OTTAWA (KL) - Ngày hôm qua 27/4 chính quyền Canada đã đi bước trước tiên với biện pháp tuyệt giao và trừng phạt kinh tế đối với Việt Nam về việc xử bắn một phụ nữ Canada của Toronto, phụ nữ này đã bị nhà cầm quyền CSVN kết tội về buôn lậu ma túy. Sự đơn phương quyết định tử hình của Việt Nam là một hành động khinh thị đối với quốc tế, chưa nói tới hành động vi phạm nhân quyền.
Chính quyền Ottawa đã công bố Canada tẩy chay lễ kỷ niệm 25 năm chấm dứt chiến tranh tại Việt Nam và bãi bỏ sự hỗ trợ Việt Nam về vấn đề xin gia nhập tổ chức mậu dịch quốc tế WTO, vận động để thả bà mẹ của nạn nhân Nguyễn thị Hiệp ra khỏi nhà tù của Hanoi.
Phụ nữ Canada gốc Việt đã bị bịt mắt, nhét giẻ vô miệng và bắn ngay ở nhà giam tại Hanoi vào rạng sáng ngày thứ hai, đúng vào ngày lễ phục sinh, thời gian Người Việt Tự do đang có hành động để biểu dương lực lượng vào ngày 30/4, ngày Saigon bị rơi vào bàn tay cộng sản.
Nạn nhân Nguyễn thị Hiệp, 43 tuổi, có bà mẹ Trần thị Cầm bịnh hoạn, năm nay đã 74 tuổi, bà mẹ đau khổ này đã bị nhà cầm quyền CSVN bỏ tù chung thân vì bà có tội muốn cứu đứa con gái bị hàm oan.
Bộ Ngoại giao Canada đã cảnh cáo sự lên án về thái độ vô nhân đạo và coi thường quốc tế của Việt Nam sẽ được gia tăng, nếu Canada không nhận dược sự giải thích thỏa đáng như lý do tại sao đem bà Nguyễn thị Hiệp xử bắn một cách bí mật và đột ngột. Sự xử bắn này đã xẩy ra trong khi lòng nhân từ và sự nghi ngờ về vụ kết tội đang lên cao.
Được biết gia đình bà Nguyễn thị Hiệp trước đây đã từng sinh sống tại Montreal, nơi CSVN đã cho đặt bàn giấy tại đường Beaubien. Bàn giấy của CSVN tại Beaubien là cơ sở kinh tài chuyên nhận chuyển tiền và thuốc của Việt kiều tại Hoa kỳ và tại Canada về cho thân nhân tại Việt Nam trong lúc hai nuớc này không có quan hệ với Việt Nam sau năm 1975.
Cơ sở kinh tài này của CSVN do Lưu Luyễn điều hành, một quân nhân của VNCH đã đào ngũ trong khi y được gửi sang huấn luyện tại Hoa kỳ.
Ông Bộ trưởng Ngoại giao Lloyd Axworthy của Canada đã ra lời công bố:
“Hành động thiếu cam kết của chính quyền Việt Nam không cho phép và không thể nào cho phép để tiếp tục giao dịch bình thường giữa hai nước như mọi khi.”
Ông Axworthy đã hứa phải duyệt lại toàn bộ quan hệ song phương với một nước vẫn còn hành động man rợ và khinh thường thế giới.
Đại sứ Trịnh Quang Thanh của CSVN tại Ottawa đã không xin lỗi về vụ xử bắn bà Nguyễn thị Hiệp, lại còn tỏ thái độ xấc xược có tính chất ngạo mạn và nói Việt Nam không chấp nhận song tịch vì thế có quyền đem bắn bỏ bà Hiệp theo luật Việt Nam.
Về điểm này Việt kiều đã có sẵn câu hỏi đối với nhà đại sứ của Hanoi:
“Khi những người Việt Nam bị lột hết tài sản và trước khi cho xuống tầu đẩy ra ngoài biển khơi họ đã bị công an lục túi lấy hết mọi thứ giấy tờ. Vậy nhà đại sứ nghĩ sao" Ai đã cho bà Hiệp song tịch" Kẻ cắp bao giờ cũng già mồm!”
Đại sứ Trinh Quang Thanh còn cho nhà báo biết:
“Chúng tôi hy vọng dân chúng Canada sẽ hiểu về quyết định của chúng tôi và tôn trọng hệ thống pháp luật của chúng tôi. Việc này không phải là chúng tôi không có tính nhân đạo... nhưng chúng tôi phải duy trì luật pháp hay là để mọi chuyện xẩy ra không thể kiểm soát được.”
Đại sứ của Hanoi đã cho biết nhà chức trách Việt Nam có để ý tới chứng cớ của cảnh sát Toronto nêu ra về vụ bà Nguyễn thị Hiệp đã bị cài chuyển 5,4 kg bạch phiến trong bức tranh sơn mài qua phi cảng Nội Bài của Hanoi ngày 25 tháng tư 1996. Nhưng cuối cùng bà đã được đưa ra xử công bằng trước tòa án công cộng tại Hanoi năm 1997. Bà Hiệp vẫn coi mình như vô tội cho tới lúc chết; vì vào giờ chót trước khi bị bắn CSVN đã đưa bà ký bản nhận tội, bà đã không chịu ký.
Nói về tranh sơn mài tại Việt Nam, có nhiều nhà làm tranh sơn mài, thường các tranh này không có phẩm chất tốt và khi đưa về Canada thường bị cong hay nứt sơn. Chính kẻ viết bài này đã từng chứng kiến một cuộc nói chuyện giữa ông chủ tiệm bán tranh sơn mài với Việt kiều về nước ông đã làm quen tại Toronto. Ông chủ tiệm đưa tiền Mỹ kim và căn dặn, bà nhớ khi về bà mua tranh ở tiệm X cho tôi. Nếu bà còn ở lâu bên đó, số tiền tôi đưa dư, bà làm ơn gửi ngay qua Hong Kong để họ chuyển cho tôi.
Hiện nay chính quyền Canada đang nghi việc xử bắn bà Nguyễn thị Hiệp có uẩn khúc giữa chính quyền Hanoi với cá nhân của bà hay với trạng huống CSVN muốn xin gia nhập tổ chức mậu dịch quốc tế bằng mọi giá.
Chồng bà Hiệp được nhìn mặt vợ mình đã chết sau vài phút xử bắn xong. Xác bà Hiệp được chôn ngay tại trong khu nhà tù, hiện nay cả gia đình bà Hiệp đang xin chính quyền Việt Nam cho mang xác về để trôn cất tử tế.
Lê Tú và Lê Trung là hai đứa con trai của bà Nguyễn thị Hiệp, chúng được gặp mẹ 30 phút, lúc ăng thẳng nhất tại nhà tù vào ngày 15 tháng tư 2000. Luật sư cho biết hai em được nhìn mặt mẹ được 30 phút kéo dài là nhờ có hối lộ cho viện kiểm sát nhân dân và hai lính gác tù theo thủ tục đầu tiên (tiền đâu).
Bộ trưởng Lloyd Axworhty cho biết ông sẽ viết thư cho đối tác Việt Nam để phóng thích cụ Trần thị Cầm, mẹ ruột của Ngyễn thị Hiệp.
Tất cả người trong gia đình bà Nguyễn thị Hiệp hiện nay đã chít khăn tang.
Theo lời một nhà báo Việt Ngữ từ Montreal, bà Hiệp nhiều phần bị gài giết bởi vì có thể là bà đã biết quá nhiều về hệ thống kinh tài CSVN tại Montreal, hoặc là đã biết quá nhiều về đường dây ma túy nào đó có quan hệ với nhà nước.