ANKARA - 51.4% cử tri Thổ Nhĩ Kỳ bỏ phiếu thuận trong cuộc trưng cầu dân ý về tu chính hiến pháp, cho phép mở rộng quyền hạn của lãnh đạo hành pháp, theo yêu cầu của TT Tayyip Erdogan - thông tấn chính thức Anadolu đưa tin: 51.4% cử tri tán đồng và 48.6% cử tri phản đối.
Ủy ban tuyển cử trung ương loan báo: kết quả chính thức sẽ đuợc công bố trong 11 hay 12 ngày. Nhưng, đối lập dọa sẽ kiện. Đảng CH Nhân Dân (CHP) cảm thấy quan ngại với quyết định của ủy hội tuyển cử theo đó số phiếu chưa đóng dấu chính thức vẫn đuợc tính là có giá trị.
Nhà báo nhận thấy số phiếu “yes” của cử tri sinh sống ngoài nuớc là khá cao, là 73.5% tại Austria, 63.1% tại Đức.
Thủ Tướng Angela Merkel đã lên tiếng hô hào TT Erdogan đối thoại với mọi thành phần xã hội sau khi ông Erdogan ca ngợi quốc dân về quyết định lịch sử bằng lá phiếu ủng hộ tu chính hiến pháp cho phép thay đổi quan trọng trong lịch sử đất nước.
Truyền thông quốc nội đưa tin: TT Erdogan họp nội các và 1 buổi họp an ninh trong ngày, có thể gia hạn tình trạng khẩn cấp sau đảo chánh Tháng 7.
Sau cuộc đảo chánh giữa Tháng 7-2016 thất bại, TT Erdogan đã tỏ ý định tái lập án tử hình, là hành động có thể chấm dứt triển vọng gia nhập Liên Âu.
Trong ngày chủ nhật, cảm tình viên của đảng cầm quyền xuống đường đón mừng kết quả kiểm phiếu thắng lợi (tuy chưa là chính thức) tại thủ đô Ankara và tại Istanbul – Thủ Tướng Yildirim tuyên bố với họ “1 trang sử mới trong lịch sử dân chủ của Thổ Nhĩ Kỳ đã bắt đầu”.
Văn phòng Thủ Tướng sẽ biến mất trong tiến trình tu chính hiến pháp huớng tới TT-chế. Đảng DC Nhân Dân thân sắc tộc thiểu số Kurd thách thức kết quả kiểm phiếu, không công nhận 2/3 tổng số phiếu - trong khi đó, phe đối lập chính là đảng CHP loan báo sẽ kiện 60% số phiếu trưng cầu dân ý.
Lãnh tụ CHP Kemal Kilicdaroghu nói “Sự thật là 50% cử tri bỏ phiếu phản đối”. Phương tây phản ứng thận trọng – EU kêu gọi Ankara tìm kiếm đông thuận rộng rãi trong xã hội. Thủ Tuớng Đức Sigmar Gabriel hô hào dân chúng Thổ Nhĩ Kỳ giữ bình tĩnh trước biến đổi.
Mặt khác, “Tổ chức an ninh và hợp tác châu Âu - OSCE” nhận xét: trưng cầư dân ý tại Thổ Nhĩ Kỳ không hội đủ các tiêu chuẩn quốc tế và WikiLeaks mô tả TT Erdogan là lãnh tụ độc tài. OSCE nói: trưng cầu dân ý tại Thổ Nhĩ Kỳ là thách thức “sân chơi bất bình đẳng” với nhận xét 2 phe đối đầu không có cơ hội để phổ biến rộng khắp các thông điệp của mình.
Cử tri không đuợc cung cấp thông tin khách quan về các điểm mà họ quan tâm, trong điều kiện của “tình trạng khẩn cấp kéo dài”. Giới quan sát cho hay TT Erdogan củng cố quyền lực trên tiềm lực kinh tế, nhưng đã có dấu hiệu GDP và kỹ nghệ du lịch bắt đầu sút giảm – với kết quả trưng cầu dân ý xác nhận TT Erdogan là phe thắng, các giới đầu tư tin rằng viễn ảnh kinh tế đã bớt lạc quan. GDP 2016 của Thổ Nhĩ Kỳ là 2.9%, kém xa năm trước là 6% và nguồn thu du lịch giảm 30% - trong thời gian qua, du lịch đóng góp 5% trong GDP hàng năm.
Ủy ban tuyển cử trung ương loan báo: kết quả chính thức sẽ đuợc công bố trong 11 hay 12 ngày. Nhưng, đối lập dọa sẽ kiện. Đảng CH Nhân Dân (CHP) cảm thấy quan ngại với quyết định của ủy hội tuyển cử theo đó số phiếu chưa đóng dấu chính thức vẫn đuợc tính là có giá trị.
Nhà báo nhận thấy số phiếu “yes” của cử tri sinh sống ngoài nuớc là khá cao, là 73.5% tại Austria, 63.1% tại Đức.
Thủ Tướng Angela Merkel đã lên tiếng hô hào TT Erdogan đối thoại với mọi thành phần xã hội sau khi ông Erdogan ca ngợi quốc dân về quyết định lịch sử bằng lá phiếu ủng hộ tu chính hiến pháp cho phép thay đổi quan trọng trong lịch sử đất nước.
Truyền thông quốc nội đưa tin: TT Erdogan họp nội các và 1 buổi họp an ninh trong ngày, có thể gia hạn tình trạng khẩn cấp sau đảo chánh Tháng 7.
Sau cuộc đảo chánh giữa Tháng 7-2016 thất bại, TT Erdogan đã tỏ ý định tái lập án tử hình, là hành động có thể chấm dứt triển vọng gia nhập Liên Âu.
Trong ngày chủ nhật, cảm tình viên của đảng cầm quyền xuống đường đón mừng kết quả kiểm phiếu thắng lợi (tuy chưa là chính thức) tại thủ đô Ankara và tại Istanbul – Thủ Tướng Yildirim tuyên bố với họ “1 trang sử mới trong lịch sử dân chủ của Thổ Nhĩ Kỳ đã bắt đầu”.
Văn phòng Thủ Tướng sẽ biến mất trong tiến trình tu chính hiến pháp huớng tới TT-chế. Đảng DC Nhân Dân thân sắc tộc thiểu số Kurd thách thức kết quả kiểm phiếu, không công nhận 2/3 tổng số phiếu - trong khi đó, phe đối lập chính là đảng CHP loan báo sẽ kiện 60% số phiếu trưng cầu dân ý.
Lãnh tụ CHP Kemal Kilicdaroghu nói “Sự thật là 50% cử tri bỏ phiếu phản đối”. Phương tây phản ứng thận trọng – EU kêu gọi Ankara tìm kiếm đông thuận rộng rãi trong xã hội. Thủ Tuớng Đức Sigmar Gabriel hô hào dân chúng Thổ Nhĩ Kỳ giữ bình tĩnh trước biến đổi.
Mặt khác, “Tổ chức an ninh và hợp tác châu Âu - OSCE” nhận xét: trưng cầư dân ý tại Thổ Nhĩ Kỳ không hội đủ các tiêu chuẩn quốc tế và WikiLeaks mô tả TT Erdogan là lãnh tụ độc tài. OSCE nói: trưng cầu dân ý tại Thổ Nhĩ Kỳ là thách thức “sân chơi bất bình đẳng” với nhận xét 2 phe đối đầu không có cơ hội để phổ biến rộng khắp các thông điệp của mình.
Cử tri không đuợc cung cấp thông tin khách quan về các điểm mà họ quan tâm, trong điều kiện của “tình trạng khẩn cấp kéo dài”. Giới quan sát cho hay TT Erdogan củng cố quyền lực trên tiềm lực kinh tế, nhưng đã có dấu hiệu GDP và kỹ nghệ du lịch bắt đầu sút giảm – với kết quả trưng cầu dân ý xác nhận TT Erdogan là phe thắng, các giới đầu tư tin rằng viễn ảnh kinh tế đã bớt lạc quan. GDP 2016 của Thổ Nhĩ Kỳ là 2.9%, kém xa năm trước là 6% và nguồn thu du lịch giảm 30% - trong thời gian qua, du lịch đóng góp 5% trong GDP hàng năm.
Gửi ý kiến của bạn
