ĐIỂM SÁCH: THE HEALING OF AMERICA - T.R.REID - NHỮNG THÔNG TIN CHƯA BIẾT VỀ NỀN Y TẾ HOA KỲ
PHẦN 3: TƯƠNG LAI CỦA VIỆC CẢI TỔ NỀN Y TẾ HOA KỲ & GÓC NHÌN CỦA MỘT NGƯỜI MỸ GỐC VIỆT
Qua 2 phần đầu tiên, hiện trạng của nền y tế Hoa Kỳ đã rõ. Cách thức các quốc gia phát triển khác trên thế giới vận hành nền y tế quốc gia của họ cũng đã rõ. Mọi sự so sánh đều dẫn đến một kết luận chung: trên bình diện quốc gia (không xét trên bình diện cá nhân), Hoa Kỳ phải bỏ nhiều tiền hơn nhiều cho vấn đề chăm sóc sức khỏe người dân của mình, nhưng ngược lại đều thua các nước phát triển khác về tính bình đẳng cho toàn dân, chất lượng chăm sóc y tế. Nguyên nhân chính cũng đã được chỉ ra: Hoa Kỳ là nước duy nhất dùng các tổ chức kinh doanh lợi nhuận để chi trả cho bảo hiểm y tế; và nền y tế Mỹ quá rắc rối, phức tạp, kém hiệu quả, nhiều thành phần và không có tinh hệ thống. Chi phí y tế đang trở thành một gánh nặng cho nền kinh tế Mỹ, góp phần làm cho hàng hóa sản xuất ở Mỹ mất tính cạnh tranh.
Những vấn đề còn lại là: liệu có cần thiết phải thay đổi nền y tế Mỹ không" Nếu có, liệu đây có phải là một vấn đề quá lớn để có thể thay đổi được không" Mà nên thay đổi như thế nào"
Ai cũng biết đây không phải là một bài toán đơn giản, dễ có chung câu trả lời. Từ vài chục năm qua, đã có nhiều kế hoạch cải tổ y tế của các Tổng Thống Mỹ như Roosevelt, Wilson, Truman, Nixon, Clinton…nhưng tất cả đều thất bại. Kế hoạch cải tổ của Tổng Thống Obama có vẻ như đã đi được khá xa so với những người tiền nhiệm, nhưng có đến đích hay không vẫn còn là một dấu chấm hỏi.
Ai là người chống lại việc cải tổ y tế" Có phải người dân Mỹ lạnh lùng, nhẫn tâm, chỉ quan tâm đến sức khỏe và túi tiền của riêng mình, không đếm xỉa đến những người hàng xóm của mình không đủ tiền để đi bác sĩ" Câu trả lời là không phải vậy! Trong một cuộc thăm dò ý kiến với câu hỏi : “ Bạn có nghĩ rằng mọi người đều có quyền được chăm sóc y tế khi mình bị bệnh"”, 85% dân Mỹ đã trả lời rằng YES; họ trả lời rằng được chăm sóc sức khỏe là một quyền căn bản của con người. Nhưng nước Mỹ giàu có nhất thế giới đã không thể làm được điều này. Một nguyên nhân khiến xã hội Mỹ để điều này xảy ra là bởi vì rất nhiều người dân Mỹ không biết điều gì đang xảy ra. Nhiều người Mỹ tin rằng tất cả dân Mỹ hiện nay đều được chăm sóc y tế khi cần thiết bằng hệ thống bảo hiểm y tế hoặc bằng các tổ chức từ thiện. Trong một cuộc thăm dò với câu hỏi: “Bạn có nghĩ rằng tất cả những người trong cộng đồng của bạn, dù giàu hay nghèo, đều được chăm sóc y tế khi bị bệnh không"”, 9/10 dân Mỹ tin rằng đúng là như vậy. Họ không biết rằng Nikki White chỉ là một trong hơn 20,000 người Mỹ chết hằng năm vì những căn bệnh có thể điều trị được; họ cũng không biết rằng khoảng 47 triệu người Mỹ không hề nằm trong một hệ thống bảo hiểm y tế nào!
Rất dễ để nhìn ra rằng những ai đang được hưởng lợi trong hệ thống bảo hiểm y tế hiện tại sẽ là người chống lại những nỗ lức cải tổ y tế. Những tập đoàn bảo hiểm y tế khổng lồ, hệ thống bệnh viện, các công ty dược phẩm, nhiều nhóm bác sĩ, với những chiến dịch vận động, tuyên truyền hữu hiệu đã thành công trong việc bác bỏ những đạo luật cải tổ y tế trong nhiều năm qua. Trong những tranh cãi chính trị về vấn đề y tế, các chính khách chỉ chú trọng đến việc phân tích những lợi nhuận nào có thể đạt được và bị mất đi, hoặc cương quyết rằng hệ thống y tế của Mỹ hiện nay quá phức tạp và liên hệ đến những nguồn tài chính khổng lồ, nên tất cả các thay đổi đều vô vọng về mặt chính trị. Trong những cuộc tranh cãi này, vấn đề cơ bản về mặt đạo đức- “chúng ta có muốn mọi người đều có quyền được chăm sóc y tế khi bệnh hay không"”- đã được gạt ra ngoài.
Tổng Thống Clinton cũng đã từng tìm cách đặt vấn đề cải tổ y tế dựa trên những lợi ích kinh tế. Ông ta nhấn mạnh rằng cải tổ y tế sẽ làm giảm mức độ thâm thủng ngân sách, và mở rộng cơ hội đầu tư. Nhưng những lợi ích kinh tế chung này cũng không đủ sức thuyết phục được những người hiện đang được hưởng lợi riêng trong nền công nghiệp y tế 2,000 tỉ Đô La của Mỹ. Chỉ đến năm 2009, khi mà phe Dân Chủ đã sử dụng vấn đề đạo đức là động lực chính trong những cuộc tranh cãi sau cùng, quốc hội Mỹ mới thông qua được dự luật cải tổ y tế.
Những luận điệu theo kiểu chụp mũ như “y tế kiểu xã hội chủ nghĩa”, hay “chính quyền phình to, can thiệp vào kinh tế” vẫn sẽ được dùng để ngăn chận việc cải tổ y tế.
Khi mà bảo hiểm y tế vẫn được quan niệm là một ngành công nghiệp kinh doanh, với ưu tiên là lợi nhuận, chứ không phải là một hệ thống để đem sự chăm sóc y tế đến cho người dân Mỹ, những nỗ lực cải tổ y tế ở Mỹ vẫn còn tiếp tục gặp những cản trở.
Để việc cải tổ nền y tế Mỹ có thể bắt đầu, tất cả người Mỹ phải cùng trả lời câu hỏi đầu tiên: “Những gì là giá trị đạo đức căn bản của chúng ta"
Trung Tâm Y Tế Nhân Hòa nơi cung cấp dịch vụ cho người có thu nhập thấp của cộng đồng người Việt khu vực Little Saigon
Chúng ta có tin rằng mọi người Mỹ phải được quyền chăm sóc y tế khi cần thiết hay không"”. Sau khi đã giải quyết xong câu hỏi này, chúng ta mới đi đến bước kế tiếp là thiết kế một hệ thống chăm sóc y tế phục vụ cho toàn dân Mỹ. Ở bước này, chúng ta có thể rút tỉa bài học từ những quốc gia công nghiệp hóa khác đã thành công.
Chắc chắn là khó. Nhưng nếu đã đồng lòng trong câu hỏi đầu tiên, người Mỹ sẽ tìm ra cách thực hiện. Hai quốc gia phát triển mới cải tổ xong hệ thống y tế toàn dân là Đài Loan và Thụy Sĩ, vào những năm 1995 và 1996. Họ cũng gặp biết bao nhiêu khó khăn, nhưng với động lực chính là câu hỏi thuộc phạm trù đạo đức đã nêu trên, cả hai quốc gia này đã đi tới đích.
Nước Mỹ sẽ làm được, nếu người dân Mỹ tin rằng quyền được chăm sóc y tế là một quyền căn bản của mọi người dân ở xứ sở giàu có nhất hành tinh này.
Đoàn Hưng (tổng hợp & lược dịch)
Phần điểm sách đến đây là hết. Công trình nghiên cứu có giá trị này của T.R.Reid chắc chắn cũng không thuyết phục được 100% người dân Mỹ rằng cải tổ y tế là cần thiết. Ở xứ Mỹ dân chủ, tự do, mọi người đều được quyền suy nghĩ theo góc độ cá nhân của mình. Ngay trong cộng đồng người Việt ở Mỹ của chúng ta cũng thế. Vẫn có kẻ chống, người theo. Nhưng ít nhất, chúng ta đã có thêm dữ liệu để bảo vệ lập trường của mình.
Một vài suy nghĩ riêng đứng trên góc nhìn của một người Mỹ gốc Việt:
- Hằng năm, cộng đồng chúng ta vẫn còn tiếp tục đón tiếp thêm hàng ngàn người thân từ quê nhà sang định cư theo diện bảo lãnh. Với tình hình kinh tế hiện nay, nhiều người trong số này ít có cơ hội tìm được một công việc có bảo hiểm y tế. Ngày càng có nhiều công ty tuyển nhân viên (đặc biệt ở những công việc kém quan trọng) theo dạng thời vụ để không phải mua bảo hiểm y tế. Những cộng đồng di dân mới như chúng ta sẽ có nhiều người chịu thiệt thòi trong hệ thống y tế hiện tại.
- Cộng đồng chúng ta hiện nay đang vận động để chính phủ Mỹ tạo sức ép lên chính quyền CSVN, buộc họ phải tôn trọng các vấn đề nhân quyền trong nước như tự do báo chí, ngôn luận, tôn giáo… Một luận điệu cũ rích, chán ngấy của chính quyền CSVN khi bị ép phải tôn trọng nhân quyền là “…mỗi nước có một định nghĩa riêng về nhân quyền…”. Nhưng trong khi nước Mỹ đang đi bảo vệ nhân quyền cho các quốc gia khác, thì quyền được chăm sóc y tế khi bệnh hoạn- một quyền căn bản của con người mà các nước tự do, dân chủ, giàu có khác đều thực hiện cho toàn dân- lại không được công nhận ở Mỹ. Như vậy, khi bị chất vấn về vấn đề y tế, chính phủ Mỹ cũng sẽ biện minh giống như chính quyền CSVN "!"
- Người Á Đông chúng ta hay đặt nặng vấn đề đạo đức, đặc biệt là trong hai lĩnh vực giáo dục và y tế. “Lương y như từ mẫu” là một quan niệm đặc thù của chúng ta. Thế nhưng, với hệ thống y tế hiện tại của Mỹ, nhiều bác sĩ Việt công nhận là lương y khó mà như từ mẫu. Trong một hệ thống mà sức khỏe là một thị trường kinh doanh, khi mà người bác sĩ phải phòng thủ mọi mặt trong khi chữa trị vì sợ bệnh nhân “sue”, phải luôn luôn nghĩ đến việc trả nợ tiền học y, tiền bảo hiểm sơ suất trong nghề nghiệp… tính chất nhân từ trong y tế khó mà có chỗ để tồn tại.
Nhiều dược sĩ, bác sĩ ở quận Cam ủng hộ chương trình cải tổ y tế cho dù mình có thể bị thiệt thòi về thu nhập do cải tổ
- Dù là những người sẽ bị thiệt thòi trong chương trình cải tổ y tế, nhiều bác sĩ, dược sĩ trong cộng đồng người Việt ở Quận Cam nói rằng họ vẫn ủng hộ chương trình cải tổ y tế, vì nó đem lại lợi lộc cho nhiều người, đặc biệt là cộng đồng người Việt chúng ta. Họ tin là cải tổ y tế sẽ tiết kiệm cho ngân sách nước Mỹ trong tương lai, hạ thấp chi phí y tế của Mỹ so với bảng giá quá vô lý hiện nay.
Sau mùa bầu cử 2010, nhiều người e ngại rằng chương trình cải tổ y tế của chính phủ Obama sẽ gặp nhiều khó khăn hơn. Hãy chờ xem câu chuyện dài này của nước Mỹ đến bao giờ mới kết thúc…
Gửi ý kiến của bạn
