Như chúng ta đã thấy, ngoài vai trò quan trọng, yểm trợ cho sự đấu tranh của Công Đoàn Đoàn Kết tại Ba Lan, để tạo ra một làn sóng làm sụp đổ cả khối CS Đông Âu, Ngài cũng đi rất nhiều và làm rất nhiều việc khác như đã tích cực trong các phong trào Thần Học Giải Phóng ở Nam Mỹ, hoá giải và tạo được sự thông cảm giữa một số tôn giáo như Do Thái Giáo, Chính Thống Giáo, Hồi Giáo,v,v. Hơn nữa, Ngài luôn quan tâm, đóng góp trong các công cuộc đấu tranh đi tìm hoà bình cho nhân loại bằng cách thường xuyên can thiệp hoặc khuyến cáo trong lãnh vực chính trị toàn cầu, hầu giảm thiểu tất cả những đổ nát, đau thương, trên thế giới. Ngài cũng luôn nhắc nhở các phong trào đấu tranh cho tự do, nhân quyền "đừng bao giờ sợ hãi và hãy can đảm dấn thân", chỉ có sự dấn thân của những trái tim nhân bản mới có thể giải quyết những bế tắc của nhân sinh. Điều đặc biệt mà người ta nói nhiều về Ngài là sự can đảm, giác ngộ để nhận lỗi và xin lỗi về tất cả mọi hành động sai lầm của Thiên Chúa Giáo trong suốt chiều dài lịch sử. Trong 26 năm tại vị Giáo Hoàng, với những nỗ lực trong hoạt động của Ngài, đa số cho rằng, Ngài là người đã thể hiện được tất cả tình yêu giữa đạo và đời một cách rõ ràng và nổi bật nhất trong dòng lịch sử Thiên Chúa Giáo từ xưa đến nay. Như vậy, "Đức Thánh Cha Gioan Phaolo đệ nhị không chỉ là một vị Giáo Hoàng khả kính của Thiên Chúa Giáo , mà Ngài còn là một nhà chính trị lỗi lạc của thế kỷ".
Riêng đối với Việt Nam. trong buổi tiếp phái đoàn Hội Đồng Giám Mục Việt Nam tại Vatican ngày 21-1-2002 , Ngài đã nhắn nhủ "Cần phải phân biệt giữa Chính Trị và Tôn Giáo, nhưng muốn phục vụ con người, điều kiện tất yếu của sự hợp tác lành mạnh này đó là quyền Tự Do Tôn Giáo. Dấn thân đấu tranh cho dân tộc không phải là làm chính trị, mà đơn thuần chỉ là một hành động ái quốc theo nhiệm vụ công dân của một đất nước đang bị đọa đầy dưới bàn tay sắt máu của người Cộng Sản. Dấn thân phục vụ quê hương, mặc dù biết trước những khổ đau đang chờ đợi mình trong ngục tù cũng là thể hiện niềm tin Tôn Giáo sắt đá của chúng ta với đấng sáng lập các Giáo Hội. Nếu chúng ta câm nín, chối bỏ trách nhiệm với đồng bào ruột thịt đau khổ, trong khi các tổ chức quốc tế, các người ngoại quốc lên tiếng can thiệp, bênh vực, hỏi rằng chúng ta còn xứng đáng được gọi là đồng bào ruột thịt với họ không"!"...
Với lời nhắn nhủ trên của ĐGH, toàn thể dân Việt chúng ta có thể xác quyết được rằng "Tôn Giáo có thể phi chính trị , nhưng Tôn Giáo không thể phi dân tộc".
Chữ Tôn Giáo thường là phi chính trị
Nhưng sẵn lòng nhân ái lẫn đức tin
Thương non sông cơn bẩy nổi ba chìm
Nhìn dân tộc đớn đau, sôi huyết quản...
Nhìn vào hình ảnh và cuộc đời của Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolo II , người Công Giáo Việt Nam chắc chắn sẽ minh định được tinh thần dấn thân cho tình yêu giữa đạo và đời một cách chính xác và rõ ràng hơn. Do đó, từ những giáo dân đến hàng giáo phẩm, chúng ta không thể có thái độ "Tôn Giáo thuần tuý" một cách yếm thế khi đất nước còn bị khổ đau dưới sự khống chế và khủng bố của bè lũ CSVN. Ở đâu có áp bức, ở đó có đấu tranh và Tôn Giáo bao giờ cũng đóng vai trò rất quan trọng. "I believe the equality of man; and I believe that religious duties consist in doing justice, loving mercy, and endeavouring to make our fellow creatures happy." (Tom Paine, Page 285). "Tôi tin vào sự bình đẳng của con người; và tôi tin rằng nhiệm vụ của tôn giáo là đem lại công bằng, bác ái, và cố gắng làm cho đồng bào của chúng ta hạnh phúc."
Để kết thúc cho bài viết trong sự thương tiếc một vị Giáo Hoàng khả kính đã vĩnh viễn rời xa nhân thế, để trở về bên tôn nhan Thiên Chúa, chúng tôi xin phép được mượn lời phát biểu của Tổng Thống W.Bush, như một nén hương lòng, trân trọng tiễn đưa Ngài: "Laura và tôi cùng mọi người trên khắp trái đất này vô cùng tiếc thương cho sự ra đi của Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô Đệ Nhị. Giáo Hội Công Giáo đã mất đi vị Chủ Chăn, thế giới đã mất đi một vĩ nhân, và một người đầy tớ tốt lành và tôi trung của Thiên Chúa đã được gọi về nhà Cha".
Xin vĩnh biệt người tôi trung của Chúa
Một niền tin, nhân ái của tha nhân
Một tình yêu, khai hóa cõi vô thần
Sẽ sống mãi trong tình yêu nhân loại.