Một ngày hè năm trước, sau khi mua sắm về, cựu chiến binh Mỹ Kevin Kister sửng sốt khi thấy đã mua cho vợ một chiếc quần gin may tại Việt Nam.
Ông kể lại: “Tôi đã cắt nát chiếc quần và quẳng đi. Không bao giờ để ai mặc nó."
Ông Kister, 53 tuổi, của New Scotland, đang tham gia các công tác liên quan đến cựu chiến binh, nổi giận vì mấy cái nhãn “Made in Vietnam.” Ông chuyển đìện thư trên máy vi tính đến bà con, bạn bè, bảo họ phải kiểm soát nhãn hiệu và tẩy chay hàng Việt Nam.
Động lực khiến ông làm vậy rất rõ ràng. Ông nói: “Không những Việt Nam có tội vi phạm nhân quyền, họ còn không chịu làm một việc lẽ ra họ có thể làm là cung cấp tin tức quan trọng liên quan đến số phận của khoảng 1.903 quân nhân và dân sự Mỹ mất tích trong chiến cuộc Việt Nam nhưng chưa dược xác nhận. Ông nói tiếp: “Mặc dầu Hoa Kỳ đã bình thường hóa quan hệ, chúng ta vẫn có quyền chọn việc tẩy chay hàng hóa sản xuất tại đó.”
Ông Kister, từng phục vụ trong Sư đoàn 4 Bộ Binh, cũng cho biết: ông tính con số những người mất tích chưa được xác nhận nhờ vào tổ chức các gia đình có thân nhân tù binh hay bị mất tích National League of POW/MIA Families từng vận động ngoài hành lang Quốc Hội trong suốt 25 năm nay cho những nguyện vọng của gia đình thành viên. Con số của chính phủ đưa ra là 1.904.
Tổng Thống Bill Clinton đã bỏ cấm vận Việt Nam giữa thập niên 1990. Ông nói: “Tôi nghĩ Clinton thiếu suy nghĩ. Ông làm việc này quá sớm."
Bình thường hoá đi kèm điều kiện Chính phủ Việt Nam phải hợp tác về người Mỹ mất tích.
Ông Kister không đơn thương độc mã. Các nhóm cựu chiến binh, và dân biểu Michael McNulty, Dân chủ, Green Island, ủng hộ ông. Hiệu lực thỏa hiệp Mậu dịch với Việt Nam phải được tái xét từng năm một, và năm nào ông McNulty cũng đứng ra đỡ đầu dự luật chống việc triển hạn.
Ông McNulty nói: “Một số chúng tôi tin là họ không hợp tác trong vấn đề Tù Binh/Mất Tích. Hài cốt vẫn được đưa về, nhưng chậm. Quan điểm của tôi là sao chúng ta không thể chờ cho đến khi có được kiểm kê, đầy đủ chừng nào tốt chừng ấy.
Nếu chúng ta bỏ đi chút lợi thế này (bằng cách giao thương với họ), họ sẽ mất phấn khởi hợp tác với chúng ta.”
Ông McNulty có người em chết trận và cảm thấy gần 2.000 gia đình của những người mất tích cần có kết thúc. Ông nói: “Gia đình chúng tôi tan nát, nhưng nhận lại được thi thể Billy,” - và trong xúc động - “Hình hài không nguyên vẹn, nhưng chúng tôi đã nhận lại được.” Người em này là Bill McNulty, 24 tuổi, một y tá Hải Quân biệt phái Thủy Quân Lục Chiến, đã thiệt mạng 9 /8/1970 khi dẫm phải mìn trên bãi chiến lúc đi lại băng bó vết thương cho đồng đội. Ông Michael McNulty cho biết: ông sẵn sàng kêu gọi đừng mua hàng Việt Nam cho đến khi nào người Mỹ được tự do đi đến bất cứ vùng nào để tìm hài cốt.
Việt Nam đang xuất cảng nhiều thứ khác ngoài quần áo. Ông Kister tìm thấy hai thùng gỗ trong thùng rác bên ngoài các tiệm ở Colonie. Mới đây, khi ông đến tiệm bán dụng cụ thể thao dành cho dân khá giả Eastern Mountain Sports ở trung tâm mua sắm Crossgates Mall, ông thấy nhãn hiệu Việt Nam trên một số xách đeo lưng. Hỏi thì người của cửa tiệm cho biết họ quả có bán hàng chế tạo tại Việt Nam, và chính sách của họ là không bàn đến việc làm ăn của tiệm.
Hàng hóa Việt Nam đặt bán đã gia tăng từ tháng 12 năm ngoái, khi “Quốc Hội Mỹ bỏ phiếu dành cho Việt Nam quy chế tối huệ quốc, để thuế biểu giảm xuống mức thuế biểu thông thường, và đó là lý do hàng hóa của họ bắt đầu xuất hiện.”Bà Laura Jones, trong ngành nhập cảng hàng vải và quần áo, đã giải thích như vậy. Gìới nhập cảng Hoa Kỳ đi Việt Nam để giao dịch và một số nghĩ là Việt Nam cũng có tiềm năng khả quan như Trung Quốc.
Bà Ann Mills Griffiths, giám đốc điều hành tổ chức các gia đình Tù Binh/Mất Tích, có người em mất tích ở Việt Nam cho biết: tổ chức này không có lập trường nào đối với việc tẩy chay. Bà nói: “Nghe hay, nhưng nếu thất bại sẽ phương hại đến đại sự.”Tổ chức này cũng tỏ ý hài lòng là Tổng Thống Bush đã ghi thêm một phụ chú vào chứng văn mậu dịch có tính cách chỉ trích chính phủ Việt Nam không chịu áp dụng các biện pháp cần thiết. Tổ chức hy vọng thông điệp này sẽ tỏ rõ là Việt Nam phải làm nhiều hơn nữa.
Tại trụ sở một tổ chức cựu chiến binh khác - Tri-County Council of Vietnam-Era Veterans - đôi khi có người đến quẳng xuống một cặp găng tay đeo để làm việc và la lên: nhìn nhãn hiệu kìa - Made in Việt Nam. Lập trường của họ là không mua hàng Việt Nam, một trong những khẩu hiệu treo tại trụ sở là “Tẩy Chay Việt Nam."
Một thành viên của tổ chức này, ông Bob Allyn, cựu không quân từng phục vụ ở Việt Nam, nói chính phủ đã hòa giải với cựu chiến binh, và những gì chính phủ đã làm là đi Việt Nam và tuyên Mỹ sẽ tách Việt Nam ra khỏi quy chế thế giới thứ ba và giúp đem đến Việt Nam những doanh vụ lớn như Mobil Oil và Coca Cola.
Ông Wiest, đại úy trong lực lượng đặc biệt Green Berets ở Việt Nam kết luận: tầy chay là đánh giặc một cách hữu hiệu.
Ông kể lại: “Tôi đã cắt nát chiếc quần và quẳng đi. Không bao giờ để ai mặc nó."
Ông Kister, 53 tuổi, của New Scotland, đang tham gia các công tác liên quan đến cựu chiến binh, nổi giận vì mấy cái nhãn “Made in Vietnam.” Ông chuyển đìện thư trên máy vi tính đến bà con, bạn bè, bảo họ phải kiểm soát nhãn hiệu và tẩy chay hàng Việt Nam.
Động lực khiến ông làm vậy rất rõ ràng. Ông nói: “Không những Việt Nam có tội vi phạm nhân quyền, họ còn không chịu làm một việc lẽ ra họ có thể làm là cung cấp tin tức quan trọng liên quan đến số phận của khoảng 1.903 quân nhân và dân sự Mỹ mất tích trong chiến cuộc Việt Nam nhưng chưa dược xác nhận. Ông nói tiếp: “Mặc dầu Hoa Kỳ đã bình thường hóa quan hệ, chúng ta vẫn có quyền chọn việc tẩy chay hàng hóa sản xuất tại đó.”
Ông Kister, từng phục vụ trong Sư đoàn 4 Bộ Binh, cũng cho biết: ông tính con số những người mất tích chưa được xác nhận nhờ vào tổ chức các gia đình có thân nhân tù binh hay bị mất tích National League of POW/MIA Families từng vận động ngoài hành lang Quốc Hội trong suốt 25 năm nay cho những nguyện vọng của gia đình thành viên. Con số của chính phủ đưa ra là 1.904.
Tổng Thống Bill Clinton đã bỏ cấm vận Việt Nam giữa thập niên 1990. Ông nói: “Tôi nghĩ Clinton thiếu suy nghĩ. Ông làm việc này quá sớm."
Bình thường hoá đi kèm điều kiện Chính phủ Việt Nam phải hợp tác về người Mỹ mất tích.
Ông Kister không đơn thương độc mã. Các nhóm cựu chiến binh, và dân biểu Michael McNulty, Dân chủ, Green Island, ủng hộ ông. Hiệu lực thỏa hiệp Mậu dịch với Việt Nam phải được tái xét từng năm một, và năm nào ông McNulty cũng đứng ra đỡ đầu dự luật chống việc triển hạn.
Ông McNulty nói: “Một số chúng tôi tin là họ không hợp tác trong vấn đề Tù Binh/Mất Tích. Hài cốt vẫn được đưa về, nhưng chậm. Quan điểm của tôi là sao chúng ta không thể chờ cho đến khi có được kiểm kê, đầy đủ chừng nào tốt chừng ấy.
Nếu chúng ta bỏ đi chút lợi thế này (bằng cách giao thương với họ), họ sẽ mất phấn khởi hợp tác với chúng ta.”
Ông McNulty có người em chết trận và cảm thấy gần 2.000 gia đình của những người mất tích cần có kết thúc. Ông nói: “Gia đình chúng tôi tan nát, nhưng nhận lại được thi thể Billy,” - và trong xúc động - “Hình hài không nguyên vẹn, nhưng chúng tôi đã nhận lại được.” Người em này là Bill McNulty, 24 tuổi, một y tá Hải Quân biệt phái Thủy Quân Lục Chiến, đã thiệt mạng 9 /8/1970 khi dẫm phải mìn trên bãi chiến lúc đi lại băng bó vết thương cho đồng đội. Ông Michael McNulty cho biết: ông sẵn sàng kêu gọi đừng mua hàng Việt Nam cho đến khi nào người Mỹ được tự do đi đến bất cứ vùng nào để tìm hài cốt.
Việt Nam đang xuất cảng nhiều thứ khác ngoài quần áo. Ông Kister tìm thấy hai thùng gỗ trong thùng rác bên ngoài các tiệm ở Colonie. Mới đây, khi ông đến tiệm bán dụng cụ thể thao dành cho dân khá giả Eastern Mountain Sports ở trung tâm mua sắm Crossgates Mall, ông thấy nhãn hiệu Việt Nam trên một số xách đeo lưng. Hỏi thì người của cửa tiệm cho biết họ quả có bán hàng chế tạo tại Việt Nam, và chính sách của họ là không bàn đến việc làm ăn của tiệm.
Hàng hóa Việt Nam đặt bán đã gia tăng từ tháng 12 năm ngoái, khi “Quốc Hội Mỹ bỏ phiếu dành cho Việt Nam quy chế tối huệ quốc, để thuế biểu giảm xuống mức thuế biểu thông thường, và đó là lý do hàng hóa của họ bắt đầu xuất hiện.”Bà Laura Jones, trong ngành nhập cảng hàng vải và quần áo, đã giải thích như vậy. Gìới nhập cảng Hoa Kỳ đi Việt Nam để giao dịch và một số nghĩ là Việt Nam cũng có tiềm năng khả quan như Trung Quốc.
Bà Ann Mills Griffiths, giám đốc điều hành tổ chức các gia đình Tù Binh/Mất Tích, có người em mất tích ở Việt Nam cho biết: tổ chức này không có lập trường nào đối với việc tẩy chay. Bà nói: “Nghe hay, nhưng nếu thất bại sẽ phương hại đến đại sự.”Tổ chức này cũng tỏ ý hài lòng là Tổng Thống Bush đã ghi thêm một phụ chú vào chứng văn mậu dịch có tính cách chỉ trích chính phủ Việt Nam không chịu áp dụng các biện pháp cần thiết. Tổ chức hy vọng thông điệp này sẽ tỏ rõ là Việt Nam phải làm nhiều hơn nữa.
Tại trụ sở một tổ chức cựu chiến binh khác - Tri-County Council of Vietnam-Era Veterans - đôi khi có người đến quẳng xuống một cặp găng tay đeo để làm việc và la lên: nhìn nhãn hiệu kìa - Made in Việt Nam. Lập trường của họ là không mua hàng Việt Nam, một trong những khẩu hiệu treo tại trụ sở là “Tẩy Chay Việt Nam."
Một thành viên của tổ chức này, ông Bob Allyn, cựu không quân từng phục vụ ở Việt Nam, nói chính phủ đã hòa giải với cựu chiến binh, và những gì chính phủ đã làm là đi Việt Nam và tuyên Mỹ sẽ tách Việt Nam ra khỏi quy chế thế giới thứ ba và giúp đem đến Việt Nam những doanh vụ lớn như Mobil Oil và Coca Cola.
Ông Wiest, đại úy trong lực lượng đặc biệt Green Berets ở Việt Nam kết luận: tầy chay là đánh giặc một cách hữu hiệu.
Gửi ý kiến của bạn
