Thổ, Armenia: Bang Giao Sau 1 Thế Kỷ Thù Nghịch
ZURICH - Thổ Nhĩ Kỳ và Armenia đã ký 1 thỏa ươc dấu ấn hôm Thứ Bẩy, thiết lập bang giao giữa 2 nước thù địch từ 1 thế kỷ và mở cổng biên giới bị đóng từ 16 năm.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ là nhân vật điều giải đã góp công giải toả những trở ngại sau cùng.
Vấn đề 1.5 triệu người Armenia bị giết trong giai đọan cuối cùng của đế chế Ottoman có ở mức độ diệt chủng hay không chỉ đuợc gợi nhớ trong văn kiện.
Bà Clinton tuyên bố "Đã dăm bận tôi phải nhắc nhở các phe rằng phải vượt qua chuyện ấy, tiến trình hoà giải đã tiến xa, vào giai đoạn thủ tục, không thể bỏ đi".
Ngoại truởng 2 nước cựu thù đã ký thỏa ước tại thành phố Zurich (Thụy Sĩ), chậm 3 giờ vì tranh chấp về tuyên bố sau cùng mà 2 bên sẽ đưa ra. Sau cùng, không ai tuyên bố gì.
Việc cải thiện liên lạc giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Armenia là 1 ưu tiên của TT Obama. Bà Clinton đuợc phái đi chứng kiến lễ ký.
Thỏa ước đuợc mong đợi sẽ thông qua tại cơ quan Lập Pháp cuả 2 nước - nhưng, phe cực hữu ở 2 nước sẵn sàng gây khó khăn cho việc thực hành.
TTK Ban Ki-moon đã lên tiếng hoan nghênh - ông nói văn kiện lịch sử này sẽ dẫn tới các liên lạc láng giềng thân thiện. Liên lạc hoà hoãn giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Armenia sẽ làm giảm căng thẳng trong vùng, và tạo thuận lợi cho vai trò hành lang tiếp tế dầu khí cho phương tây.
Thỏa ước dự kiến thành lập 1 ủy ban điều tra cuộc tàn sát khoảng 1.5 triệu người Armenia hồi cuối thế chiến 1. Việc này đuợc xem như là nhượng bộ của Thổ Nhĩ Kỳ, bởi họ không nhận là diệt chủng.
Ủy viên đối ngoại của Liên Âu Javier Solana đã lên tiếng cảm ơn Thổ Nhĩ Kỳ. Ông nói "Đây là 1 cuộc hợp tác quan trọng không thể hoài nghi - Thổ Nhĩ Kỳ đã giúp giải quyết vấn đề ảnh hưởng tới vùng là láng giềng của chúng tôi".
Gửi ý kiến của bạn
