Hôm nay,  

Đồ Chơi Dân Gian

6/6/199900:00:00(View: 8452)
Thời thơ ấu của bạn đã quen với những đồ chơi như lồng đèn dịp Tết Trung Thu, như bầu cua cá cọp dịp Tết Nguyên Đán... nhưng chắc chắn bạn chưa thể biết hết những đồ chơi truyền thống ở nhiều miền đất nước khác nhau của dân tộc. Đồ chơi không riêng định hình tuổi thơ chúng ta, nhưng còn là những nét độc đáo của từng dân tộc. Dưới đây là các phần trích một bài nghiên cứu về đồ chơi dân gian VN từ báo trong nước.
Lịch sử hình thành và phát triển của dân tộc đã giúp cho đồ chơi dân gian Việt Nam trở nên phong phú, đa dạng. Những chất liệu có sẵn như đất nung, bột nếp nhuộm phẩm, gỗ đá, mây tre..., nhờ bàn tay khéo léo của các nghệ nhân, đã được "thăng hoa" thành những loại đồ chơi sinh động, hấp dẫn. Đồ chơi dân gian không chỉ đáp ứng việc vui chơi, giải trí cho trẻ em, mà còn nâng cao nhận thức về thiên nhiên - đất nước - con người, góp phần hình thành nhân cách cho trẻ.
Có những đồ chơi dân gian trở thành kỷ niệm sâu sắc trong tâm khảm con người ngay cả khi tuổi thơ trôi qua từ rất lâu rồi.
U bán một thúng khoai non
Mua tiến sĩ giấy cho con chơi Rằm
Vinh quy ở lại xóm Đầm
Đêm ôm tiến sĩ con nằm với U.
(Hoài Thu - Nguyễn Đỗ Lưu)
Hầu hết đồ chơi dân gian thường gợi lên một cảm hứng thi ca, một âm hưởng câu chuyện cổ tích, thần thoại, một khúc đồng dao, một câu ca dao ngọt ngào, quyến rũ do bao đời truyền lại.
Cũng như các nước trên thế giới, kho tàng đồ chơi dân gian Việt Nam rất phong phú, đa dạng bởi mỗi dân tộc, mỗi thời đại lại có những sáng tạo, cải tiến đồ chơi một cách khác nhau để phù hợp với tâm lý văn hóa cộng đồng, điều kiện tự nhiên của từng vùng miền.
Từ những chất liệu bình dị, có sẵn trong thiên nhiên, đời sống hằng ngày: đất nung, bột nếp nhuộm phẩm, gỗ đá, mây tre, rơm rạ, giấy mã, sắt tây, da thuộc, vải... qua bàn tay tài khéo và trí tưởng tượng mãnh liệt của nghệ nhân ở các làng quê đã "thăng hoa" thành các loại đồ chơi sinh động, hấp dẫn. Đồ chơi "khâu, tết" bằng vải ngũ sắc thành "bùa tu bùa túi" xinh xinh đựng hương thơm cỏ cây, mẩu gừng, nhánh tỏi để trẻ em đeo ngực vào dịp Tết Đoan Ngọ (5-5 âm lịch) vừa trang sức vừa trừ tà. Mây tre đan nhuộm phẩm mầu làm đồ chơi: lồng gà, lồng chim, quạt, rổ rá, làn... Lá dừa, lá cọ, rơm rạ "tết" con tôm, con cá, châu chấu, ve sầu, chong chóng và hình người. Bột nếp rực rỡ "bảy sắc cầu vồng" nhào nặn thành các con giống (tò he) và các nhân vật theo mẫu trong các tích truyện "Tây du ký", "Tam quốc diễn nghĩa", "Đông chu liệt quốc" hoặc các câu chuyện dân gian... Những con tò he làm rạo rực nhiều thế hệ ở các vùng quê bắc bộ trong các phiên chợ vào dịp hội hè lễ tết truyền thống.

Tết Trung thu (Rằm tháng Tám) có thể nói là... đại hội đèn: đèn xếp, đèn lồng, đèn kéo quân, đèn ông sao, đèn con thỏ, đèn con cá, con tôm... được phết dán bằng giấy bóng kính, giấy trang kim. Ngoài ra là những đồ chơi gò bồi giấy: ông phỗng (tiến sĩ giấy), lật đật, đầu sư tử...
Mỗi loại đồ chơi tạo hình bằng các chất loại khác nhau đều có những âm vang thú vị trong lịch sử. Theo các nhà khảo cổ học, đồ chơi đất nung ở Việt Nam đã xuất hiện rất sớm. Tượng đầu gà đất nung ở Xóm Rền và cặp tượng gà "Trống - Mái" ở di chỉ Đồng Đậu (tỉnh Phú Thọ) có niên đại cách đây hơn 3000 năm (hình thức thể hiện có nhiều nét tương đồng với loại tượng nhỏ đồ chơi đất nung dân gian ngày nay). Những nơi nổi tiếng về đồ chơi đất nung: làng Khê (Hoa Lư - Tiên Hưng - Thái Bình), làng Tiên Hội (An Lão - Kiến An - Hải Phòng) và thành phố Nam Định, làng Phúc Tích, Nam Thanh (cố đô Huế)...
Một số du khách nước ngoài đến Việt Nam đã say mê kiếm tìm đồ chơi dân gian (rối cạn, rối nước, búp bê vải - gỗ, những con tu huýt bằng đất nung, mặt nạ bằng nan tre sơn mầu) và mua với giá 10-15 USD/1 con rối. Họ cho biết: "Hiện nay các nước phương Tây không thích dùng đồ chơi thực dụng hoặc có tính bạo lực, thiếu tính mỹ thuật mà người ta đang hướng về phương Đông, châu Á để mua đồ chơi dân gian đậm đà sắc thái bản địa nhằm nghiên cứu, học tập, sử dụng".
Việt Nam có nhiều đồ chơi truyền thống rất quý, tiếc thay đang bị mai một hoặc chưa phát triển rộng rãi được. Diều Huế là một trường hợp như vậy. Đặc phẩm ấy ban đầu xuất phát từ trò chơi dân gian của trẻ em đồng quê nhưng sau này đã được sáng tạo, nâng cao trở thành bộ môn văn hóa - thể thao dùng trong lễ hội cung đình nhà Nguyễn và gần đây tham dự các Festival quốc tế được tán thưởng nồng nhiệt. Có điều diều Huế vẫn ở dạng sản phẩm thủ công mỹ nghệ độc nhất, đơn lẻ chưa được sản xuất phổ biến, đại trà theo công nghệ hiện đại để trẻ em vui chơi giải trí trong dịp hè - thu.
Muốn khai thác đồ chơi dân gian một cách hữu hiệu trước hết cần thống kê các loại hình và chọn lọc ra một số đồ chơi dân gian tiêu biểu cho văn hóa đồ chơi Việt Nam rồi phục hồi, nâng cao về kỹ thuật, mỹ thuật. Thay đổi mẫu mã cho đẹp hơn, hấp dẫn hơn và thay đổi cải tiến quy trình công nghệ, tăng cường tính chất động cho đồ chơi dân gian.
Đầu tư cho đồ chơi dân gian một cách thích đáng thì hiệu quả đem lại hẳn là to lớn: bản sắc văn hóa dân tộc không bị phôi pha quên lãng trong sản phẩm đồ chơi của trẻ thơ đồng thời tạo ra không khí lành mạnh bổ ích góp phần giáo dục đạo đức, thẩm mỹ và khả năng sáng tạo cho thiếu niên nhi đồng Việt Nam. Bên cạnh đó có thể xuất khẩu ra nước ngoài.

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Sân trường không an toàn tí nào... Lớp học cũng không an toàn... Thậm chí, văn phòng Hiệu trưởng cũng không an toàn.
Vậy là tràn dầu… Chắc là khi rút ruột đã gặp bất ngờ… Báo Môi Trường & Cuộc Sống kể: Trả lời PV VTC News vào tối 18/12, ông Vũ Đức Kính – Phó chủ tịch UBND TP Thanh Hóa (Thanh Hóa) cho biết: “Bước đầu chúng tôi xác định được vào ngày 14/12 xảy ra sự cố tràn dầu, khoảng 3.000 lít dầu tại bể thu gom dầu thừa của cây xăng quân đội nằm sát Cảng Lễ Môn, Khu công nghiệp Lễ Môn, thuộc phường Quảng Hưng, thành phố Thanh Hóa bị nước mưa làm chảy tràn ra khu vực dân sinh.
Vậy là vô địch bóng đá... Hóa ra, Việt Nam bây giờ lên cơn sốt chủ yếu là do: Hoa hậu và bóng đá.
Thê thảm là ô nhiễm môi trường... Đây là những cái chết chậm. Báo Tuổi Trẻ kể: từ Sở Tài nguyên và Môi trường TP.SG cho hay trung bình một người phụ nữ Việt "gánh" trên mình gần 6 ký bụi ô nhiễm mỗi năm.
Vậy là lương tôi thiểu tăng... cũng không bao nhiêu. Nhưng vẫn rất cần. Báo Thanh Niên kể: Từ ngày 1.1.2019, lương tối thiểu tăng lên 4,18 triệu đồng/tháng... Mức lương tối thiểu vùng quy định nêu trên là mức thấp nhất làm cơ sở để doanh nghiệp và người lao động thỏa thuận và trả lương.
Hai ông Thứ trưởng Bộ Công An ra tòa... Báo Dân Việt kể: Ngày 14/12, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố bị can Trần Việt Tân, nguyên Tổng cục trưởng và ông Bùi Văn Thành, nguyên Cục trưởng Bộ Công an về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Hai bị can bị cấm đi khỏi nơi cư trú.
Cô giáo ỷ thế gần mặt trời Hà Nội mắng học trò, mắng cả gia đình học trò... bị kỷ luật. Báo Giao Thông kể: Phòng GD&ĐT huyện Ứng Hòa, Hà Nội, đã cảnh cáo, chuyển trường "giáo viên đuổi học học sinh vì... bố làm thợ xây, mẹ bán hàng".
Vậy là huề... đành phải chờ đá trận chung kết lượt về ở Hà Nội. Giải thi đấu bóng đá AFF Cup 2018 trận Chung kết lượt đi tại Malaysia ngày 11/12/2018 có kết quả: Hai đội tuyển Malaysia -- Việt Nam huề 2-2.
Mưa lũ quá lớn… Chết, bị thương, nhà ngập nước, xa lộ hư hỏng, xe cộ rỉ sét… Bản tin VOV kể: Mưa lũ ở miền Trung làm 6 người chết, hàng chục ngàn ngôi nhà bị ngập. Mưa lũ khiến hàng chục nghìn ngôi nhà bị ngập. Hàng ngàn cán bộ, chiến sĩ quân khu 5 cùng lực lượng quân đội, công an địa phương giúp người dân.
Sau Sài Gòn ngập, là tới Nha Trang… và bây giờ là Đà Nẵng ngập nước. Y hệt như ca khúc gì có câu: trời làm cơn lụt mỗi năm. Bây giờ thêm cơ cấu hạ tầng thoát nước yếu kém nữa, là tăng phần bi thảm.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.