Câu Chuyện Thể Thao – Tiền Đạo
Trong phần Câu Chuyện Thể Thao kỳ này, chúng tôi xin được cùng quý độc giả tìm hiểu tiếp về môn “Bóng Bầu Dục Hoa Kỳ”, tức “American Football”.
Môn Bóng Bầu Dục Hoa Kỳ quy định nhân số tuyển thủ của mỗi đội bóng là 11 người trong một trận đấu và trong những khoảng thời gian tạm ngừng trận đấu thì có thể thay đổi cầu thủ với số lượng không bị giới hạn. Hơn nữa, số lần ra sân thi đấu của tuyển thủ trong một trận đấu cũng giống với hình thức của môn mốn bóng chuyền và bóng rổ, tức là một tuyển thủ sau khi được thay đồng đội thay thế vẫn có thể tiếp tục ra sân nhiều lần kế tiếp. Ngoài ra, môn Bóng Bầu Dục cũng công nhận hình thức một tuyển thủ có thể kiêm nhiệm nhiều vai trò khác nhau trong trận đấu. Tại giải đấu chuyên nghiệp NFL, mỗi đội bóng được ghi danh nhân số của đoàn tuyển thủ tối đa là 53 người, tức ngoài 11 cầu thủ đang thi đấu thi đấu cùng huấn luyện viện và các nhân viên phụ tá, số lượng tuyển thủ chờ đợi để thay thế đồng đội lúc nào cũng hơn 30 người.
Mặt khác, trong một trận cầu Bóng Bầu Dục có 7 trọng tài được gọi tên theo từng vai trò gồm: “Referee”, “Umpire”, “Head Linesman”, “Line Judge”, “Back Judge”, “Field Judge” và “Side Judge”. Tuy có danh xưng khác nhau nhưng mỗi khi các trọng tài này thổi còi bắt lỗi thì đều có quyền hạn như nhau. Trường hợp có những vấn đề về việc phạm lỗi gây bất đồng giữa hai đội thì ban trọng tài 7 người sẽ họp lại để đi đến quyết định cuối cùng buộc đôi bên phải tuân phục. Lúc đó, trọng tài chính “Referee” là người giải thích tình trạng và tuyên bố quyết định xử phạt.
Đặc tính hấp dẫn của môn Bóng Bầu Dục là sự va chạm giữa các tuyển thủ trong từng pha bóng rất quyết liệt nhằm truy cản đối phương, được gọi một cách tổng quát là “Contact”. Do va chạm có nhiều khả năng gây ra thương tích nên các luật lệ quy định về những pha “Contact” rất nghiêm khắc.
Trong môn Bóng Bầu Dục Hoa Kỳ, “Contact” bao gồm hai hình thức: trường hợp dùng hai tay ôm giữ hoặc chụp nắm đối phương đang trong tư thế mang bóng chạy về trước (runner) gọi là hình thức “tackle” và khi dùng thân người để ngăn chận đối phương thì gọi là hình thức “block”. Tùy theo tình trạng của pha bóng, động tác dùng tay xô đẩy đối phương cũng được nhìn nhận là một hình thức “block”. Tuy nhiên, trên nguyên tắc không được sử dụng hình thức “tackle” khi đối phương không mang giữ bóng và tuyệt đối nhiêm cấm các hành vi bạo lực như tấn công đối phương bằng chân, tay, đầu gối, cùi chỏ v.v…
Nhằm mục đích bảo vệ an toàn tuyệt đối cho các tuyển thủ, những quy định chặt chẻ về đồng phục cũng là một yếu tố quan trọng mang sắc thái riêng biệt của môn Bóng Bầu Dục Hoa Kỳ với tổng số trọng lượng của những dụng cụ hộ thân lên đến khoảng từ 7kg đến 8kg, gồm có:
Mũ an toàn: lớp ngoài chế tạo bằng plastic và bên trong là hợp chất “urethane”, độn giữa lớp plastic và urethane là phần cao su để điều chỉnh áp suất không khí, do đó tạo được cảm giác thoải mái cho các tuyển thủ. Mặt trước mũ an toàn được thiết kế thành hình dạng những song sắt gọi là “Face Guard”
Lớp vải quấn (shoulder pad): chủ yếu là bảo vệ phần ngực và lưng, được quấn thành lớp dầy và nổI cộm hai bên vai. Ngoài ra còn tuyển thủ còn phải băng kín các vị trí đầu gối, cùi chỏ, hông, đùi, mông v.v…
Mouthpiece: dụng cụ bảo vệ răng giống như hình thức quy định của các môn đấu võ Quyền Anh, Không Thủ Đạo v.v…
Đồng phục: mỗi đội có hai loại đồng phục dùng khi thi đấu trên sân nhà và sân địch thủ, được chế tạo bằng các loại vãi mềm, bó sát thân hình và có độ co giản thích hợp để các tuyển thủ dể dàng cử động.
Khởi đầu của một trận đấu Bóng Bầu Dục Hoa Kỳ là thủ tục chọn mặt đồng tiền để quyết định phần sân nhà hoặc quyền ưu tiên tấn công trước. Theo quy định, đội chủ nhà chọn mặt trước và đội đối phương chọn mặt sau đồng tiền. Thông thường, đa số bên thắng đều chọn quyền ưu tiên tấn công trước nhưng đôi khi cũng có sự thay đổi tùy theo trường hợp bị ảnh hưởng của thời tiết như gió to hoặc tùy theo chiến thuật của từng đội bóng. Sau giờ nghỉ giải lao giữa trận đấu, đội phòng thủ ở hiệp đầu sẽ được tấn công trước. Trận đấu được bắt đầu trong vòng 25 giây ngay sau khi trọng tài chính thức tuyên bố khai mạc, gọi là hình thức “ready for play”.
Đặc điểm căn bản của hình thức tấn công trong môn Bóng Bầu Dục là mang bóng tiến về phía sân địch thủ gọi là “scremmage play” hoặc vắn tắt hơn là “play”. Do dó, trong mỗi pha tiếp diễn trận đấu, đường ranh phân chia tuyển thủ hai đội dàn quân đứng đối diện nhau tại vị trí quả bóng bị chận lại trước đó, được gọi là “scremmage line”. Đội tấn công khởi đầu hình thức “play” bằng cách từ đội hình dàn quân, tuyển thủ ở gần vị trí quả bóng được đặt trên sân sẽ chuyền ngược về sau cho đồng đội, gọi là “snape”. Lúc đó, tuyển thủ nhận bóng ở phía sau là người quan sát cục diện tiền phương rồi lại chuyền bóng tiếp tục cho đồng đội khác ở đang chạy ở phía trên hoặc tự mình mang bóng chạy về trước. Nói cách khác, tất cả các tuyển thủ của đội tấn công chạy về phía trước để tìm vị trí nhận bóng thích hợp hay ngay chính tuyển thủ giữ bóng tự mang bóng chạy đều phải tuân theo chiến thuật của đội hình đã được ấn định trước mỗi pha “play” (hoặc trước khi đá phạt “free kick”). Trước đây, tuy chiến thuật của các đội bóng thường được huấn luyện viên ra dấu hiệu hoặc chỉ thị cho những tuyển thủ được vào sân thay thế để sau đó truyền đạt cho đồng đội, nhưng hiện nay huấn luyện có thể truyền lệnh trực tiếp với thủ quân đội bóng bằng hệ thống vô tuyến truyền thanh khi các mũ an toàn đều có gắn dụng cụ “head-phone” rât tiện lợi.
Đầu tiên, đội bóng tấn công được quyền “play” 4 lần, gọi là hình thức “down”, diễn ra theo thứ tự: “1st down”, “2nd down:, “3rd down” và “4th down”. Trong vòng 4 lần “down” nếu tiến quân được từ 10 yards trở lên thì lại tiếp tục được quyền tấn công 4 lần nữa cho đến khi ghi được điểm. Ngược lại, nếu trải qua 4 lần “down” mà không vượt qua được cự ly 10 yards thì đến lượt đối phương được quyền tấn công. Đồng thời, trong lúc tấn công nếu bị tuyển thủ đối phương đoạt được bóng thì cũng mất đi quyền tấn công. Trường hợp tiến quân đến cự ly chỉ còn cách đường “Goal Line” từ 10 yards trở xuống thì trong vòng 4 lần “down” phải tiến vào khu “end zone” để ghi điểm. Mỗi lần ghi điểm được gọi là “touch down” và dĩ nhiên cũng có những pha “touch down” nhanh nhẹn không cần phải thực hiện nhiều lần “down”, do tuyển thủ nhận được bóng dùng tốc độ và kỹ thuật lách né vượt qua được hàng trào ngăn cản của đối phương chạy vào khu “end zone”
Tóm lại, hình thức “down” trong 4 lần tấn công liên tục chính là đặc điểm then chốt tạo cho cục diện của một trận cầu Bóng Bầu Dục Hoa Kỳ luôn sôi nổi và gay cấn ở từng pha bóng giữa kẻ thủ người công. Bởi vì mỗi khi các tuyển thủ của đội tấn công ôm bóng chạy hoặc di chuyển trên sân để chụp bóng từ các đường chuyền, đều bị hàng thủ dày đặc của đối phương chận giữ hay đè ngã xuống và từ vị trí đó lại bắt đầu xuất phát cho lần “down” kế tiếp trong thế trận từng bước dâng quân thật hấp dẫn, đa dạng, đòi hỏi tính chiến thuật và mưu lược cao.
Về cách tính điểm thì mỗi pha “touch down” được 6 điểm. Hơn nữa có còn có hình thức được ghi điểm thêm sau đó gọi là “poin after touch down”. Khác với môn Rugby, những pha ghi điểm của môn Bóng Bầu Dục Hoa Kỳ không quy định phải phải đặt bóng chạm phần sân khu vục “end zone”, tức là chỉ cần mang bóng vượt qua không gian đưòng “goal line”, hoặc chụp bóng trong khu vực “end zone”. Kế đến là hình thức ghi điểm “field goal”, tức tuyển thủ có thể dùng chân đá bóng từ vị trí ở trạng thái “snape” và nếu đá bóng vượt qua giữa không gian hai trụ gôn hoặc bay trên đầu trụ gôn sẽ được 3 điểm.
Ngoài ra, môn Bóng Bầu Dục Hoa Kỳ còn cho phép sử dụng chân để đá bóng được gọi là “punt” trong trường hợp muốn chấm dứt một đợt tấn công, tức là sau khi sử dụng hình thức “punt” sẽ bị mất đi quyền tấn công. Trong trường hợp đội tấn công đã tiến đến “4th down” nhưng vẫn còn ở cách đường “Goal Line” của địch thủ quá xa và nhận định rằng dù có cố gắng thêm vẫn phải giao quyền tấn công lại cho đối phương, vì vậy buộc họ phải sử dụng hình thức “punt” để đưa bóng bay cách xa khu “end zone” của mình để tạo bất lợi cho đối phương vốn sẽ bắt đầu tổ chức tấn công từ vị trí rơi của bóng.
Theo đa số nhận định của giới hâm mộ trên thế giới, đặc biệt là tại Hoa Kỳ thì môn Bóng Bầu Dục kết hợp tất cả những động tác sử dụng chân, tay qua hình thức chạy, nhảy, ném, đá v.v…nên hấp dẫn người xem và là môn thể thao mang tính cách vừa đấu trí vừa dùng sức rất độc đáo. Chính vì vậy, hiện nay Bóng Bầu Dục Hoa Kỳ được truyền bá rộng rãi khắp thế giới và luôn thu hút lượng số khán giả đông đảo toàn cầu theo dõi những trận cầu của giải chuyên nghiệp NHL. Mức độ ảnh hưởng của Bóng Bầu Dục Hoa Kỳ còn lan rộng đến Châu Á với sự thành lập ngày càng nhiều câu lạc bộ chuyên nghiệp và các đội bóng của những trường đại học ở Nhật Bản, Đại Hàn, Đài Loan, Singapore.
Gửi ý kiến của bạn
