Theo công an CSVN, qua kết quả điều tra nói rằng nhà báo Nguyễn Văn Hải và vợ là bà Dương Thị Tân đã khai không chính xác trong hợp đồng cho thuê 2 căn nhà số 57/3 - 57/4 để trốn thuế với số tiền trên 400 triệu đồng. Lý do đưa ra là "khi kết thúc hợp đồng cho thuê mặt bằng, đối tác là Công ty cổ phần mắt kính HN có nhu cầu tiếp tục thuê mặt bằng 2 căn nhà trên, và ông Hải và bà Tân đã đồng ý, nhưng không tái ký hợp đồng với đối tác thuê 2 căn nhà 57/3; 57/4 Phạm Ngọc Thạch, phường 6, quận 3, để trốn thuế "trị giá gia tăng", thuế "thu nhập doanh nghiệp" và thuế "môn bài" với số tiền trên 400 triệu đồng...."
Trước đó, sau các vụ biểu tình chống Trung quốc xâm chiếm lãnh thổ Việt Nam và chuẩn bị chống rước đuốc Bắc Kinh đến Sài Gòn, vào ngày 21/4, nhà cầm quyền CSVN đã cho công an bắt nhà báo "Điếu cày" và công an quận 3, Sài Gòn đã tống đạt các quyết định khởi tố vụ án, thực hiện lệnh bắt giam và khám xét nơi ở của ông, đồng thời cấm di chuyển khỏi nơi cư trú đối với bà Dương Thị Tân, nói là để làm rõ hành vi "trốn thuế".
Tuy nhiên dư luận nhiều người cho rằng đây không đơn thuần là vụ án kinh tế trốn thuế như nhà cầm quyền CSVN quy chụp, vì nhà báo Hoàng Hải còn được biết tiếng dưới tên Blogger Điếu Cày, thành viên CLB Nhà báo tự do, là người viết nhiều bài lưu truyền trên mạng internet về các chủ đề dân quyền, Hoàng Sa - Trường Sa và trước khi bị bắt ông đã mạnh dạn phản đối việc rước đuốc Thế vận hội Bắc Kinh.
Ông cũng đã từng bị công an CSVN quấy nhiễu và gọi lên "làm việc" nhiều lần. Tổ chức Phóng viên không Biên giới (RSF) hồi tháng 6 vừa qua cũng đã lên tiếng can thiệp, kêu gọi Hà Nội trả tự do cho ông, vì cho rằng "thực tế blogger Điếu Cày bị bắt vì đã bày tỏ quan điểm chính trị của mình."
Theo luật sư Lê Công Định, cho biết qua đài BBC, rằng tội trốn thuế ở mức của ông Nguyễn Văn Hải không phải là nặng và có thể bảo lãnh tại ngoại. Thế nhưng đơn xin bảo lãnh của ông đã không được trả lời.
Luật sư Định đã cùng một luật sư khác trong văn phòng luật DC là Ls. Bùi Ngọc Hiếu đứng ra làm đơn xin bào chữa cho blogger Điếu Cày. Tuy nhiên, Ls. Định cho biết ông đã bị làm khó dễ, không cho tiếp xúc với nhà báo Điếu Cày trong thời gian qua. Điều này theo ông hiểu "Đơn giản vì họ không coi đây là một vụ trốn thuế bình thường, mà xem là một vụ chính trị."
Trước việc công an CSVN chuyển hồ sơ đề nghị viện kiểm sát quận 3 truy tố, luật sư Lê Công Định cho biết "quá trình để Viện Kiểm sát quyết định có truy tố ra tòa hay không sẽ mất một thời gian, có lẽ tới 30 ngày." mới biết rõ.