Trong cuộc phỏng vấn trên đài Á Châu Tự Do, do phóng viên Nguyễn Khanh thực hiện, với nhan đề “Bóng mờ Trung Quốc lên mối quan hệ Hoa Kỳ và Việt Nam” hôm 14-12-2005, cựu Đại Sứ Mỹ tại Việt Nam Raymond Brughardt đã nói thẳng rằng “cả Hoa Kỳ lẫn Việt Nam đều thấy chung một quan điểm là phải tạo thế cân bằng ở Châu Á, cân bằng về quyền lực, phải làm sao đảm bảo được điều mà tôi gọi là cùng dựng rào cản để giảm bớt việc tha hồ bành trướng thế lực của Trung Quốc trong khu vực.”
Tuy nhiên, cựu đại sứ nói thêm rằng đó cũng chỉ là một phần trong mối quan hệ phức tạp “quan hệ tay ba” này.
Ông Burghardt hiện đang làm việc cho Trung Tâm Nghiên Cứu Đông-Tây ở tiểu bang Hawaii.
Bài viết RFA mở đầu với bối cảnh được diễn giải:
“Quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam luôn luôn bị bao phủ bởi bóng mờ Trung Quốc. Đây là điều hầu như không thể tránh khỏi vì những liên hệ chặt chẽ giữa Hà Nội và Bắc Kinh trong nhiều thập kỷ qua, dù tại Việt Nam phe ủng hộ thắt chặt quan hệ với Hoa Kỳ mỗi ngày một mạnh hơn và dù Washington muốn có sự tham gia của Hà Nội trong bài toán chung nhằm ngăn chặn sự bành trướng của Hoa Lục...”
Theo ông cựu đaị sứ Brughardt, Hà Nội vừa kết thân với Hoa Lục vừa lo sợ:
“Chúng ta phải công nhận là ảnh hưởng của Trung Quốc đang tăng lên. Chúng ta cũng thấy sau trở ngại xảy ra hồi 1979, Việt Nam và Trung Quốc bây giờ đang cố gắng giải tỏa những khác biệt, và trong những năm gần đây, có thể nói quan hệ giữa Hà Nội và Bắc Kinh đã bình thường trở lại. Tôi nghĩ rằng phía Việt Nam coi đó là điều tốt, nhưng đồng thời cũng có những lo âu.
“Giới lãnh đạo và những viên chức ngoại giao của Việt Nam quan ngại, cho rằng cần phải cân bằng ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực Đông Nam Á, và các giới chức Việt Nam thấy được vai trò quan trọng của Hoa Kỳ trong việc tạo sự cân bằng mà họ mong muốn đó.
“Nguyễn Khanh: như thế có phải Washington muốn Việt Nam cùng với Hoa Kỳ ngăn cản mức bành trướng của Trung Quốc không, và nếu đúng, Việt Nam sẽ đóng vai trò gì trong chiến lược của Hoa Kỳ về cả hai mặt chính trị và quân sự"
“Raymond Brughardt: Tôi thấy điều quan trọng là phải nhấn mạnh đến quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Có rất nhiều lý do khiến Hoa Kỳ thấy cần phải có quan hệ tốt với Việt Nam. Quan hệ này được xây dựng từ trước ngày hai nước chính thức thiết lập bang giao hồi năm 1995, vì lịch sử cũng có, như giải quyết những tồn đọng còn lại sau chiến tranh, chẳng hạn như POW và MIA, cho người Việt sang Mỹ đoàn tụ với thân nhân; sau đó là quan hệ về thương mại, đầu tư, và cả những quan hệ về các chương trình nhân đạo.
“Cách đây chừng 2 năm rưỡi, từ giữa năm 2003, hai bên bắt đầu thảo luận về chiến lược và hợp tác quân sự song phương. Đúng, cả Hoa Kỳ lẫn Việt Nam đều thấy chung một quan điểm là phải tạo thế cân bằng ở Châu Á, cân bằng về quyền lực, phải làm sao đảm bảo được điều mà tôi gọi là cùng dựng rào cản để giảm bớt việc tha hồ bành trướng thế lực của Trung Quốc trong khu vực. Nhưng điều này chỉ là một phần trong mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam thôi.
“Nguyễn Khanh: Liệu Trung Quốc có muốn thấy quan hệ Việt-Mỹ tốt hơn không"
“Raymond Brughardt: Tôi nghĩ rằng Trung Quốc hiểu thực tế là quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đang phát triển và sẽ tiếp tục phát triển. Tôi cũng nghĩ là Trung Quốc biết không thể ngăn cản được điều này, tương tự như chuyện Hoa Kỳ mở rộng quan hệ với Ấn Độ.
“Và qua những bài viết được Hoa Lục phổ biến, chúng ta thấy Trung Quốc quan tâm đến việc Hoa Kỳ cải tiến quan hệ với Việt Nam, với Ấn Độ, với các nước Trung Á. Bắc Kinh coi đó là bằng chứng Hoa Kỳ muốn ngăn cản họ, muốn gây khó khăn cho họ. Tôi cho rằng Bắc Kinh đã nói quá khi bảo rằng họ bị đe dọa, nhưng rõ ràng là họ quan tâm.
“Nguyễn Khanh: Tin từ Việt Nam cho thấy sau những khó khăn ban đầu, bây giờ tiếng nói của thành phần được được dư luận đánh giá là "thân Mỹ" mỗi ngày một có uy thế hơn. Nhưng bên cạnh đó, vẫn còn một thành phần khác được gọi là "thân Trung Quốc" với thế lực chính trị vững mạnh hơn. Ông Đại Sứ có đồng ý như vậy không"
“Raymond Brughardt: Tôi không biết có dễ để nói rằng nhóm này thân Mỹ, nhóm kia thân Trung Quốc không. Theo tôi, ngay cả những người mà ông gọi là "thân Mỹ" cũng có những ngờ vực về Mỹ, những người được ông xếp vào diện "thân Trung Quốc" cũng có những ngờ vực về Trung Quốc. Người Việt thấy mệt mỏi, thấy chán, về cả hai nước.
“Nhưng tôi cũng thấy là có nếu quả sự khác biệt trong giới lãnh đạo Việt Nam, thì những người muốn thân thiện hơn với Hoa Kỳ cũng chính là những người muốn thấy đổi mới về kinh tế hơn, và theo tôi những người này ngày một nhiều hơn, đang chiếm ưu thế hơn. Tôi thấy những người theo chiều hướng này ngày một đông hơn.
Nhưng có thật là “phe thân Mỹ” đang ngày càng nhiều hơn hay không" Trong tình hình Hà Nội đang mạnh tay đàn áp Tin Lành, ngăn cản Quý Thầy Giaó Hội PGVNTN, và cho nặc nô du côn quậy phá cụ Hoàng Minh Chính và các nhà dân chủ, chúng ta thấy thế lực của phe bảo thủ và “thân Trung Quốc” còn rất là mạnh. Không có dấu hiệu gì Hà Nội đang muốn cởi mở về chính trị hơn...
Gửi ý kiến của bạn
