Tháng Bảy là tháng có ngày lễ độc lập huy hoàng July 4 của Mỹ. Thế mà chưa hết vụ Snowden một người Mỹ Trắng làm việc hợp đồng cho cơ quan An Ninh Quốc Gia Mỹ, đào tẩu tố cáo chánh quyền Mỹ nghe lén, đọc lén điện thoại, điện thư khiến nhiều nước bất bình Mỹ. Lại đến vụ 6 bồi thẫm đoàn toàn phụ nữ, năm trắng, một gốc Hispanics nghị quyết cho toà án Florida ngày 13- 7 tha bổng George Zimmerman một người Mỹ trắng tình nguyện làm bảo vệ khu phố bắn chết một thanh niên Mỹ đen Trayvon Martin 17 tuổi ngày 26-2- 2012.
Và chỉ 48 giờ sau cả trăm thành phố khắp nước Mỹ rầm rộ biểu tình phản đối, chống kỳ thị chủng tộc. Một đề tài tiền cừu hậu hận khiến nước Mỹ phải trải qua một cuộc Nội Chiến giữa hai miền Nam, Bắc, máu đổ thịt rơi, nhà tan cửa nát rất nhiều. May là nhờ chánh quyển vì dân, do dân, của dân và dân chúng Mỹ chánh trực, hiểu biết hết lòng yêu nước thương dân mới lấy tình thương xoá bỏ được hận thù, biến đất nước và nhân dân Mỹ thành cường quốc được.
Trớ trêu thay phong trào biểu tình chống kỳ thị chủng tộc xuất phát từ tiểu bang Florida lại xảy ra trong thời của TT Obama. Đó là vị tổng thống Da Đen đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ mà đa số cử tri người Mỹ không phân biệt màu đa đã đưa lên lãnh đạo quốc gia hai nhiệm kỳ.
Chính TT Obama lên tiếng khuyên bình tĩnh, tôn trọng luật pháp. Tin VOA tiếng nói chánh thức của chánh quyền Mỹ, “Trong một thông báo viết tay, Tổng Thống Obama gọi cái chết của Trayvon Martin là một thảm kịch đối với gia đình Martin và đối với nước Mỹ.” Ông kêu gọi người dân hãy “suy gẫm một cách trầm tĩnh” và nhắc nhở , “nước Mỹ là một quốc gia thượng tôn pháp luật, và một bồi thẩm đoàn đã làm quyết định.”
Và Bộ trưởng Tư Pháp Eric Holder tại Washington đã bay xuống Florida dự một hôi nghị của tổ chức NAACP thăng tiến người da màu, kêu gọi người Mỹ không nên bỏ qua cơ hội để thực hiện một “cuộc đối thoại khó khăn nhưng cần thiết” về những thành kiến dựa trên sắc tộc và giới trẻ.
Trong khi đó, tại Los Angeles cuộc biểu tình trở thành bạo loạn. Những người biểu tình đập phá cửa kính một số tiệm, tấn công người đi bộ trên hè phố, và có lúc xâm nhập một chợ Wal-Mart. Trung Úy Andy Neiman thuộc Ty Cảnh Sát Los Angeles cho biết, một phóng viên của đài truyền hình KCAL-TV ở trong số những người bị tấn công, và một người khác phải nhập viện. Tại một ngôi chợ Wal-Mart ở Crenshaw, nhóm gây bạo loạn vượt qua nhân viên bảo vệ đang cố gắng đóng cửa, vào giật đồ, quăng hàng hóa xuống sàn trong khi la hét. 350 cảnh sát được điều động đến bao vây lục soát khu vực này, và ít nhất 13 người bị bắt giữ. Tân Thị Trưởng Eric Garcetti kêu gọi chấm dứt bạo động, nói “Bản án ở Florida đã gây phẫn nộ, nhưng chúng ta không để kích động đến thành phố này”.
Nguyên nhân chánh của loạt biểu tình này là do quyết nghị của bồi thẫm đoàn đã tha bổng người Mỹ Trắng bắn chết người Mỹ Đen. Với sự dè dặt thường lệ, tránh không dùng thông tin, nghị luận của báo Mỹ có thể bị dị ứng, xin lấy phân tích của báo Pháp Le Monde, hy vọng vô tư hơn.
Báo Le Monde có một bài phân tích khá đầy đủ về khúc nôi. Bổi thẫm đoàn quyết định tha bổng George Zimmerman ở toà án tiểu bang Florida gồm 6 người được chọn lựa ngày 20 tháng 6 theo thể thức rút thăm trong số 40 người được triệu dụng, sau khi được phỏng vấn về lập trường chánh trị, chánh yếu là ý kiến về sở hữu vũ khí. Ở Mỹ bồi thẩm đoàn theo luật gồm từ 6 đến 12 công dân thành niên bằng cách rút thăm trong danh sách cử tri của quận hạt. Trước khi chung quyết chọn, toà còn hỏi lập trường chánh trị từng người để phán quyết vô tư.
Bồi thẫm đoàn này gồm toàn phụ nữ là điểu ít khi thấy. Ngoài tính hiếm hoi về giới tính, bồi thẩm đoàn này còn một điểu lạ nữa là tất cả đều da trắng, chỉ trừ một bà là gốc Hispanics thôi. Và trong 6 bà bồi thẫm, 5 bà là mẹ của gia đình nên dễ "tình cảm” với một thiếu niên bị bắn chết mới 17 tuổi.
Phán quyết của bồi thẩm đoàn tạo nên một làn sóng tranh luận, chia rẽ công luận Mỹ, chánh yếu là bất mãn nên cơ quan công quyền không tiết lộ danh tánh những vị này để bảo đảm an ninh cho quí vị ấy.
Kể cả truyển hình CNN là cơ quan truyển thông phanh phui vụ này ra sớm nhứt, cũng không nêu tên mà chỉ dùng mã số để chỉ người.
Người Mỹ bình dân cho phán quyết này là không vô tư. Tiêu biểu cho rằng "Nếu [George Zimmerman] là người da đen, y có thể bị xử tử hình”. Nữ tài tử Ellen Page còn nhận định nặng nề hơn, viết trên trang Twitter, nói phán quyết của bồi thẫm đoàn là “kinh khủng” và “tàn phá”.
Trước trận bão búa rìu dư luận dồn dập đó, một trong 6 vị bồi thẫm quyết định lên tiếng, trên truyền hình CNN hồi Thứ Hai 15-7, trả lời cho Anderson Cooper, một người dẫn chương trình rất nổi tiếng. Bà biện minh và bảo vệ cho quyết định của bồi thẩm đoàn. Bà nói không nghi ngờ nào, bà bảo đảm Zimmerman đã tự vệ chánh đáng. Bà thực thà tường thuật khúc nôi, nói chỉ có 3 người trong 6 người định tha bổng, còn ba ngươi khác định kết tội sát nhơn hay ngộ sát.
Hai bên tranh luận với nhau suốt 16 tiếng đồng hồ. Tranh luận rất gay go và xúc động, có lúc rung môi, có khi đổ lệ. Nhưng hoàn toàn không có tinh thần kỳ thị chủng tộc khi tranh luận. Bà nói dứt khoác “Vấn đề chủng tộc không có một vai trò nào” trong cuộc tranh luận trong 6 bồi thẩm đoàn,
Người ta tin vụ Zimmerman và Martin ở Florida không như vụ Cảnh Sát Los Angeles được tha bổng trong vụ cảnh sát đánh người lái xe da đen Rodney King một cách tàn nhẫn 20 năm trước.
«Tổ chức NAACP, Hiệp hội quốc gia hỗ trợ những người da màu, một hội rất có uy tín trong việc bảo vệ quyền của người da đen tại Mỹ cho biết Hội rất buồn về kết cục của phiên tòa ở Florida và yêu cầu xét xử vụ án này tại tòa án Liên bang.
Còn Bộ Trưởng Tư Pháp Eric Holder tuy kêu gọi mở cuộc đối thoại cũng cho thấy dấu chỉ tốt lành. Ông nói chuyện với Hiệp hội NAACP, tại Orlando, tiểu bang Florida, chỉ cách vài cây số nơi Trayvon Martin bị bắn chết, rằng “Ngay từ mùa xuân chúng tôi đã mở một cuộc điều tra về vụ việc này. Cuộc điều tra kể trên bị hoãn lại trong thời gian phiên xử vụ án giết người.”
Vã lại hệ thống pháp luật Mỹ rất công minh, khoa học. Ngoài toà án tiểu bang còn có tòa liên bang, có lưỡng cấp tài phán, có sơ thẩm, có phúc thẩm, có Tối Cao Pháp Viện phá án.
Nhứt là Hoa Kỳ có hệ thống báo chí thông tin nghị luận đầy đủ cho dân chúng nhận định, kịp thời.
Dân trí Mỹ lại cao không dễ gì để bị khích động bởi một mưu đồ chánh trị phe phái nào.
Người Việt có câu Tháng Bảy là tháng mưa ngâu, Vợ chồng cưới hỏi lâu lâu mới gần”. Tháng Bảy sắp qua, tình nước Mỹ Out of many One sẽ nhu hai vợ chồng tuy hai mà một trở lại./. ( Vi Anh)
Và chỉ 48 giờ sau cả trăm thành phố khắp nước Mỹ rầm rộ biểu tình phản đối, chống kỳ thị chủng tộc. Một đề tài tiền cừu hậu hận khiến nước Mỹ phải trải qua một cuộc Nội Chiến giữa hai miền Nam, Bắc, máu đổ thịt rơi, nhà tan cửa nát rất nhiều. May là nhờ chánh quyển vì dân, do dân, của dân và dân chúng Mỹ chánh trực, hiểu biết hết lòng yêu nước thương dân mới lấy tình thương xoá bỏ được hận thù, biến đất nước và nhân dân Mỹ thành cường quốc được.
Trớ trêu thay phong trào biểu tình chống kỳ thị chủng tộc xuất phát từ tiểu bang Florida lại xảy ra trong thời của TT Obama. Đó là vị tổng thống Da Đen đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ mà đa số cử tri người Mỹ không phân biệt màu đa đã đưa lên lãnh đạo quốc gia hai nhiệm kỳ.
Chính TT Obama lên tiếng khuyên bình tĩnh, tôn trọng luật pháp. Tin VOA tiếng nói chánh thức của chánh quyền Mỹ, “Trong một thông báo viết tay, Tổng Thống Obama gọi cái chết của Trayvon Martin là một thảm kịch đối với gia đình Martin và đối với nước Mỹ.” Ông kêu gọi người dân hãy “suy gẫm một cách trầm tĩnh” và nhắc nhở , “nước Mỹ là một quốc gia thượng tôn pháp luật, và một bồi thẩm đoàn đã làm quyết định.”
Và Bộ trưởng Tư Pháp Eric Holder tại Washington đã bay xuống Florida dự một hôi nghị của tổ chức NAACP thăng tiến người da màu, kêu gọi người Mỹ không nên bỏ qua cơ hội để thực hiện một “cuộc đối thoại khó khăn nhưng cần thiết” về những thành kiến dựa trên sắc tộc và giới trẻ.
Trong khi đó, tại Los Angeles cuộc biểu tình trở thành bạo loạn. Những người biểu tình đập phá cửa kính một số tiệm, tấn công người đi bộ trên hè phố, và có lúc xâm nhập một chợ Wal-Mart. Trung Úy Andy Neiman thuộc Ty Cảnh Sát Los Angeles cho biết, một phóng viên của đài truyền hình KCAL-TV ở trong số những người bị tấn công, và một người khác phải nhập viện. Tại một ngôi chợ Wal-Mart ở Crenshaw, nhóm gây bạo loạn vượt qua nhân viên bảo vệ đang cố gắng đóng cửa, vào giật đồ, quăng hàng hóa xuống sàn trong khi la hét. 350 cảnh sát được điều động đến bao vây lục soát khu vực này, và ít nhất 13 người bị bắt giữ. Tân Thị Trưởng Eric Garcetti kêu gọi chấm dứt bạo động, nói “Bản án ở Florida đã gây phẫn nộ, nhưng chúng ta không để kích động đến thành phố này”.
Nguyên nhân chánh của loạt biểu tình này là do quyết nghị của bồi thẫm đoàn đã tha bổng người Mỹ Trắng bắn chết người Mỹ Đen. Với sự dè dặt thường lệ, tránh không dùng thông tin, nghị luận của báo Mỹ có thể bị dị ứng, xin lấy phân tích của báo Pháp Le Monde, hy vọng vô tư hơn.
Báo Le Monde có một bài phân tích khá đầy đủ về khúc nôi. Bổi thẫm đoàn quyết định tha bổng George Zimmerman ở toà án tiểu bang Florida gồm 6 người được chọn lựa ngày 20 tháng 6 theo thể thức rút thăm trong số 40 người được triệu dụng, sau khi được phỏng vấn về lập trường chánh trị, chánh yếu là ý kiến về sở hữu vũ khí. Ở Mỹ bồi thẩm đoàn theo luật gồm từ 6 đến 12 công dân thành niên bằng cách rút thăm trong danh sách cử tri của quận hạt. Trước khi chung quyết chọn, toà còn hỏi lập trường chánh trị từng người để phán quyết vô tư.
Bồi thẫm đoàn này gồm toàn phụ nữ là điểu ít khi thấy. Ngoài tính hiếm hoi về giới tính, bồi thẩm đoàn này còn một điểu lạ nữa là tất cả đều da trắng, chỉ trừ một bà là gốc Hispanics thôi. Và trong 6 bà bồi thẫm, 5 bà là mẹ của gia đình nên dễ "tình cảm” với một thiếu niên bị bắn chết mới 17 tuổi.
Phán quyết của bồi thẩm đoàn tạo nên một làn sóng tranh luận, chia rẽ công luận Mỹ, chánh yếu là bất mãn nên cơ quan công quyền không tiết lộ danh tánh những vị này để bảo đảm an ninh cho quí vị ấy.
Kể cả truyển hình CNN là cơ quan truyển thông phanh phui vụ này ra sớm nhứt, cũng không nêu tên mà chỉ dùng mã số để chỉ người.
Người Mỹ bình dân cho phán quyết này là không vô tư. Tiêu biểu cho rằng "Nếu [George Zimmerman] là người da đen, y có thể bị xử tử hình”. Nữ tài tử Ellen Page còn nhận định nặng nề hơn, viết trên trang Twitter, nói phán quyết của bồi thẫm đoàn là “kinh khủng” và “tàn phá”.
Trước trận bão búa rìu dư luận dồn dập đó, một trong 6 vị bồi thẫm quyết định lên tiếng, trên truyền hình CNN hồi Thứ Hai 15-7, trả lời cho Anderson Cooper, một người dẫn chương trình rất nổi tiếng. Bà biện minh và bảo vệ cho quyết định của bồi thẩm đoàn. Bà nói không nghi ngờ nào, bà bảo đảm Zimmerman đã tự vệ chánh đáng. Bà thực thà tường thuật khúc nôi, nói chỉ có 3 người trong 6 người định tha bổng, còn ba ngươi khác định kết tội sát nhơn hay ngộ sát.
Hai bên tranh luận với nhau suốt 16 tiếng đồng hồ. Tranh luận rất gay go và xúc động, có lúc rung môi, có khi đổ lệ. Nhưng hoàn toàn không có tinh thần kỳ thị chủng tộc khi tranh luận. Bà nói dứt khoác “Vấn đề chủng tộc không có một vai trò nào” trong cuộc tranh luận trong 6 bồi thẩm đoàn,
Người ta tin vụ Zimmerman và Martin ở Florida không như vụ Cảnh Sát Los Angeles được tha bổng trong vụ cảnh sát đánh người lái xe da đen Rodney King một cách tàn nhẫn 20 năm trước.
«Tổ chức NAACP, Hiệp hội quốc gia hỗ trợ những người da màu, một hội rất có uy tín trong việc bảo vệ quyền của người da đen tại Mỹ cho biết Hội rất buồn về kết cục của phiên tòa ở Florida và yêu cầu xét xử vụ án này tại tòa án Liên bang.
Còn Bộ Trưởng Tư Pháp Eric Holder tuy kêu gọi mở cuộc đối thoại cũng cho thấy dấu chỉ tốt lành. Ông nói chuyện với Hiệp hội NAACP, tại Orlando, tiểu bang Florida, chỉ cách vài cây số nơi Trayvon Martin bị bắn chết, rằng “Ngay từ mùa xuân chúng tôi đã mở một cuộc điều tra về vụ việc này. Cuộc điều tra kể trên bị hoãn lại trong thời gian phiên xử vụ án giết người.”
Vã lại hệ thống pháp luật Mỹ rất công minh, khoa học. Ngoài toà án tiểu bang còn có tòa liên bang, có lưỡng cấp tài phán, có sơ thẩm, có phúc thẩm, có Tối Cao Pháp Viện phá án.
Nhứt là Hoa Kỳ có hệ thống báo chí thông tin nghị luận đầy đủ cho dân chúng nhận định, kịp thời.
Dân trí Mỹ lại cao không dễ gì để bị khích động bởi một mưu đồ chánh trị phe phái nào.
Người Việt có câu Tháng Bảy là tháng mưa ngâu, Vợ chồng cưới hỏi lâu lâu mới gần”. Tháng Bảy sắp qua, tình nước Mỹ Out of many One sẽ nhu hai vợ chồng tuy hai mà một trở lại./. ( Vi Anh)
Gửi ý kiến của bạn
