Áp Lực Quốc Tế Gia Tăng
Sơn Điền Nguyễn Viết Khánh
Áp lực quốc tế gia tăng mạnh để buộc Gadhafi, Tổng Thống Libya, phải chấm dứt ngay sự đàn áp những người dân Libya chống đối chế độ. Sáng thứ Ba tuần này dân chúng nổi loạn đã chiếm Zawiya, một thành phố cách thủ đô Tripoli 50 cây số, sau khi đẩy lui được cuộc tấn công của một lực lượng trung thành với Gadahfi. Một thông tín viên của AP đã nhìn thấy từ đầu tuần một số quân lớn trung thành với Gadhafi ở Zawiya. Các nhân chứng nói quân đội của Gadhafi đã tấn công dân nổi loạn trong 6 tiếng đồng hồ nà không chiếm lại được thành phố.
Từ hai tuần qua, dân chúng nổi loạn chống Gadhafi cầm quyền độc đoán từ 41năm qua, khiến đã xẩy ra một cuộc đàn áp dữ dội nhất chưa từng thấy trong thế giới A Rập. Hiện nay Gadhafi đã mất sự kiểm soát phần phía Đông của nước này, tức là phần sát biên giới với Ai Cập. Cao Ủy Tị nạn LHQ cho biết hơn 110,000 người, phần lớn gốc di dân ngoại quốc, đã chạy khỏi Libya qua các nước lân cận. Chiến đấu cơ của Gadhafi oanh tạc một kho đạn ở Zawiya. Mỹ đã đưa Không và Hải quân đến gần Libya và còn cho biết sẽ có những biện pháp khác, kể cả việc cho Không quân tuần tiễu vùng trời Libya, cũng như để bảo vệ thường dân nước này đang bị quân đội của Gadhafi khủng bố. Đồng thời Pháp loan báo sẽ cho phi cơ chuyển vận đồ viện trợ đến phía Đông Libya, tiếp giáp với biên giới Ai Cập. Liên hiệp Âu châu đã ra lệnh phong tỏa chuyển vận vũ khí và những sự trừng phạt khác, sau các quyết định của Mỹ và LHQ. Liên Hiệp Âu châu còn xét đến việc lập ra một khu vực cấm bay trên nền trời Libya.
Ngoài ra Mỹ và Âu châu đã quyết định làm đông lạnh hàng tỷ đô-la thuộc các ngân khoản chính quyền Gadhafi để ở các ngân hàng nước ngoài. Bộ Tài chính Mỹ cho biết ít nhất có 30 tỷ đô-la tài sản của chế độ Gadhafi đã bị khóa lại kể từ khi TT Obama ra lệnh trừng phạt Libya tuần trước. TT Obama đã yêu cầu Gadhafi từ bỏ quyền hành ngay lập tức. Chính phủ Pháp cho biết sẽ tiếp tế cho dân chúng đã nổi lên chiếm được một nửa phần phía Đông của Libya. Liên hiệp Âu châu đã quyết định cấm vận võ khí cho Libya cùng với những biện pháp trừng phạt khác, tiếp theo sau các biện pháp của Mỹ và LHQ. Liên hiệp Âu châu và Mỹ cũng nói đến mở một vùng cấm bay trên không phận Libya.
Đầu tuần này, các lực lượng ủng hộ Gadhafi chiếm lại một đường thông qua Tunisia ở phía Tây đã bị dân nổi loạn chiếm, và oanh tạc một kho chứa đạn ở phía Đông. Một thông tín viên của AP đã thấy một số quân lớn ủng hộ Gadhafi đã tập trung ở Zawiya, với khoảng hơn 1 chục xe thiết giáp, chiến xa và xe díp có đặt súng cao xạ. Một sĩ quan nói đây là Lữ đoàn thiện chiến Khamis đặt dưới quyền chỉ huy của một trong những người con trai của Gadhafi. Các nhà ngoại giao Mỹ nói lữ đoàn này là lực lượng được trang bị hùng hậu nhất trong quân đội của Gadhafi. Tại Misrata, thành phố lớn thứ ba của Libya cách Tripoli 200 cây số về phía Đông, quân đội ủng hộ Gadhafi đã kiểm soát một phần của căn cứ Không quân, và chuẩn bị tiến lên thêm. Nhưng toán quân này đã bị quân đào ngũ sang phía dân nổi loạn và dân quân chặn đứng lại.
Một sĩ quan quân đội của Gadhafi đã chạy sang phe nổi loạn cho biết đoàn quân nói trên là Lữ đoàn ưu tú Khamis, lấy tên của một trong những người con trai của Gadhafi đứng chỉ huy. Các nhà ngoại giao Mỹ nói đạo quân này được trang bị tối tân nhất trong quân đội của Gadhafi. Một người dân ở đây cho biết Gadhafi đã gọi lãnh tụ bộ tộc có nhiều ảnh hưởng là Mohammed al-Maktouf và cảnh cáo ông này rằng nếu bọn nổi loạn không rời công viên giữa thành phố Misrata vào sáng thứ Ba, họ sẽ bị Không quân oanh tạc.
Cũng vào sáng thứ Ba, chế độ Gadhafi tìm cách chứng minh họ vẫn là chủ hợp pháp của Libya, và muốn cho thế giới thấy chế độ vẫn yêu thương dân chúng trong những vùng ở phía Đông hiện đang bị bọn nổi loạn kiểm soát. Một số xe vận tải tổng cộng 18 chiếc, chứa đầy gạo, bột mì, đường và trứng đã rời khỏi thủ đô Tripoli để chạy đến Benghazi, thành phố lớn thứ hai của Libya, cách thủ đô 1,000 cây số. Trong đoàn xe này còn có hai xe vận tải đem theo thuốc men và dụng cụ y học. Đoàn xe này được một toán dân nhỏ ủng hộ Gadhafi ra chào mừng lúc đoàn xe rời khỏi thủ đô. Tất cả đều hô lớn từng đợt "Chúa trên Trời, Gadhafi, Libya như vậy đó". Một thanh niên khoảng 22 tuổi nói: "Đất nước thật rộng lượng với dân".
Tại Benghazi, coi như trung tâm điểm của phong trào nổi loạn, các tay hoạt động chống đối nói họ không chống lại quyết định cấm bay của quốc tế ở miền Đông Libya, nhưng không nhất quán với vấn đề có nên nhận đồ tiếp tế của Gadhafi hay không. Một luật sư tên là Nasser Bin Nour nói: "Không quân của Gadhafi là một mối hăm dọa nghiêm trọng cho chúng tôi. Chúng tôi hoan nghênh quyết định lệnh cấm bay mọi phi cơ của Gadhafi trên toàn thể không phận Libya. Chỉ có điều chúng tôi phản đối là có quân đội ngoại quốc ở Libya". Bin Nour còn nói nhiều người trong thành phố này sẽ không phản đối sự oạnh tạc của phi cơ hay chiến hạm ngoại quốc nhắm vào những vị trí của quân đội trung thành với Gadhafi.
Một tay hoạt động khác chống Gadhafi ở Benghazi, bà Najlaa al-Manqoush, hưởng ứng lập luận của Bin Nour về sự viện trợ từ bên ngoài, nhưng nhấn mạnh một điểm là nếu nhận đồ tiếp vận do Gadhafi gửi tới, điều đó sẽ bị bộ máy tuyên truyền của Gadhafi lợi dụng, rêu rao ầm ỹ.
Bà nói: "Chúng tôi bác bỏ mọi âm mưu dùng báo chí tô điểm đẹp đẽ cho chế độ. Chúng tôi chấp nhận mọi sự viện trợ của những nước thân hữu từ bên ngoài đem đến, nhưng chúng tôi không nhận đồ tiếp tế của Gadhafi". Sự ủng hộ và viện trợ của các nước lớn trên thế giới là niềm hy vọng lớn cho dân chúng Libya đang nổi loạn chống kẻ độc tài Gadhafi.
Nhưng thiết tưởng cũng nên nhìn đến một khía cạnh khác của tình hình thế giới, nhất là những nước tư bản lớn có chế độ tự do dân chủ. Chúng ta đã biết từ hai năm qua, những nước lớn như Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Nga, Nhật... đều lâm nạn suy thoái kinh tế. Tất cả những nước đó đều có giao thương lớn với Libya, trong khi Libya có những kho vàng đen rất lớn (dầu lửa) gần ven Địa Trung Hải, rất thuận đường vận tải mọi thứ hàng thuộc loại nặng kí. Nếu muốn phục hồi kinh tế, các nước lớn đều phải nhìn đến trước hết là năng lượng. Bởi vậy nếu Gadhafi bị bắt hay bị giết chết, vấn đề tranh chấp nội bộ ở Libya sẽ xẩy ra và kéo dài. Sự suy thoái kinh tế của những nước lớn cũng khó chấm dứt ngay. Bởi vậy, Gadhafi có thể không bị chết hay mất chức Tổng Thống, mà chi bị áp lực gắt gao buộc phải chấm dứt chế độ độc đoán để cải thiện thành một chế độ tự do dân chủ. Đó là chủ nghĩa không đổ máu, chỉ hoàn thiện chế độ cai trị.
Sơn Điền Nguyễn Viết Khánh
Áp lực quốc tế gia tăng mạnh để buộc Gadhafi, Tổng Thống Libya, phải chấm dứt ngay sự đàn áp những người dân Libya chống đối chế độ. Sáng thứ Ba tuần này dân chúng nổi loạn đã chiếm Zawiya, một thành phố cách thủ đô Tripoli 50 cây số, sau khi đẩy lui được cuộc tấn công của một lực lượng trung thành với Gadahfi. Một thông tín viên của AP đã nhìn thấy từ đầu tuần một số quân lớn trung thành với Gadhafi ở Zawiya. Các nhân chứng nói quân đội của Gadhafi đã tấn công dân nổi loạn trong 6 tiếng đồng hồ nà không chiếm lại được thành phố.
Từ hai tuần qua, dân chúng nổi loạn chống Gadhafi cầm quyền độc đoán từ 41năm qua, khiến đã xẩy ra một cuộc đàn áp dữ dội nhất chưa từng thấy trong thế giới A Rập. Hiện nay Gadhafi đã mất sự kiểm soát phần phía Đông của nước này, tức là phần sát biên giới với Ai Cập. Cao Ủy Tị nạn LHQ cho biết hơn 110,000 người, phần lớn gốc di dân ngoại quốc, đã chạy khỏi Libya qua các nước lân cận. Chiến đấu cơ của Gadhafi oanh tạc một kho đạn ở Zawiya. Mỹ đã đưa Không và Hải quân đến gần Libya và còn cho biết sẽ có những biện pháp khác, kể cả việc cho Không quân tuần tiễu vùng trời Libya, cũng như để bảo vệ thường dân nước này đang bị quân đội của Gadhafi khủng bố. Đồng thời Pháp loan báo sẽ cho phi cơ chuyển vận đồ viện trợ đến phía Đông Libya, tiếp giáp với biên giới Ai Cập. Liên hiệp Âu châu đã ra lệnh phong tỏa chuyển vận vũ khí và những sự trừng phạt khác, sau các quyết định của Mỹ và LHQ. Liên Hiệp Âu châu còn xét đến việc lập ra một khu vực cấm bay trên nền trời Libya.
Ngoài ra Mỹ và Âu châu đã quyết định làm đông lạnh hàng tỷ đô-la thuộc các ngân khoản chính quyền Gadhafi để ở các ngân hàng nước ngoài. Bộ Tài chính Mỹ cho biết ít nhất có 30 tỷ đô-la tài sản của chế độ Gadhafi đã bị khóa lại kể từ khi TT Obama ra lệnh trừng phạt Libya tuần trước. TT Obama đã yêu cầu Gadhafi từ bỏ quyền hành ngay lập tức. Chính phủ Pháp cho biết sẽ tiếp tế cho dân chúng đã nổi lên chiếm được một nửa phần phía Đông của Libya. Liên hiệp Âu châu đã quyết định cấm vận võ khí cho Libya cùng với những biện pháp trừng phạt khác, tiếp theo sau các biện pháp của Mỹ và LHQ. Liên hiệp Âu châu và Mỹ cũng nói đến mở một vùng cấm bay trên không phận Libya.
Đầu tuần này, các lực lượng ủng hộ Gadhafi chiếm lại một đường thông qua Tunisia ở phía Tây đã bị dân nổi loạn chiếm, và oanh tạc một kho chứa đạn ở phía Đông. Một thông tín viên của AP đã thấy một số quân lớn ủng hộ Gadhafi đã tập trung ở Zawiya, với khoảng hơn 1 chục xe thiết giáp, chiến xa và xe díp có đặt súng cao xạ. Một sĩ quan nói đây là Lữ đoàn thiện chiến Khamis đặt dưới quyền chỉ huy của một trong những người con trai của Gadhafi. Các nhà ngoại giao Mỹ nói lữ đoàn này là lực lượng được trang bị hùng hậu nhất trong quân đội của Gadhafi. Tại Misrata, thành phố lớn thứ ba của Libya cách Tripoli 200 cây số về phía Đông, quân đội ủng hộ Gadhafi đã kiểm soát một phần của căn cứ Không quân, và chuẩn bị tiến lên thêm. Nhưng toán quân này đã bị quân đào ngũ sang phía dân nổi loạn và dân quân chặn đứng lại.
Một sĩ quan quân đội của Gadhafi đã chạy sang phe nổi loạn cho biết đoàn quân nói trên là Lữ đoàn ưu tú Khamis, lấy tên của một trong những người con trai của Gadhafi đứng chỉ huy. Các nhà ngoại giao Mỹ nói đạo quân này được trang bị tối tân nhất trong quân đội của Gadhafi. Một người dân ở đây cho biết Gadhafi đã gọi lãnh tụ bộ tộc có nhiều ảnh hưởng là Mohammed al-Maktouf và cảnh cáo ông này rằng nếu bọn nổi loạn không rời công viên giữa thành phố Misrata vào sáng thứ Ba, họ sẽ bị Không quân oanh tạc.
Cũng vào sáng thứ Ba, chế độ Gadhafi tìm cách chứng minh họ vẫn là chủ hợp pháp của Libya, và muốn cho thế giới thấy chế độ vẫn yêu thương dân chúng trong những vùng ở phía Đông hiện đang bị bọn nổi loạn kiểm soát. Một số xe vận tải tổng cộng 18 chiếc, chứa đầy gạo, bột mì, đường và trứng đã rời khỏi thủ đô Tripoli để chạy đến Benghazi, thành phố lớn thứ hai của Libya, cách thủ đô 1,000 cây số. Trong đoàn xe này còn có hai xe vận tải đem theo thuốc men và dụng cụ y học. Đoàn xe này được một toán dân nhỏ ủng hộ Gadhafi ra chào mừng lúc đoàn xe rời khỏi thủ đô. Tất cả đều hô lớn từng đợt "Chúa trên Trời, Gadhafi, Libya như vậy đó". Một thanh niên khoảng 22 tuổi nói: "Đất nước thật rộng lượng với dân".
Tại Benghazi, coi như trung tâm điểm của phong trào nổi loạn, các tay hoạt động chống đối nói họ không chống lại quyết định cấm bay của quốc tế ở miền Đông Libya, nhưng không nhất quán với vấn đề có nên nhận đồ tiếp tế của Gadhafi hay không. Một luật sư tên là Nasser Bin Nour nói: "Không quân của Gadhafi là một mối hăm dọa nghiêm trọng cho chúng tôi. Chúng tôi hoan nghênh quyết định lệnh cấm bay mọi phi cơ của Gadhafi trên toàn thể không phận Libya. Chỉ có điều chúng tôi phản đối là có quân đội ngoại quốc ở Libya". Bin Nour còn nói nhiều người trong thành phố này sẽ không phản đối sự oạnh tạc của phi cơ hay chiến hạm ngoại quốc nhắm vào những vị trí của quân đội trung thành với Gadhafi.
Một tay hoạt động khác chống Gadhafi ở Benghazi, bà Najlaa al-Manqoush, hưởng ứng lập luận của Bin Nour về sự viện trợ từ bên ngoài, nhưng nhấn mạnh một điểm là nếu nhận đồ tiếp vận do Gadhafi gửi tới, điều đó sẽ bị bộ máy tuyên truyền của Gadhafi lợi dụng, rêu rao ầm ỹ.
Bà nói: "Chúng tôi bác bỏ mọi âm mưu dùng báo chí tô điểm đẹp đẽ cho chế độ. Chúng tôi chấp nhận mọi sự viện trợ của những nước thân hữu từ bên ngoài đem đến, nhưng chúng tôi không nhận đồ tiếp tế của Gadhafi". Sự ủng hộ và viện trợ của các nước lớn trên thế giới là niềm hy vọng lớn cho dân chúng Libya đang nổi loạn chống kẻ độc tài Gadhafi.
Nhưng thiết tưởng cũng nên nhìn đến một khía cạnh khác của tình hình thế giới, nhất là những nước tư bản lớn có chế độ tự do dân chủ. Chúng ta đã biết từ hai năm qua, những nước lớn như Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Nga, Nhật... đều lâm nạn suy thoái kinh tế. Tất cả những nước đó đều có giao thương lớn với Libya, trong khi Libya có những kho vàng đen rất lớn (dầu lửa) gần ven Địa Trung Hải, rất thuận đường vận tải mọi thứ hàng thuộc loại nặng kí. Nếu muốn phục hồi kinh tế, các nước lớn đều phải nhìn đến trước hết là năng lượng. Bởi vậy nếu Gadhafi bị bắt hay bị giết chết, vấn đề tranh chấp nội bộ ở Libya sẽ xẩy ra và kéo dài. Sự suy thoái kinh tế của những nước lớn cũng khó chấm dứt ngay. Bởi vậy, Gadhafi có thể không bị chết hay mất chức Tổng Thống, mà chi bị áp lực gắt gao buộc phải chấm dứt chế độ độc đoán để cải thiện thành một chế độ tự do dân chủ. Đó là chủ nghĩa không đổ máu, chỉ hoàn thiện chế độ cai trị.
Gửi ý kiến của bạn
