Đông Là Đông, Tây Là Tây
Đông là Đông, Tây là Tây, sự khác biệt này có thể thấy trong kỳ bầu cử đặc biệt ngày 6 tháng Hai năm 2007, cử tri các vùng Santa Ana, Garden Grove, Westminster, Midway City bầu một giám sát viên điền khuyết cho Hội đồng Giám sát Quận Cam.
Nếu "văn là người", thì một bài báo, nhứt là bài báo có tính phân tích một sự kiện quan trọng như kết quả sơ khởi của cuộc bầu cử nói trên, không thể không mang dáng dấp tư tưởng của một hay nhiều người cùng viết. Như bài báo của ba nhà báo Peggy Lowe, Martin Wisckol và Amy Taxin, trên báo OC Register ngày Thứ Tư 7 thang Hai ngay sau ngày bầu cử.
Ba nhà báo Mỹ nói trên của tờ báo Mỹ trong vùng nhấn mạnh một số việc, nói lên cái nhìn chánh trị, văn hóa, xã hội của người Mỹ không giống với cái nhìn chánh trị của người Việt đang cùng sống trên đất Orange County, đang cùng thở không khí Orange County và làm nghĩa vụ cũng như hưởng quyền lợi công dân giống nhau -- trên nguyên tắc pháp qui - ở Orange County, mà người gốc Việt gọi là Quận Cam.
Một, nội tên gọi và ý nghĩa chánh trị của Orange County, Quận Cam giữa Mỹ và Việt cái nhìn đã khác rồi. Có người cho rằng những người Việt đến trước còn bị ảnh hưởng tổ chức hành chánh Franco Latin ở nước nhà dịch chữ Orange County là Quận Cam, không chính xác vì đơn vị hành chánh county của Mỹ đất rộng, quyền lớn hơn quận ở VN nhiều. Nhưng "dịch là phản" là chuyện thường. Còn ngôn ngữ là ước lệ, nhiều người cùng chấp nhận và dùng là thành sinh ngữ, nếu không sẽ thành tử ngữ. Dù sao người Việt đến sau cũng cám ơn người Việt đến trước đã biến Quận Cam này thành nơi quần cư của cộng đồng người Việt lớn nhứt Mỹ, lớn nhứt thế hải ngoại, chỉ sau cộng đồng quốc gia trong nước nhà thôi. Càng cám ơn những người Việt đến trước đã làm sống lại danh xưng Saigòn với Little Saigon, mà người Việt hải ngoại thân thương gọi là thủ đô tinh thần của người Việt.
Hai, ba nhà báo Mỹ nhấn mạnh đến cách bầu khiếm diện của Viêt trong cuộc bầu cử. Nói trên. Phần tiểu tựa làm nổi bật, "phiếu khiếm diện còn lại sẽ kiểm hôm nay" (Remaining absentee ballots will be counted today). Dẫn chứng thêm tầm quan trọng của phiếu bầu vắng mặt, một ứng cử viên "cho mình sẽ được đa số phiếu bầu vắng mặt"
Dẫn chứng đúng và không khó hiểu. Người Việt khác với người Mỹ. Người Việt sống nội tâm nhiều hơn. 80 năm sống với người Pháp, người Pháp vẫn cho người Việt là người không thể hiểu thấu nổi (impénétrable). Người Mỹ gốc Việt đặc biệt là thế hệ thứ nhứt, một phần vì lý do ngôn ngữ, lý do tuổi tác, lý do máy bầu rắc rối, và lý do quan trọng nhưt là sư cẩn trọng chọn lựa, thích dùng phiếu bầu vắng mặt. Sô cử tri vắng mặt thường trực này là những người siêng năng và thiết tha với các cuộc bầu cử. Ứng cử viên nào thiết tha với chánh nghĩa đấu tranh cho tự do, dân chủ VN, hiểu nguyện vọng người Mỹ gốc Việt là lọt vào mắt tầng lớp cử tri này. Thêm vào đó gia đình VN là linh hồn, nên tảng của người gốc Việt, nên thế hệ thứ nhứt đã chuyển bí kíp này cho con cháu qua bận bịu, nên số cử tri gốc Việt bầu khiếm diện ngày càng tăng. Mất có 39 xu mà lợi nhà ích nước nên người gốc Việt rất ưa thích.
Ba, ba nhà báo Mỹ nhấn mạnh đến tính đảng Cộng Hòa và Dân Chủ trong cuộc bầu cử, nói "người họ Nguyễn nào [Janet Nguyễn và Trung Nguyễn] thắng không quan trọng, người Việt đầu tiên sẽ vào phục vụ Hội đồng Giám sát Quân Cam, hội đồng năm người, tất cả sẽ là người của đảng Cộng Hòa." Mịnh họa thêm "một trong hai người [gốc Việt] sẽ thay thế ngồi vào cái ghế do một đảng viên Dân Chủ ra đi làm nghị sĩ tiểu bang- là đảng viên đảng Cộng Hòa. Hai người họ Nguyễn này còn gây quỹ nhiều hơn ứng cử viên Bustamante, ứng viên gốc Latino được đảng Cộng Hòa cơ sở ủng hộ. Còn đảng Dân Chủ đã được hội đoàn cảnh sát gồm 1.800 đoàn viên và hội đoàn công chức Quận gồm 13.500 đoàn viên siết hàng ngũ để hậu thuẫn cho ứng cử viên Umberg nhưng số phiếu thua xa của hai người họ Nguyễn.
Người Việt không nhìn sự việc như vậy. Đảng Cộng Hòa hay Đảng Dân Chủ đối với người Việt không quan trọng trong cuộc bầu cử này. Không mấy ai người Việt cần biết hai người họ Nguyễn đó theo đảng nào. Cử tri gốc Việt dồn phiếu cho hai người họ Nguyễn vì hai người Việt này có thể hiểu, thương, người Việt, nói lên được tiếng nói của người Việt. Và quan trọng nhứt là do quyết tâm đưa một người Việt vào Hội đồng Giám sát Quân Cam sau 31 chưa người Việt đã đem con tim khối óc, bàn tay xây dựng Quận Cam mà chưa có tiếng nói ở cơ quan quyền lực của Quận.
Người Việt làm chánh trị không bằng "đảng" như Mỹ, mà làm bằng cái " tâm". "Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài". Tâm đây không phải là tâm tình, mà là tâm tư, tâm tưởng, tâm não kết họp khối óc suy nghĩ đắn đo và con tim gắn bó với chuyện chung để nhìn chương trình ứng cử và con người ứng cử viên. Người Á đông không thực dụng, không đánh giá con người bằng đồng tiền kiếm được hay chức vụ cao thấp. Đảng chánh trị là sản phẩm của chánh trị Tây Phương, nó chỉ là phương tiện, có thể đổi thay một cách dễ dàng.
Bốn, ba nhà báo Mỹ còn phân tích dưới nhãn quan chánh trị Mỹ của mình. Rằng "Cuộc chạy đua ở Little Saigon đặc biệt "ghê tỏm" (nasty), khi hai người họ Nguyễn đấu đá nhau trên truyền thông. Còn Janet thì mướn nhà vận động nổi bật ở Sacramento, gây quỹ được $250,000. Còn Trung được $230,000, kể cả vay riêng $133,000.
Sự thật rất khác với phân tích này. Có người Việt định ra ứng cử vì quyền lợi chung tự động rút lui để lá phiếu Việt được tập trung. Những phe nhóm binh chống của hai ứng cử viên gốc Việt vạch trần ứng cử viên trên truyền thông ít "tiêu cực" hơn người Mỹ, tiêu biểu như Kerry với Bush. Cả hai ứng cử viên Việt vẫn tương kính nhau, không lời lẽ đáng tiếc vì đằng sau con có bà con, cô bác khuyên lơn. Trên phương diện chọn lựa, đó là những điều cần thiết để cuộc bầu cử sôi đọng, giúp cho cử tri thêm dữ kiện để cân nhắc, va kéo cử tri đến phòng phiếu cho đông.
Năm, ba nhà báo Mỹ nói "Dân biểu Cộng Hòa Trần thái Văn", được xem như một "bố già chánh trị nhiều dị nghị của Little Saigon” (controversial political godfather of Little Saigon). Nhận định này nói lên sự khác biệt văn hóa, một cách trầm trọng giữa Mỹ và Viêt và đi đến một võ đoán hoàn toàn thiếu cơ sở. Ngay chữ " bố già" chỉ xuất hiện trong ngôn ngữ Việt khi dịch từ cuốn sách nói về Mafia, đặc sản của Mỹ. Xã hội VN dù ở Mỹ là một xã hội bản chất trọng thọ, trọng tình nghĩa hơn quyền lực và đồng tiền. Nên DB Trần thái Văn đứng trước công chúng Việt biết mình là ai, hai tay chấp lại, nói với bà con cô bác Việt thường xưng là “cháu". Trần thái Văn đi trước giúp anh chị em đi sau muốn ra phục vụ cộng đồng Việt, chớ đâu có ép uổng ai vào Cộng Hòa, cấm cản ai ra tranh cử đâu. Trong bảy người liên minh vận động và đắc cử có nhiều khuynh hướng chánh trị, có người thuộc đảng Dân Chủ. Những Anh Chị em đắc cử đó không phải là những cai đội của Bố Già trong cái xã hội đen chánh tri của Little Saigon.
Dù ba nhà báo có dùng chữ "controversial", tức gây dị nghị, tranh luận, cách phân tích, dùng chữ như vậy làm sao tránh cho độc giả Việt khỏi thấy bị xúc phạm.
Sau cùng muốn hay không muốn một trong hai người Việt sẽ vào làm giám sát viên. Tin mơi nhứt Ls Nguyễn quan Trung coi như đã đắc cử nhờ hơn 7 phiếu; trừ phi có yêu cầu đếm lại. Tập thể người Việt mừng sau 31 năm mới có một giám sát viên tại quận Cam, mừng tập thể người Việt đã chọn người thích hợp cho chức trách. Càng mừng hơn khi sau mùa tranh cử dĩ nhiên khó tránh một ít chinh chạm, anh chị em dân cử Việt sẽ bắt tay cùng nhau phục vụ cho người dân trong Quận trong đó có VN. Ý muốn chung của tập thể người Việt là muốn người đại diện cho mình đoàn kết trên mẫu số chung quyền lợi chánh đáng của cộng đồng Việt ở địa phương và khát vọng tự do, dân chủ, nhân quyền của đồng bào trong nướ
Gửi ý kiến của bạn
