Thay đổi chiến lược cho phù hợp với tình thế mới là điều cần thiết, nhưng không nên để lộ cho kẻ thù thấy thay đổi là vì áp lực của tình thế, nhất là phải có kế hoạch suy tính kỹ để khỏi phải xoay chiều vào giờ chót. Làm như vậy là đã bị dồn vào thế bị động chớ không còn nắm thế chủ động. Mỹ đang bị những áp lực như thế nào" Ngoài vụ nổi loạn của du kích quân gốc Saddam ở Falluja, Mỹ còn phải chống lại một vụ nổi loạn rộng lớn hơn của các phần tử quá khích Shi-ai ở miền Nam Iraq. Nếu mở các cuộc hành quân lớn để tiêu diệt hết các phần tử nổi loạn này, cuộc chiến sẽ kéo dài, không thể nào ổn định trước ngày 30-6 là ngày trao chủ quyền cho một Hội đồng Cai trị của người Iraq. Nhưng nghiêm trọng nhất là bất ngờ có sự phanh phui những vụ hành hạ, gọi là "lạm dụng" tù nhân Iraq. Từ đầu tuần này những bức ảnh đã được phổ biến mau lẹ trên khắp thế giới khiến người ta phải bàng hoàng và giới truyền thông Mỹ đã loan tin và hình rầm rộ như vớ được của bở.
Chưa cần xem những bức hình đó kỹ càng, chỉ mới nhìn thoáng qua một vài tấm trên màn hình TV, người ta cũng đủ dội người và phản ứng chỉ có một tiếng ngắn gọn: "tởm", "tởm" và ..."tởm". Đó là những hình các tù nhân đàn ông Iraq bị lột truồng, bị bắt phải đứng hay nằm trong những tư thế nhục nhã nhất, kể cả bắt phải giả bộ làm tình. Đây là những màn gọi là thẩm vấn và tra hỏi tù nhân do một số lính trong bộ phận quân báo và chuyên viên khai thác khẩu cung thực hiện. Đặc biệt có vài bức cho thấy có cả phụ nữ da trắng tham gia "hành hạ", rõ rệt đến độ có bà hút thuốc lá, mồm nhệch ra cười thích thú, chỉ ngón tay vào chỗ kín của người tù ở truồng (chỗ kín này đã bị giới truyền thông tự bôi mờ để khỏi xúc phạm đến người xem). Những tấm hình này và một số những hình chụp khác trong lúc tù nhân Iraq bị thẩm vấn đã gây tai hại lớn, nó làm thương tổn đến tình cảm của người Ả rập đối với nước Mỹ. Truyền thống Hồi giáo có điều cấm kỵ là không được lõa thể, vì thế cách ăn mặc của người Ả rập che kín rất kỹ thân thể, không được hở hang. Ở truồng là điều nhục nhã đối với họ, nhất là bị bắt phải trần truồng trước mặt phụ nữ, vì họ vẫn coi phụ nữ không được ngang hàng với nam giới. Đối với phụ nữ da trắng sự miệt thị càng lớn hơn. Nay bị lột truồng trước mắt phụ nữ da trắng, họ chịu không nổi sự nhục nhã. Phải chăng đây là cách tốt nhất để bắt buộc tù nhân Iraq phải cung khai"
Những vụ vi phạm nhân quyền của tù nhân như vậy đã xẩy ra trong khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 12 năm 2003 và các cấp chỉ huy nhà giam Mỹ đã biết nên từ tháng 1-04 đã mở cuộc điều tra, nhưng bên ngoài không biết. Đến đầu tháng 5-04 khi những ảnh chụp bị tiết lộ ra ngoài và phổ biến khắp thế giới, lập tức nó gây phẫn nộ dữ dội không phải chỉ ở Iraq mà tất cả các nước Ả rập. Dư luận Mỹ cũng lên án những hành động đó và đòi phải mở cuộc điều tra rộng lớn hơn. Những vụ lạm dụng tù nhân trước máy chụp hình "không biết nói dối" đã xẩy ra ở trại tù Abu Ghraib khét tiếng hành hạ tra khảo tù nhân bằng mọi cách bạo ngược nhất dưới thời Saddam Hussein. Nay nó lại xẩy ra khi Mỹ đã đem quân đến giải phóng dân Iraq thì thật mỉa mai. Các giới chức cao cấp trong chính phủ Mỹ, từ TT Bush cho đến các vị Bộ trưởng và tư lệnh quân đội đều xác nhận nước Mỹ, văn hóa Mỹ không bao giờ chấp nhận những vụ lam dụng như vậy, đây chỉ là hành động bất hợp pháp của một thiểu số thừa hành và cam kết sẽ mở rộng thêm điều tra để trừng trị những kẻ phạm pháp. Hôm thứ tư 5-4, TT Bush đã cho phép hai đài TV nói tiếng Ả Rập phỏng vấn để giải thích lập trường và chính sách của Mỹ về vụ này. Một số biện pháp đã được công bố. Ít nhất sẽ có 20 cuộc điều tra về tình hình các nhà giam. Hiện nay Mỹ giữ khoảng 10,000 tù nhân ở 6 trại giam Iraq. Hôm thứ tư có tin nói sẽ giảm một nửa số tù nhân ở Abu Ghraib vì trại quá đông.
Vấn đề chính vẫn là câu hỏi làm thế nào đối phó với hậu quả vụ bê bối này. Người ta sợ rằng trong những năm tháng tới, người dân Ả rập Trung Đông không còn nói đến sự hy sinh của những người lính Mỹ đã gục ngã trong cuộc chiến giải phóng Iraq khỏi ách độc tài Saddam Hussein mà chỉ còn nhớ đến những hình ảnh "lạm dụng tù nhân" ở Abu Ghraib. Người ta còn lo ngại những hình ảnh tai hại đó sẽ bị các phần tử nổi loạn ở Iraq cũng như bọn khủng bố quốc tế lợi dụng để thúc đẩy các cuộc tấn công chống Mỹ. Hôm thứ tư, tướng Miller, tư lệnh các trai giam Iraq, đã lên tiếng xin lỗi về các vụ lạm dụng tù nhân để thoa dịu dư luận. Về mặt chiến lược, bộ Quốc phòng Mỹ cho biết có kế hoạch giữ mức quân Mỹ ở Iraq là 135,000 người cho đến cuối năm 2005, nhìn nhận tình hình bất ổn ở Iraq còn kéo dài. Trước đây bộ Quốc phòng có dự định rút bớt 20,000 quân vào mùa hè này, nhưng vì một số nước liên minh muốn rút quân khỏi Iraq, việc giảm quân Mỹ đã phải hủy bỏ. Chiến lược có thể thay đổi tùy theo nhu cầu của cuộc chiến. Nhưng nếu thay đổi cả mục tiêu chiến lược, đó là bỏ cuộc, không còn gì để nói nữa. TT Bush vẫn giữ nguyên ý định trao chủ quyền cho Hội đồng Cai trị ngày 30-6 để xây dựng dân chủ cho Iraq. Hãy chờ xem những gì sẽ xẩy ra trong 7 tuần tới.