Hôm nay,  

Lễ Hội Nấu Cơm Thi

2/11/200300:00:00(View: 6376)
Bạn,
Lá thư kỳ này kể cho bạn nghe chuyện về lễ hội nấu cơm thi ở một làng thuộc tỉnh Vĩnh Phúc. Đó là Hương Canh, thuộc huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc. Hương Canh vừa là tên một làng, vừa là tên của cả thị trấn. Báo Giáo Dục-Thời Đại viết về lễ hội này như sau.
Thời Gia Long “Nhị thập niên”, Hương Canh có 7 giáp. Mỗi Giáp cứ theo tên Cơ mà gọi: Cơ Treo Chùa, Cơ Ngói Hạ, Cơ Đông Mướp, Cơ Trong Vam, Cơ Lang Gợ, Cơ Nội Giữa, Cơ Chuôi Chòm. Các Giáp đều được quyền và có trách nhiệm tham gia lễ hội “Nấu cơm thi”.
Lễ hội được tổ chức vào dịp đầu xuân. Mỗi Giáp phải nấu 16 nồi cơm dự thi, gạo Gié cánh, loại gạo đặc sản của Hương Canh, vào nồi bảy bằng đồng điếu, chứ không dùng nồi đất như Khai Quang, Bảo Sơn, Vị Trù, Thanh Dã hay Hiển Lễ, vì 3 đình Hương Canh không thờ ông tổ làm nồi đất là Nồi Hầu, mà thờ vị Thành hoàng thời Ngô Vương Quyền.
Buổi chiều, đúng giờ Mùi, các hộ bưng nồi cơm thi từ nhà mình đã nấu xong, đến nhà trưởng Giáp. Các nồi cơm đều được niêm phong bằng giấy bản, dán nước bọt cơm, bịt kín cả vung. Trên vung ghi rõ tên Giáp và tên chủ hộ.

Các chức sắc trong Giáp được cử làm giám khảo. Mỗi Giáp một người, tất cả gồm 7 cụ. Thêm một cụ đứng đầu điều khiển việc chấm thi, gọi là cụ Trùm Nước.
Cơm mang so tài phải thật trắng, thật thơm và thật dẻo. Cơm đơm ra bát, lúc đang nóng hôi hổi, người ta lấy đũa cả đè lên, các hạt cơm dính chặt lại với nhau. Khi úp dốc xuống, cơm tuột ra khỏi bát thật róc, hạt cơm dính liền và mịn mặt như đóng khuôn. Thứ cơm này gọi là “cơm in”, cắt ra từng miếng như cơm nắm, vừa mịn, vừa dẻo, vừa thơm như xôi.


Muốn đạt được những tiêu chuẩn đó phải chuẩn bị kỹ lưỡng. Nước nấu cơm thường là nước mưa hứng giữa trời, lưu trữ trong chum vại đậy kín, không có mùi ngói vôi, mùi máng kẽm rỉ, mùi nấm mốc ở thân cau, không có bọ gậy. Cả nước vo gạo lẫn nước nấu cơm đều phải lọc rất kỹ; người ta dùng tập giấy bản lót trong rá, để rỏ tí tách xuống vại từ mấy đêm trước. Nấu cơm phải bằng củi xoan khô, đượm lửa, bền than và ít khói, ít bụi. Nồi nấu cơm bằng đồng điếu, đánh sạch, sáng đỏ lên, dùng mỡ cơm xôi để lau nồi trước khi nấu cho dễ róc cháy và không bị bén nồi. Cơm sẽ thơm và không tanh mùi đồng. Vung đất đậy lọt khít trong miệng nồi. Người ta mài nhẹ quanh vành vung để lấy độ tròn và độ nhám, nên đậy vung không cần đệm lá chuối tươi. Vung rất khít, không gây oi khói và vàng cơm. Những nồi cơm đạt yêu cầu, không bị vơi, không bị đầy quá; trên dưới, tứ bề đều ngon, thơm, đẹp như nhau thì được trúng giải. Nồi nấu khéo là nồi không có cháy; lượt cơm đáy không khô cứng, chung quanh không ướt.
Bạn,
Báo quốc nội viết tiếp: Lễ hội “nấu cơm thi” đã đề cao hạt gạo Gié Cánh, loại gạo mà trong sách “Vân đài loại ngữ”, nhà bác học Lê Quý Đôn gọi là Tám Cánh, hoặc Tám Râu, hàm lượng protein lên tới 12%. Hạt gạo Gié Cánh là biểu tượng của 3 làng Hương Canh, Ngọc Canh và Tiên Canh, biểu tượng của nền văn minh lúa nước, đề cao tài năng nấu cơm cho thợ cày, thợ cấy, cho tráng đinh trong trận mạc chống ngoại xâm và giặc cỏ, ở các làng quê miền bán sơn địa xen kẽ đồng bằng Vĩnh Phúc.

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Giá thịt theo giảm thê thảm... Heo tức là lợn. Nông dân la trời. May mắn, sắp lên giá lại... Báo Nông Nghiệp VN ghi lời ông Nguyễn Xuân Dương - Cục trưởng cục Chăn nuôi (Bộ NN-PTNT): Giá lợn sẽ rất sớm chạm mốc 40.000 đồng/kg.
Ma túy, ma túy... kinh hoàng vì số lượng lớn. Có vẻ như phải có lượng tiền khổng lồ mới đưa ma túy nhiều như thế vào Việt Nam... Bản tin Infonet kể về vụ xe bán tải chở ma túy tại TP.SG: Thu giữ gần 900 bánh, khối lượng hơn 300kg...
Coi chừng tia cực tím... Sái Gòn báo động, cẩn trọng ung thư da... Bản tin VTC kể: Chỉ số tia cực tím ngày 27/3 có thể đạt mức 12, vượt ngưỡng cao nhất, đây là mức có thể gây ung thư da và các bệnh nguy hiểm khác.
Mới cưới vợ, liền nhảy cầu… Kỳ lạ… Báo Tổ Quốc kể rằng Anh Tuấn hẹn vợ mới cưới được một ngày ra cầu để nói chuyện, lúc này có cả gia đình vợ đi theo. Tuy nhiên đang lúc nói chuyện thì nam thanh niên này bất ngờ nhảy xuống sông tự tử, cô vợ định nhảy theo nhưng được gia đình ngăn lại.
Hiếp dâm tập thể... Báo Đời Sống & Pháp Luật kể: Lực lượng chức năng tỉnh Quảng Trị đang vào cuộc điều tra nghi án một nữ sinh THPT 16 tuổi bị khoảng 10 nam sinh xâm hại tập thể đang gây rúng động dư luận địa phương.
Học bơi, học bơi, học bơi... Rù nhau học bơi... Đó là chuyện học sinh Hà Tĩnh. Báo Giáo Dục & Thời Đại kể: Phòng GD&ĐT chủ trì, phối hợp với phòng Văn hóa, Thể thao và Du lịch, phòng Lao động, Thương binh
Đáng lo ngại: Nơi nào cũng ô nhiễm... Báo Khoa học & Phát Triển kể: 25% số ca tử vong sớm là do suy thoái môi trường...Suy thoái môi trường là nguyên nhân gây ra một trong bốn trường hợp tử vong sớm trên thế giới, theo báo cáo
Đi ngoài phố, coi chừng xe lửa đụng... Chuyện lạ, nhưng đôi khi xảy ra. Báo Giáo Dục & Thời Đại kể: Khoảng 11h trưa nay (21/3), trên địa bàn phường Ái Quốc (Tp. Hải Dương, tỉnh Hải Dương) vừa xảy ra vụ tai nạn giao thông đường sắt nghiêm trọng,
Lẽ ra trường học và các địa phương phải khởi động chương trình dạy trẻ em bơi lội để sẽ không bao giớ xảy ra tai nạn đuối nước nào nữa...
Dân Sài Gòn lương cao nhất nước? Một phần... Báo Người Lao Động kể: Theo thống kê, tại TP SG các ứng viên đang giữ mức lương cao hơn các thành phố khác ở hầu hết các vị trí.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.