Hiện có hàng ngàn tàu cá không được tiếp tục ra khơi đánh bắt do không đáp ứng quy định mới về chiều dài tàu cá khai thác ngoài khơi, theo báo Tiền Phong.
Theo qui định mới (Quyết định 148) của Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn (NN&PTNT), hạn ngạch khai thác vùng khơi cấp cho tàu cá là dựa theo chiều dài tàu (phải đủ 15m trở lên), không còn dựa theo công suất máy tàu (90 CV trở lên) như trước đây. Qui định mới này đã khiến cho trên 3,500 tàu cá đang đánh bắt vùng khơi nay phải nằm bờ.
Báo Tiền Phong cho biết nhiều địa phương có tàu cá với công suất lớn 90 CV không được tiếp tục cấp hạn ngạch khai thác vùng khơi do có chiều dài dưới 15m. Thậm chí có tàu công suất 300-500 CV, đang làm nghề lưới vây, pha xúc, chụp mực, rê, câu khai thác cá ngừ đại dương…, chỉ do dài không đủ 15m nên không còn được đánh bắt ngoài khơi.
Như các tỉnh Bình Thuận, Ninh Thuận, Khánh Hòa, Phú Yên, Đà Nẵng, Quảng Bình có tổng cộng 3,270 tàu cá lớn hơn 90CV không được cấp hạn ngạch khai thác ngoài khơi.
Đặc biệt, Phú Yên là tỉnh có nhiều tàu cá hoạt động ở ngư trường truyền thống Trường Sa và Hoàng Sa, đến nay có trên 700 tàu (chiếm trên 60%) trên tổng số tàu lớn hơn 90CV không được cấp hạn ngạch theo của Bộ NN&PTNT.
Ngược lại, tại Quảng Trị có khoảng 200 tàu công suất từ 24 - 60CV nhưng chiều dài 15-16 m, trước đây chỉ khai thác vùng lộng và ven bờ, nay theo quy định mới buộc phải ra khai thác ngoài khơi, không được đánh bắt ở vùng lộng.
Báo Tiền Phong dẫn lời ông Nguyễn Văn Trung, Vụ trưởng Vụ Khai thác thủy sản (Tổng cục Thủy sản) cho biết, việc cấp hạn ngạch kiểu mới của Bộ được thực hiện theo Luật Thủy sản 2017, dựa trên thực tế đánh giá về nguồn lợi thủy sản và đã có 31,541 tàu cá có chiều dài 15 m trở lên được cấp phép khai thác ngoài khơi (so với con số trên 35,000 tàu có công suất 90 CV trở lên).
Ông Trung diễn giải rằng Luật Thủy sản 2017 đã hướng đến đổi mới công tác quản lý tàu theo đúng thông lệ quốc tế, tức là quản lý tàu cá theo chiều dài. Việc này cũng tuân thủ theo khuyến cáo của Ủy ban châu Âu (EC) với Việt Nam, liên quan đến “thẻ vàng” IUU (đánh bắt bất hợp pháp, không khai báo, không theo quy định). Do vậy, thay vì tàu 90CV, thì nay tàu phải dài 15m trở lên mới được hoạt động khai thác xa bờ.
Báo Tiền Phong dẫn trả lời từ Hội Nghề cá Việt Nam, rằng việc chuyển đổi phương thức quản lý tàu cá từ công suất (CV) sang chiều dài của Bộ là quá bất cập bởi theo quy định cũ, ngư dân khi đóng tàu xa bờ chỉ theo công suất, chứ chưa chú ý đến chiều dài. Nay việc cấp quota hạn ngạch cho tàu cá là cần thiết, nhưng cần phải có lộ trình và thời gian để ngư dân chuyển đổi kịp, cho tàu có tiêu chuẩn kỹ thuật phù hợp với từng loại nghề khai thác ở các vùng biển. Ngay việc cấp hạn ngạch cho số tàu cá phải lui về đánh bắt ở vùng lộng, vùng ven bờ của các địa phương cũng gặp nhiều khó khăn bởi chưa có số liệu điều tra trữ lượng vùng biển mỗi tỉnh, sẽ thiếu cơ sở khoa học để phân bổ hạn ngạch.
Mặt khác, cũng theo Hội Nghề cá Việt Nam, để đảm bảo kế sinh nhai, nhiều ngư dân có tàu dưới 15m (công suất trên 90 CV) vẫn phải lén lút ra khơi. Như vậy, với quy định mới, ngư dân từ đánh bắt hợp pháp trở thành bất hợp pháp mà bị xử phạt. Và với việc không được cấp hạn ngạch, sản phẩm khai thác của ngư dân trở nên không rõ nguồn gốc, việc tiêu thụ sẽ gặp khó khăn.