Trần Khải
Chỉ mới tuần trước, chúng ta ra xa lộ có thể cảm nhận được sức gió mạnh tới mức làm rung chuyển cả những chiếc xe cỡ nhỏ -- thí dụ như xe cỡ Corolla hay nhỏ hơn. Gió mạnh tới mức, nếu bạn đang ở nhà mobile home, đêm ngủ có thể thấy cửa ngõ với vách ván lay động kèn kẹt… nhưng không ai hình dung là sẽ có thảm họa cháy như tuần này.
Những trận cháy rừng tại California trong tháng 11/2018 đã lan nhanh và lan rộng tới mức không thể hình dung được. Chỉ trong vòng một ngày, gần trọn thành phố Paradise (Bắc California) cháy rụi. Khi những dòng chữ này được viết lên, trận cháy đó đã kéo dài hai ngày. Khi đọc các bản tin trên mạng về trận cháy thần tốc đó, chúng ta sực nhớ rằng mới mấy hôm trước tới giờ, gió mạnh bạt ngàn như chưa từng có – vậy đó, mà ngay tại tiểu bang California, nơi nhiều năm thiếu mưa và hạn hán kinh niên.
Đúng ra, không chỉ một trận cháy ở thị trấn Paradise ở quận Butte. Có hai trận cháy nhỏ hơn ở Nam California, một ở quận Los Angeles, một ở quận Ventura.
Trận cháy ở quận Butte được đặt tên là Camp Fire. Trận cháy ở vùng giáp biên quận Los Angeles và quận Ventura được đặt tên là Woolsey Fire. Trận cháy có tên The Hill Fire nằm trong quận Ventura.
Thê thảm là trận cháy Bắc Cali, kể như xóa sổ thành phố Paradise, chết ít nhất 23 người, thiêu rụi gần 7,000 kiến trúc trong đó đa số là nhà – số còn lại là phố chợ, quán xá. Khi cộng thêm các trận cháy ở Nam Cali, số người chết tổng cộng là 25 người.
Thiệt hại tính tới sáng Thứ Hai là 31 người chết,
Theo lính cứu hỏa, tính tới đêm Thứ Bảy, trận cháy Camp Fire dập tắt được 20%, trận Woolsey Fire tắt được 5%, trận Hill Fire tắt được 25%.
Số người di tản, tính tới đêm Thứ Bảy, theo Đài FOX 51, có ít nhất 300,000 người di tản ra khỏi nhà vì khu vực của họ trong tầm có thể bị lửa lan tới.
Hãy hình dung con số 300,000 người di tản là tương đương 30 sư đoàn nhảy lên đủ loại xe di tản về nơi lính cứu hỏa đề nghị chạy tới.
Thành phố Paradise có 27,000 dân, dĩ nhiên chạy toàn bộ. Nếu bạn là cư dân Quận Cam, bạn có thể hình dung con số 300,000 người di tản là, thử nghĩ tới khu vực Little Saigon ở California theo ước tính dân số năm 2016: dân số thành phố Westminster là 91,565 người, Garden Grove là 174,858 người, Fountain Valley là 56,529. Cộng cả 3 thành phố này trong Little Saigon là 322,000 người. Gần như tương đương. Nghĩa là, chạy lửa đông kinh khủng.
Bi hài là Tổng Thống Donald Trump phóng tweet sáng Chủ Nhật hăm dọa người dân California, một tiểu bang mà trước giờ ông Trump cứ bày tỏ bực dọc, lộ nhất là từ khi tấm bảng vinh danh Trump ở Hollywood Walk of Fame bị một ông vác búa mỏ cày đập bể, rằng ông sẽ xét tới chuyện cắt ngân sách liên bang giành cho California về quản trị rừng, vì Trump cho rằng Califonria quản trị rừng quá dở (nên cứ cháy hoài).
Hãy hình dung thế này. Thành phố Sài Gòn bị cháy, thí dụ, cháy rụi quận 1 hay quận 2 gì đó. Thế là Chủ Tịch Nước Nguyễn Phú Trọng lớn tiếng hăm dọa sẽ cắt tiền chính phủ Ba Đình đối với ngân sách gì đó cho Sài Gòn. Nếu Trọng tuyên bố như thế, những người chống cộng sẽ chửi mắng Trọng với đủ thứ lý do.
Cũng gần gần như thế, Tổng Thống Trump hăm dọa California. Đó là lý do chúng ta hiểu được, khi Brian Rice, Chủ tịch Công Đoàn Lính Cứu Hỏa Chuyên Nghiệp California (California Professional Firefighters union) nổi giận.
Rice nói: “Lính cứu hỏa và các cộng đồng [thành phố] trong tiểu bang này xứng đáng để có một lời xin lỗi từ TT Trump” khi Trump quy lỗi cho tiểu bang quản trị rừng kém.
Rice viết rằng trận cháy ở Malibu không phải là nơi có rừng, cũng chẳng có cây cối gì, nơi cháy đó chỉ là các triền đồi và các lùm bụi. Thêm nữa, Trump còn sai một điều tai hại: hầu hết rừng California được quản trị bởi chính phủ liên bang.
Hội Lính Cứu Hỏa Pasadena (The Pasadena Firefighters Association) chỉ đơn giản viết rằng Tổng Thống Trump sai lầm.
Tài tử Leonardo DiCaprio lập tức lên mạng trả lời: “Lý do cháy rừng tệ hại như thế là vì biến đổi khí hậu, và vì trận hạn hán lịch sử.”
Người mới đắc cử chức Thống Đốc California là Gavin Newsom viết lên mạng, “California khóc đêm nay.”
Các khoa học gia dĩ nhiên không hài lòng về kiến thức và ngôn ngữ thù nghịch của Trump về California. Tổ chức các nhà khoa học về khí hậu địa cầu có tên là Liên Minh Các Nhà Khoa Học Quan Ngại (Union of Concerned Scientists) nói rằng biến đổi khí hậu là lý do làm cháy rừng dọc vùng Bờ Biển Phía Tây. Và trong các năm tới sẽ tăng nhiều trận cháy rừng nữa.
Thế rồi Trump dịu giọng, ra tuyên bố tình trạng khẩn cấp cho California, điều này sẽ cho tiểu bang xin ngân sách từ Sở Quản Trị Khẩn Cấp Liên Bang FEMA để giúp các chính quyền tiểu bang và địa phương đối phó với hỏa hoạn và hậu quả.
Một điểm để suy nghĩ: thành phố Paradise có một dân biểu liên bang là Doug LaMalfa, một thượng nghị sĩ tiểu bang là Doug LaMalfa, một dân biểu tiểu bang là James Gallagher. Cả 3 ông đều là Cộng Hòa, cũng có thể là lý do để Trump dịu giọng, vì họ có cách liên lạc riêng.
Tới sáng Thứ Hai, TT Trump mới viết tweet khen ngợi lòng can đảm của các lính cứu hỏa trong việc đối phó với lửa.
Chỉ tiếc là, tiểu bang mất đi một nơi rất mực tuyệt vời: Paradise là một thành phố hấp dẫn với người mê thể thao và giới trẻ, vì nhiều nơi thích nghi cho thể thao ngoài trời, như du hành, đi bộ, leo núi, leo bờ đá, bơi, lặn… Các nhiếp ảnh gia cũng ưa thích, đặc biệt là những người ưa tìm chụp các loài chim lạ và đẹp. Paradise có một nơi nổi tiếng về nhảy từ bờ đá xuống dòng nước, gọi là cliff jumping; nguy hiểm, nhưng hấp dẫn, thường được giới trẻ ra quay phim phóng mình từ bờ đá xuống để kỷ niệm.
Thôi thì, cõi này cái gì cũng vô thường, nay có rồi mai sẽ không. Cả một thành phố xinh đẹp biến ra tro bụi chỉ trong vòng một ngày. Thì cũng phải chịu thôi.
Chỉ mới tuần trước, chúng ta ra xa lộ có thể cảm nhận được sức gió mạnh tới mức làm rung chuyển cả những chiếc xe cỡ nhỏ -- thí dụ như xe cỡ Corolla hay nhỏ hơn. Gió mạnh tới mức, nếu bạn đang ở nhà mobile home, đêm ngủ có thể thấy cửa ngõ với vách ván lay động kèn kẹt… nhưng không ai hình dung là sẽ có thảm họa cháy như tuần này.
Những trận cháy rừng tại California trong tháng 11/2018 đã lan nhanh và lan rộng tới mức không thể hình dung được. Chỉ trong vòng một ngày, gần trọn thành phố Paradise (Bắc California) cháy rụi. Khi những dòng chữ này được viết lên, trận cháy đó đã kéo dài hai ngày. Khi đọc các bản tin trên mạng về trận cháy thần tốc đó, chúng ta sực nhớ rằng mới mấy hôm trước tới giờ, gió mạnh bạt ngàn như chưa từng có – vậy đó, mà ngay tại tiểu bang California, nơi nhiều năm thiếu mưa và hạn hán kinh niên.
Đúng ra, không chỉ một trận cháy ở thị trấn Paradise ở quận Butte. Có hai trận cháy nhỏ hơn ở Nam California, một ở quận Los Angeles, một ở quận Ventura.
Trận cháy ở quận Butte được đặt tên là Camp Fire. Trận cháy ở vùng giáp biên quận Los Angeles và quận Ventura được đặt tên là Woolsey Fire. Trận cháy có tên The Hill Fire nằm trong quận Ventura.
Thê thảm là trận cháy Bắc Cali, kể như xóa sổ thành phố Paradise, chết ít nhất 23 người, thiêu rụi gần 7,000 kiến trúc trong đó đa số là nhà – số còn lại là phố chợ, quán xá. Khi cộng thêm các trận cháy ở Nam Cali, số người chết tổng cộng là 25 người.
Thiệt hại tính tới sáng Thứ Hai là 31 người chết,
Theo lính cứu hỏa, tính tới đêm Thứ Bảy, trận cháy Camp Fire dập tắt được 20%, trận Woolsey Fire tắt được 5%, trận Hill Fire tắt được 25%.
Số người di tản, tính tới đêm Thứ Bảy, theo Đài FOX 51, có ít nhất 300,000 người di tản ra khỏi nhà vì khu vực của họ trong tầm có thể bị lửa lan tới.
Hãy hình dung con số 300,000 người di tản là tương đương 30 sư đoàn nhảy lên đủ loại xe di tản về nơi lính cứu hỏa đề nghị chạy tới.
Thành phố Paradise có 27,000 dân, dĩ nhiên chạy toàn bộ. Nếu bạn là cư dân Quận Cam, bạn có thể hình dung con số 300,000 người di tản là, thử nghĩ tới khu vực Little Saigon ở California theo ước tính dân số năm 2016: dân số thành phố Westminster là 91,565 người, Garden Grove là 174,858 người, Fountain Valley là 56,529. Cộng cả 3 thành phố này trong Little Saigon là 322,000 người. Gần như tương đương. Nghĩa là, chạy lửa đông kinh khủng.
Bi hài là Tổng Thống Donald Trump phóng tweet sáng Chủ Nhật hăm dọa người dân California, một tiểu bang mà trước giờ ông Trump cứ bày tỏ bực dọc, lộ nhất là từ khi tấm bảng vinh danh Trump ở Hollywood Walk of Fame bị một ông vác búa mỏ cày đập bể, rằng ông sẽ xét tới chuyện cắt ngân sách liên bang giành cho California về quản trị rừng, vì Trump cho rằng Califonria quản trị rừng quá dở (nên cứ cháy hoài).
Hãy hình dung thế này. Thành phố Sài Gòn bị cháy, thí dụ, cháy rụi quận 1 hay quận 2 gì đó. Thế là Chủ Tịch Nước Nguyễn Phú Trọng lớn tiếng hăm dọa sẽ cắt tiền chính phủ Ba Đình đối với ngân sách gì đó cho Sài Gòn. Nếu Trọng tuyên bố như thế, những người chống cộng sẽ chửi mắng Trọng với đủ thứ lý do.
Cũng gần gần như thế, Tổng Thống Trump hăm dọa California. Đó là lý do chúng ta hiểu được, khi Brian Rice, Chủ tịch Công Đoàn Lính Cứu Hỏa Chuyên Nghiệp California (California Professional Firefighters union) nổi giận.
Rice nói: “Lính cứu hỏa và các cộng đồng [thành phố] trong tiểu bang này xứng đáng để có một lời xin lỗi từ TT Trump” khi Trump quy lỗi cho tiểu bang quản trị rừng kém.
Rice viết rằng trận cháy ở Malibu không phải là nơi có rừng, cũng chẳng có cây cối gì, nơi cháy đó chỉ là các triền đồi và các lùm bụi. Thêm nữa, Trump còn sai một điều tai hại: hầu hết rừng California được quản trị bởi chính phủ liên bang.
Hội Lính Cứu Hỏa Pasadena (The Pasadena Firefighters Association) chỉ đơn giản viết rằng Tổng Thống Trump sai lầm.
Tài tử Leonardo DiCaprio lập tức lên mạng trả lời: “Lý do cháy rừng tệ hại như thế là vì biến đổi khí hậu, và vì trận hạn hán lịch sử.”
Người mới đắc cử chức Thống Đốc California là Gavin Newsom viết lên mạng, “California khóc đêm nay.”
Các khoa học gia dĩ nhiên không hài lòng về kiến thức và ngôn ngữ thù nghịch của Trump về California. Tổ chức các nhà khoa học về khí hậu địa cầu có tên là Liên Minh Các Nhà Khoa Học Quan Ngại (Union of Concerned Scientists) nói rằng biến đổi khí hậu là lý do làm cháy rừng dọc vùng Bờ Biển Phía Tây. Và trong các năm tới sẽ tăng nhiều trận cháy rừng nữa.
Thế rồi Trump dịu giọng, ra tuyên bố tình trạng khẩn cấp cho California, điều này sẽ cho tiểu bang xin ngân sách từ Sở Quản Trị Khẩn Cấp Liên Bang FEMA để giúp các chính quyền tiểu bang và địa phương đối phó với hỏa hoạn và hậu quả.
Một điểm để suy nghĩ: thành phố Paradise có một dân biểu liên bang là Doug LaMalfa, một thượng nghị sĩ tiểu bang là Doug LaMalfa, một dân biểu tiểu bang là James Gallagher. Cả 3 ông đều là Cộng Hòa, cũng có thể là lý do để Trump dịu giọng, vì họ có cách liên lạc riêng.
Tới sáng Thứ Hai, TT Trump mới viết tweet khen ngợi lòng can đảm của các lính cứu hỏa trong việc đối phó với lửa.
Chỉ tiếc là, tiểu bang mất đi một nơi rất mực tuyệt vời: Paradise là một thành phố hấp dẫn với người mê thể thao và giới trẻ, vì nhiều nơi thích nghi cho thể thao ngoài trời, như du hành, đi bộ, leo núi, leo bờ đá, bơi, lặn… Các nhiếp ảnh gia cũng ưa thích, đặc biệt là những người ưa tìm chụp các loài chim lạ và đẹp. Paradise có một nơi nổi tiếng về nhảy từ bờ đá xuống dòng nước, gọi là cliff jumping; nguy hiểm, nhưng hấp dẫn, thường được giới trẻ ra quay phim phóng mình từ bờ đá xuống để kỷ niệm.
Thôi thì, cõi này cái gì cũng vô thường, nay có rồi mai sẽ không. Cả một thành phố xinh đẹp biến ra tro bụi chỉ trong vòng một ngày. Thì cũng phải chịu thôi.
Send comment
