Bạn thân,
Trong những cuốn sách chúng ta đọc thời thơ ấu, có rất nhiều cuốn là dịch từ văn học quốc tế. Và may mắn là thế. May mắn cho những ai lớn dậy trong những năm cầm sách, được đọc các tác phẩm lớn.
Tuổi trẻ chúng ta một thời hạnh phúc với sách văn chương kinh điển như cuốn Ngư Ông Và Biển Cả của Ernest Hemingway, với Bắt Trẻ Đồng Xanh của Jerome David Salinger, hay Mặt Trận Miền Tây Vẫn Yên Tĩnh của Erich Maria Remarque... Bất tử cũng là truyện võ hiệp Kim Dung, và vân vân.
Do vậy, mang ơn các nhà văn, cũng cần kể thêm ơn các dịch giả. Nhưng đời sống của những người mang sứ mệnh dịch thuật thời nào cũng gian nan.
Bài báo “Sống bằng dịch thuật văn học thì rất khó” trên tờ Tổ Quốc đã phỏng vấn dịch giả Nguyễn Văn Dân, trong đó cho biết:
“...Việc lựa chọn tác phẩm văn học là xuất phát từ tình yêu văn học. Những tác phẩm văn học có giá trị nghệ thuật cao luôn đem lại niềm vui sáng tạo cho người dịch. Tuy nhiên, trong thời đại của kinh tế thị trường, việc quan tâm đến lợi ích kinh tế cũng có lý do chính đáng của nó, chúng ta cũng không nên phủ nhận hoàn toàn xu hướng này. Điều lý tưởng là kết hợp được hài hoà giữa hai lợi ích: lợi ích nghệ thuật và lợi ích kinh tế. Không nên vì lợi ích kinh tế mà hy sinh nghệ thuật...
Về cơ bản, say mê văn học thì thời nào cũng giống nhau. Và ở thời nào thì dịch thuật văn học cũng khó có thể là một nghề có khả năng nuôi sống được người dịch. Cho nên, cái tâm huyết dành cho văn học luôn có những hạn chế nhất định. Người ta có thể sống được bằng nghề thông dịch hay phiên dịch (trước đây ta gọi là nghề thông ngôn), nhưng sống bằng dịch thuật văn học thì rất khó...
Rất hiếm người có thể sống được chỉ bằng nghề này, mà thường thì người ta phải có một hoặc vài nghề khác nữa. Tuy nhiên, ngoài niềm vui sáng tạo, dịch thuật văn học là một “nghề” có khả năng đem lại nhiều lợi ích để phục vụ cho các nghề khác. Đó là những lợi ích tinh thần và trí tuệ không thể cân đong đo đếm được. Và tôi có thể đảm bảo rằng những lợi ích đó là rất lớn....”
Tuyệt vời là những người chọn đường đi khó khăn này... Hãy biết rằng, có rất nhiều độc giả mang ơn quý vị dịch giả. Một phần lớn tâm hồn và đời sống của họ đã lớn dậy theo những dòng chữ tuyệt vời đó.
Không chỉ là dịch, thực ra các dịch giả cũng đang làm nhiệm vụ của những vị thầy văn chương. Không thể phủ nhận công khó này vậy.
Trong những cuốn sách chúng ta đọc thời thơ ấu, có rất nhiều cuốn là dịch từ văn học quốc tế. Và may mắn là thế. May mắn cho những ai lớn dậy trong những năm cầm sách, được đọc các tác phẩm lớn.
Tuổi trẻ chúng ta một thời hạnh phúc với sách văn chương kinh điển như cuốn Ngư Ông Và Biển Cả của Ernest Hemingway, với Bắt Trẻ Đồng Xanh của Jerome David Salinger, hay Mặt Trận Miền Tây Vẫn Yên Tĩnh của Erich Maria Remarque... Bất tử cũng là truyện võ hiệp Kim Dung, và vân vân.
Do vậy, mang ơn các nhà văn, cũng cần kể thêm ơn các dịch giả. Nhưng đời sống của những người mang sứ mệnh dịch thuật thời nào cũng gian nan.
Bài báo “Sống bằng dịch thuật văn học thì rất khó” trên tờ Tổ Quốc đã phỏng vấn dịch giả Nguyễn Văn Dân, trong đó cho biết:
“...Việc lựa chọn tác phẩm văn học là xuất phát từ tình yêu văn học. Những tác phẩm văn học có giá trị nghệ thuật cao luôn đem lại niềm vui sáng tạo cho người dịch. Tuy nhiên, trong thời đại của kinh tế thị trường, việc quan tâm đến lợi ích kinh tế cũng có lý do chính đáng của nó, chúng ta cũng không nên phủ nhận hoàn toàn xu hướng này. Điều lý tưởng là kết hợp được hài hoà giữa hai lợi ích: lợi ích nghệ thuật và lợi ích kinh tế. Không nên vì lợi ích kinh tế mà hy sinh nghệ thuật...
Về cơ bản, say mê văn học thì thời nào cũng giống nhau. Và ở thời nào thì dịch thuật văn học cũng khó có thể là một nghề có khả năng nuôi sống được người dịch. Cho nên, cái tâm huyết dành cho văn học luôn có những hạn chế nhất định. Người ta có thể sống được bằng nghề thông dịch hay phiên dịch (trước đây ta gọi là nghề thông ngôn), nhưng sống bằng dịch thuật văn học thì rất khó...
Rất hiếm người có thể sống được chỉ bằng nghề này, mà thường thì người ta phải có một hoặc vài nghề khác nữa. Tuy nhiên, ngoài niềm vui sáng tạo, dịch thuật văn học là một “nghề” có khả năng đem lại nhiều lợi ích để phục vụ cho các nghề khác. Đó là những lợi ích tinh thần và trí tuệ không thể cân đong đo đếm được. Và tôi có thể đảm bảo rằng những lợi ích đó là rất lớn....”
Tuyệt vời là những người chọn đường đi khó khăn này... Hãy biết rằng, có rất nhiều độc giả mang ơn quý vị dịch giả. Một phần lớn tâm hồn và đời sống của họ đã lớn dậy theo những dòng chữ tuyệt vời đó.
Không chỉ là dịch, thực ra các dịch giả cũng đang làm nhiệm vụ của những vị thầy văn chương. Không thể phủ nhận công khó này vậy.
Gửi ý kiến của bạn