Westminster (Báo International Herald Tribune - Jan 19).-Những người di dân từ Việt Nam ba thập niên trước đã đến Hoa Kỳ với số lượng khá đông, đào thoát khỏi sự cai trị của chế độ Cộng Sản sau chiến tranh VN.
Những người mới đến với chút đỉnh tiền hoặc tài sản sở hữu, nhưng nay thì họ đã xây dựng được hai thành phố có hoạt động trao đổi thương mại chằng chịt như tổ ong tại Quận Cam, California - Westminster và Garden Grove. Hai thành phố này hiện nay là nhà của hơn 150,000 người Mỹ gốc Việt và hơn 5,000 cơ sở thương mại do người Việt làm chủ.
Chưa có ngân hàng do người Việt làm chủ trong cộng đồng - mặc dù đã khá nổi tiếng như Little Saigon - cho đến năm rồi. Nhu cầu giao dịch với ngân hàng của các công ty di dân được đáp ứng bởi các thể chế tài chính như Bank of America và Wells Fargo, hoặc bởi các ngân hàng được điều hành bởi người Trung Quốc hoặc người Đại Hàn.
Nhưng đến nay, hai ngân hàng được thành lập từ sự đầu tư của cộng đồng Việt Nam và do người VN làm chủ đã được khai trương, cho thấy triển vọng gia tăng các cơ sở thương mại Việt Nam tại nước Mỹ và hình thành môi liên lạc kinh tế với khu vực sản xuất sống động, tăng trưởng tại Việt Nam.
First Vietnamese American Bank có số vốn hơn 11 triệu đô đã hoạt động hồi Tháng Năm.
"Chúng tôi có thể nối lại mọi sự giao thương cho cộng đồng," Hieu Nguyen, tổng giám đốc ngân hàng cho biết. "Khi các doanh nhân Việt Nam đến ngân hàng, họ có thể giao dịch với cá nhân giám đốc ngân hàng. Hoặc họ có thể giao dịch ở nhà," Nguyen nói. Ông là người đã làm việc cho các ngân hàng tại California và châu Á từ khi đến Hoa Kỳ hồi năm 1980.
Hãnh diện khi góp vốn vào ngân hàng do một nhóm dân thiểu số làm chủ, John Kennedy, tổng giám đốc một ngân hàng khác nữa, Saigon National Bank, đã khai trương hồi Tháng 11.
Ngân hàng mới này đã đáp ứng nhu cầu của dân VN ở California, với dân số xấp xỉ nửa triệu người - chiếm 55% tổng số người Việt ở Hoa Kỳ.
Mỗi năm, số tiền mặt gửi về làm quà và trị giá hàng hóa, lưu lượng dịch vụ trao đổi giữa người Việt thiểu số ở Hoa Kỳ và các đối tác thương mại tại VN ước lượng khoảng 8 tỉ đô la. Đó là nguyên nhân là chính phủ Hoa Kỳ và California hoan nghênh sự ra đời của các ngân hàng mới.
Nền kinh tế VN, một đất nước có 83.5 triệu dân, có tỉ lệ tăng trưởng từ 7% đến 8%/năm trong suốt một thập niên. Các hiệp định trao đổi song phương với Hoa Kỳ trong năm 2001 đã giúp thúc đẩy sự tăng trưởng, theo George Baker, người đã mở một chi nhánh của Far East National Bank, --có trụ sở tại Los Angeles, thuộc sở hữu của một công ty ngân hàng Đài Loan, --13 tháng trước tại TP Saigon.
Người di dân VN cũng đã tìm việc ở Thung Lũng Silicon, California trong những năm 80s và 90s và hiện nay đang làm việc cho cả hai đất nước cũ và mới của họ. Thinh Nguyen là một thí dụ, đã phát minh Pyramid Development Software trong năm 2001 sau khi làm việc 20 năm tại California. Công ty này có tổng hành dinh và một bộ phận tiếp thị nhỏ tại Milpitas, California, khoảng 45 dặm, tương đương 70 km về phía nam San Francisco. Trong khi đó, công ty này có đến 60 kỹ sư ở TP SG làm việc trợ giúp phần mềm cho các công ty Hoa Kỳ, kể cả Novellus System và Motorola.
Tương tự như vậy, Nguyen Huu Le, đã làm việc nghiên cứu và phát minh suốt 22 năm tại công ty Nortel Networks, và hiện nay là giám đốc TMA Solutions, một công ty đặt tại TP Saigon, nhà máy sản xuất phần mềm, là khách hàng của Lucent Technologies, NTT Data của Nhật.
Việt Nam "có thể trở thành nơi sản xuất mạnh các trái cây và rau nếu các nông trại nhỏ thành lập hợp tác xã, kết hợp vụ mùa và cung cấp đầu vào cho các xưởng máy," theo Bakanoff, giám đốc công ty Machinery Corp, Capitola, California.
"Thật là vinh dự cho cộng đồng VN khi chúng tôi có Ngân hàng Việt Nam Đệ Nhất," Paul Nguyen nói. Paul là chủ công ty Pacific Machinery, nhà cung cấp các bộ phận máy bay tại Garden Grove. Một cư dân nữa, một trong những người từng phục vụ trong quân đội miền Nam VN, tốt nghiệp đại học tại Hoa Kỳ, Nguyen bị cầm tù tại VN trong 10 năm khi Hà Nội chiến thắng tại VN. Anh trở lại Mỹ vào năm 1985 ở tuổi 37.
Trong khi làm việc tại cửa hàng bán máy móc, Nguyễn tự học cách thiết kế trên máy tính. Năm 1992, Nguyen mở công ty và ký được hợp đồng cung cấp những linh kiện nhỏ cho Boeing. "Tôi làm cực lắm, 12, 13 giờ mỗi ngày," Nguyen nói. Hiện nay, ông sở hữu 3 tòa nhà và một công ty có 70 nhân viên với thu nhập hàng năm khoảng 10 triệu đô.
"Tôi có thể tăng lên thu nhập lên 5 triệu đô nữa," ông nói. "Các ngân hàng rất vui lòng cho tôi được vay. Những người ở Boeing nói với tôi, "Paul, anh đã đạt được giấc mơ Mỹ." Và tôi trả lời, "Vâng. Cám ơn, nước Mỹ."