt trừ những rạn nứt, những mầm mống phân ly trong cấp lãnh đạo để thu đảng về một mối, dưới một quyền chỉ huy thống nhất. Đó là hành động của một kẻ độc tài, nhưng đó cũng là nhu cầu tất yếu của một đảng cầm quyền độc đoán nếu không muốn uổng tử. Không có sự quyền uy nhất thống, các đảng cộng sản chỉ đi đến tan rã và tự diệt.
Cuộc họp Thượng đỉnh Nam-Bắc Hàn thành hình và đạt được kết quả là nhờ Kim Chánh Nhật nắm chắc được đảng, không có kẻ nào dám ho he chống đối. Cố nhiên ông ta là một kẻ độc tài và ông ta cũng không khi nào giải tán đảng, biến chế độ độc tài đảng trị thành một chế độ dân chủ đa nguyên. Nhưng cũng thật rõ rệt, thời cuộc thế giới đã ảnh hưởng đến sự tương tác giữa con người và chế độ. Và trong sự tương tác hai chiều này, cái lý căn bản của nó vẫn là một chữ biến.
Gửi ý kiến của bạn
