Theo ký giả Calmetta Coleman của The Wall Street Journal, cóø một qui tắc chung cho các nền kinh tế: Thời buổi khó khăn, người ta trả tiền vayï trả góp (mortgage)ï trước tiên, các nợ khác tính sau. Các kinh tế gia lấy chuyện này làm an ủi, còn các ngân hàng thì đã thấy gần đây, tiền vayï cho thương mại không trả được cao hơn trước, các nhà cấp thẻ tín dụng đã nhìn thấy sự mất tín dụng của người cầm thẻ đang gia tăng.
Nhưng có dấu hiệu rắc rối về tiền vay để mua nhà đến trước. Các chủ cho vay trả góp như Washington Mutual Inc và Golden West Financial Corp., cho biết gần đây có sự gia tăng về tiền nợ trả góp của các căn nhà không bán được và không đóng nổi tiền trả nợ góp.
"Sự thực này có thể lường được, nó chỉ là một đốm sáng làm người ta giật mình," theo lời của Charlotte Chamberlain, một phân tích gia về tiền quỹ tiết kiệm và tiền mượn nợ cho công ty Jeffries & Co., ông thêm, "Tôi coi vụ này như một trận động đất tám chấm."
Các vụ mất việc dồn dập đã làm cho kinh tế bất trắc lên cao sau vụ tấn công ngày 11/9. Những vụ không trả nợ góp và những vụ tịch biên tài sản đang lên cao trong năm nay. Tại cuối quí hai, tỷ số thất thu cho những tiền vay mua nhà một căn cho tới nhà bốn căn để ở là 4,63%, tăng từ tỷ số 4,37% của quí đầu, theo hiệp hội ngân hàng cho vay Mortgage Bankers Association of America cho biết. Bách phân số nợ bị tịch biên tài sản trong thời gian này đã bò lên tới 0,91% từ tỷ số 0,90%.
"Những vụ nợ không trả đang gia tăng, việc này không thành vấn đề. Các ngân hàng thực ra không bị ảnh hưởng," theo lời của Chad Yonker, một phân tích gia cho nhóm Fox-Pitt chuyên về cho vay để đầu tư tại Kelton.
Nicolas Retsinas là giám đốc nghiên cứu về địa ốc tại đại học Havard University cho biết, có nhiều người đã mua nhà vào cuối thời kỳ có giá cao, các người mượn nợ đã rút hết tiền ra để mua nhà, họ khó có thể đóng nổi tiền góp để trả số tiền đã vay. Những người dùng nhà để thế vào việc vay tiền (home equity loan) làm vốn, họ cũng đã tiêu mất số tiền này rồi. Theo giám đốc, dù cách nào đi nữa "không còn tiền làm chân".
Những kỹ sư nước ngoài tới làm việc cho các công ty Hi-Tech hiện nay đang bị mắc kẹt tiền vay mua nhà. Sau khi bị chủ Hi- Tech cho nghỉ việc, họ chỉ được phép ở lại Hoa kỳ hai tháng để tìm việc. Sau hai tháng không tìm được việc làm, các kỹ sư nước ngoài phải bỏ ngôi nhà của họ để về nước. Vì giá mướn nhà quá cao, một số kỹ sư đã tính hơn thiệt theo đồng lương cao kiếm được, họ mượn tiền để mua nhà trả góp. Nhưng hỡi ôi, mất sở làm, không tiền hàng tháng để đóng nợ góp, nhiều người đã đăng bán nhà, nhưng không có ai mua. Trước sau gì, các căn nhà không bán được và không có tiền trả nợ góp, ngân hàng sẽ tịch biên.
Với số nợ cá nhân và những vụ phá sản đang vọt lên, có thêm nhiều người đang lâm vào tình thế eo hẹp tài chánh, không trả nổi nợ. Các chương trình cho vay tiền cho giảm tiền đóng trước ít nhất 3% của giá mua, những chương trình này đã mở rộng giấc mơ của dân Hoa kỳ để có thêm người mua nhà hơn trước. Số gia đình có nhà trong quí ba ghi được là 68,1%, đã tăng từ co số 64% của năm 1991. Nhưng có nhiều gia đình đang dựa vào hai đầu lương để trả nổi tiền nợ trả góp. Việc đó nêu ra một sự báo động cho ông Retsinas của Trung tâm tại trường Havard, trung tâm này đang nghiên cứu vấn đề phát triển và việc thụ đắc nhà cửa.
"Chúng tôi thấy có những người rút tiền ngân hàng ra để trở thành chủ nhà, chúng tôi thấy họ đang làm chuyện nguy hiểm," theo lời của ông Retsinas.
Trong thời gian này tiền vay mua nhà "Single Family Home" tại ngân hàng cho vay Washington Mutual đã lên tới 32 tỷ Mỹ kim trong quí thứ ba, so với 771,8 triệu Mỹ kim của đầu năm. Trong số tiền cho vay này, vay nợ tính theo lãi xuất dưới qui định chiếm 410, 8 triệu Mỹ kim hay 31% và 147,4 triệu Mỹ kim tính theo lãi xuất thường hay 19%.
Ngân hàng Thrift Seatle chuyên vắt chanh các con nợ đã cho các phân tích gia biết, đây là chuyện thổi phòng lên của các nhân viên nằm trong khâu trông coi việc hầu nợ. Ngân hàng Golden West hoạt động như là Ngân hàng Tiết kiệm Thế giới, tường trình tài sản chết đã đạt tới 0,6% của tổng số tài sản mà ngân hàng đang nắm giữ, bách phần này đã tăng 0,58% hồi tháng tám và 0,43% hồi tháng chin 2000. Ngân hàng Thrift Dime Bancorp và ngân hàng Charter One Financial Corp. cũng đã cho biết những người chạy nợ và những người không trả nổi nợ đang gia tăng. Bà Chamberlain cho biết, số nợ không trả lên cao tại chi nhánh Golden West nằm tại San Francisco đặc biệt làm cho ngạc nhiên, bởi vì ngân hàng này coi vùng này như "viên kim cương có phẩm tín dụng".
Theo lời một ông Giám đốc của ngân hàng Nova Scotia, hiện nay vì kinh tế yếu kém các ngân hàng tại Hoa kỳ đã cho phát sinh ra nhiều loại vay tiền như Home Equity Loan, Subprime Loan, ..., các người đi vay tiền phải coi chừng, mặc dầu lãi xuất dưới lãi xuất qui định của quỹ dự trữ, con nợ sẽ phải còng lưng ra nuôi các ngân hàng, nếu không sẽ bị tán gia bại sản suốt cả cuộc cuộc đời.
Gửi ý kiến của bạn
