HANOI -- Biết là trẻ em bị xâm hại tình dục, nhưng để bắt và truy tố hung thủ vẫn là chuyện khó, theo lời nhiều chuyên gia Việt Nam.
Bản tin RFA kể rằng Bộ Giáo dục-Đào tạo Việt Nam được chỉ đạo tăng cường các giải pháp phòng, chống bạo lực và xâm hại trẻ em.
Văn phòng Chính phủ trong ngày 17 tháng 3 có văn bản truyền đạt yêu cầu trên của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam. Đồng thời ông Vũ Đức Đam cũng yêu cầu Bộ Giáo dục-Đào tạo cần phải hướng dẫn kỹ năng và có các biện pháp giúp trẻ em cùng học sinh nhận thức để tránh bị xâm hại.
Chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam mới ban hành trong bối cảnh tệ trạng trẻ em Việt Nam bị xâm hại tình dục được cho là ở mức báo động đỏ.
Theo báo cáo vừa công bố của Mạng lưới Ngăn ngừa và Ứng phó Bạo lực Giới tại Việt Nam (GBVNet), mỗi năm khoảng 1000 em nhỏ bị xâm hại tình dục ở Việt Nam.
RFA nhắc rằng hồi 2015, báo cáo của Tổ chức Nhân đạo Quốc tế cũng viết rằng trong số 10 em nhỏ tại Hà Nội, có 8 em từng là nạn nhân của các vụ xâm hại.
Báo Phụ Nữ VN nêuc âu hỏi: Tại sao khó đưa tội phạm xâm hại tình dục trẻ em ra ánh sáng?
Báo này ghi lời Luật sư Nguyễn Văn Đức (Đoàn Luật sư TPSG, Công ty Luật Kinh Luân):
“Hiện tại, quy trình tiếp nhận thông tin tố giác tội phạm xâm hại tình dục được thực hiện giống như quy trình chung về tiếp nhận tin báo tội phạm.
Với quy trình này, không đáp ứng được công tác đấu tranh phòng chống tội phạm xâm hại tình dục hiện nay.”
Theo Luật sư Đức, quy trình tiếp nhận tin báo hiện nay, thường trình báo qua công an phường hoặc trực ban hình sự quận/huyện. Sau khi tiếp nhận tin trình báo, cán bộ tiếp nhận báo cho bộ phận nghiệp vụ để tiến hành lấy lời khai, xác minh thông tin ban đầu. Sau đó, nếu thấy có dấu hiệu bị xâm hại thì phải trình lãnh đạo để tiến hành đưa trẻ đi giám định pháp y và làm các thủ tục tiếp theo. Thời gian này thông thường kéo dài mấy ngày, trong khi việc thu thập tinh dịch, mẫu ADN dính trên người nạn nhân, giám định pháp y việc tổn thương do bị xâm hại... cần phải tiến hành nhanh chóng, chạy đua với thời gian.Thời gian càng kéo dài thì việc thu thập dấu vết tội phạm khó khăn hơn. Một khi việc thu thập chứng cứ, dấu vết tội phạm chậm trễ thì việc chứng minh và tìm ra thủ phạm càng khó khăn. Nhiều vụ bị “tắt” là do không chứng minh được tội phạm.
Theo Luật sư Đức, cần phải thay đổi quy trình, nhân sự tiếp nhận tin báo tố giác tội phạm XHTD, bởi loại tội này mang tính đặc thù nên cần phải có một quy trình, cách xử lý riêng. Theo đó, cần thành lập bộ phận chuyên trách tiếp nhận tin báo tố giác tội phạm XHTD từ Trung ương đến địa phương với nhân sự là đội ngũ bác sỹ tâm lý, bác sỹ chuyên khoa phụ sản, các nữ cảnh sát đã được đào tạo chuyên sâu về tâm lý trẻ em. Khi có tin báo tội phạm, bộ phận này sẽ là người trực tiếp tiếp nhận, xử lý thông tin ban đầu, thăm khám, giám định pháp y, thu thập dấu vết, vật chứng và kết luận có hay không dấu hiệu XHTD. Kết quả giải quyết của bộ phận này là căn cứ để cơ quan điều tra khởi tố vụ án, khởi tố bị can.
Bên cạnh đó, cái khó hiện nay đối với tội phạm XHTD là dù cho người bị hại khai, mô tả việc bị xâm hại nhưng do đối tượng tình nghi không thừa nhận nên việc điều tra bị chững lại, việc thu thập chứng cứ để chứng minh cho lời khai của nạn nhân là điều hết sức khó khăn.
Báo Phụ Nữ VN ghi thêm:
“Đặc biệt, đối với trẻ bị xâm hại, việc bắt buộc trẻ khai đúng 100% trong mọi hoàn cảnh là rất khó, bởi hầu hết trẻ khi bị xâm hại, tâm lý bị khủng hoảng. Việc lấy lời khai bởi các cán bộ công an là nam giới cũng làm cho trẻ khó trình bày hơn, nếu không khéo thì càng làm cho trẻ hoảng loạn. Vì vậy, việc tiến hành lấy lời khai của nạn nhân đòi hỏi phải là người có kiến thức, kĩ năng, hiểu được tâm lý của trẻ.”
Trong khi đó, bản tin VOA ghi lời Luật sư Nguyễn Thế Truyền, thành viên đoàn luật sư Việt Nam, cho biết "Khó khăn đầu tiên là câu chuyện về chứng cứ. Bởi vì nguyên tắc là trọng chứng hơn trọng cung. Nếu chỉ đơn giản có lời khai của bị hại và thủ phạm thì cũng không thể lấy đó làm căn cứ để buộc tội họ được. Bắt buộc phải có các chứng cứ khác khách quan độc lập, mang tính khoa học, rõ ràng thì mới có thể có được bản án đối với những kẻ có hành vi xâm hại tình dục đối với trẻ em hay phụ nữ."
Luật sư Truyền nói: "Việc 1 điều tra viên hay một cảnh sát là không được phép sử dụng camera dấu kín hay thúc đẩy tội phạm để ghi lại những hình ảnh làm chứng cứ thì ở Việt Nam chuyện này là không có. Nó không thể như ở bên Mỹ, trong vụ mà như tôi đọc báo được biết là Minh Béo – cảnh sát và công an đã phải sử dụng camera dấu kín để xem, để làm căn cứ mới buộc tội được."
Bản tin RFA kể rằng Bộ Giáo dục-Đào tạo Việt Nam được chỉ đạo tăng cường các giải pháp phòng, chống bạo lực và xâm hại trẻ em.
Văn phòng Chính phủ trong ngày 17 tháng 3 có văn bản truyền đạt yêu cầu trên của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam. Đồng thời ông Vũ Đức Đam cũng yêu cầu Bộ Giáo dục-Đào tạo cần phải hướng dẫn kỹ năng và có các biện pháp giúp trẻ em cùng học sinh nhận thức để tránh bị xâm hại.
Chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam mới ban hành trong bối cảnh tệ trạng trẻ em Việt Nam bị xâm hại tình dục được cho là ở mức báo động đỏ.
Theo báo cáo vừa công bố của Mạng lưới Ngăn ngừa và Ứng phó Bạo lực Giới tại Việt Nam (GBVNet), mỗi năm khoảng 1000 em nhỏ bị xâm hại tình dục ở Việt Nam.
RFA nhắc rằng hồi 2015, báo cáo của Tổ chức Nhân đạo Quốc tế cũng viết rằng trong số 10 em nhỏ tại Hà Nội, có 8 em từng là nạn nhân của các vụ xâm hại.
Báo Phụ Nữ VN nêuc âu hỏi: Tại sao khó đưa tội phạm xâm hại tình dục trẻ em ra ánh sáng?
Báo này ghi lời Luật sư Nguyễn Văn Đức (Đoàn Luật sư TPSG, Công ty Luật Kinh Luân):
“Hiện tại, quy trình tiếp nhận thông tin tố giác tội phạm xâm hại tình dục được thực hiện giống như quy trình chung về tiếp nhận tin báo tội phạm.
Với quy trình này, không đáp ứng được công tác đấu tranh phòng chống tội phạm xâm hại tình dục hiện nay.”
Theo Luật sư Đức, quy trình tiếp nhận tin báo hiện nay, thường trình báo qua công an phường hoặc trực ban hình sự quận/huyện. Sau khi tiếp nhận tin trình báo, cán bộ tiếp nhận báo cho bộ phận nghiệp vụ để tiến hành lấy lời khai, xác minh thông tin ban đầu. Sau đó, nếu thấy có dấu hiệu bị xâm hại thì phải trình lãnh đạo để tiến hành đưa trẻ đi giám định pháp y và làm các thủ tục tiếp theo. Thời gian này thông thường kéo dài mấy ngày, trong khi việc thu thập tinh dịch, mẫu ADN dính trên người nạn nhân, giám định pháp y việc tổn thương do bị xâm hại... cần phải tiến hành nhanh chóng, chạy đua với thời gian.Thời gian càng kéo dài thì việc thu thập dấu vết tội phạm khó khăn hơn. Một khi việc thu thập chứng cứ, dấu vết tội phạm chậm trễ thì việc chứng minh và tìm ra thủ phạm càng khó khăn. Nhiều vụ bị “tắt” là do không chứng minh được tội phạm.
Theo Luật sư Đức, cần phải thay đổi quy trình, nhân sự tiếp nhận tin báo tố giác tội phạm XHTD, bởi loại tội này mang tính đặc thù nên cần phải có một quy trình, cách xử lý riêng. Theo đó, cần thành lập bộ phận chuyên trách tiếp nhận tin báo tố giác tội phạm XHTD từ Trung ương đến địa phương với nhân sự là đội ngũ bác sỹ tâm lý, bác sỹ chuyên khoa phụ sản, các nữ cảnh sát đã được đào tạo chuyên sâu về tâm lý trẻ em. Khi có tin báo tội phạm, bộ phận này sẽ là người trực tiếp tiếp nhận, xử lý thông tin ban đầu, thăm khám, giám định pháp y, thu thập dấu vết, vật chứng và kết luận có hay không dấu hiệu XHTD. Kết quả giải quyết của bộ phận này là căn cứ để cơ quan điều tra khởi tố vụ án, khởi tố bị can.
Bên cạnh đó, cái khó hiện nay đối với tội phạm XHTD là dù cho người bị hại khai, mô tả việc bị xâm hại nhưng do đối tượng tình nghi không thừa nhận nên việc điều tra bị chững lại, việc thu thập chứng cứ để chứng minh cho lời khai của nạn nhân là điều hết sức khó khăn.
Báo Phụ Nữ VN ghi thêm:
“Đặc biệt, đối với trẻ bị xâm hại, việc bắt buộc trẻ khai đúng 100% trong mọi hoàn cảnh là rất khó, bởi hầu hết trẻ khi bị xâm hại, tâm lý bị khủng hoảng. Việc lấy lời khai bởi các cán bộ công an là nam giới cũng làm cho trẻ khó trình bày hơn, nếu không khéo thì càng làm cho trẻ hoảng loạn. Vì vậy, việc tiến hành lấy lời khai của nạn nhân đòi hỏi phải là người có kiến thức, kĩ năng, hiểu được tâm lý của trẻ.”
Trong khi đó, bản tin VOA ghi lời Luật sư Nguyễn Thế Truyền, thành viên đoàn luật sư Việt Nam, cho biết "Khó khăn đầu tiên là câu chuyện về chứng cứ. Bởi vì nguyên tắc là trọng chứng hơn trọng cung. Nếu chỉ đơn giản có lời khai của bị hại và thủ phạm thì cũng không thể lấy đó làm căn cứ để buộc tội họ được. Bắt buộc phải có các chứng cứ khác khách quan độc lập, mang tính khoa học, rõ ràng thì mới có thể có được bản án đối với những kẻ có hành vi xâm hại tình dục đối với trẻ em hay phụ nữ."
Luật sư Truyền nói: "Việc 1 điều tra viên hay một cảnh sát là không được phép sử dụng camera dấu kín hay thúc đẩy tội phạm để ghi lại những hình ảnh làm chứng cứ thì ở Việt Nam chuyện này là không có. Nó không thể như ở bên Mỹ, trong vụ mà như tôi đọc báo được biết là Minh Béo – cảnh sát và công an đã phải sử dụng camera dấu kín để xem, để làm căn cứ mới buộc tội được."
Gửi ý kiến của bạn
