Chỉ chiếc ghế, hộp đồ nghề, ngồi cố định một góc trên đường Lê Lợi (Quận 1), ông Hoàng Đình Nghiêm (ngụ ở Quận 4) đã qua tuổi 56 và đã hơn 30 năm ngồi sửa hộp quẹt tại con đường thuộc trung tâm thành phố này. “Nghề này trước nhiều người làm. Tôi cũng sinh sau đẻ muộn so với một số cụ. Tuy nhiên, đến nay, những cụ lão lần lượt ra đi hoặc không còn làm nghề nữa. Tôi vẫn bám trụ ở đây, làm đến khi nào già yếu, hết làm được thì thôi”, ông Nghiêm tâm sự.
Với ông, sửa hộp quẹt chẳng trường lớp hay ai dạy cả, người tự mày mò làm, người có nhu cầu sửa, thế là hình thành cái nghề. Còn ông làm nghề này vì thích, rồi đam mê, cứ thế theo thành nghiệp vậy thôi.
TNO dẫn chia sẻ của ông Nghiêm, rằng: “Để sống thọ với nghề cái chính là biết sửa và có uy tín. Khách quen của tui ai cũng hiểu, không ai hối thúc hay hỏi sửa bao lâu, hỏi trước hay trả giá tiền công sửa. Cứ để đó, làm xong, tôi gọi tới lấy rồi đưa tiền”. Chính vì thế mà chẳng bảng hiệu, cửa hàng nhưng suốt 30 năm nay nhiều khách hàng sử dụng, sưu tầm hộp quẹt đã tìm đến ông để “chẩn bệnh” và “điều trị” cho những chiếc hộp quẹt thuộc nhiều niên kỷ khác nhau của họ. Ông thợ sửa nhanh thì khoảng 20-30 phút, còn có cái “gai gốc”, sửa lâu thì mày mò, tìm, chế phụ tùng thay thế, để sửa được phải mất cả tuần.
Chẳng cần biên nhận, giao hẹn, những khách quen cứ đem hộp quẹt của họ chạy tạt ngang, rồi: “anh Nghiêm, coi giùm tui cái”, xong đi. Thế là ông thợ lại lọ mọ, tỉ mỉ tháo chiếc hộp quẹt ra “khám” rồi mày mò sửa, lau chùi.
Những chiếc hộp quẹt khách hàng gửi ông Nghiêm, có cái vài trăm ngàn nhưng cũng có cái đến vài chục triệu, TNO ghi nhận.
Ông Nghiêm đang tỉ mẩn sửa một chiếc hộp quẹt “sinh năm” 1913 mà khách gửi. “Nó (hộp quẹt) còn già hơn tuổi tôi xa lắc”, ông Nghiêm cười. Rồi ông cho xem một chiếc hộp quẹt khác sản xuất từ năm 1940, lên dây cót có thể phát nhạc.
“Vô chừng lắm, hộp quẹt có đủ loại, từ cao cấp đến trung bình. Cao cấp là những dòng hộp quẹt sản xuất có giới hạn xuất xứ từ châu Âu, đặc biệt là Pháp hay Thụy Sĩ, trong đó Dupont là số 1. Sau đó mới đến hàng Mỹ, như Zippo chỉ là hạng trung lưu. Còn hàng Nhật chỉ để xài chơi thôi”, ông Nghiêm cho biết.
Ông Nghiêm kể thêm: “Có những cái hộp quẹt đồ cổ, xưa lắc và cũng có những cái hộp quẹt cả đời tôi chỉ thấy, sửa có một lần. Gặp những cái đó rất thú vị. Mỗi cái, mỗi loại đều khác nhau, có cách hoạt động và bệnh riêng”.
Nói về những người sưu tầm, chơi hộp quẹt, theo ông Nghiêm thì có nhiều động cơ, đặc biệt là nhiều người không hề hút thuốc vẫn chơi, sưu tầm hộp quẹt. “Người ta mê nó bởi vẻ đẹp, như một món phụ kiện thể hiện “đẳng cấp”, mê do kiểu dáng, âm thanh phát ra khi bật nắp và cả do “phong thủy”, hay chỉ đơn giản là thích như thích sưu tập tem, sưu tập tiền,… Có trường hợp, tiền sửa gần bằng mua cái mới, tôi nói trước, bảo khách “thôi sửa làm gì, mua cái mới đi” thì khách vẫn quyết tâm sửa vì đó là kỷ vật”, ông Nghiêm bộc bạch.
TNO dẫn lời ông Nghiêm, chia sẻ “Thú chơi hộp quẹt xuất phát từ giới công tử, quý tộc Sài Gòn xưa để thể hiện đẳng cấp. Làm nghề này có lúc vất vả nhưng làm được, uy tín thì cũng thong dong. Tôi làm nghề cho đến nay, một là sống được với nghề, nuôi gia đình, hai con tôi đều học đại học; hai là đam mê”.
Ý kiến bạn đọc
13/06/201621:36:54
nate
Khách
Trước 75 dân hút thuốc lá Bắc Kỳ thường hỏi nhau: "Cậu (Toi) có cái bật lửa cho mình (moi) mượn". Hộp quẹt được dùng khi cần thắp nến, thắp nhang, hút thuốc lá vấn. Ngoài ra hộp quẹt được dùng để đựng dế đá "ngầu" gọi là "dế hộp quẹt" để thêm phần trịnh trọng và ngầm "hăm dọa" bên kia phải coi chừng khi đánh cá.